In de loop der jaren zijn er binnen de SGP veel gesprekken gevoerd over de positie van vrouwen in partij en politiek. De meningen daarover lopen uiteen. De aanpassing van artikel 10 in 1989 heeft dat niet kunnen beslechten. Veel leden ervaren vermoeidheid bij dit onderwerp. Dat is begrijpelijk. Toch blijft de vraag staan of de huidige formulering recht doet aan zowel de Schrift als aan de praktijk binnen de partij. De motie van de plaatselijke kiesvereniging Vlissingen wil bijdragen aan openheid en duidelijkheid. Juist de overtuiging dat het geweten alleen gebonden is aan het Woord van God vormt voor ons het uitgangspunt: sola Scriptura.

Gelijkwaardig

Wij denken dat het goed is opnieuw stil te staan bij wat de Bijbel zegt over de verhouding tussen man en vrouw. Sommigen zien deze als een hiërarchische verhouding op grond van hun interpretatie van de scheppingsorde. In Genesis staat: „En God schiep den mens naar Zijn beeld; naar het beeld Gods schiep Hij hem; man en vrouw schiep Hij hen” (Genesis 1:27). Eva wordt geschapen als hulp, „die als tegen hem over zij” (Genesis 2:18) – dat wil zeggen: een gelijkwaardige helper, geen ondergeschikte van Adam. Bovendien: het woord ”ezer” (hulp) wordt in de Bijbel vaak voor de Heere Zelf gebruikt.

Sámen krijgen Adam en Eva de opdracht: „Weest vruchtbaar en vermenigvuldigt, en vervult de aarde en onderwerpt haar” (Genesis 1:28). Hieruit blijkt dat verantwoordelijkheid en rentmeesterschap aan beiden zijn toevertrouwd. Ook het vijfde gebod benadrukt de gelijkwaardige positie van man en vrouw (Exodus 20:12).

De Bijbel laat ook vrouwen in politieke gezagsposities zien

De tekst uit 1 Korinthe 11:3 wordt vaak aangehaald: „Doch ik wil dat gij weet dat Christus het Hoofd is eens iegelijken mans, en de man het hoofd der vrouw, en God het Hoofd van Christus.” Deze woorden dienen zorgvuldig te worden verstaan. Ze staan in de context van het huwelijk en de kerkelijke gemeente.

Er staat dat Christus het Hoofd is van iedere man, maar er staat niet dat de man het hoofd is van iedere vrouw. Verder betekent het Griekse woord ”hoofd” (kephalē) niet vanzelfsprekend heerschappij of dominantie. Het heeft ook de betekenis van ”bron” of ”oorsprong”. Paulus schrijft: „Gij mannen, hebt uw eigen vrouwen lief, gelijk ook Christus de gemeente liefgehad heeft en Zichzelven voor haar heeft overgegeven” (Efeze 5:25). Liefde, toewijding en verantwoordelijkheid gaan hier voorop, niet macht of overheersing.

We erkennen dat de verhouding tussen man en vrouw in het huwelijk en in de gemeente een bijzondere plaats heeft. Daarom zijn deze verhoudingen niet een-op-een door te trekken naar maatschappelijke en politieke rollen. De Bijbel laat ook vrouwen zien in politieke gezagsposities, zonder daar een afkeurend oordeel aan te verbinden. Denk aan de koningin van Scheba, die met eer wordt ontvangen door Salomo (1 Koningen 10), en aan Esther, die als koningin een instrument is in Gods hand voor de redding van Zijn volk.

Tijdgebonden?

Wanneer er zorg uitgesproken wordt over de invloed van de tijdgeest, is dat begrijpelijk. Tegelijk mag dat aansporen tot zelfreflectie. Sommige standpunten van vroeger waren mede ingegeven door de tijd waarin men toen leefde. Begin 19e eeuw mocht een koningin bijvoorbeeld niet present zijn bij de opening van de Staten-Generaal. Vandaag de dag is de aanwezigheid van koningin Máxima op Prinsjesdag vanzelfsprekend. Wat toen als norm gold, hoeft nu niet altijd bindend te zijn.

We moeten eerlijk erkennen dat gelovigen tot verschillende toepassingen van Bijbelse beginselen in de politieke praktijk kunnen komen

Het eerdere verzet binnen de SGP tegen vrouwenkiesrecht had mogelijk ook te maken met de opkomstplicht, die tot 1971 gold. De stemdwang die daarmee gepaard ging, riep bij mensen gewetensbezwaren op. Inmiddels is stemmen vrijwillig en erkent de partij dat mannen én vrouwen volwaardige burgers zijn van het Koninkrijk der Nederlanden. Dat brengt ook verantwoordelijkheden met zich mee.

Verscheidenheid

Wij doen dan ook een beroep op onze mede-SGP’ers om ruimte te laten voor gewetensvorming binnen de kaders van de Schrift. Dat betekent uiteraard niet dat alles moet kunnen, maar wel dat we eerlijk erkennen dat gelovigen tot verschillende toepassingen van Bijbelse beginselen in de politieke praktijk kunnen komen. Daarbij mogen we niets afdoen van de Schrift, maar er ook niets aan toevoegen, laat staan dat we de gewetens van anderen daaraan binden. Om die principiële reden dient het beginselprogramma tot uitdrukking te brengen dat lokale kiesverenigingen de vrijheid hebben hun kandidatenlijsten vast te stellen zoals zij dat wensen. Daarvoor is herformulering van artikel 10 nodig. Niet om uniformiteit af te dwingen, maar om verscheidenheid binnen Bijbelse kaders mogelijk te maken.

Wij hopen dat deze principieel gemotiveerde motie bijdraagt aan onderlinge duidelijkheid en verbondenheid. Laten we elkaar met liefde en respect blijven bevragen en samen zoeken naar de manier waarop we in deze tijd trouw blijven aan het Woord van God, in afhankelijkheid van Zijn leiding.

Dit artikel is geschreven door: Reinier van den Bosse, Alberdien Dijkshoorn-Ebbers, Gonda van den Heuvel-van ’t Zelfde, ir. Rinus Houtman, Lilian Janse-van der Weele, Jan-Kees Karels, Hans Leune, dr. Gert Leurdijk, Jannie Leusink-van Veen, Peti van Maldegem-Luteijn, Evert Mulder, Jan Noeverman, Krijn Polinder Hzn, Jentine Schipaanboord, Job van der Slik, Esther Stout, Aukje van der Veen, Willem-Jan Verdoes, Gerard Verweij MSc, Bertine van Vliet, Bart Voortman, Albert de Vos, Rick van de Waerdt, Arco Weening.