live
Binnenland

Coronamaatregelen verlengd tot 20 april

De wereld is in de greep van de coronacrisis. Nederland is tot en met 30 maart in een harde lockdown. Ook geldt er een avondklok, waarvoor het kabinet een spoedwet maakte. Volg in dit liveblog het coronanieuws.

Webredactie23 March 2021 22:18

Advertentie

„Persconferentie teleurstellend voor zelfstandigen"

Het nieuws dat de coronamaatregelen voorlopig niet versoepeld zullen worden is „heel teleurstellend” voor zelfstandig ondernemers die hun beroep nog steeds niet kunnen uitoefenen. Dat zegt Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN). Perspectief op het zelf genereren van inkomsten zit er voor bijvoorbeeld zelfstandig yogadocenten, reisagenten en barmannen wederom niet in en vooruitzicht op verbetering van de steunpakketten ook niet, aldus VZN.

VZN-voorzitter Cristel van de Ven: „Zelfstandigen blijven een blinde vlek voor dit demissionaire kabinet. De huidige steunmaatregelen zijn voor veel zelfstandig ondernemers onbereikbaar. Veel zelfstandigen voelen zich niet gezien noch gehoord.”

Zij pleit al langer voor het afschaffen van de partnertoets bij de Tozo, de tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers. Ook moet de overheid wat doen aan de problemen met de Tonk-regeling, waarmee huishoudens die door de crisis een inkomensval hebben een tegemoetkoming kunnen krijgen voor het voldoen van de noodzakelijke kosten. Die regeling is nog niet overal aan te vragen en kan per gemeente verschillen.

VZN roept de Tweede Kamer en regering op om getroffen (zelfstandig) ondernemers, gezien de aanhoudende lockdown, maximaal te steunen en hen ruimhartig tegemoet te komen voor geleden schade. Dit kan bijvoorbeeld door een eenmalige compensatieregeling voor diegenen die tot op heden, vanwege de huidige voorwaarden, niet in aanmerking kwamen voor steun. Verder vragen zelfstandigen in nood om „een duidelijke visie op herstel in plaats van valse hoop”, aldus Van de Ven.

Productie geneesmiddelen mogelijk in geding door coronavaccins

Er kunnen straks misschien minder medicijnen of vaccinaties gemaakt worden omdat grondstoffen en materialen die hiervoor nodig zijn, al zijn gebruikt voor coronavaccins. De „focus op vaccins en geneesmiddelen tegen Covid-19” en de spoed waarmee de vaccinaties geproduceerd zijn, zorgen voor een „reëel gevaar dat de productie van andere geneesmiddelen in het gedrang komt”. Dat zegt vaccinatiegezant Hans Schikan.

Schikan werd ingeschakeld door het kabinet om te kijken of Nederland snel aan meer coronavaccins kon komen. Op de korte termijn is het niet mogelijk de productie behoorlijk op te schalen, concludeert hij. Maar op de middellange termijn kan de snelle productie van vaccins juist voor problemen zorgen. Zo ontstaat er mogelijk een tekort aan „vaccins voor andere ziekten dan Covid-19” en komt de „behandeling van kanker of immuunziekten” in het geding. Dat geldt ook voor mogelijke coronavaccinaties die vaker gezet moeten worden. Als straks blijkt dat het coronavaccin, net als de griepprik, bijvoorbeeld jaarlijks gezet kan worden, duurt het mogelijk langer voor die nieuwe prikken er zijn.

Daar komt nog eens bij dat waarschijnlijk bij veel meer mensen ziekten later of niet worden vastgesteld. Schikan verwacht een toename van het aantal diagnosen na de coronacrisis, schrijft hij in zijn rapport. Dit, in combinatie met de mogelijke tekorten aan geneesmiddelen, „zou voor een aanzienlijke uitdaging kunnen zorgen”, waarschuwt hij.

Schikan adviseert het kabinet verder om de problemen op te lossen met de aanvoer van verschillende onderdelen van het vaccin. Ook zou het kabinet alvast vaccinaties voor 2022 moeten inslaan. Landen die al ver zijn met het prikken, zouden overtollige vaccins kunnen herverdelen. Dit voorkomt dat prikken onnodig bederven. Daarnaast doet Schikan aanbevelingen om beter te communiceren over de vaccinatiecampagne, en om de wetten en regels rond productie verder te verbeteren.

Albert Heijn blijft langer open door latere avondklok

De winkels van supermarktketen Albert Heijn blijven vanaf 31 maart open tot 21.45 uur omdat de avondklok vanwege de zomertijd dan om 22.00 uur zal ingaan. Nu sluiten de supermarkten nog om 20.45 uur omdat de avondklok momenteel nog om 21.00 uur ingaat.

ANP-332597918.jpg
beeld ANP ROBIN VAN LONKHUIJSEN

De latere avondklok heeft volgens Albert Heijn heeft geen gevolgen voor de alcoholmaatregel. Zolang de alcoholmaatregel van kracht is, verkoopt het bedrijf geen alcohol na 20.00 uur.

Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), de koepelorganisatie van supermarkten, zegt het logisch te vinden als ook andere supers dit gaan doen voor winkels die normaal gesproken tot 22.00 uur open zijn. Volgens het CBL zal het verruimen van de openingstijden ook bijdragen aan het voorkomen van de verdere verspreiding van het coronavirus omdat mensen nog meer verspreid over de dag naar de supermarkten kunnen komen.

Supermarktketen Jumbo kon geen onmiddellijk commentaar geven.

Kabinet neemt proef met vakantiereizen naar het buitenland

Het kabinet begint volgende maand een proef met vakantiereizen naar het buitenland. Het moet duidelijk maken „onder welke voorwaarden mensen veilig en verantwoord kunnen reizen”.

Demissionair premier Mark Rutte kondigde dinsdagavond aan dat het negatief reisadvies wordt verlengd tot en met 15 mei. Alle niet-noodzakelijke reizen naar het buitenland worden tot die datum afgeraden.

De zogeheten proefreizen worden samen met de reissector georganiseerd. De eerste trip is een pakketreis naar Rhodos. Reizigers mogen onder meer het resort dan niet verlaten en na afloop moeten ze in thuisquarantaine.

Er wordt nog een tweede pakketreis uitgewerkt waarbij de vakantiegangers meer vrijheid krijgen. Later komen er ook nog proefreizen voor auto-, cruise- trein- en/of busvakanties. Deelnemers betalen de reis zelf en de reisorganisatie neemt de kosten voor de testen voor haar rekening.

Rutte hoopt dat tegen de zomer meer mogelijk is met vakantiereizen. Hij hoopt „zo spoedig mogelijk” met een reisadvies te komen.

„Verleng steun voor ondernemers naar einde van het jaar"

De steun voor ondernemers in gesloten sectoren moet worden uitgebreid en verlengd tot het einde van het jaar nu er geen zicht is op de heropening van bedrijven. Dat geeft ondernemers vertrouwen en is ook belangrijk voor bedrijven die niet rechtstreeks maar verderop in de keten later worden getroffen. Dat zeggen ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland op het verlengen van de huidige coronamaatregelen tot en met 20 april.

Werkgevers zouden volgens de organisaties ook hun loon doorbetaald moeten krijgen, nu ze nog altijd verplicht dicht zijn. Werknemers krijgen namelijk wel doorbetaald, maar werkgevers niet. Daardoor raken ze ook privé in de problemen, stellen VNO-NCW en MKB-Nederland. De werkgeversverenigingen pleiten verder opnieuw voor het verruimen van de tegemoetkoming in de vaste lasten (TVL) voor (middel)grote winkeliers en toeleveranciers.

429496976.jpg
Demissionair premier Mark Rutte geeft een toelichting op de coronamaatregelen in Nederland. beeld ANP SEM VAN DER WAL

De organisaties willen ook een stevig herstelpakket, om ondernemers te helpen na de crisis hun schulden af te kunnen lossen. Gezien de onzekere vooruitzichten in heel Europa is dit cruciaal, aldus de organisaties, die met het kabinet hierover in gesprek zijn. Premier Mark Rutte maakte dinsdagavond bekend dat de ministeries van Sociale Zaken, Economische Zaken en Financiën met werkgeversorganisaties en vakbonden hierover om tafel zitten.

De werkgeversorganisaties opperen al dat ondernemers tien jaar de tijd moeten krijgen om schulden aan de overheid terug te kunnen betalen tegen een lage invorderingsrente. Privéschulden zouden in een apart herstelfonds overgenomen moeten worden.

Horeca: hoe ziet plan voor bedrijven in nood eruit?

De horeca wil van het kabinet weten hoe het plan voor het bedrijfsleven, waarbij bedrijven met geldnood geholpen worden, eruit komt te zien. Dat laat branchevereniging Koninklijke Horeca Nederland (KHN) weten. KHN-directeur Dirk Beljaarts vraagt zich wel af hoe snel dat plan in werking kan treden en hoe lang het daarna duurt voordat ondernemers geld op hun bankrekening krijgen.

Het vertrouwen in financiële plannen voor bedrijven heeft volgens Beljaarts een knauw gekregen door het uitstellen van de uitbetaling van de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL). Ondernemers kregen bericht dat de aanvulling op de tegemoetkoming in de vaste lasten voor het vierde kwartaal niet, zoals verwacht, eind februari zou worden overgemaakt, maar „binnen zestien weken”. Volgens KHN was die termijn te lang en daardoor dreigen veel ondernemers in betalingsproblemen te komen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), die over de uitbetaling gaat, liet onlangs weten dat er alsnog een snellere regeling komt.

Beljaarts verwacht verder niet dat het oprekken van de avondklok naar 22.00 uur veel verlichting zal geven aan horecaondernemers, omdat veel ondernemers toch al zijn overgegaan op bezorging.

„Recordaantal testafspraken door Mona-effect"

De GGD’en hebben maandag volgens conronaminister Hugo de Jonge een recordaantal van 115.000 aanvragen gekregen van mensen die een coronatest willen afnemen. Volgens De Jonge heeft die piek te maken met de bekendmaking van staatssecretaris Mona Keijzer dat ze positief was getest op corona.

De Jonge verwoordde de golf van aanvragen voor de test tijdens de persconferentie over het coronavirus als het „Mona-effect.” De staatssecretaris van Economische Zaken maakte haar testuitslag maandag publiek via Twitter. Ze liet in haar boodschap weten zich goed te voelen en haar werk de komende tijd via de digitale weg vanuit huis te doen.

Volgens De Jonge gaat het om „een absoluut record” aan gemaakte testafspraken binnen een dag.

Bond mist aandacht voor bescherming onderwijspersoneel

De Algemene Onderwijsbond (AOb) miste in de persconferentie van demissionair premier Rutte en minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge aandacht voor de bescherming van het onderwijspersoneel tegen het coronavirus. Daar is de vakbond „teleurgesteld” over. Bestuurder Henrik de Moel roept het demissionaire kabinet op „meer werk te maken” van de veiligheid. Daarbij denkt de bond vooral aan meer testen.

