Een meerderheid van GroenLinks-PvdA, CDA, D66, SP, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, Volt, SGP en OPNL stemde dinsdagnacht voor een motie van GL-PvdA die zich uitspreekt tegen het kabinetsvoornemen, waar met name de PVV tot nu toe strikt de hand aan wenst te houden. De uitspraak van de Senaat brengt het plan flink aan het wankelen.

Aanvankelijk leek het erop dat de Senaat dinsdag tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen nog geen definitief oordeel zou geven over het gebruik van het staatsnoodrecht. De SGP, die nodig was om de motie van GroenLinks-PvdA aan een meerderheid te helpen, zei namelijk in eerste instantie af te willen wachten hoe het kabinet de keus daarvoor zou motiveren. „Nu al met een oordeel komen zou te prematuur zijn”, aldus senator Peter Schalk dinsdag in het debat.

Schalk drong er bij premier Dick Schoof wel op aan om voor spoedwetgeving te kiezen, in plaats van voor noodrecht. De senator veranderde van opstelling toen Schoof in het debat te kennen gaf dat hij geen andere mogelijkheid zag dan het staatsnoodrecht. „Het kabinet gelooft in zijn aanpak”, liet hij de senatoren weten.
Met het steunen van de motie van GL-PvdA hoopt de SGP „een belangrijk signaal” af te geven richting het kabinet, aldus Schalk.

De SGP’er kwam dinsdagnacht zelf ook nog met een motie die de regering verzocht naast noodwetgeving ook spoedwetgeving voor te bereiden. Dat verzoek kon echter niet rekenen op een meerderheid. Alleen de fracties van JA21, CDA en 50PLUS gaven steun.

Signaal

Hoe de coalitiepartijen in de Tweede Kamer met dit signaal zullen omgaan is nog onduidelijk. Mocht de asielcrisiswet ooit op de stemmingslijst van de Eerste Kamer terechtkomen, dan is vrijwel zeker dat de Senaat die zal verwerpen. Het kabinet zal de uitspraak van de Eerste Kamer in ieder geval wel gaan „meewegen”, zei Schoof woensdag in een eerste reactie. „Dit is natuurlijk een belangrijk signaal.”

De premier ontkende echter dat er geen mogelijkheden meer zijn om de noodwetgeving door te zetten. „We hebben altijd mogelijkheden gezien. Dus daar ga ik ook nu nog steeds van uit.” Desgevraagd zei hij niet te willen beamen dat de stevige uitspraak van de Senaat het voor de coalitiepartijen gemakkelijker zou kunnen maken om af te stappen van het omstreden plan.

Het kabinet wil de knoop op maandag 21 oktober doorhakken. Het gaat dan om het activeren van een uitzonderingsbepaling in de Vreemdelingenwet, waarmee delen van die wet buiten werking worden gesteld. Eerder zei Schoof dat uiterlijk vrijdag 25 oktober te willen doen, maar dan zijn de Tweede en Eerste Kamer met herfstvakantie.