De zon straalt, het kwik stijgt. Een hittegolf is op komst. Weinig Nederlanders maken zich op dit moment druk over een mogelijke koude winter met torenhoge gasprijzen. Energiespecialisten wel. Een van hen is Martien Visser, lector energietransitie bij de Hanzehogeschool Groningen. „De afgelopen winter hebben we mazzel gehad met de relatief hoge temperaturen. Maar als het een koude winter wordt en Poetin de gaskraan dichtdraait, hebben we een probleem. Waarschijnlijk is er dan wel voldoende aardgas, maar wordt het onbetaalbaar.”

Dinsdag signaleerde Visser dat de ondergrondse gasopslag in Norg niet verder wordt aangevuld. Deze voorraad bevat zogenaamd laagcalorisch aardgas, dat wordt gebruikt voor huishoudens. De lector energietransitie vindt het laakbaar dat de overheid de opslag niet volledig vult. „In het coalitieakkoord is afgesproken dat er een wet zou komen die partijen dwingt de gasvoorraden te vullen. Deze wet is er nog altijd niet. In Duitsland is dat al wel geregeld.”

Risicopremie

Een flinke gasvoorraad zorgt er volgens Visser voor dat energieleveranciers minder risicopremie aan de consument hoeven door te berekenen, omdat ze dan bij een koude winter betere garanties hebben op voldoende gas.

Dat de gasvoorraad aan het begin van de winter op 80 procent moet liggen, is vastgelegd in het Norg Akkoord, weet energiespecialist Jilles van den Beukel. Dit akkoord is begin maart tot stand gekomen, kort nadat de oorlog in Oekraïne uitbrak.

Net als Visser acht Van den Beukel het beter dat de gasvoorraad in Norg wordt verhoogd. „Maar als ik moest kiezen, zou ik in de eerste plaats de opslag in Bergermeer verhogen.”

Bergermeer bevat hoogcalorisch gas, waar vooral de industrie behoefte aan heeft. Van den Beukel verwacht daar eerder problemen, omdat er internationaal meer vraag naar hoogcalorisch gas is. Bovendien kan een tekort aan laagcalorisch gas, waar met name huishoudens gebruik van maken, volgens hem worden ondervangen door de voorraden in Groningen aan te spreken.

Henri Bontenbal, Tweede Kamerlid namens de CDA met klimaat en energie in zijn portefeuille, zegt verbaasd te zijn dat Nederland stopt met het verder vullen van Norg. „De 80 procent is niet het maximum, maar het minimum. Ik zal hier vragen over stellen aan de minister.”

Een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat verklaart desgevraagd dat het kabinet later deze maand besluit of de gasvoorraad in Norg al dan niet wordt verhoogd.

Betaalbaarheid

Gasunie Transport Services (GTS) heeft de gevolgen voor Nederland onderzocht van het volledig wegvallen van Russisch gas voor een jaar. Uit het rapport dat de organisatie in juli uitbracht, blijkt dat er de komende winter in Nederland geen gastekort hoeft op te treden, mits wordt voldaan aan een aantal voorwaarden.

Van den Beukel deelt de bevindingen van de GTS, maar plaatst er twee kanttekeningen bij. „Die voorwaarden staan wel in het rapport, maar niet in het persbericht. In de bevindingen van het rapport wordt uitgegaan van een gewone winter en van het huidige niveau aan gasleveringen vanuit Noorwegen en Engeland. Daarnaast: wat heb je aan leveringszekerheid als het onbetaalbaar wordt? Gasunie kan keurig gas leveren, maar de betaalbaarheid is voor de samenleving heel belangrijk. Ik maak me daar zorgen over.”