„Zorg voor meer sneltesten en voor uitbreiding van de bestaande pilots met de sneltesten”, suggereert De Moel. Een snelle uitbreiding van de testcapaciteit is volgens hem noodzakelijk, omdat in de praktijk blijkt dat het vaak „nauwelijks mogelijk is” om 1,5 meter afstand tussen de leerlingen te handhaven. Zeker op de gang en in de aula blijkt dat lastig. Besmettingen op scholen komen sinds de scholen weer open gingen regelmatig voor. Vaak moet dan een hele klas in quarantaine en een test doen.

De AOb wijst nog eens op de uitzonderlijke positie van leerkrachten. „Onderwijsmensen staan echt in de frontlinie. Ik kan me, buiten de zorg, geen beroep indenken waarbij je op dit moment de hele dag met 15 tot 35 anderen in één beperkte ruimte zit”, zegt De Moel. Daarom blijft de bond er ook voor pleiten om onderwijspersoneel met voorrang te vaccineren. Het kabinet wil daar tot nog toe niet aan.

Verder zou de bond graag snel willen weten wanneer de 12- tot 18-jarige jongeren aan de beurt komen voor vaccinatie. „Want dat is ook van belang voor de volledige heropening van het onderwijs.” Naar de uitwerking van coronavaccins op jongeren en kinderen lopen nog diverse klinische onderzoeken. Als die klaar zijn, moet het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) een oordeel vellen over de werkzaamheid en veiligheid.

In Nederland worden vooralsnog alleen volwassenen boven de 18 jaar gevaccineerd tegen Covid-19. Het vaccin van Pfizer/BioNTech is wel effectief en veilig bevonden voor jongeren vanaf 16 jaar. Bij de drie andere vaccins die tot nog toe zijn goedgekeurd (Moderna, AstraZeneca, Janssen) was 18 jaar de leeftijdsgrens in de klinische onderzoeken.

Winkeliersvereniging INretail: teleurstelling is groot

De teleurstelling is groot dat niet-essentiële winkels nog langer moeten wachten op versoepelingen van de coronamaatregelen. Dat zegt winkeliersvereniging INretail in een reactie op het nieuws dat de beperkende maatregelen tegen het coronavirus worden verlengd tot en met 20 april.

Zodra de besmettingen afnemen of ziekenhuisopnamen dalen wil INretail dat het kabinet geen dag extra wacht met besluiten tot versoepelingen. De overlegagenda van het kabinet moet naar voren gehaald worden. Dat voorkomt dat anders pas na 20 april de winkels meer mogen dan nu. Dat is niet vol te houden, zegt INretail.

ANP-429143327.jpg
beeld EPA/REMKO DE WAAL

De winkels zijn volgens de branchevereniging goed voorbereid op een veilige heropening. INretail heeft samen met de ministeries van Economische Zaken en Justitie & Veiligheid en gemeenten tot en met afgelopen weekend gewerkt aan een plan hiervoor. Dat ligt nu klaar om te worden uitgevoerd maar helaas blijven winkels nog weken aangewezen op kopen op afspraak en bestellen en afhalen, zegt de vereniging. Dat dwarsboomt een gezonde bedrijfsvoering waardoor ondernemers doorlopend verlies lijden, aldus een verklaring.

Volgens de branchevereniging gebruikt inmiddels 56 procent van de aangesloten ondernemers eigen spaargeld om met de zaak te kunnen overleven. De huidige maatregelen maken een gezonde bedrijfsvoering onmogelijk. Bijna zes van de tien ondernemers zagen afgelopen tijd de schuldenlast fors toenemen door de aanhoudende maatregelen en zijn persoonlijk aansprakelijk bij een faillissement.

Advertentie

Brussel wil export vaccin al blokkeren als aanvoer even tegenvalt

De Europese Commissie wil de export van coronavaccins al onmiddellijk tegenhouden als de fabrikant niet op tijd levert. De belofte om de vertraging nog in hetzelfde kwartaal in te lopen, is volgens Brusselse bronnen straks niet meer genoeg om vaccins te mogen verschepen naar bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk.

De strengere regel is er een uit een pakket waarmee de commissie haar greep op de aanvoer van vaccins wil verstevigen. De plannen worden woensdag gepresenteerd. Nu kan Brussel export alleen blokkeren als de vaccinmaker over het hele kwartaal gezien in gebreke blijft.

Met de maatregel zou de commissie mogelijk bijvoorbeeld kunnen voorkomen dat het Janssen-vaccin volgende maand vanuit de EU naar andere landen wordt verscheept. Fabrikant Johnson & Johnson heeft aangekondigd de eerste weken van het tweede kwartaal wat minder te kunnen leveren dan afgesproken. Maar de farmaceut zegt dat later, nog diezelfde drie maanden, goed te maken.

Vorige week maakte de commissie al duidelijk dat zij wil kunnen beletten dat coronavaccins van EU-bodem naar landen gaan die bijvoorbeeld veel verder zijn met inenten. Dat zou niet „proportioneel” zijn, een nieuw criterium dat Brussel wil gebruiken. Ook landen die zelf niets exporteren, zoals de EU onder meer het VK en de VS verwijt, kunnen worden aangepakt. Daar schort het aan „wederkerigheid”.

Deze aanscherpingen zouden betekenen dat de EU straks Pfizer-vaccins kan tegenhouden op weg naar het VK. Ook al levert Pfizer de aan de EU beloofde vaccins keurig op tijd. Die dreiging maakt de Britse regering heel ongerust. Premier Boris Johnson heeft al met premier Rutte en anderen gebeld om te voorkomen dat het zover komt. De EU-leiders bespreken de plannen van de commissie donderdag.

Tot dusver maakte de EU nog een uitzondering voor de export van vaccins naar sommige buurlanden in Oost-Europa en aan de Middellandse Zee. Die uitzondering moet er ook aan geloven omdat anders sluiproutes ontstaan, zegt een ingewijde.

ANVR: nu meer steun nodig voor reisbranche

Reisbranchevereniging ANVR wil meer steun van de overheid nu het negatieve reisadvies naar het buitenland wordt verlengd tot half mei. Volgens de ANVR duurt de coronacrisis nu zo lang dat de inmiddels al volledig afgeslankte reisbedrijven geen „greintje vet meer op de botten hebben”.

ANP-427652848.jpg
Arjan Kers directeur TUI en ANVR-voorzitter Frank Oostdam eerder dit jaar op het Binnenhof, na een gesprek met demissionair premier Mark Rutte over de positie van de reissector, het steunpakket en het toekomstperspectief. beeld ANP, BART MAAT

„Nu de reissector de altijd goed geboekte meivakantie met dit advies alweer in de prullenbak ziet verdwijnen, pakken donkere wolken zich verder samen. Om niet een hele sector failliet te laten gaan, is extra steun hard nodig.” De ANVR wil dat reisorganisaties 100 procent van de kosten voor lonen van werknemers vergoed krijgen via de coronaregelingen, om werkgelegenheid te behouden.

„We begrijpen dat in een tijd waarin de besmettingen nog steeds toenemen, reizen nog even niet kan en nu ook niet verstandig is. Maar dit is de zoveelste klap en moet ook echt de laatste zijn. Geef ons in ieder geval perspectief met het oog op de zomervakantie”, aldus ANVR-directeur Frank Oostdam. Het kabinet geeft aan goede hoop te hebben voor de zomer.

Uitstel stelt studenten teleur, universiteiten zien perspectief

Studenten zijn teleurgesteld omdat ze toch weer langer moeten wachten voordat ze weer fysiek naar hun hogeschool of universiteit kunnen. Volgens de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) is er nu „geen goede balans” tussen de coronarisico’s en de schade aan het welzijn van studenten en zou het hoger onderwijs nu al op een veilige manier gedeeltelijk open kunnen. Vereniging van universiteiten VSNU reageert juist verheugd op de concrete datum, 26 april, die minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge dinsdagavond noemde.

Vanaf die dag mogen alle studenten na een sneltest weer een dag per week fysiek naar hun opleidingsinstituut komen - mits het testen dan goed georganiseerd is. „Het kabinet heeft geluisterd naar de hartenkreten van studenten en universiteiten om meer fysieke ontmoetingen op de universiteit mogelijk te maken”, concludeert voorzitter Pieter Duisenberg van de VSNU. „Dit is goed nieuws voor het welzijn van onze studenten en biedt perspectief richting de start van een normaal collegejaar in augustus.”

Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) is net als de LSVb teleurgesteld over het uitstel. Tegelijkertijd zegt het ISO ook opgelucht te zijn, omdat er „wel zicht is op versoepelingen”. Voorzitter Dahran Çoban: „Het is niet het perspectief dat ons bij de vorige persconferentie is beloofd, maar het kabinet heeft fysiek onderwijs dit collegejaar gelukkig nog niet opgegeven. We moeten nu alle zeilen bijzetten om de beeldschermstudent eind april weer op hogescholen en universiteiten te kunnen verwelkomen.”

Bij de vorige persconferentie stelde het kabinet nog versoepelingen in het hoger onderwijs voor eind maart in het vooruitzicht. Dan moesten de coronacijfers zich wel gunstig ontwikkelen en dat is niet gebeurd.

VSNU-voorzitter Duisenberg zegt dat het testen van studenten „geen expertise is” van de universiteiten, maar ze gaan de komende dagen concrete plannen uitwerken voor de logistieke operatie waar massaal zelftesten op neerkomt. „Universiteiten gaan hun uiterste best doen om de overheid te helpen dit te organiseren.”

Kabinet hoopt quarantaineplicht reizigers in mei in te voeren

Voor mensen die naar Nederland reizen zal waarschijnlijk vanaf de eerste helft van mei een quarantaineplicht gelden. Het kabinet hoopt dat een wetsvoorstel waar het aan werkt, dan zal zijn aangenomen door het parlement. Dat zei coronaminister Hugo de Jonge dinsdag.

429496569.jpg
Demissionair premier Mark Rutte en demissionair minister Hugo de Jonge Volksgezondheid, Welzijn en Sport geven een toelichting op de coronamaatregelen in Nederland. beeld ANP SEM VAN DER WAL

Het demissionaire kabinet werkt al langer aan een verplichte quarantaine, omdat het advies dat nu aan reizigers wordt gegeven maar matig wordt opgevolgd. Overtreding van de plicht zal mensen op een boete komen te staan, hoe hoog die wordt is nog niet bekend.

Naast een verplichte quarantaineperiode van tien dagen, moeten mensen die met het vliegtuig of de boot naar Nederland reizen nu al een negatieve testverklaring overleggen. Het kabinet wil die plicht ook invoeren voor automobilisten.

Hoger onderwijs vanaf 26 april deels open met sneltesten

Toegangstesten en sneltesten moeten het mogelijk maken om het hoger onderwijs sneller te openen, zegt demissionair coronaminister Hugo de Jonge tijdens de persconferentie over het coronavirus op dinsdag. Als onderwijsinstellingen dat kunnen organiseren en de besmettingscijfers het toelaten, mogen ze vanaf 26 april een dag per week fysiek lesgeven aan hun studenten.

