Het meest diverse kabinet ooit. Dat beloofde Joe Biden kort na zijn verkiezing. Inmiddels heeft hij zijn ministersploeg en staf samengesteld. Wie de namen ziet, constateert dat ervaring vooral de doorslag heeft gegeven.
Voordat de ministers aan de slag kunnen, moeten ze de Senaat passeren. Daar kan het voor sommigen nog best lastig worden. In de eerste plaats omdat de Republikeinen en de Democraten daar evenveel zetels bezetten. Dat zal betekenen dat vicepresident Kamala Harris als senator een aantal keren naar de Senaat moet om de doorslaggevende stem uit te brengen, iets wat in de Amerikaanse geschiedenis tot nu toe nog maar één keer is gebeurd om de goedkeuring te krijgen voor een nieuwe minister. Bij de benoeming van Betsy DeVos tot minister van Onderwijs in het kabinet van president Trump moest vicepresident Pence eraan te pas komen. Dat was toen omdat de Republikeinen weliswaar de meerderheid hadden maar niet iedere senator van die fractie DeVos zag zitten. Alleen al vanwege de nieuwe zetelverdeling in de Senaat zal naar verwachting Harris vaker moeten opdraven.
Maar of alle voorgedragen kandidaten het met de steun van Harris gaan redden, is nog maar de vraag. Biden heeft te maken met kritiek van twee zijden: die van de Republikeinen –logisch– en die van progressieve Democraten. Hoewel hij zichzelf profileert als de verbinder, valt zeer te betwijfelen of hij er inderdaad in slaagt de tegengestelde voorkeuren bij elkaar te krijgen.
In een poging de oppositie niet te veel tegen de haren in te strijken, beweert Biden vooral gematigde Democraten of partijonafhankelijken te hebben aangezocht. Spannende vraag is of die gematigdheid de Republikeinen zal overtuigen. Daar ziet het niet naar uit. Wanneer Biden echt een gebaar naar de Republikeinen had willen maken, was het opnemen van enkele mensen uit die partij een overtuigender optie geweest. Enkele voorgaande presidenten kozen er wel voor om een paar ministers uit het andere kamp te vragen.
Gesteld dat Biden dit al had gewild, dan had hij een probleem gekregen met de uitgesproken progressieve vleugel van zijn partij. Die verlangt van Biden dat hij een radicale breuk met het beleid van Donald Trump zichtbaar maakt. De nieuwe president heeft dat ook beloofd door te zeggen dat hij „het meest progressieve beleid sinds Franklin Roosevelt” wil inzetten.
Met het kiezen van Kamala Harris leek hij dat ook duidelijk te doen. Zij staat bekend als progressief en deinst niet terug voor radicale keuzes. Maar bij volgende benoemingen heeft Biden toch vooral gelet op ervaring. Van de 24 belangrijkste posten binnen zijn ministersploeg en zijn staf worden er slechts 6 bezet door mensen die jonger zijn dan 50 jaar. Echte jonkies die dus model staan voor vernieuwing zitten er nauwelijks in Bidens kabinet, uitgezonderd voormalig presidentskandidaat Pete Buttigieg. De 38-jarige politicus is de Benjamin van het gezelschap. Hij wordt minister van Transport. Zestien van de 24 topfiguren hebben al voor president Obama gewerkt. Dat neemt de progressieve flank binnen zijn partij Biden inmiddels kwalijk. Zij mist de mensen „die echt een ommekeer kunnen bewerkstelligen.”
Tegenover deze teleurstelling bij uitgesproken linkse Democraten over de progressieve kleur van het kabinet staat dat ze wel enthousiast zijn over de diversiteit van de nieuwe ministersploeg en de staf. Er zitten vrouwen in, mensen met een Afrikaans-Amerikaanse of Aziatisch-Amerikaanse achtergrond, latino’s en ook een afstammeling van de oorspronkelijke bewoners van Amerika. Dat laatste is een novum.
