De Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) is een interconfessionele vertaling in hedendaags, natuurlijk Nederlands, uitgebracht door het Nederlands Bijbelgenootschap en de Katholieke Bijbelstichting, meldt de website van de NBV. De eerste uitgave vond plaats in 2004 en in oktober 2021 verscheen de herziene versie. In veel protestantse kerken en ook huisgezinnen is de NBV de standaardbijbel.

In zowel de oude als de nieuwe uitgave wordt vrij consequent niet vertaald wat er in de brontekst staat. Daarmee wordt niet voldaan aan de Bijbelse eis „tittel noch jota” (nog niet het kleinste) te veranderen. Het vervelende is: je komt hier alleen achter als je tekst en brontekst naast elkaar legt en met elkaar gaat vergelijken. Maar welke huisvader of huismoeder (kerkenraad of predikant) toetst op deze manier?

Huwelijk

Het is duidelijk dat het in de Bijbel vooral gaat om het mannelijke: eerstelingen, eerstgeborenen, mannen en zonen worden aangesproken. Of God spreekt via hen. Zelfs de dieren getuigen van de waarheid dat God uitgaat van het mannetje, wanneer Noachs ark gevuld wordt met reine dieren: zeven paar, „het mannetje en zijn wijfje.” Als God tot ons spreekt via, door en tot mannen, dan is dat Zijn methode. Zo bestuurt Hij Zijn volk.

Het kernprincipe is dat het altijd draait om de Zoon van God. Christus zal huwen met Zijn gemeente. Die gemeente moet leren zich te richten naar de Bruidegom. Man en vrouw weerspiegelen in hun huwelijk die eenheid. In dat beeld richt de vrouw zich naar de man en is de man toegewijd aan vrouw en gezin. Het leven in het huwelijk is zo een voorbereiding op het huwelijk van Jezus met Zijn gemeente. Het is een les, voor zowel de man als de vrouw, die hier op aarde dagelijks moet worden geleerd.

Inclusief

Een principe is ook: ”deel voor het geheel”. Door één man kwam de zonde in de wereld, door de daad van één Man worden wij gered. Van dit principe is de Bijbel doordrenkt. Als God daarom door de Heilige Geest in Zijn Woord tot ons spreekt, ons leiding wil geven en ons wil onderwijzen via en door middel van mannen, dan is dat Zijn werkwijze. De man is in de Bijbel ook altijd ”inclusief”: door de man is zijn gezin, zijn vrouw, een gemeente, een volk… inbegrepen. Zoals Christus staat voor Zijn gemeente, zo staat de man voor zijn vrouw en gezin. Zoals God het Hoofd is van Christus, zo is Christus het Hoofd van de man, zo is de man het hoofd van de vrouw.

Tijdgeest

De maatschappij is opstandig tegen deze ordening; men wil ervan af. En die geest gaat aan de kerkdeuren niet voorbij. Vanuit onder andere de feministische hoek –die geluiden klonken al in de jaren negentig van de vorige eeuw in Amerika– werd en wordt er geroepen dat de Bijbel op de man is georiënteerd, omdat de Bijbel is ontstaan in een patriarchale wereld: een wereld waarin alles om de man draaide. De schrijvers van de Bijbel zouden sterk zijn beïnvloed door de cultuur van hun tijd.

Door deze manier van redeneren worden genoemde Bijbelse principes ondermijnd. Hetzelfde misleidende argument wordt gehanteerd binnen de man-vrouw-ambt-discussie, als wordt beweerd dat de vrouw een ondergeschikte en tweederangs rol vervult en dat zij daarvan verlost moet worden. In feite wordt beweerd dat de Heilige Geest, Die God is, Zich in Zijn Woord zou hebben laten overrulen door de mens met zijn patriarchale cultuur. Hier wordt beweerd dat niet Zijn Geest de schrijvers inspireerde, maar dat de tijdgeest de teksten heeft gedicteerd. En men zegt dat we in onze tijd van die oude cultuur af moeten.

Geloofskeuze

Dan komt het neer op een geloofskeuze: geloof je dat de woorden die in de Bijbel staan grotendeels bepaald zijn door de cultuur en door de mens die in die cultuur leefde? Of geloof je dat Gods Woord volledig is geïnspireerd door de Heilige Geest en daardoor krachtig is en blijft als een „tweesnijdend zwaard”?

De genderideologie verzet zich tegen wat God in Zijn schepping heeft geordend en streeft ernaar al het onderscheid dat God in het mannelijke en vrouwelijke heeft aangebracht, uit te wissen. Deze ideologie wil de woorden die God in Zijn Woord heeft gekozen, neutraliseren: sekseneutrale woorden moeten worden gebruikt. De mannelijk georiënteerde taal van de oorspronkelijke tekst wordt als aanstootgevend beschouwd.

Van het kiezen voor en mee­lopen met die wereldse tijdgeest geeft de NBV blijk. Er zijn woorden veranderd om te voorkomen dat mensen beledigd raken door hoe God Zelf spreekt. Wat is er mis met deze woorden van God? Zou Hij niet in staat zijn Zich uit te drukken zoals Hij verkiest?

Taak van vertaler

Een vertaler mag niet de opdracht krijgen om zijn visie, theologie, dogmatiek en ideologie via een vertaling voet aan de grond te geven. Het is zijn taak de brontekst zo puur mogelijk weer te geven en die zo goed mogelijk recht te doen. Want niet het woord van de vertaler wordt vertaald: het is Góds Woord.

Niet alleen in de nieuwe uitgave van 2021, maar ook al in de Nieuwe Bijbelvertaling van 2004 blijkt de genderideologie, met haar genderneutrale taal, sluipenderwijs haar intrede te hebben gedaan. Daarmee wordt menige lezer subtiel en welhaast ongemerkt meegenomen in een andere denkwijze:

Als Mozes aan God vraagt een man over het volk te stellen, schrijft de NBV: „Moge de Heer, de God die aan al wat leeft de levensadem schenkt, dan iemand over het volk aanstellen.”

Als de brontekst zegt dat „God u als zonen behandelt”, maakt de NBV ervan: „God behandelt u als zijn kinderen.”

Als in de brontekst staat dat het aantal mannen dat tot geloof kwam vijfduizend bedroeg, past de NBV deze mededeling aan door te melden dat het aantal gelovigen aangroeide tot vijfduizend.

Eigen smaak

Er zijn vele voorbeelden te geven. Zo wordt het Griekse woord ”adelphoi” (”broeders”) in het Nieuwe Testament in de NBV niet consequent op dezelfde manier vertaald. Bovendien heeft het woord op meer dan honderd plaatsen een invulling naar eigen smaak heeft gekregen.

Een correcte vertaling van de Bijbel is van het grootste belang. In een flink aantal teksten in de NBV hebben de vertalers niet vertaald maar een eigen agenda, een aanpassing aan de tijdgeest, willen realiseren. De NBV is daardoor geen getrouwe en betrouwbare weergave van Gods eigen Woord en zou daarom afgewezen moeten worden voor gebruik binnen de kerk, de gemeente en het gezin en voor een deugdelijke Bijbelstudie.

De auteur is oud-docent Nederlands en godsdienst.