429496861.jpg
Demissionair minister Hugo de Jonge Volksgezondheid, Welzijn en Sport geeft een toelichting op de coronamaatregelen in Nederland. beeld ANP, SEM VAN DER WAL

„De sneltesten kopen we in”, aldus De Jonge. Scholen hoeven dus niet zelf voor de testen te betalen. Het idee is volgens De Jonge dat de scholen ze geleverd krijgen en vervolgens kunnen verdelen onder de studenten. „’s Ochtends na het tandenpoetsen even zelftesten en naar college”.

Ook het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs wil De Jonge met „begeleid zelftesten” veiliger maken. Half december sloten de scholen de deuren voor fysiek onderwijs en sinds 8 februari zijn de basisscholen en kinderopvanglocaties weer open. Leerlingen in het voortgezet onderwijs en mbo mogen sinds 1 maart weer minimaal één dag per week naar school.

Russische president Poetin ingeënt tegen corona

De Russische president Vladimir Poetin is dinsdag ingeënt tegen Covid-19, meldt het Russische persbureau RIA. Het is niet bekendgemaakt met welk vaccin hij is gevaccineerd, maar het gaat in ieder geval om een middel van Russische makelij. In tegenstelling tot andere wereldleiders liet Poetin zich niet voor lopende camera’s van de media vaccineren.

In Rusland vroegen veel mensen zich af waarom Poetin, die zelfs met ontbloot bovenlijf poseerde tijdens het paardrijden, opeens zo cameraschuw is als het op vaccinaties aankomt. Met een prik voor de camera’s had Poetin het vertrouwen van de bevolking in het vaccin kunnen vergroten, was de redenering. „Hij vindt het niet leuk”, aldus een woordvoerder. Volgens hem is Poetin nooit een voorstander geweest van openbare vaccinaties en doet hij al veel om de Russische vaccins te promoten.

De woordvoerder liet verder weten dat de 68-jarige Poetin zich na de inenting goed voelde en de volgende dag weer gaat werken. Het Kremlin maakt bewust de naam van het vaccin niet bekend, „omdat alle drie de Russische vaccins betrouwbaar en effectief zijn”. Poetin krijgt nog een tweede prik.

Spoetnik-V is momenteel het bekendste vaccin uit Rusland. Dit middel wordt ook in andere landen toegediend. Spoetnik-V wordt via een versnelde procedure beoordeeld door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA).

Rutte: Plan in de maak voor bedrijven met geldnood door corona

Het demissionaire kabinet werkt aan een plan om bedrijven te helpen die door de coronacrisis in financiële problemen zijn geraakt, belooft minister-president Mark Rutte. Hij begrijpt dat de verlenging van de coronamaatregelen „een enorme domper” is voor ondernemers die het water „financieel en emotioneel” toch al aan de lippen staat.

429496516.jpg
Demissionair premier Mark Rutte geeft een toelichting op de coronamaatregelen in Nederland. beeld ANP SEM VAN DER WAL

Het kabinet heeft al vele tientallen miljarden gestoken in steunpakketten om getroffen bedrijven overeind te houden en banen te behouden. Het zal ook de komende tijd blijven kijken wat daarvoor nodig is, nu horecagelegenheden langer dicht moeten blijven en bijvoorbeeld winkels langer te maken hebben met forse beperkingen. „We zeggen straks niet ineens: U zoekt het maar uit”, verzekert Rutte.

Ondanks de steunpakketten heeft de crisis al diepe gaten geslagen in de reserves van veel ondernemingen. Sommige bedrijven hebben zich diep in de schulden moeten steken om het hoofd boven water te houden. Daarom werken de ministers Wouter Koolmees (Sociale Zaken), Bas van ’t Wout (Economische Zaken) en Wopke Hoekstra (Financiën) samen met vakbonden en werkgeversorganisaties aan een plan om bedrijven verder te helpen.

Onder anderen president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) pleitte herhaaldelijk voor kwijtschelding van de belastingschulden die bedrijven hebben opgebouwd doordat zij vorig jaar uitstel hebben gekregen van hun fiscale verplichtingen. Rutte was daar toen nog niet enthousiast over, en waarschuwt ook nu dat daar „veel haken en ogen” aan zitten. Maar „naar alles wordt gekeken”.

Coronamaatregelen worden verlengd tot 20 april

Rutte spreekt van „de zorgelijke realiteit van vandaag”. Op één punt maakt het kabinet een uitzondering: de avondklok gaat, vanwege de zomertijd, vanaf 31 maart om 22.00 uur in plaats van om 21.00 uur. De burgemeesters in het Veiligheidsberaad drongen hier maandag al op aan.

„Voor de rest blijft alles zoals het is”, aldus Rutte. „Ik begrijp, dit valt tegen. Ik snap het ongeduld.” Als de cijfers de komende tijd meevallen, kan er mogelijk toch al voor 20 april meer.
Het negatieve reisadvies wordt verlengd tot medio mei. Voor de zomervakantie heeft het kabinet nog geen advies, dat volgt „zo snel mogelijk”. Rutte zegt „goede hoop” te hebben dat er tegen die tijd meer kan.

Terugkijken: persconferentie Rutte en De Jonge over coronamaatregelen

Demissionair zorgminister Hugo de Jonge en premier Mark Rutte geven een persconferentie over de coronamaatregelen. Dit weekeinde lekte al uit dat de lockdown wordt verlengd, en dat het kabinet niet tot nauwelijks gaat versoepelen. Pas op de langere termijn is daar echt ruimte voor.

CBR: examenleeftijd mogelijk tijdelijk naar 18 jaar

Het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) gaat de leeftijd waarop iemand praktijkexamen mag doen mogelijk tijdelijk verhogen naar achttien jaar, van zeventien jaar nu. Ook overweegt het CBR tijdelijk te stoppen met het aanbieden van faalangstexamens en tussentijdse toetsen. Dit alles om de wachttijden voor het doen van een rijexamen terug te dringen.

Meer vertraging voor kind met lagere sociaaleconomische status

Basisschoolleerlingen met een lage of gemiddelde sociaaleconomische achtergrond hebben door de schoolsluitingen van afgelopen jaar aanzienlijk meer leerachterstanden opgelopen dan leerlingen met een hoge sociaaleconomische status. Tot die conclusie komen wetenschappers van de Universiteit Maastricht. Ze hebben gegevens uit het Nationaal Cohortonderzoek Onderwijs geanalyseerd. Dat is lopend onderzoek onder 289.000 leerlingen van 1300 scholen.

Bij rekenen en wiskunde, spelling en begrijpend lezen is de achterstand ongeveer anderhalf keer zo groot, ontdekten de onderzoekers. „Bovenop deze verschillen is er nog extra vertraging in de leergroei bij leerlingen met een niet-westerse migratieachtergrond, leerlingen uit eenoudergezinnen en grote gezinnen”, vult onderzoeker Carla Haelermans aan.

Op scholen die heel veel kinderen uit een lager sociaaleconomisch milieu tellen, doen ook de andere leerlingen het relatief slecht, melden de onderzoekers. Het grootste probleem zit bij begrijpend lezen, daarna volgen rekenen/wiskunde en spelling.

Coronabesmettingen bij verkiezingsmedewerkers in twee gemeenten

In twee gemeenten zijn in totaal acht verkiezingsmedewerkers positief getest op het coronavirus, meldt het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het gaat voor zover bekend om drie stembureauleden in de gemeente Bronckhorst (Gelderland) en vijf gemeenteambtenaren die tijdens verkiezingen werkten op het stadhuis in de gemeente Zoetermeer.

De drie stembureauleden in Bronckhorst kregen hun positieve uitslag afgelopen weekend, zegt een woordvoerster van de gemeente. Zij zaten alle drie op een ander stembureau. De GGD geeft aan dat risico’s voor de kiezers nagenoeg nihil zijn, door de getroffen coronamaatregelen: de stembureauleden droegen handschoenen en mondkapjes. Ook waren kuchschermen aanwezig en werd de anderhalve meter in de gaten gehouden.

ANP-429297157.jpg
beeld ANP JEROEN JUMELET

In Zoetermeer zijn tot nu toe vijf besmettingen vastgesteld. Volgens een woordvoerster gaat het om gemeentemedewerkers die zich „achter de schermen bezighielden met de verkiezingen.” Zij waren aanwezig in het stadhuis, waar ook een stembureau was opgezet. Alle vrijwilligers die betrokken waren bij de verkiezingen zijn geïnformeerd.

Begin februari uitten een aantal leden van het Outbreak Management Team (OMT) hun zorgen over eventuele besmettingsrisico’s tijdens de verkiezingen. Ook riepen vijf burgemeesters het kabinet op om de verkiezingen uit te stellen omdat de verkiezingsdag zou kunnen fungeren als besmettingshaard. Daarnaast waren ze bang dat kiezers weg zouden blijven.

Minder mensen gevaccineerd door prikpauze AstraZeneca

Doordat Nederland tijdelijk was gestopt met het coronavaccin van AstraZeneca, zijn de afgelopen week minder mensen gevaccineerd dan in de weken ervoor. Bijna 98.000 mensen kregen vorige week hun eerste inenting, terwijl dat in de weken ervoor rond de 200.000 lag.

Het aantal herhaalprikken steeg wel. Meer dan 110.000 mensen hebben in de afgelopen week een tweede dosis gekregen, tegen ongeveer 80.000 per week in de twee weken ervoor. Deze mensen kregen andere vaccins. De mensen die AstraZeneca toegediend hebben gekregen, zijn pas over een paar maanden aan de beurt voor de tweede prik.

In totaal zijn nu net geen 1,5 miljoen mensen ingeënt. Van hen hebben iets meer dan 600.000 ook een tweede prik gekregen, waarmee ze in elk geval voorlopig beschermd zouden moeten zijn tegen het coronavirus.

De inenting met AstraZeneca wordt deze week hervat.

„EU eist leeuwendeel coronavaccins op uit Leidse fabriek"

De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk touwtrekken over de coronavaccins van AstraZeneca uit een Leidse fabriek. Het leeuwendeel daarvan moet naar de EU gaan, houdt Brussel volgens ingewijden vol.

ANP-429449355.jpg
beeld EPA, JAMES ROSS

De Europese Commissie wil haar greep op de export van vaccins versterken omdat de haperende aanvoer het inenten ophoudt. Uitvoer kan nu al worden tegengehouden als de fabrikant de EU nog vaccins schuldig is. Maar de commissie wil vaccins bijvoorbeeld ook kunnen vasthouden als het ontvangende land al veel verder op streek is met zijn vaccinatiecampagne, kondigde zij vorige week aan. Daarbij noemde zij uitdrukkelijk het Verenigd Koninkrijk, dat een flinke voorsprong heeft op de EU en miljoenen vaccins uit de EU heeft geïmporteerd.

De wedijver tussen Londen en Brussel draait nu om Leiden, waar een fabriek staat die vaccins maakt voor AstraZeneca. De farmaceut beloofde zowel de Britten als de EU dat Halix voor hen aan de slag zou gaan. Maar nu de EU nog tientallen miljoenen vaccins tegoed heeft, dreigt zij te beletten dat vaccins naar het Verenigd Koninkrijk gaan.

