Column (Mariska Dijkstra): Lekker thuisblijven
Een blauwe zee, met daarachter een strand vol palmen. Een oud middeleeuws stadje, met een typisch Italiaanse ijssalon op de hoek. En een ietwat geel geworden grasveld, waarop een tent staat, die uitzicht biedt op de heuvelachtige omgeving.
Het zijn enkele ‘foto’s’ in m’n hoofd van afgelopen zomervakanties. Ik ben dol op reizen. Alleen al van de voorpret –het uitzoeken van de vakantiebestemming, het bedenken wat er allemaal mee moet en hoe we dit jaar eens zullen gaan– word ik blij.
Afhankelijk van het weer en hoeveel er in de portemonnee zit boeken we iets dichterbij of verder weg. We genieten van de andere omgeving. En gaan wandelen, fietsen, of bezoeken musea of oude kerken.
Al dat gereis brengt alleen het gevaar met zich mee, dat je vergeet hoe bijzonder de omgeving is waarin je al woont. En hoe veel dingen die je nog nooit ontdekte daar kunt tegenkomen.
Dus proberen we zo af en toe ook tijd vrij te maken voor een uitje in onze eigen buurt. Zoals laatst: nog geen kilometer van ons huis vandaan blijkt een wandeling van 3 kilometer te starten langs de nog bestaande gebouwen van het Apeldoornsche Bosch, nu in gebruik door Groot Schuylenburg. Het was een joodse psychiatrische inrichting die tijdens de Tweede Wereldoorlog is ontruimd.
Al vanaf het eerste informatiebord worden we gegrepen door de gebeurtenissen die zich er hebben afgespeeld. Juist ook doordat je via een bijbehorende app brieven van verpleegkundige Claartje van Aals aan haar hartsvriendin Aagje Kaagman kunt horen voorlezen.
De briefwisseling raakt, misschien juist wel omdat Claartje hevig verliefd wordt op een jonge verpleegkundige. Je hoopt dat het goed komt met die twee. Maar de bezetting en de daarbij behorende jodenvervolging neemt een steeds grotere plek in de brieven in. Zo hoort Claartje dat haar ouders en andere familie zijn weggevoerd. En begint ze zich af te vragen wanneer het háár tijd zal zijn.
De laatste brief dateert van 21 januari 1943, deze week 76 jaar geleden. Het is de dag voor de nacht dat de Duitsers alle patiënten én medewerkers van het Apeldoornsche Bosch deporteren. Claartje wordt op 5 februari 1943 in Auschwitz vermoord.
Thuisgekomen zet ik bewogen –door deze geschiedenis– ”Polen” op mijn lijstje om naartoe te gaan. En ondertussen neem ik me voor vaker op ontdekkingstocht te gaan dicht bij huis.
