Door postcovid verliest 23-jarige verpleegkundige uit Waddinxveen haar baan
Ze was verpleegkundige in het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda. Maar door postcovid raakte Sylke Janse-van Heeringen (23) uit Waddinxveen haar baan kwijt. Nu krabbelt ze langzaamaan weer op.
Janse loopt eind december 2022 corona op. Ze is dan net begonnen met haar nieuwe baan, als verpleegkundige op de afdeling chirurgie in het Groene Hart Ziekenhuis. Ze zit anderhalve week thuis en heeft een paar dagen koorts. Daarna gaat ze weer aan het werk. Tot ze na drie diensten instort.
Na enkele weken probeert ze het opnieuw. Ze doet het rustiger aan en draait halve diensten. Maar ook dat vergt te veel energie. De verpleegkundige heeft een torenhoge hartslag en slaapt ’s nachts nauwelijks.
Toch probeert ze te blijven werken. Achteraf concludeert ze dat ze te lang is doorgegaan. Intussen stapelen de klachten zich op. Ze voelt zich uitgeput, is snel overprikkeld, en ze lijdt aan POTS en PEM. Bij POTS –voluit: het posturaal orthostatische tachycardiesyndroom– schiet de hartslag omhoog bij de overgang van zitten naar staan. Bij PEM (post-exertionele malaise) duurt het heel lang voordat je herstelt van een geringe inspanning.
Vrijwilligerswerk
Het ziekenhuis verlengt haar jaarcontract niet en Janse komt thuis te zitten. In december 2023 loopt ze voor de tweede keer corona op. „Dat was een nieuw dieptepunt. Ik was doodziek en kon niet eens zitten”, vertelt ze.
Inmiddels, bijna twee jaar nadat het allemaal begon, gaat het beter met haar. „Ik kan weer koken en boodschappen of de was doen. Ik hoef niet meer de hele dag op de bank te zitten. Af en toe kan ik naar de kerk.” In september deed ze een aanvraag bij het UWV voor een WIA-uitkering, bedoeld voor mensen die na twee jaar ziekte helemaal of deels arbeidsongeschikt zijn. „Ik weet niet of ik nu 100 procent afgekeurd zou worden.” Ze hoopt binnenkort wat vrijwilligerswerk te kunnen doen. Opnieuw als verpleegkundige in het ziekenhuis werken ziet ze voorlopig niet zitten. „Mijn gezondheid is nog heel wankel. De ene dag voel ik me oké, de andere dag ben ik hondsberoerd.”
Lijvig rapport
Een groot deel van de postcovidpatiënten is twee jaar na de eerste coronabesmetting nog niet opgeknapt. Dat blijkt uit onderzoek van het Erasmus MC in opdracht van C-support, een organisatie die mensen met langdurige coronaklachten ondersteunt. De uitkomsten staan in een lijvig rapport dat maandagmiddag werd overhandigd aan minister Fleur Agema van Volksgezondheid.
Voor het onderzoek kregen postcovidpatiënten die bij C-support staan ingeschreven tussen februari 2022 en februari 2023 een uitnodiging voor het invullen van een onlinevragenlijst (eerste meting). Patiënten die de vragenlijst invulden –ruim 11.000– ontvingen twaalf maanden later een uitnodiging voor een tweede meting. Hierdoor konden de onderzoekers het verloop van hun herstel in kaart brengen.
Bij de eerste meting –gemiddeld veertien maanden na de eerste coronabesmetting– was 65 procent van de patiënten helemaal niet of iets hersteld. Bij de tweede meting, een jaar later, ging het om 50 procent van de respondenten.
Opleidingsniveau
Terwijl 36 procent van de patiënten een verbetering in kwaliteit van leven ervoer tussen de twee metingen, merkte 27 procent juist een verslechtering. Bij 32 procent gingen sommige aspecten vooruit en andere aspecten achteruit.
Vrouwen hadden bij de eerste meting gemiddeld achttien verschillende klachten, mannen zestien. In de top drie van meest voorkomende klachten staan vermoeidheid, moeite met prikkelverwerking en concentratieproblemen. Ook PEM en POTS, de klachten waar verpleegkundige Janse last van heeft, komen vaak voor: bij respectievelijk 84 en 32 procent van de mensen bij de tweede meting.
Jonge en hoogopgeleide mensen –zoals Janse– maken de meeste kans op herstel. De studie geeft geen antwoord op de vraag waarom dat zo is, zegt dr. Stella Heemskerk, onderzoeker bij het Erasmus MC, desgevraagd. „Wel weten we dat mensen met een lager opleidingsniveau over het algemeen een slechtere gezondheid hebben en soms ook minder toegang tot de gezondheidszorg ervaren. Dat jonge mensen vaker herstel zien, komt wellicht doordat zij in deze studie meer gezondheidsklachten hebben. Als dan een paar klachten verdwijnen of in ernst afnemen, merken ze dat ze vooruitgaan.”
Waarom de één opknapt en de ander niet, vindt Heemskerk een lastige vraag. „Daar hebben we meer biomedisch onderzoek voor nodig. Er lijken meerdere oorzaken van postcovid te zijn. Mogelijk hangt herstel af van het type oorzaak.”
Acupunctuur
Bij het onderzoek is ook het zorggebruik van post-covidpatiënten in kaart gebracht. Daaruit blijkt dat bijna 30 procent van de mensen alternatieve behandelingen heeft gevolgd. De meest populaire alternatieve behandelingen zijn acupunctuur, meditatie en osteopathie. Het merendeel van de patiënten zegt daar een positieve invloed van te ervaren.
Postcovidpatiënt Janse volgt een programma dat is gebaseerd op de zogeheten mind-bodyvisie. Deze theorie komt er volgens haar op neer dat je klachten krijgt van dingen die het brein als gevaarlijk bestempelt. Je krijgt bijvoorbeeld hoofdpijn van autorijden. Door vanuit een gevoel van veiligheid en vertrouwen achter het stuur te kruipen, kun je de klachten juist verminderen. Janse is er enthousiast over. Volgens haar hebben veel mensen die met deze visie aan de slag gaan er baat bij. „Vaak leidt dat tot volledig herstel.”