Met een gelijke verdeling neemt de EU geen genoegen, zeggen Brusselse bronnen tegen persbureau Bloomberg. Brussel zou erop wijzen dat de EU veel meer inwoners telt dan het Verenigd Koninkrijk en met inenten ruim achter ligt.

Halix krijgt naar verwachting donderdag toestemming om vaccins aan de EU te leveren.

Hulplijn Rode Kruis extra open tijdens persconferentie

De Rode Kruis Hulplijn, vorig jaar geopend toen de coronacrisis begon, is dinsdagavond twee uur extra open. Dat heeft het Rode Kruis besloten, omdat tijdens de persconferentie van 19.00 uur waarschijnlijk bekendgemaakt wordt dat de lockdown en avondklok langer van kracht blijven. Normaal sluit de hulplijn om 17.00 uur, maar nu bieden medewerkers van 19.00 tot 21.00 uur een luisterend oor aan wie daar behoefte aan heeft.

De Hulplijn (070-4455888) is sinds de opening meer dan 30.000 keer gebeld. Mensen bellen voor praktische vragen over corona, of om simpelweg even hun verhaal te doen.
Voor anderstaligen biedt het Rode Kruis WhatsApp-Hulplijnen aan in het Turks (06-48158053), Arabisch (06-48158055), Berbers (06-48158055), Chinees (06-48158057), Portugees (06-48158083) en Pools (06-48158064).

Corona-uitbraak in azc Nijmegen

In het asielzoekerscentrum in Nijmegen zijn 52 bewoners besmet geraakt met het coronavirus. De besmette asielzoekers zijn in isolatie geplaatst in de corona-uitwijklocatie van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) in Laag Zuthem (Overijssel). Bewoners van het azc die contact hebben gehad met besmette personen zijn in quarantaine geplaatst, aldus de GGD Gelderland-Zuid.

ANP-350777434.jpg
beeld ANP, VINCENT JANNINK

In het azc in Nijmegen wonen ongeveer driehonderd mensen. Ze zijn ondergebracht in drie gebouwen, die vroeger samen een militair complex vormden. Het complex staat middenin een dichtbevolkte wijk. Vorige week kwamen de eerste besmettingen aan het licht. Vrijdag waren er na bron- en contactonderzoek in totaal 28 besmettingen. Dat was voor de GGD reden om zondag alle bewoners van het azc te testen en dat leverde nog eens 24 besmettingen op.

Bewoners van asielzoekerscentra worden niet met voorrang gevaccineerd, aldus een woordvoerder van het COA. Ze worden opgeroepen volgens het schema dat voor de meeste inwoners van dit land geldt. Het COA verwacht dat deze week alle asielzoekers in de leeftijd van 65 tot 85 jaar zijn geprikt. Het gaat dan in totaal om 337 mensen. Daarna komt de groep van 60 tot 64 jaar aan de beurt.

De Nijmeegse corona-uitbraak doet zich voor in twee van de drie gebouwen, aldus de GGD. De niet-besmette bewoners van de twee gebouwen die contact hebben gehad met Covid-patiënten zitten in quarantaine en worden later deze week nog eens getest. De bewoners van het gebouw waar geen corona is vastgesteld mogen gewoon van het terrein af. De GGD en het COA houden de situatie in Nijmegen nauwlettend in de gaten, aldus een woordvoerster.

„Hoger onderwijs over vijf weken open"

Het hoger onderwijs gaat over vijf weken weer open. Dat bevestigen bronnen bij het kabinet, meldt De Telegraaf.

Het zou gaan om beperkte heropening van het hbo en de universiteiten met eerst één dag fysiek onderwijs in de week. Dat moet gepaard gaan met een sterke uitbreiding van de snel- en thuistesten.

Studenten in het hbo en aan de universiteiten volgen al vanaf half december alleen onlineles. Maar waar de lagere scholen begin februari werden heropend en middelbare scholieren en mbo’ers vanaf 8 maart weer halve dagen klassikaal les konden volgen, moest het hoger onderwijs wachten.

Griekenland en Spanje laten meer buitenlandse reizigers toe

Griekenland en Spanje openen de deuren voor meer buitenlandse reizigers. Het wordt weer mogelijk om vanuit het Verenigd Koninkrijk naar Spanje te reizen, terwijl Griekenland gevaccineerden uit alle EU-landen en Israël toelaat.

Het Griekse ministerie van Toerisme meldt dat gevaccineerde reizigers wel moeten aantonen dat ze een coronaprik hebben gehad. Deze groep hoeft bij aankomst niet in quarantaine en hoeft ook geen negatieve coronatest te laten zien. Wanneer het nieuwe beleid ingaat, is nog niet bekend.

429300790.jpg
Valencia. beeld EPA, Kai Foersterling

Griekenland pleit al sinds begin dit jaar voor de ontwikkeling van een zogenoemd EU-vaccinatiepaspoort. De documenthouder zou in de Europese Unie vrij moeten kunnen reizen, waar de noodlijdende toerismesector in onder meer Griekenland op zit te wachten. In Brussel ligt een plan voor zo’n pas.

Spanje staat vanaf 30 maart weer reizen vanuit het Verenigd Koninkrijk toe. Dat was sinds december niet mogelijk vanwege zorgen over de Britse variant van het coronavirus. Er gold alleen een uitzondering voor Spanjaarden en inwoners van Spanje.

Later kwamen ook Brazilië en Zuid-Afrika op dezelfde lijst te staan, omdat daar ook zorgelijke varianten van het coronavirus waren geconstateerd. Een woordvoerder van de Spaanse regering legt uit dat alleen het VK van de lijst wordt geschrapt, omdat ze daar ver zijn met de vaccinatiecampagne. De helft van de volwassen bevolking heeft inmiddels een prik gehad.

Vaccinatietempo gaat deze week met 150.000 omhoog

Deze week worden er ruim 400.000 coronavaccinaties gezet, meldt het ministerie van Volksgezondheid. Dat zijn er 150.000 meer dan afgelopen week. Volgende week worden er ruim 500.000 vaccins toegediend.

De vaccinatiesnelheid gaat deze weken omhoog om de achterstanden na de stop met het AstraZeneca-vaccin in te halen. „We stopten met AstraZeneca, maar kregen wel leveringen”, aldus een woordvoerder van het ministerie. „Die opgebouwde voorraad gaan we weg prikken.” Door de snelheid de komende weken op te voeren, blijft de vaccinatiecampagne op schema, zegt hij.

Demissionair coronaminister Hugo de Jonge zei dinsdag dat het vaccinatietempo alleen wordt afgeremd door de hoeveelheid vaccins die wordt geleverd. Hij zegt dat de voorraden zo klein mogelijk als verantwoord blijven en dat de rest zo snel mogelijk wordt geprikt.

Aantal nieuwe coronagevallen afgelopen etmaal gedaald

Het aantal nieuwe coronagevallen is afgelopen etmaal voor de tweede dag op rij gedaald. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) telde tussen maandagochtend en dinsdagochtend 5636 positieve tests, 682 minder dan een dag eerder.

Ook vergeleken met het gemiddelde van de afgelopen zeven dagen is het aantal nieuwe besmettingen lager. In de afgelopen week registreerde het RIVM gemiddeld 6572 besmettingen per etmaal.

Op maandagen en dinsdagen ligt het aantal nieuwe gevallen vaak onder het weekgemiddelde, doordat minder mensen zich in de weekeindes laten testen. In de loop van de week komt het aantal nieuwe gevallen boven dat gemiddelde uit.

Het aantal sterfgevallen door corona steeg het afgelopen etmaal met 49. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden. Als een coronapatiënt overlijdt, wordt dit soms pas na een tijdje doorgegeven. Maandag werden 15 overlijdens geregistreerd.

In Amsterdam en Rotterdam werden de meeste besmettingen vastgesteld afgelopen etmaal, respectievelijk 233 en 195. In Den Haag werden 180 nieuwe coronagevallen geteld, in Utrecht 95 en in Tilburg 87.

Sinds het begin van de uitbraak zijn ruim 1,2 miljoen mensen in Nederland positief getest. Van meer dan 16.300 mensen is zeker dat ze aan het virus zijn overleden.

Duitse bisschoppen willen fysieke kerkdiensten met Pasen

De voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie wil op de belangrijkste christelijke feestdag, Pasen, fysieke kerkdiensten. Bisschop Georg Bätzing zegt verrast te zijn over de dringende oproep van de regering met Pasen enkel virtuele diensten te houden. De rooms-katholieken kunnen volgens Bätzing niet aan dat verzoek voldoen.

Bondskanselier Angela Merkel en de deelstaatpremiers hebben dinsdag besloten tot een verscherpte en verlengde lockdown, en ze willen rond de paasdagen nog veel meer zaken sluiten dan momenteel en geen kerkdiensten.

„We hebben al met kerst aangetoond dat we veilig kerkdiensten kunnen houden en met de belangrijkste dag in het liturgische jaar, moet dat ook kunnen. Het belang van religie en van kerkdiensten is groot en geen randverschijnsel”, aldus de 59-jarige bisschop van Limburg.

Afgelopen week meer dan 46.000 positieve coronatests

In de afgelopen week, tot en met dinsdag, zijn er 46.005 mensen positief op corona getest. Dat is 16 procent meer dan de week ervoor, zo meldt het RIVM. Het reproductiegetal, dat de mate van besmettingen aangeeft, is verder gestegen, van 1,06 op 1 maart naar 1,11 op 8 maart. Een reproductiegetal van 1,11 betekent dat 100 mensen met het coronavirus samen 111 andere mensen besmetten.

Het aantal mensen dat met corona in het ziekenhuis of op de intensive care ligt, stijgt eveneens. In de afgelopen week belandden 1441 mensen met corona in het ziekenhuis, dat waren 114 opnames meer dan de week ervoor. Op de intensive cares werden 313 mensen opgenomen, 39 opnames meer dan in de week ervoor.

Ruim 519.000 hebben zich de afgelopen zeven dagen laten testen, 12 procent meer dan de week daarvoor. Kinderen tot en met 12 jaar werden het vaakst getest in de afgelopen week, gevolgd door mensen in de leeftijd van 30 tot en met 39 jaar.

In de leeftijdsgroep 18 tot en met 24 jaar is het aantal positieve meldingen het hoogst, met 359 meldingen per 100.000 inwoners. Maar in alle leeftijdsgroepen is een stijging te zien.

Verhoudingsgewijs de grootste stijgingen zijn bij kinderen: 23 procent meer bij de groep tot en met 12 jaar en 29 procent extra bij 13 tot en met 17 jaar. Eén en ander hangt volgens het RIVM waarschijnlijk samen met het heropenen van het primair onderwijs en kinderopvang per 3 februari en het gedeeltelijk heropenen van de scholen in het voortgezet onderwijs per 1 maart.

