KLM neemt afscheid van iconische jumbo
Het vertrek doet pijn. KLM neemt afscheid van een legendarisch toestel. De Jumbo 747, Queen of the Skies. Vier motoren, dikke bult op de rug. De laatste landing markeert het eind van een tijdperk.
Het doek is gevallen. Een Boeing 747-400 van KLM zet zondagmiddag nog één keer z’n wielen aan de grond op Schiphol. Vlucht KL894 uit Shanghai landt naar verwachting rond 20.30 uur op de nationale luchthaven. Publiek mag er niet bij zijn.
KLM stuurde begin maart de laatste zeven 747-400’s met vervroegd pensioen, nadat de vraag naar tickets door corona vrijwel volledig was ingestort. Onverwacht haalde de luchtvaartmaatschappij in april drie kisten weer uit de mottenballen. Om even 130 miljoen mondkapjes op te halen uit China.
Triest
Met de laatste landing van een 747 in KLM-kleuren komt een eind aan een tijdperk van 49 jaar. „Triest moment”, zegt Joris Melkert, luchtvaartdeskundige van de TU Delft. „De Queen of the skies, de koningin van de lucht, heeft de luchtvaart gedomineerd en groot gemaakt.” Ook al komt daar bij KLM nu echt een einde aan, Melkert verwacht dat de 747 nog „heel lang” in de lucht te zien zal zijn.
Jumbojets hebben de wereld ingrijpend veranderd. „Met de introductie van de 747 in de zestiger jaren was passagiersvervoer per schip ineens niet langer rendabel”, zegt Benno Baksteen, oud-747-gezagvoerder. „Iedereen kon nu vliegen, in plaats van alleen de jetset. Daarmee werd de visie van luchtvaartpionier Plesman werkelijkheid: de oceaan van lucht verenigt alle volkeren.”
Door zijn imposante verschijning was de jumbo decennialang een publiekslieveling. Kerosinesnuivers stonden elke dag te smullen langs de startbaan om 747’s en ander vliegend spul te zien opstijgen. De KLM-vloot telde in totaal 26 jumbo’s, waarvan zeven passagierstoestellen, vijftien combi’s (passagiers en vracht) en vier vrachtkisten.
KLM maakte tot voor kort als enige nog gebruik van de 747-400 combi, een toestel met extra laadruimte achterin. Dit type maakte het mogelijk om routes met weinig vraag naar passagiers en veel vracht toch rendabel uit te voeren.
Karakteristiek
De KLM-blauwe jumbo’s verdwijnen niet helemaal uit het zicht op Schiphol. Dochtermaatschappij Martinair Cargo zet nog drie 747-400’s in KLM-kleur in. Deze vrachttoestellen vliegen het decennium waarschijnlijk wel vol.
Het vliegen op de 747 is „uniek op alle fronten”, vertelt piloot Peter Westerneng, ruim 10.000 vlieguren, negentien jaar in het vak, waarvan vijftien op de jumbo. „De iconische vorm, de vier gashendels in je hand, het karakteristieke geluid van de vier motoren. Iets mooiers komt er niet meer voor terug.” Een 747 leverde een gevoel van trots op. „Bij piloten, stewardessen én passagiers.”
Traantje
Een zwarte bladzijde in de jumbo-geschiedenis is de vliegramp op Tenerife van 27 maart 1977. Twee jumbo’s van Pan Am (396 inzittenden) en KLM (248 inzittenden) botsten op elkaar, waarbij 583 inzittenden omkwamen.
De jumbo mag legendarisch zijn, het toestel heeft „waardige opvolgers” in de ”triple seven” (777) en de Dreamliner (787), vindt KLM. „Deze moderne toestellen zijn lichter, zuiniger, comfortabeler en produceren minder geluid.”
Menig vliegtuigspotter pinkt echter een traantje weg bij de laatste vlucht van een KLM-jumbo. „Ik raak bij het afscheid zeker ontroerd bij de beelden van die machtige machine”, geeft oud-gezagvoerder Baksteen toe. „De 747 betekende de definitieve verovering van het luchtruim. Ik ben er trots op daar deelgenoot van te zijn geweest.”
