De afgelopen drie jaar maakten wij deel uit van een dialooggroep van christenen en moslims. We behandelden onderwerpen als het godsbeeld in de Bijbel en de Koran, de inspiratie, uitverkiezing en verantwoordelijkheid, de overgang naar een andere godsdienst, de engelen en de waarde en noodzaak van de dialoog. Er ontstonden levendige gesprekken. Er werd pijn geleden omdat overtuigingen botsten die het hart raken, maar er werden ook vriendschapsbanden gelegd.

In 2009 stokten de gesprekken. Er waren wel voldoende protestantse deelnemers, maar de overbezette moslims hadden geen tijd meer om inleidingen te maken en gesprekken bij te wonen. Enige deelnemende docenten van de Islamitische Universiteit Rotterdam concentreerden zich op het aanvragen van erkenning van de universiteit door de overheid. Er was dus geen sprake van onwil.

Maar ook andere dialooggroepen stagneerden. Speelt het verharde klimaat een rol? Haken moslims af omdat naar hun mening christenen zich superieur voelen? Ziet men de dialoog niet als roeping, maar als hobby voor liefhebbers of vakwerk voor specialisten?

Het hoofdmotief voor deelname aan dialooggroepen is voor moslims de overgave aan en inspanning voor Allah. De voortreffelijkste mens is hij die Allah het meest vreest, Hem en zijn gezant gehoorzaamt en die zich met zijn bezit en persoon voor Hem inspant. Hij ervaart zijn overgave en geloof als een gunst (soera 49:13-17).

Mohammed

Welnu, is het daarom niet nodig dat moslims zich geroepen weten zich voor Allah in te spannen door mee te doen met de dialoog? Dat vraagt studie in de Koran en de Bijbel en verdieping in de overtuiging van anderen.

Daarbij heeft hij als voorbeeld Mohammed, de Profeet en het zegel op de profeten. Deze ontmoette een deputatie christenen uit Najran in Zuid-Arabië. Hij zei tegen hen dat de Koran het Oude en het Nieuwe Testament bevestigde (soera 3:1-60). Hij stelde ruimte voor hen ter beschikking in de moskee van Medina om God te aanbidden.

Voor christenen blijft het hoofdmotief voor het aangaan van de dialoog de liefde tot de Vader van hun Heer Jezus Christus en de liefde tot de naaste en Christus’ opdracht om alle volken tot Zijn volgelingen te maken. Zij interesseren zich daarom voor moslims en de bronnen van hun cultuur in de Koran, soenna en Hadith (traditie over het leven van Mohammed). Zij willen van moslims leren en hun graag de goede tijding doorgeven.

De christelijke liefde overschrijdt de grenzen van eigen kring: wie liefde en vrede nastreeft, investeert tijd in en toon belangstelling voor de naaste. De Heere Jezus Christus voerde Zijn leven lang gesprekken met tijdgenoten en bewerkte door Zijn lijden de vrede met God en de naaste. Hij roept hen op Hem na te volgen, vergevingsgezind te zijn, vrede te houden of te maken met alle mensen en de gerechtigheid te bevorderen.

Wij wijzen op drie documenten die de dialoog kunnen stimuleren. In 2006 stuurden 138 leidinggevende moslims hun ”Gemeenschappelijk woord tussen ons en u” (A Common Word Between Us and You) aan de Wereldraad van Kerken. Zij willen bijdragen aan een betere verstandhouding tussen moslims en christenen en stellen dat de basis hiervoor al gegeven is in datgene wat beide religies met elkaar gemeen hebben.

Dit schrijven kwam terecht bij de lidkerken. In 2009 reageerde een groot aantal bezorgde leden van de Protestantse Kerk in Nederland met een open brief. Zij juichen het gesprek toe, maar stellen vragen als: Is er tussen christenen en moslims echt een gemeenschappelijk vertrekpunt?

Niet verdoezelen

Als derde is er het adventsmanifest dat Twentse predikanten vorige maand publiceerden. Zij ervaren dat hun kerkgangers zich zorgen maken over de ontwikkeling van de islam en vragen zich af: Waar komt de steun van vele christen voor de PVV vandaan? Zij keren zich tegen de toon van hoon en zwartmakerij die het onderling vertrouwen tenietdoet.

Heel wat christenen weten niet goed wat moslims nu eigenlijk beweegt, evenals vele moslims weinig weten over de achtergrond van christenen. Men kan de onderlinge verschillen niet verdoezelen en dient deze uit te praten of te laten staan. Er is behoefte aan zowel christenen als moslims die tijd en energie vrijmaken om hierover van gedachten te wisselen.

Ons streven in deze eeuw dient te zijn om met elkaar in vrede en gerechtigheid samen te leven en ons voor elkaar in te zetten. Wanneer er de toon van liefde heerst en er bereidheid is om naar elkaar te luisteren, zal dit op breder terrein gezegend worden.

Daarom doen wij een oproep aan jongere generaties studenten en theologen, gemeenteleden en ambtsdragers, moslims en imams om in Nederland de vriendschappelijke communicatie rond Bijbel en Koran te bevorderen en groepen te vormen die de dialoog voortzetten.

Dr. Cees Rentier is directeur van stichting Evangelie & Moslims. Drs. Marten de Vries is gereformeerd vrijgemaakt missionair predikant te Rotterdam. Dr. Ben Wentsel is gereformeerd emeritus predikant en initiatiefnemer van de dialooggroep. Dit artikel is mede ondertekend door de overige leden van de dialooggroep: Muhammed Basoglu, student aan de Islamistische Universiteit Rotterdam (IUR) Tide Buist, oudleraar biologie en godsdienst dr. Bunyamin Duran, hoogleraar aan de IUR Marlou Feer, studente aan de IUR drs. Lucius de Graaff, gereformeerd vrijgemaakt predikant te Hattem dr. Ozcan Hidir, docent aan de IUR Martijn van Laar, hervormd missionair predikant, Rotterdam-Delfshaven Aafje Pronk, secretaresse werkgroep, Tural Koc, secretaris IUR.