Bij mensen vanaf 70 jaar nam het aantal positieve coronatesten per 100.000 inwoners het minst toe; met 8 procent in de afgelopen week. Dit is gedeeltelijk te verklaren door het vaccinatieprogramma, denkt het RIVM.

LSVb: hoger onderwijs kan ook zonder sneltesten veilig open

Een gebrek aan coronasneltesten is volgens de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) geen goede reden om nog langer te wachten met het toestaan van fysieke lessen op hogescholen en universiteiten. „Het hoger onderwijs kan echt weer open op een veilige manier”, vindt voorzitter Lyle Muns. „Wij zijn helemaal voor het gebruik van sneltesten, maar het kan ook zonder. Dat hebben hbo’s en universiteiten vorig najaar al laten zien. Toen zijn in de sector ook geen brandhaarden ontstaan.”

Demissionair minister Ingrid van Engelshoven (Hoger Onderwijs) zei dinsdag te verwachten dat het hoger onderwijs op locatie op zijn vroegst eind april mogelijk zal zijn voor alle studenten. In de tussentijd lopen wel proeven waarbij studenten na een sneltest fysiek onderwijs kunnen krijgen.

Muns noemt eind april „echt ontzettend laat”. „De welzijnsproblemen voor studenten worden alleen maar erger. Als je die schade afweegt tegen de risico’s, vinden wij dat er nu geen goede balans is.” De LSVb vindt dat met de inzet van sneltesten ook meer tempo gemaakt had moeten worden. „In december werd daar al over gesproken, nu zijn we ruim drie maanden verder. Wij zien geen reden om nog langer te wachten.”

De LSVb wijst er ook nog eens op dat het hoger onderwijs vorig jaar al goede afspraken heeft gemaakt met de openbaarvervoersector. Door lestijden buiten de spits te plannen kan worden voorkomen dat het te druk wordt in het ov.

Van Engelshoven wees op de ongunstige ontwikkeling van de coronasituatie. Ze zei dat „dit echt zo snel is als het kan”. Ze denkt dat eind april zowel genoeg sneltesten als zelftesten die studenten thuis kunnen afnemen beschikbaar zijn.

Amerikaanse bank verbiedt Zoom-vergadering op vrijdagen

Citigroup wil met nieuwe regels de grenzen tussen werk en vrije tijd beter bewaken. Topvrouw Jane Fraser verbiedt personeel van de grote Amerikaanse bank om op vrijdagen interne Zoom-vergaderingen te organiseren. Ze spoort medewerkers in een memo ook aan zo min mogelijk vergaderingen buiten de gangbare kantooruren te plannen.

Aantal coronapatiënten in ziekenhuizen licht gestegen

Ziekenhuizen behandelen weer iets meer coronapatiënten. Het aantal opgenomen mensen is met vijf gestegen naar 2198, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Dat is het hoogste niveau sinds begin februari.

Verpleegafdelingen behandelen momenteel 1575 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er twintig meer dan op maandag. Sinds zaterdag is het totaalaantal patiënten op die vleugels met 130 gestegen.

Het aantal coronapatiënten op de intensive cares daalde wel iets, van 638 naar 623. Het is wel de vierde dag op rij dat het aantal ic-patiënten boven de 600 uitkomt. Daarvoor ging het ongeveer twee weken lang heen en weer tussen de 550 en 600, en de maand daarvoor schommelde het aantal tussen de 500 en 550.

Ziekenhuizen hebben afgelopen etmaal 314 coronapatiënten nieuw opgenomen op de intensive cares en verpleegafdelingen. In de afgelopen zeven dagen zijn 1825 nieuwe patiënten in een ziekenhuis beland, gemiddeld bijna 261 per dag. Dat is de hoogste instroom sinds 11 januari.

Ziekenhuizen hebben momenteel minder dan 1700 bedden op verpleegafdelingen en intensive cares achter de hand. Dat komt neer op gemiddeld tien tot vijftien beschikbare bedden per ziekenhuis. Die bedden zijn niet alleen voor coronapatiënten, maar ook voor mensen met andere aandoeningen.

Vanwege de druk op de ziekenhuizen worden nog steeds coronapatiënten overgeplaatst naar andere delen van het land. Dat moet de zorg gelijkmatig verdelen. Afgelopen etmaal zijn veertien mensen overgeplaatst. Het is niet bekend hoeveel mensen een andere plek binnen hun eigen regio konden krijgen. Sinds september, het begin van de tweede golf, heeft het LCPS 2844 mensen verspreid over het land.

Minister: fysiek hoger onderwijs echt op zijn vroegst eind april
ANP-429361078.jpg
Demissionair Minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. beeld ANP, Bart Maat

Studenten kunnen waarschijnlijk op korte termijn toch nog niet naar de universiteit of hogeschool voor fysieke les of college. Demissionair minister Ingrid van Engelshoven (Hoger Onderwijs) was er vorige week nog „optimistisch” over, nu zegt ze dat het op zijn vroegst eind april lijkt te worden. „Veel eerder dan dat hebben we niet de capaciteit in orde. Dit is echt zo snel als het kan”, zegt de bewindsvrouw.

Voordat studenten weer op locatie les kunnen krijgen, moeten er namelijk genoeg snel- en zelftesten zijn. Op dit moment worden hier proeven mee gedraaid.

„Waar ik wel hoopvol op ben, is dat we de pilot sneltesten die we hebben opschalen en verbreden”, zegt Van Engelshoven. Eind april moeten er naast de sneltesten ook voldoende testen zijn die studenten thuis zelf kunnen afnemen.

Op die manier hoopt het kabinet „perspectief op die ene dag onderwijs in de week te kunnen bieden”, aldus de bewindsvrouw. Naar eigen zeggen heeft ze vorige week niet voor haar beurt gesproken. Het kabinet kijkt nog steeds naar de maatschappelijke effecten van de coronaregels, benadrukt ze. Maar de presentatie die
RIVM-directeur Van Dissel dit weekeinde gaf, baart het kabinet wel zorgen. „Die cijfers zagen er toch echt slechter uit dan we een paar weken geleden hadden verwacht”, aldus Van Engelshoven.

Lareb ziet grote zwellingen na prik Pfizer/BioNTech
ANP-426826635.jpg
beeld EPA, Sean Gallup

Mensen die gevaccineerd zijn met het coronavaccin van Pfizer/BioNTech kunnen een grote zwelling op de prikplek krijgen. De zwelling is mogelijk pijnlijk en kan zich uitbreiden tot over de schouder of elleboog, meldt Bijwerkingencentrum Lareb.

Het centrum ontving tot en met half februari 80 van dergelijke meldingen. „Er is meestal geen sprake van een infectie of een allergische reactie. Behandeling is niet nodig. De klachten verdwijnen vanzelf, meestal binnen vier tot vijf dagen. Koelen kan helpen om de pijn en zwelling te verminderen”, zegt Lareb.

Volgens de onderzoekers ontstonden de klachten gemiddeld een tot twee dagen na vaccinatie.

Lareb wijst erop dat uitgebreide zwellingen op de prikplek ook voorkomen bij andere vaccins zoals bij griepvaccins en de DKTP-prik bij 4-jarigen. Toch heeft het bijwerkingencentrum het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) wel geïnformeerd over de bijwerkingen. Het CBG bespreekt de nieuwe informatie met het Europese netwerk, waar besloten wordt of de bijsluiter moet worden aangepast.

Blauwe Moskee: voor ramadan hoeft avondklok niet te veranderen
ANP-401161398.jpg
beeld ANP, Laurens Bosch

De ramadan moet geen argument zijn bij het veranderen van de avondklok. Dat zegt de Blauwe Moskee in Amsterdam. „Met alle liefde die wij voor de ramadan voelen, we beseffen dat het nu maar over één ding moet gaan, en dat is de bestrijding van het coronavirus. Daar moeten kabinetsbesluiten uit voortvloeien”, laat het islamitische gebedshuis weten.

De voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s hadden gevraagd om de avondklok een uur later te laten ingaan. Redenen daarvoor zijn het verwachte zachtere lenteweer en de zomertijd die komend weekeinde ingaat. Een ander argument is de islamitische vastenmaand ramadan. Minister Grapperhaus (Justitie) ziet wel iets in het voorstel. Maar volgens de Blauwe Moskee heeft een uur uitstel weinig nut voor moslims. Ze hoeven niet buiten te zijn om na zonsondergang het vasten te breken, dat kan vanuit huis. Onder normale omstandigheden zouden ze enkele uren na zonsondergang naar de moskee gaan voor een belangrijk gebed, de taraweeh. Dat zou laat in de avond zijn, ruim na het ingaan van de avondklok. „Dan zou de hele moskee vol zitten. Dat gebed heeft vorig jaar niet plaatsgevonden en gaat nu ook niet plaatsvinden. De avondklok iets verschuiven verandert dat niet.”

Het belangrijkste, zegt de moskee, is „het behoud van het leven, onze religie benadrukt het belang daarvan. We voelen vanuit de religie een heel duidelijke aansporing om alles te doen wat we kunnen doen in het bestrijden van het virus. Ook als vormen van aanbidding dan niet door kunnen gaan. We moeten als samenleving dit gevecht winnen. Ieder van ons moet de maatregelen zo nauwkeurig mogelijk opvolgen.”

De ramadan begint dit jaar op of rond 13 april, afhankelijk van de stand van de maan, en eindigt op of rond 12 mei.

Avondklok waarschijnlijk vanaf 31 maart een uurtje later
ANP-428336564.jpg
beeld ANP, Robin Utrecht

De avondklok gaat in principe vanaf woensdag 31 maart een uurtje later in: om 22.00 uur. Het kabinet maakt dat dinsdagavond bekend, bevestigen ingewijden na berichtgeving van de NOS. De burgemeesters die veiligheidsregio’s voorzitten, deden maandag al zo’n voorstel.

Het wordt steeds later licht en mensen willen in de lente graag avonden buiten doorbrengen. Dus wordt het handhaven om 21.00 uur anders moeilijker, is de gedachte achter het voorstel.

Supermarkten schuiven mee met avondklok
ANP-427389709.jpg
beeld ANP, Koen van Weel

Supermarkten zullen naar verwachting langer openblijven als het kabinet besluit om de avondklok niet om 21.00 uur maar om 22.00 in te laten gaan. Volgens koepelorganisatie CBL zal het verruimen van de openingstijden ook bijdragen aan het voorkomen van de verdere verspreiding van het coronavirus.

Later op dinsdag beslist het kabinet over het voorstel van de burgemeesters van het Veiligheidsberaad voor een latere avondklok. In Den Haag werd het voorstel een „serieuze optie” genoemd.

De supermarkten raden klanten alvast aan om ook na te denken over de paasinkopen. In de periode voor Pasen is het doorgaans een drukte van belang, vergelijkbaar met drukte voor kerst. Omdat de horeca gesloten moet blijven, zullen mensen nog meer hun best doen om er thuis wat van te maken, aldus een woordvoerder van het CBL.

Verder blijft de koepelorganisatie het winkelend publiek oproepen om verspreid over de dag naar de supermarkten te komen, en vooral wat vaker in de ochtenduren. Werkgevers zouden daar ook rekening mee moeten houden, zo klinkt het.