Kamala Harris (56), vicepresident
Harris was van 2011 tot 2017 procureur-generaal van de staat Californië. Nadien was ze senator voor die staat. Zij is van Afrikaans- en Indiaas-Amerikaanse afkomst. Harris staat bekend als progressief. Vorig jaar deed ze een gooi naar de Democratische kandidatuur voor het presidentschap. Republikeinen noemen haar „een gevaarlijke socialist.” Zeker op het gebied van ethische vraagstukken is ze progressief. Als vicepresident is ze niet alleen de vervanger van president Biden, ze treedt ook op als voorzitter van de Senaat wanneer stemmingen dreigen te staken. Harris is lid van een vrije baptistengemeente. Daarnaast bezoekt ze geregeld de plaatselijke hindoetempel.Antony Blinken (58), Buitenlandse Zaken
Biden weet wat hij aan de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken heeft. In de tijd dat Biden zelf vicepresident was, had hij Blinken als zijn veiligheidsadviseur. Die adviseerde hem onder andere in kwesties rond Afghanistan, Iran en Pakistan. Eerder zat de nieuwe minister in de veiligheidsraad van president Clinton. Hij was voorstander van de Amerikaanse invasie in Irak. Daarnaast speelde hij een belangrijke rol in de aanpak van Syrië door Obama. Recent gaf hij toe dat de VS daar een beoordelingsfout hebben gemaakt. In 2017 richtte hij samen met enkele zakenpartners het strategisch adviesbureau WestExecAdvisors op, dat onder andere diensten verricht voor een Israëlische inlichtingendienst. Blinken groeide op in Frankrijk. Hij staat bekend om zijn sterke overtuiging dat Amerika een belangrijke rol in de wereld heeft te vervullen. Blinken is jood en is getrouwd met een rooms-katholieke vrouw.Lloyd Austin (67), Defensie
De voormalige viersterrengeneraal Austin was in 2012 en 2013 stafchef van de Amerikaanse strijdkrachten. Onder president Obama leidde hij de militaire acties in het Midden-Oosten. Sinds zijn vertrek uit het leger is hij adviseur van de wapenindustrie. Als zijn benoeming door de Senaat wordt goedgekeurd zal Austin de eerste zwarte Defensieminister worden. Of die goedkeuring er komt, is de vraag. Tot voor enkele jaren was not done een oud-militair tot hoofd van het Pentagon te maken. Om te voorkomen dat de minister onvoldoende afstand heeft ten opzichte van eventuele oud-collega’s in de militaire top, is in de wet vastgelegd dat een militair ten minste zeven jaar uit dienst moet zijn voordat hij een civiele functie binnen Defensie kan aanvaarden. President Trump was de eerste die hiermee brak. Hij benoemde oud-militair Jim Mattis tot defensieminister. Biden bewandelt nu dus een weg die Trump voor hem heeft gebaand. Lloyd Austin is lid van de rooms-katholieke kerk.Merrick Garland (68), Justitie
De naam van Garland was vijf jaar geleden veelvuldig in het nieuws. President Obama droeg hem voor als nieuwe opperrechter. De Senaat wilde zijn kandidatuur niet overwegen. De Republikeinen, die daar toen de meerderheid hadden, vonden dat Obama in een verkiezingsjaar geen nieuwe leden voor het federale hooggerechtshof kon voordragen. Garland werkte al tijdens president Carter op het ministerie van Justitie. In het verleden heeft hij als officier van justitie onder andere rechtszaken tegen binnenlandse terroristen geleid. De nieuwe minister van Justitie zegt het beleid van het justitieapparaat neutraal te willen maken. „Er behoren geen verschillende regels te zijn voor Democraten en Republikeinen.” Merrick Garland behoort van huis uit tot de conservatief-joodse kring.Janet Yellen (74), Financiën
Yellen, de eerste vrouw die de leiding krijgt over het ministerie van Financiën, is geen onbekende in de financiële wereld. In haar aanpak volgt ze de ideeën van de bekende econoom Keynes en ze is voorstander van een overheid die investeert in zaken zoals infrastructuur. Van 2014 tot 2018 was ze de baas van de Fed, de Amerikaanse centrale bank. In die tijd voerde ze een behoedzaam beleid, waarbij ze meer waarde hechtte aan herstel van de werkgelegenheid dan aan bestrijding van de inflatie. Mede daardoor heeft ze ook bij Republikeinen respect gekregen. Algemeen is de verwachting dat ze ook nu weer het accent op de werkgelegenheid zal leggen. Yellen is gehuwd met de topeconoom George Akerlof, die in 2001 de Nobelprijs voor de Economie won. Het echtpaar is joods.Xavier Becerra (62), Volksgezondheid
Dat Biden een procureur-generaal koos als minister van Volksgezondheid heeft tot verbaasde reacties geleid. Vooral omdat Amerika al maanden zwaar te lijden heeft onder de coronapandemie, wordt het gebrek aan medische expertise bij Becerra als een groot manco gezien. Biden vindt dat Becerra met zijn ervaring als procureur-generaal weet hoe hij een complexe organisatie moet leiden. Bij de bestrijding van de pandemie krijgt Becerra assistentie van ervaren mensen zoals Vivek Murthy die, net als onder Obama, surgeon general wordt, en van Rochelle Walensky, die de leiding krijgt over het CDC, het Amerikaanse RIVM. Becerra staat bekend om zijn progressieve ideeën op he gebied van medisch-ethische dossiers. De zoon van Mexicaanse immigranten is rooms-katholiek.Alejandro Mayorkas (60), Binnenlandse Veiligheid
Mayorkas diende reeds onder president Obama. Tijdens diens eerste termijn was hij directeur van de immigratiedienst.Gedurende Obama’s tweede termijn was Mayorkas onderminister van Binnenlandse Zaken. De ouders van Mayorkas zijn joods. Zijn vader werd geboren op Cuba, zijn moeder in Roemenië.
Toen Mayorkas één jaar was, vluchtten zijn ouders vanuit Cuba naar de VS.
Ron Klain (59), stafchef
Na Kamala Harris is Klain de belangrijkste adviseur van Biden. Hij wordt de rechterhand van de president en geeft leiding aan de medewerkers in het Witte Huis. Doordat hij de agenda van de president beheert en bepaalt wie er met Biden kan spreken, heeft hij veel macht.Klain is een ervaren man. Als in 1995 was hij chef van de staf van vicepresident Al Gore. Later bekleedde hij dezelfde functie onder vicepresident Biden. In de tweede termijn van Obama’s presidentschap leidde Klain, als niet-medicus, de strijd tegen ebola. Klain is jood. Hoewel hij gehuwd is met een niet-joodse vrouw krijgen zijn kinderen een joodse opvoeding.