‘Verschuiven avondklok leidt niet tot versnelling vaccinaties’
ANP-427358136.jpg
beeld ANP, Sem van der Wal

Als de avondklok een uur op zou schuiven, betekent dat niet dat er meer gevaccineerd wordt op een dag. Dat zeggen de GGD GHOR Nederland en de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). Beide organisaties zijn niet van plan ’s avonds meer prikafspraken in te plannen.

„Met een uur langer prikken kunnen we niet meer mensen vaccineren. Daarvoor zijn er namelijk niet genoeg vaccins beschikbaar”, vertelt een woordvoerder van de GGD GHOR. „Onze capaciteit is nu voldoende om alles overdag te doen.”

Ook de huisartsen gaan hun vaccinatietempo niet opschroeven bij een verschuiving van de avondklok, zegt een woordvoerder van de LHV. Huisartsen vaccineren doordeweeks vanaf 17.00 uur, na het einde van hun praktijkdag. Op zaterdag prikken zij juist overdag. „We hebben tot nu toe geen enkel probleem om alle prikafspraken op die tijden weg te werken. We hebben geen extra uur nodig.”

Dinsdag beslist het kabinet over het voorstel van de burgemeesters van het Veiligheidsberaad voor een latere avondklok. Minister Ferd Grapperhaus (Veiligheid en Justitie) noemde het verzoek maandag een „begrijpelijke, beargumenteerde suggestie”. In Den Haag werd het voorstel een „serieuze optie” genoemd.

Frankrijk gaat tientallen enorme vaccinatiecentra openen
ANP-429342041.jpg
beeld ANP, Ludovic Marin

Frankrijk gaat enorme vaccinatiecentra openen om mensen sneller te kunnen inenten tegen het coronavirus. De komende dagen moeten zeker 35 van die ‘vaccinodromes’ de deuren openen.

Frankrijk volgt daarmee het voorbeeld van landen als de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, waar onder meer sportstadions worden gebruikt als priklocaties. Fransen konden voor hun inentingen tot dusver veelal terecht bij lokale artsen, apotheken of ziekenhuizen.

De Franse autoriteiten waren eerder nog weinig enthousiast over het idee vaccinodromes te openen, maar nu gaat het roer toch om. President Emmanuel Macron benadrukte dinsdag nog eens dat het inenten „in de ochtend, middag en avond” moet doorgaan. Hij noemde vaccineren een nationale prioriteit.

Macron ligt onder vuur omdat het vaccineren volgens critici niet snel genoeg gaat. Zo’n 9 procent van de Franse bevolking heeft minstens één dosis van een coronavaccin gehad. De regering wil dat halverwege juni 30 miljoen mensen zijn gevaccineerd. Dat is iets minder dan de helft van de totale bevolking.

De president maakte bekend dat vanaf zaterdag meer mensen in aanmerking komen voor een vaccinatie. Dan kunnen ook Fransen in de leeftijdsgroep tussen 70 en 75 jaar worden geprikt. Momenteel mogen onder meer 75-plussers, mensen met bepaalde aandoeningen en medisch personeel zich laten inenten.

Roep om nieuwe lockdown België klinkt luider
ANP-428527918.jpg
„De cijfers zijn nu van dezelfde orde als die we gezien hebben bij de start van de tweede golf”, zegt viroloog Steven Van Gucht. beeld EPA, Philip Reynaers

België moet weer in lockdown om het rap om zich heen grijpende coronavirus weer te beteugelen, vinden deskundigen. Ze wijzen erop dat het land er sinds de tweede golf in oktober niet zo beroerd voor stond.

Sinds België de golf van oktober wist te bedwingen, ook al was dat ternauwernood, is het aantal besmettingen betrekkelijk stabiel. De opflakkeringen rond bijvoorbeeld de kerst- en de krokusvakantie zwakten weer af. Maar de laatste dagen gaat het weer goed mis.

„De cijfers zijn nu van dezelfde orde als die we gezien hebben bij de start van de tweede golf”, zegt viroloog Steven Van Gucht van het Crisiscentrum. In heel 2021 was er geen dag dat zoveel mensen met Covid-19 in het ziekenhuis belandden als afgelopen zaterdag. Als België zo doorgaat liggen over drie weken weer 1000 coronapatiënten op de intensive care. „Het virus weert zich als een duivel in een wijwatervat, met de hete adem van het vaccin in zijn nek.”

„Maatregelen aanscherpen lijkt me aangewezen”, zegt Van Gucht. En dan liever snel en krachtig. „Het lijkt me nu toch beter om drastisch te zijn.” Ook bekende en gezaghebbende collega’s als Marc Van Ranst en Geert Molenberghs, die beiden ook de regering van advies dienen, dringen daarop aan.

De ministers die over de coronamaatregelen gaan, vervroegen wegens het slechte nieuws hun periodieke crisisberaad en komen nog deze week bijeen. Maar nog niet alle regeringspartijen voelen voor hard ingrijpen, schrijft onder meer de krant De Morgen.

Pfizer wil technologie achter coronavaccin meer gebruiken
ANP-425464848.jpg
beeld AFP, Joel Saget

De Amerikaanse farmaceut Pfizer wil de technologie achter zijn coronavaccin ook inzetten voor het ontwikkelen van vaccins tegen andere virussen. Dat heeft topman Albert Bourla gezegd in een interview met The Wall Street Journal.

Voor zijn coronavaccin werkte Pfizer nog samen met het Duitse BioNTech. Maar Bourla vindt dat zijn bedrijf het maken van zogeheten mRNA-vaccins ook op eigen houtje moet kunnen. Bij die technologie dragen moleculen instructies over aan cellen voor het maken van bepaalde eiwitten. Als reactie daarop maken mensen die zijn gevaccineerd antilichamen aan.

Bourla hoopt dat mRNA ook effectief kan zijn tegen virussen waar bestaande vaccins ongemakkelijke bijwerkingen hebben of onvoldoende bescherming bieden.
Tegen welke virussen Pfizer precies nieuwe vaccins wil ontwikkelen, wilde de in Griekenland geboren bestuurder niet zeggen. Ook weigerde hij commentaar te geven over de toekomstige verkoop van vaccins.

Pfizer moest het de afgelopen jaren wat betreft groei nog vooral hebben van middelen tegen kanker. Door de eigen vaccintak uit te breiden gaat Pfizer meer de concurrentie aan met rivalen al GlaxoSmithKline en Sanofi, die momenteel nog een groter vaccinonderdeel hebben.

Sterk inzetten op vaccins is niet zonder risico, omdat het meestal meer dan een decennium duurt om ze te ontwikkelen. Ook is de kans op mislukkingen groot. De mRNA-technologie heeft zich ook nog niet echt bewezen in de vaccinwereld, buiten de vaccins tegen corona.

‘Duitse coronatop kweekt enkel boze burgers’
ANP-428860430.jpg
Bondskanselier Merkel. beeld EPA, Clemens Bilan

De Duitse leiders die het coronabeleid uitstippelen staan volgens een commentaar in de krant Bild steeds verder van de realiteit. Het zou ze duidelijk moeten zijn dat je „enkel bange en boze burgers kweekt” als je elke drie weken bijeen komt om „telkens nieuwe maximale aantallen besmettingen vast te stellen om dan toch weer met meer verboden te komen”, staat in het commentaar. Het weekblad Der Spiegel noemt het nachtelijke topberaad ‘de chaos corona club’.

De commentator in Bild vraagt zich af of bondskanselier Angela Merkel en de deelstaatpremier echt denken dat „de burgers de verordeningen doorbladeren voordat ze hun familieleden uitnodigen voor een kop koffie? Dat ze berekenen of hun neefjes en nichtjes 14 of al 15 jaar oud zijn en dan helaas nog niet mogen komen?” Merkel en de premiers kwamen dinsdagmorgen na elf uur vergaderen met een harde lockdown voor de paasdagen en een verscherping en een verlenging van de coronamaatregelen. Sommige mediacommentatoren zien in de lange duur van het overleg een aanwijzing dat de leiders op de coronatop de volgende keer niet meer tot overeenstemming kunnen komen.

De Rheinische Post noemt het een daad van vertwijfeling van Merkel. De lockdown duurt al vijf maanden en was aangekondigd als een lockdown van één maand.
Het beleid zou zich niet moeten concentreren op verbieden, maar op snel testen, vaccinatie en mondkapjes zo staat in veel commentaren. Media verwijten de regering telkens wel met lockdowns maar niet met een verstandige aanpak van het coronavirus te komen en te falen met de inentingen.

Poetin wordt ingeënt, maar naam vaccin blijft geheim
ANP-429461550.jpg
beeld AFP, Alexej Droezjinin

De Russische president Vladimir Poetin wordt dinsdag ingeënt tegen het coronavirus, maar het blijft geheim welk vaccin hij krijgt. Het Kremlin wil alleen kwijt dat het gaat om een middel dat in Rusland is ontwikkeld.

Rusland heeft inmiddels drie vaccins van eigen bodem goedgekeurd. Het gaat onder meer om Spoetnik-V, dat ook in andere landen wordt gebruikt. „We zeggen bewust niet welk vaccin de president krijgt”, zei een woordvoerder van het Kremlin, die opmerkte dat „alle drie de Russische vaccins betrouwbaar en effectief zijn”.

De 68-jarige Poetin wordt waarschijnlijk dinsdagavond ingeënt. Hij doet dat in tegenstelling tot sommige andere wereldleiders waarschijnlijk niet voor de camera. Daar voelde hij zelf niets voor, legde zijn woordvoerder uit.

Slob ‘kruist vingers’ dat scholen kunnen openblijven
ANP-428896780.jpg
beeld ANP, Koen van Weel

Demissionair onderwijsminister Arie Slob hoopt dat de basis- en middelbare scholen open kunnen blijven. Vooralsnog kan dat nog, maar het aantal besmettingen loopt ook onder kinderen op. „Fingers crossed”, zegt Slob dinsdag.

Slob prijst de scholen die nu met maatregelen weer lesgeven. Ook is het aantal besmettingen onder kinderen in absolute aantallen nog relatief laag. Wel houdt hij een slag om de arm: „Je weet natuurlijk nooit wat er gaat gebeuren.”

Dat de besmettingscijfers onder kinderen van 0 tot 12 jaar toenemen, komt volgens Slob ook omdat er nu meer getest wordt. De testrichtlijnen voor kinderen in die leeftijd zijn inmiddels aangescherpt. Ook bij lichte klachten moeten zij zich laten testen. Bij een positieve uitslag moet de hele klas minstens vijf dagen in quarantaine, tenzij er wordt gewerkt in groepjes die op 1,5 meter van elkaar vandaan zitten.

Momenteel lopen er ook proeven met preventief testen. Bij een positieve uitslag wordt dan ook de leerkracht en de omgeving van de leerling getest, zegt Slob. Hij wil dit „zo snel mogelijk” in het hele onderwijs invoeren.

Vaccinprogramma COVAX legt noodvoorraad coronavaccins aan
ANP-429443253.jpg
Medewerkers lossen 228.000 AstraZeneca-vaccins in Bolivia. beeld EPA

Het internationale programma COVAX gaat maximaal 5 procent van de coronavaccins die het bemachtigd opzij zetten. Zo moet een „buffer” worden opgebouwd die gebruikt kan worden bij ernstige uitbraken of humanitaire noodsituaties.

Het COVAX-programma is bedoeld om te zorgen dat ook minder welvarende landen toegang krijgen tot coronavaccins. Het wordt aangestuurd door partijen als de Wereldgezondheidsorganisatie en vaccinalliantie GAVI, waarin overheden, internationale organisaties en bedrijven samenwerken.

Het aanleggen van een voorraad kan tot gevolg hebben dat dit jaar 100 miljoen doses van coronavaccins opzij worden gelegd, meldt GAVI. Die kunnen dan bijvoorbeeld worden gebruikt in conflictgebieden waar overheden zelf niet kunnen vaccineren.

De noodverraad kan in de toekomst ook worden ingezet als bij een ernstige uitbraak in hoger tempo gevaccineerd moet worden. Dat behoort volgens Gavi pas tot de mogelijkheden als alle partijen die zijn aangesloten bij het COVAX-programma vaccins hebben ontvangen.

Hier is geen corona
16930770.JPG
Aanhangers van de vorige week overleden president John Magufuli nemen afscheid van hem in de straten van Dar es Salaam. beeld EPA, Anthony Siame

Er zijn ook in Nederland politici die doen alsof alle maatregelen tegen het coronavirus onzin zijn. Thierry Baudet, goed voor acht zetels, twitterde vorige week ”I love Florida” bij beelden van volle straten en feestende badgasten in de Amerikaanse staat. Op één van de foto’s was de eigenaar van een sportbar te zien die trots poseerde bij A4’tjes op de ramen van zijn zaak met teksten als ”Mondmaskers verboden” en: ”Einde aan deze nonsens”.

‘Nederland profiteert ook van coronasteunpakket Joe Biden’
ANP-429312048.jpg
beeld AFP, Jim Watson

Nederland plukt naar verwachting ook de vruchten van het Amerikaanse coronasteunpakket van president Joe Biden. Volgens deskundigen van kredietverzekeraar Euler Hermes is het pakket ter waarde van 1900 miljard dollar eigenlijk „brandstof voor de totale wereldeconomie”.

„Dit is echt een duw in de rug van de wereldeconomie. Het geld wordt bijna letterlijk over de VS uitgestrooid. De vraag naar producten en diensten krijgt een enorme boost. Dat gaat de hele wereld merken”, zegt risicodirecteur Johan Geeroms van Euler Hermes Nederland.

De export van huishoudelijke apparaten, computers en auto’s profiteert waarschijnlijk het meest van het Amerikaanse steunpakket, zo becijferden de onderzoekers. Landen waar de export het sterkst zal aantrekken door de Amerikaanse steunmaatregelen zijn China, Mexico en Canada. Duitsland zou op de vijfde plaats staan.

„Nederland staat weliswaar lager, maar wel gelijk met een groot land als Brazilië. Daarnaast is het zo dat we indirect profiteren van de sterke export-impuls van Duitsland”, geeft Geeroms aan. Voor de Nederlandse export leidt het steunpakket volgens de berekeningen tot 6 miljard dollar groei. In Duitsland krijgt de export een impuls van 56 miljard dollar.

Engelsen die op vakantie gaan riskeren boete van 5000 pond
ANP-428912742.jpg
Minister van Volksgezondheid Matt Hancock sluit niet uit dat de regels voor internationale reizen vroegtijdig worden versoepeld. beeld AFP, Dan Kitwood

De Britse regering voert een forse boete in voor Engelsen die in coronatijd toch op vakantie in het buitenland gaan. Het gaat om een bedrag van 5000 pond (5800 euro). Niet alleen vakantiegangers riskeren zo’n boete. Die kan volgens nieuwe wetgeving worden opgelegd aan iedereen die zonder geldige reden het land verlaat. De nieuwe regels moeten nog worden goedgekeurd door het parlement en blijven dan tot 30 juni van kracht, bericht Sky News.

De kans bestaat wel dat Engelsen al voor die datum vakantie kunnen vieren in het buitenland. Minister van Volksgezondheid Matt Hancock sluit niet uit dat de regels voor internationale reizen vroegtijdig worden versoepeld. Hij vond het te vroeg om daarop vooruit te lopen omdat het coronavirus in delen van Europa weer sneller om zich heen lijkt te grijpen.

In de nieuwe wet staat dat niemand „Engeland mag verlaten om naar een bestemming buiten het Verenigd Koninkrijk te reizen” zonder geldige reden. Het reisverbod heeft geen betrekking op gebieden als de Kanaaleilanden of het eiland Man.

Het internationale reisverkeer gaat niet helemaal plat. Engelsen mogen nog steeds naar het buitenland voor hun werk, studie of om een medische behandeling te ondergaan. Het bijwonen van een begrafenis of het huwelijk van een familielid wordt ook nog gezien als geldige reden om het land te verlaten.

Prins Charles herdenkt coronaslachtoffers
ANP-429046491.jpg
beeld AFP, Aaron Chown

Prins Charles roept in een videoboodschap mensen te herdenken die aan het coronavirus zijn overleden. De Britse troonopvolger laat weten dat deze verliezen niet mogen worden vergeten, roept op samen stil te staan bij de slachtoffers en deelt zijn respect voor hoe iedereen zich staande houdt tijdens de pandemie.

De prins nam de video op vanwege de Britse Dag van Reflectie, een initiatief van de overheid om dinsdag stil te staan bij een jaar corona en alle slachtoffers. „We gaan uit deze tijd komen met een hernieuwd vertrouwen in elkaar en met een versterkt geloof in onze samenleving die rijkelijk divers is door de vele gemeenschappen en culturen”, sprak Charles.

Maar ook moet worden gedacht aan alle mensen die het leven lieten, zei Charles. „Wat onze religie of filosofie ook is, laten we samen denken aan iedereen die we hebben verloren, hen dankbaar zijn en erkennen hoeveel pijn het verlies doet.”

Om de slachtoffers te eren moeten mensen blijven werken aan een toekomst die is geïnspireerd door de belangrijkste waarden van de samenleving, vindt de
prins. Waarden „die zo duidelijk te zien zijn geweest bij de mensen in dit land in de meest heftige tijden.”

Gezondheidsdienst VS kritisch over nieuwe studie AstraZeneca
ANP-429393888.jpg
beeld ANP, Piroschka van de Wouw

Een Amerikaanse gezondheidsdienst heeft vraagtekens gezet bij de uitkomst van een nieuwe studie naar het coronavaccin van AstraZeneca. Deskundigen die toezicht hielden op het onderzoek vrezen dat de farmaceut mogelijk achterhaalde informatie heeft gebruikt, zegt het Nationaal Instituut voor Allergieën en Infectieziekten (NIAID). Daardoor kan een „onvolledig” beeld zijn gegeven van de werkzaamheid van het vaccin

AstraZeneca had maandag de uitkomst bekendgemaakt van de grote studie met tienduizenden vrijwilligers. Volgens die data was het coronavaccin voor 79 procent effectief bij het voorkomen van ziekte. Ook zouden er geen aanwijzingen zijn dat sprake is van een verhoogd risico op bloedstollingen.

Het vaccin van AstraZeneca wordt al gebruikt in Europa, maar nog niet in de Verenigde Staten. Het NIAID, de organisatie van immunoloog Anthony Fauci, roept de farmaceut op goed samen te werken met het comité dat toezicht houdt op het onderzoek en te zorgen dat de meest „accurate en recente” cijfers zo snel mogelijk worden vrijgegeven.

Sommige ondernemers moeten alle steun terugbetalen
ANP-409321518.jpg
Werknemers van het UWV bekijken aanvragen die binnenkomen bij het loket overbrugging werkbehoud NOW-regeling. Werkgevers kunnen bij het UWV aankloppen om een tegemoetkoming in de loonkosten aan te vragen als ze door de coronacrisis omzetverlies lijden. beeld ANP, Evert Elzinga

Ondernemers die niemand hebben ontslagen, moeten in een aantal gevallen toch alle staatssteun terugbetalen. Dat meldt de NOS op basis van ambtelijke stukken die de omroep heeft opgevraagd.

Uit de stukken blijkt dat ambtenaren al hadden gewaarschuwd dat de NOW-regeling sommige ondernemers onterecht zou benadelen. „Het UWV heeft het signaal afgegeven dat tot hoge (onverwachte) terugvorderingen en daarmee schrijnende gevallen zal leiden”, schrijven de ambtenaren in een intern stuk.

„Schrijnende gevallen zijn in deze werkgevers die zonder eigen toedoen een sterk verminderde loonsom hebben door bijvoorbeeld pensionering of contractopzegging door werknemers.”

Dat ondernemers moeten terugbetalen heeft te maken met de opzet van de NOW-regeling. Die is bedoeld om mensen zoveel mogelijk aan het werk te houden.
Om te bepalen of dat daadwerkelijk is gebeurd, kijkt het UWV naar hoeveel loon er per maand tijdens de lockdown is betaald. Dat bedrag wordt vergeleken met het loon van januari 2020. Voor iedere euro dat er minder loon is betaald, gaat er 90 cent van de steun af.

Consumptie in januari weer hard omlaag door lockdown

De consumptie in Nederland toonde in januari de op een na sterkste krimp ooit gemeten. Alleen bij de eerste lockdown in april vorig jaar was de afname van de consumptie door huishoudens groter, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Er werd 13,5 procent minder uitgegeven dan in januari vorig jaar. De sterke terugval komt voor een groot deel doordat alle niet-essentiële winkels waren gesloten vanwege de coronamaatregelen. Winkeliers in de non-foodsector hadden in januari daardoor te maken met de sterkste neergang van hun verkopen in zeker zestien jaar, kwam eerder al naar voren uit cijfers van het statistiekbureau.

Consumenten gaven veel minder uit aan kleding, woninginrichtingsartikelen, elektrische apparatuur en vervoermiddelen dan een jaar eerder, voor het begin van de coronacrisis. Aan dit soort zogeheten duurzame goederen werd dik een kwart minder besteed. Dat komt neer op de sterkste afname sinds het CBS deze informatie ruim twee decennia terug is gaan bijhouden.

Ook de uitgaven aan diensten, zoals een bezoek aan de kapper, een restaurant, een bioscoop, een museum of een voetbalwedstrijd, kwamen fors lager uit. Restaurants, cafés, pretparken, theaters, bioscopen, dierentuinen, zwembaden en musea waren de hele maand januari gesloten.

Aan eten en genotsmiddelen werd over de gehele linie wel bijna 8 procent meer uitgegeven. Dit is de grootste groei na de hamsterwoede in de supermarkten van april vorig jaar. Ook voor overige goederen, zoals gas en elektriciteit, ging de consumptie wat omhoog. Er werd wel minder getankt, maar Nederlanders verstookten meer aardgas doordat het in januari dit jaar kouder was dan in de eerste maand van 2020.

Consumenten hebben iets meer vertrouwen in economie

Nederlandse consumenten zijn in maart iets positiever geworden over de economie in vergelijking met een maand eerder. Verder is ook de koopbereidheid iets verbeterd. Als het gaat om het consumentenvertrouwen dan is de situatie ten opzichte van februari nagenoeg gelijk, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Het consumentenvertrouwen lag in maart ver onder het gemiddelde over de afgelopen twintig jaar. In januari 2000 werd de hoogste stand ooit bereikt, met een stand van plus 36. Het dieptepunt werd bereikt in maart 2013 toen de CBS-index op min 41 stond. Nu staat de meter op een stand van min 18.

De deelindicator voor het economisch klimaat ging van min 41 naar min 39. Consumenten oordeelden over de economie in de komende twaalf maanden wat positiever, maar over de economie in de afgelopen twaalf maanden negatiever.

Over de financiële situatie in het komende jaar was het beeld gelijk aan een maand eerder. Daarbij is de tijd om grote aankopen te doen wat gunstiger dan in februari.

Honderden gemeenten zegden horeca al ruimere terrassen toe
ANP-428788611.jpg
Volle terrassen op de Ginnekenmarkt tijdens een landelijke protestactie. Duizenden deelnemende ondernemers vinden het onterecht dat winkels deels open mogen, terwijl horecagelegenheden gesloten moeten blijven. beeld ANP, Marco de Swart

Meer dan tweehonderd gemeenten hebben aan hun lokale horeca al toegezegd dat de terrassen, als die eenmaal open mogen, meer ruimte krijgen. Dat staat in de lijst van 225 gemeenten die Koninklijke Horeca Nederland (KHN) op verzoek van NU.nl heeft opgesteld. Ongeveer een vijfde van de horecaondernemers is geholpen met een ruimer terras.

„Met een dubbel zo groot terras, kun je met afstand houden tot eenzelfde aantal bezoekers komen”, rekent KHN-voorzitter Robèr Willemsen voor. Nederland telt 352 gemeenten. Bijna twee derde daarvan heeft nu gezegd ruimere terrassen toe te staan.

Toen de horeca vorig jaar op 1 juni weer open mocht, werden de grotere terrassen bedacht. Waar dat kon, mochten meer tafeltjes en stoelen geplaatst worden.
De horeca hoopte dit jaar met Pasen, het eerste weekend van april, in ieder geval de terrassen te mogen openen. Die hoop lijkt alweer vervlogen.

Coronacrisis toch geen ‘gamechanger’ in het huishouden
ANP-423178392 1.jpg
beeld ANP, Lex van Lieshout

Vaders nemen minder zorgtaken op zich dan aan het begin van de lockdown. De taakverdeling is inmiddels weer even ongelijk als voor de coronacrisis. Dat is de uitkomst van langlopend onderzoek van drie universiteiten, meldt de Volkskrant.

Even leek het erop dat de coronacrisis een kleine revolutie zou ontketenen aan de Nederlandse keukentafels. Door de oververtegenwoordiging van vrouwen in zogeheten ‘cruciale beroepen’, zoals die in de zorg, ging een derde van de vaders meer zorgtaken op zich nemen. Daarmee nam het aantal huishoudens waarin de zorg eerlijk werd verdeeld toe van 33 procent voor de eerste lockdown naar bijna 40 procent in juni en september.

Maar het is van korte duur geweest. Volgens de nieuwste resultaten van een langlopend vragenlijstonderzoek die de Universiteit van Utrecht, de Universiteit van Amsterdam en de Radboud Universiteit dinsdag naar buiten brengen, is de taakverdeling inmiddels weer even ongelijk als voor de coronacrisis.

Hoewel 18 procent van de vaders in november nog altijd aangaf meer te zorgen dan voor de coronacrisis, is dat fors minder dan in eerdere metingen. Bovendien is het minder dan de moeders, van wie 20 procent meer zorgtaken op zich nam.

Duitsland verlengt lockdown
ANP-429467645.jpg
Het parlementsgebouw in Berlijn. beeld EPA, Filip Singer

De Duitse lockdown wordt verlengd tot 18 april en het aantal sociale contacten rondom de paasdagen moet worden beperkt. Dat besloten de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de leiders van de zestien deelstaten tijdens topoverleg over het coronabeleid.

Luchtvrachtcongres over vervoer coronavaccins van start
ANP-428313068.jpg
Staatssecretaris Paul Blokhuis CU en KLM-topman Pieter Elbers bij een vracht coronavaccins bestemd voor Aruba en Bonaire. beeld ANP, Koen van Weel

Een virtueel congres over luchtvracht gaat dinsdag over het vervoer van coronavaccins. Onder meer de Amerikaanse vaccinmaker Pfizer, mensenrechtenorganisatie UNICEF en luchtvaartmaatschappij Air France-KLM zijn vertegenwoordigd op de Air Freight Conference. Tijdens het congres wordt onder meer gesproken over wie verantwoordelijk is voor de distributie van coronavaccins naar ontwikkelingslanden.

De rol van luchtvracht is van belang in de bestrijding van de coronapandemie. Luchtvracht daalde het afgelopen coronajaar met bijna 11 procent, aldus de internationale luchtvaartbranchevereniging IATA vorige maand. Die daling was sterker dan andere vormen van vrachtvervoer. Veel luchtvracht gaat namelijk normaal gesproken mee in het ruim van passagiersvliegtuigen, maar door de reisbeperkingen vanwege de coronapandemie werd er veel minder gevlogen en was er dus ook minder ruimte voor luchtvracht. Verschillende luchtvaartmaatschappijen, waaronder KLM, zetten zelf passagiersvliegtuigen in om vracht mee te vervoeren. Maar desondanks bleef de capaciteit achter bij die in normale jaren.

Air France-KLM zal de ervaringen met het distribueren van de vaccins toelichten op het congres. Zo komt onder meer het op temperatuur houden van de vaccins tijdens het transport aan bod. Organisator van het virtuele congres is ProMedia, uitgever van vakbladen voor mobiliteit, verkeer en transport.

Weekcijfers RIVM: verdere stijging van aantal coronagevallen
ANP-427588484.jpg
beeld ANP, Sem van der Wal

Het aantal nieuwe coronagevallen blijft fors oplopen. In de afgelopen week zijn waarschijnlijk ongeveer 47.000 positieve tests gemeld. Dat is ongeveer 20 procent meer dan in de week ervoor. Het zou het hoogste weekcijfer sinds begin januari zijn.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) komt dinsdag met het exacte aantal. Vorige week meldde het instituut dat het in een week tijd 39.527 nieuwe gevallen had geregistreerd. Dat was bijna een kwart meer dan de week ervoor. Gemiddeld kwam het neer op 5647 meldingen per dag.

Dat het cijfer stijgt, is in elk geval zeker. In de afgelopen zes dagen zijn namelijk al 40.413 besmettingen aan het licht gekomen. Dat zijn gemiddeld 6736 gevallen per dag.

In de weekcijfers meldt het RIVM dinsdag ook hoeveel coronapatiënten afgelopen week zijn opgenomen in ziekenhuizen (vorige week 1234, van wie 268 op de intensive care) en hoeveel sterfgevallen zijn gemeld (vorige week 204). Het reproductiegetal staat momenteel op 1,13. Dat betekent dat het virus zich sneller verspreidt.

Verder meldt het RIVM dinsdag hoeveel mensen tot nu toe zijn gevaccineerd. Vorige week stond de teller op bijna 1,4 miljoen gevaccineerde mensen. Van hen hadden bijna een half miljoen ook al de tweede dosis gekregen, waarmee ze in elk geval voorlopig beschermd zouden moeten zijn tegen het coronavirus.

Exporteurs rekenen op omzetstijging na coronacrisis
ANP-428958017.jpg
De Chinese haven van Lianyungang. beeld AFP

Het merendeel van de Nederlandse exporteurs verwacht dit jaar hun omzet te kunnen laten groeien nadat ze vorig jaar tijdens de coronacrisis juist met een omzetdaling te maken hadden. Dat is een van de uitkomsten van een jaarlijks onderzoek van ondernemersvereniging evofenedex en kredietverzekeraar Atradius.
Gemiddeld wordt op een omzetgroei van 9 procent gerekend.

Vorig jaar nam de omzet van exporteurs met gemiddeld 5 procent af. Voordat de coronapandemie uitbrak rekende de sector nog op een groei van 8 procent, maar dat moesten ze bijstellen toen de wereldhandel in eerste instantie stil kwam te liggen. Ondanks een vlot herstel, was er veel minder capaciteit voor luchtvracht en stegen de kosten voor zeevracht ook aanzienlijk. Een derde van de bedrijven wist overigens de omzet te laten groeien vorig jaar, onder meer door de coronacrisis die meer vraag naar bepaalde producten opleverde.

Directeur Bart jan Koopman van evofenedex benadrukt dat er nog wel de nodige onzekerheid in de markt zit. „Het is nog onduidelijk hoe groot de structurele schade en de onvermijdelijke faillissementsgolf zullen zijn als de overheidssteun wordt losgelaten.” Het is wat de ondernemersvereniging betreft dus cruciaal om exporteurs te ondersteunen als zij hun bedrijf weer doorstarten.

Het grootste deel van de omzet van Nederlandse exporteurs, ruim twee derde, behalen ze in de eurozone. Daar ziet driekwart van de exporteurs de komende tien jaar dan ook de meeste kansen. Duitsland is de grootste handelspartner, gevolgd door België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Vorig jaar betraden veel minder exporteurs (31 procent om 41 procent) nieuwe markten dan in 2019. Ook dit jaar neemt dat vermoedelijk af. Ruim een kwart van de bedrijven heeft plannen in die richting.

Werknemers verpleging, verzorging, thuiszorg eind 2020 veel ziek

Medewerkers in de verpleging, verzorging en thuiszorg meldden zich in het laatste kwartaal van 2020 veel ziek. Het ziekteverzuim in oktober, november en december was het hoogst sinds dit voor het eerst is gemeten in 2010. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

In het vierde kwartaal meldden medewerkers in de verpleging, verzorging en thuiszorg zich 8,5 procent van de werkdagen ziek. In dezelfde periode een jaar eerder was dat nog 7 procent. Ook medewerkers in de gehandicaptenzorg meldden zich veel ziek, namelijk 7,5 procent van de werkdagen. Het CBS meldde eerder al dat het gemiddelde in de gehele zorgbranche op 6,9 procent lag, het hoogste verzuimcijfer sinds 2002.

In het door corona getekende jaar 2020 ging het ziekteverzuim ook in veel andere sectoren omhoog, maar in de zorg wel meer dan gemiddeld. „In hoeverre de coronapandemie het ziekteverzuim heeft beïnvloed is niet onderzocht”, zeggen de onderzoekers hierover.

Nieuw liveblog

De redactie heeft een nieuw liveblog gestart. Lees het blog van maandag hier terug.

Advertentie

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer