De wereld is in de greep van de coronacrisis. Nederland is tot en met 15 maart in een harde lockdown. Ook geldt er een avondklok, waarvoor het kabinet een spoedwet maakte. Volg in dit liveblog het coronanieuws.
Advertentie
De avondklok wordt hoogstwaarschijnlijk verlengd tot 30 maart en ook grotere versoepelingen zijn mogelijk pas aan het einde van deze maand te verwachten. Bronnen melden dat naar aanleiding van het Catshuisberaad zaterdag, waar de meest betrokken ministers zich over de coronacrisis lieten bijpraten door deskundigen.
Besluiten hierover zijn nog niet definitief. Maandag is er nog een crisisoverleg van het kabinet. Daarna geven premier Mark Rutte en zorgminister Hugo de Jonge weer een persconferentie.
Voor de vierde dag op rij daalt het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen. Het totaal aantal opgenomen patiënten met Covid-19 is nu 1863, dat zijn er 48 minder dan vrijdag. Van hen liggen er 542 op de intensive care, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
Het afgelopen etmaal zijn 212 nieuwe corona-patiënten opgenomen in de ziekenhuizen, 12 minder dan vrijdag. Van hen zijn er 36 opgenomen op de ic, 3 minder dan vrijdag.
Tussen vrijdagochtend en zaterdagochtend heeft het (RIVM) 5378 nieuwe coronagevallen coronabemettingen genoteerd . Dat is fors boven het gemiddelde, want in de afgelopen week registreerde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu gemiddeld 4526 gevallen per etmaal.
Het aantal sterfgevallen door corona steeg afgelopen etmaal met 42. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden. Als een coronapatiënt overlijdt, wordt dit soms pas na een tijdje doorgegeven.
Demissionair premier Mark Rutte is zijn coronakapsel kwijt. Hij ging naar zijn vaste kapper in Leidschendam. Na afloop zei hij tegen de NOS dat zijn kapsel „redelijk gelukt” is. „Ik heb het iets langer gelaten dan gewoonlijk, omdat het verschil met de afgelopen weken anders zo groot is. Maar het voelt wel heerlijk.”
In februari kwam het kappersbezoek van Rutte, ook lijsttrekker van zijn partij de VVD, in het nieuws na een bericht van Radio 538. Dj Frank Dane belde met de kapper van de premier, om te vragen wanneer die weer in de agenda stond om geknipt te worden. Op 6 maart, was toen het antwoord van de kapper. Daaruit trok Dane de conclusie dat de kappers na 2 maart weer open mochten na een lange sluiting om de verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Op dat moment was er officieel nog niets bekend over een eventuele opening van kappers.
De coiffeur wilde toen niet zeggen wanneer de afspraak was gemaakt, maar de RVD liet desgevraagd weten dat die al maanden in de boeken stond. „De afspraken bij de kapper worden een heel jaar vooruit gepland, maar hij gaat pas weer zodra het mag”, zei de RVD toen.
De politie benadrukt dat het plaatsen en delen van opruiende berichten strafbaar is.
De laatste tijd zijn teststraten van de GGD wel vaker doelwit. Woensdagochtend ging een explosief af bij de coronateststraat van de GGD in Bovenkarspel (Noord-Holland). Eind januari werd in Urk tijdens rellen een teststraat van de GGD in brand gestoken. In Hilversum werd een week later bij een teststraat vuurwerk met brandbaar materiaal eraan gevonden. Daarop kregen de teststraten in het Gooi 24 uur per dag beveiliging.
Afgelopen najaar werd een testlocatie in Breda doelwit van vernielingen en bekladdingen. Volgens burgemeester Paul Depla werden ook medewerkers uitgescholden door mensen die corona een ‘sprookje’ vinden.
De vooruitgang in de strijd om gelijke rechten voor man en vrouw hapert volgens bondskanselier Angela Merkel vanwege de coronapandemie. Vrouwen nemen het leeuwendeel van de zorg voor kinderen op hun schouders en lopen meer risico om hun baan door of na de pandemie te verliezen.
„We moeten ervoor zorgen dat de pandemie niet leidt tot een terugval in oude genderpatronen die we dachten te hebben overwonnen”, zei Merkel zaterdag in een videoboodschap, uitgesproken aan de vooravond van Internationale Vrouwendag op maandag 8 maart.
Vrouwen zijn in haar ogen onevenredig zwaar getroffen door de gezondheidscrisis, terwijl ze nog steeds ondervertegenwoordigd zijn in leidinggevende posities.
„Opnieuw zijn het vaker vrouwen die evenwicht moeten vinden in het thuis lesgeven, de zorg voor de kinderen en hun eigen baan”, vindt de bondskanselier. Verder stipte ze aan dat het vooral vrouwen zijn die in de zorgsector werken in tijden dat die „uitzonderlijk uitdagend” zijn.
„Meer dan drie kwart van de werkenden in de gezondheidszorg bestaat uit vrouwen, van huisartsenpraktijken en ziekenhuizen tot laboratoria en apotheken”, aldus Merkel, die erbij aantekende dat maar 30 procent van de leidinggevende posities in de zorg in handen zijn van vrouwen. „Het kan niet zo zijn dat vrouwen voor een groot deel de samenleving op hun schouders dragen en tegelijkertijd niet evenredig betrokken zijn bij het nemen van politieke, economische en maatschappelijke besluiten.”
Merkel juichte verder de recente wetgeving toe die Duitse bedrijven verplicht meer vrouwen op te nemen in de directies en raden van bestuur. Ook pleit ze voor gelijke beloning van mannen en vrouwen. Duitsland loopt daarin in Europees verband sterk achter.
Saudi-Arabië stopt met ingang van zondag met veel beperkingen die wegens de coronamaatregelen zijn opgelegd. Wel moeten sociale bijeenkomsten thuis beperkt blijven tot twintig mensen. Maar volgens het staatspersbureaus SPA gaan de bioscopen en theaters weer open en zijn tal van evenementen weer toegestaan.
Het koninkrijk met 35 miljoen inwoners wijt 6500 sterfgevallen aan Covid-19. Er zijn momenteel nog slechts 2650 mensen die het virus hebben en ruim vijfhonderd van hen zijn in kritieke toestand.
De Duitse supermarktketen Aldi is in Duitsland begonnen met de verkoop van coronasneltests. Volgens de krant Der Westen gaan de tests als warme broodjes over de toonbank. Ze kosten weliswaar 25 euro, maar dan heb je een doosje met vijf antigenteststrips. De uitslag bij dit soort tests duurt ongeveer 15 minuten en zouden 96 procent nauwkeurig zijn.
De supermarktketen Müller begint dinsdag met de verkoop van coronasneltests. Aangenomen wordt dat drogisterijen en apotheken de tests ook heel snel in huis hebben. In Nederland mogen de coronasneltests nog niet worden verkocht en mag testen alleen onder medisch toezicht.
Bij een vestiging in Düsseldorf waar een verslaggever van de Rheinische Post een doosje tests ging kopen, stond er zelfs een rij klanten voor de deur te wachten toen de supermarkt om 07.00 uur openging. Hij schatte het aantal wachtenden op tachtig en een van de mensen zei dat de rij voor de winkel hem aan de communistische DDR (Duitse Democratische Republiek, 1949-1990) deed denken. Winkelen was daar door chronische schaarste geen sinecure. Elke klant mocht maar één doosje tests kopen maar de teststrips van de onderneming AESKU-Groep uit Wendelsheim waren er snel uitverkocht.
De lancering van dit nieuwe product valt samen met een politiek discussie in de Bondsrepubliek over de aangekondigde gratis coronatesten in bijvoorbeeld de apotheken. Volgens de federale regering was afgesproken dat de deelstaten daar zelf voor zouden zorgen. Gezondheidsminister Jens Spahn heeft vrijdag nog gezegd dat er genoeg tests voorhanden zijn om het te regelen, maar hem wordt verweten dat hij heeft nagelaten een strategie te bepalen voor het testen.
De Europese Unie wil ook kunnen beschikken over in de Verenigde Staten geproduceerde vaccins van farmaceut AstraZeneca. Ze wil de Amerikaanse regering vragen om de export van miljoenen doses goed te keuren. Dat schrijft de Britse zakenkrant Financial Times op basis van bronnen binnen de EU.
Met de Amerikaanse vaccins wil de Europese Commissie zorgen dat de door AstraZeneca beloofde hoeveelheden vaccins geleverd kunnen worden. De Brits-Zweedse farmaceut kan herhaaldelijk niet aan zijn eigen beloftes voldoen. Dat zou door productieproblemen komen.
De VS hebben aangegeven dat alle in dat land geproduceerde vaccins in eerste instantie moeten worden gebruikt voor vaccinatie van Amerikanen. Washington heeft een bestelling van 300 miljoen doses van het vaccin van AstraZeneca staan. Die inenting is echter nog niet goedgekeurd door Amerikaanse toezichthouders waardoor het Europese verzoek toch nog kans zou maken.
Verder wil de EU zorgen dat de productie van vaccins niet in de problemen komt door Amerikaanse regels. Voor het maken van zogeheten mrna-vaccins, zoals die van Pfizer/BioNTech en Moderna zijn bepaalde ingrediënten nodig waarvoor de EU van de VS afhankelijk is.
Advertentie
Hongarije heeft zaterdag een record aantal nieuwe coronabesmettingen vastgesteld. Het is volgens de gezondheidsautoriteiten met 7269 gevallen 14 procent meer dan vrijdag. De regering van premier Viktor Orban heeft donderdag de scholen en veel winkels weer laten sluiten om de verspreiding van het coronavirus de baas te worden. Meer dan 110.000 mensen hebben het virus onder de leden en van hen 750 zijn in kritieke toestand in ziekenhuizen opgenomen.
Het land van tien miljoen inwoners worstelt met relatief veel besmettingen en veel sterfgevallen die aan Covid-19 worden toegeschreven. Meer dan 15.000 mensen zijn aan het virus overleden en dat is met 1635 per miljoen inwoners veel meer dan in bijvoorbeeld de buurlanden Oostenrijk (960) Roemenië (1085) of Slowakije (1400).
Jaap van Dissel van het RIVM vraagt zich af of mensen wel voldoende de coronamaatregelen naleven. Bij de NOS zegt hij: „We hebben een heleboel maatregelen, maar de vraag is: hoe goed worden die nageleefd?
Volgens onderzoek van de gedragsunit van het RIVM en de GGD’s loopt dat terug. Ongeveer de helft van de respondenten zegt thuis te blijven bij klachten en 36 procent zegt zich te laten testen bij klachten. Dat zijn toch wel verontrustende getallen. Blijkbaar laten minder mensen met covidachtige klachten zich testen.”
Hij wijst er op dat er tegelijk de afgelopen twee weken meer mensen naar de teststraten zijn gekomen en dat het percentage positieve testen is gedaald. „Maar dat blijft zo’n 9 procent. Dat grotere aantal testen kan samenhangen met de start van het hooikoortsseizoen. Hooikoorts geeft bovenste luchtwegklachten. Ook worden er meer personen getest in het kader van het bron- en contactonderzoek. Dat maakt het momenteel heel moeilijk om de relatie tussen het aantal besmettingen, ziekenhuisopnames en IC-opnames te duiden.”
Volgens Van Dissel is het te vroeg om het effect van vaccinaties te zien, maar, zo stelt hij wel: „Data uit Israël en het Verenigd Koninkrijk geven veel vertrouwen dat vaccins een uitweg bieden. Daarna blijft het virus zeer waarschijnlijk circuleren, misschien in seizoenen zoals influenza. Naar analogie kunnen we dan kwetsbare groepen vaccineren tegen de meest circulerende virusstammen.”
De Verenigde Staten hebben tot en met vrijdag iets meer dan 85 miljoen doses coronavaccins toegediend. Op datzelfde tijdstip zijn ruim 114 miljoen doses afgeleverd, zo blijkt uit gegevens van de Amerikaanse gezondheidsdienst CDC.
Het agentschap zei dat ruim 55,5 miljoen mensen één of meer doses hadden ontvangen, terwijl een kleine 29 miljoen Amerikanen al een tweede dosis hadden ontvangen. In de afgelopen 24 uur werden bijna 5 miljoen vaccins over het land verspreid.
In totaal zijn ruim 7 miljoen vaccins toegediend in instellingen voor langdurige zorg. Van alle 65-plussers in de VS heeft inmiddels 55 procent minimaal 1 dosis toegediend gekregen, aldus de gezondheidsdienst.
Directeur Walensky van het CDC zegt dat uit een nieuw rapport blijkt dat de toename van het aantal dagelijkse sterfgevallen aanzienlijk is vertraagd de afgelopen drie weken. Dat gebeurde nadat het dragen van mondkapjes op een aantal plaatsen, zoals federale gebouwen verplicht werd.
In Duitsland zijn de afgelopen 24 uur opnieuw minder nieuwe besmettingen met het coronavirus vastgesteld dan op de dag ervoor. Het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse evenknie van het RIVM, meldt zaterdag 9557 nieuwe gevallen.
Vrijdag meldde het RKI nog 10.580 besmettingen. Het coronavirus is sinds het begin van de pandemie bij 2.492.097 inwoners van Duitsland vastgesteld.
Er overleden in het afgelopen etmaal in Duitsland nog eens 300 personen aan de gevolgen van een coronabesmetting. Dat waren er 36 meer dan een dag eerder. Covid-19 heeft tot dusver zeker 71.804 levens geëist in Duitsland.
Er is deze winter geen enkel officieel geval van de griep in Nederland vastgesteld, meldt het AD op basis van cijfers van kennisinstituut Nivel, dat samen met het RIVM de verspreiding van luchtwegvirussen in Nederland monitort.
Bij huisartspraktijken die structureel monsters laten analyseren op de aanwezigheid van virussen, werd geen enkel positief geval aangetroffen. „We volgen het influenzavirus niet zo goed als het coronavirus, maar alles wijst erop dat de circulatie van influenza is gestopt. In de monsters van huisartsen vinden we het niet, en ook bij de ziekenhuizen wordt het virus niet aangetroffen”, zegt Mariëtte Hooiveld van Nivel in de krant.
Uit de Nivel-cijfers blijkt dat mensen wel met griepachtige klachten bij de huisarts kwamen, maar geen enkele keer bleek het ook daadwerkelijk om de griep te gaan. In plaats daarvan blijkt het vaak om het corona-, rhino- of enterovirus te gaan.
Ook in de rest van West- en Noord-Europa zijn deze winter bijna geen griepgevallen vastgesteld. „Hoewel er continu op griep getest is, is het aantal gevallen overal kleiner dan gedacht. In februari en maart 2020 maakte influenza een opmars op het noordelijk halfrond, wat normaal is voor die tijd. Maar vanaf half maart, toen corona echt opkwam, vertoonde het aantal griepgevallen plots een scherpe daling. Sindsdien zit het influenzavirus op een laag niveau”, zegt een woordvoerder van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO tegen het AD.
Volgens deskundigen kan het grotendeels stilvallen van het internationale vliegverkeer een grote invloed hebben gehad op het aantal griepgevallen, net als de toename in het aantal mensen dat zich voor dit seizoen heeft laten vaccineren tegen de griep.
Toch zal het griepvirus nooit helemaal verdwijnen. „Er is altijd influenza, zoals er altijd corona zal zijn”, voorspelt viroloog Ab Osterhaus in de krant. Hij verwacht zelfs dat het virus mogelijk komende winter zal toeslaan als de coronamaatregelen zijn losgelaten. „Vergelijk het maar met een vijandelijk leger dat een slag verliest, en zich daarna terugtrekt van het strijdtoneel om zich verscholen in de bosjes te beraden op een nieuwe strategie. Na zo’n periode kan een virus harder toeslaan”, aldus Osterhaus.
Het is niet waarschijnlijk dat tijdens de persconferentie over corona van aanstaande maandag nieuwe versoepelingen van de coronaregels worden aangekondigd, zeggen ingewijden. De meest betrokken ministers overleggen daar zaterdag over op het Catshuis met RIVM-baas Jaap van Dissel.
Afgelopen week zeiden premier Mark Rutte en justitieminister Ferd Grapperhaus al dat de kans klein is dat bijvoorbeeld terrassen komende week weer open kunnen. Ook zorgministers Hugo de Jonge en Tamara van Ark denken dat er waarschijnlijk geen ruimte is voor versoepelingen.
Twee weken geleden kondigden Rutte en De Jonge op een persconferentie meer ruimte aan voor middelbare scholen, contactberoepen en winkels. Het is niet aannemelijk dat het kabinet meer coronaregels afzwakt, voordat de effecten van de vorige versoepelingen zichtbaar zijn. Dat duurt minstens twee weken.
Normaal gesproken houdt het kabinet drie weken aan tussen de persconferenties. Maar dat zou nu betekenen dat de persconferentie op een verkiezingsdag zou vallen, omdat de verkiezingen door coronamaatregelen dit jaar drie dagen duren. Omdat het kabinet dit niet wilde, is de aanstaande persconferentie de laatste voor de verkiezingen.
Wel kan er mogelijk weer iets meer in verpleeghuizen, zei De Jonge vrijdag. Sinds het vaccineren is begonnen, dalen de sterftecijfers in de verpleegzorg hard. De minister zei wel dat verlichting van de maatregelen daar „heel behoedzaam” moet.
Donderdag lekte een tussenadvies van het Outbreak Management Team (OMT) via de NOS uit, waarin zou staan dat bewoners die al twee keer zijn geprikt dagelijks twee bezoekers mogen ontvangen. Nu is dat nog één. Ook zouden ze na contact met een positief geteste persoon nog maar vijf dagen in plaats van tien in quarantaine hoeven.
Wel blijft de avondklok vrijwel zeker van kracht, hoewel Rutte en De Jonge eerder juist zeiden deze maatregel als eerste te willen schrappen. Door de avondklok in stand te houden zouden andere versoepelingen eerder aan bod kunnen komen, zoals het (deels) openen van het hoger onderwijs, is de redenering. De Jonge zei vrijdag dat hij het schrappen van de avondklok „wel erg onvoorzichtig” zou vinden. De kans dat het gebeurt, acht hij dan ook klein.
Maandagmiddag overlegt het voltallige kabinet over de aanpak van de crisis. Daarna volgt een persconferentie met demissionair premier Mark Rutte en De Jonge. Woensdag debatteert de Tweede Kamer erover.
De Amerikaanse staat Californië heeft de weg vrijgemaakt voor pretparken en sportstadions in de open lucht om eerder dan verwacht, op 1 april, weer bezoekers te verwelkomen. De autoriteiten hebben de heropeningscriteria versoepeld na een scherpe daling van het aantal coronabesmettingen, maar ook door druk van de exploitanten.
Het door het ministerie van Gezondheid aangekondigde besluit, zorgt ervoor dat sportstadions en grote attracties, waaronder Disneyland, Magic Mountain en Universal Studios, vanaf volgende maand weer op beperkte schaal bezoekers toe mogen laten.
Buitensporten en live-optredens met fans zullen vanaf 1 april in de hele staat zijn toegestaan, maar de capaciteit zal worden bepaald door de omstandigheden in de regio. Zo zal in de zwaarst getroffen gebieden de capaciteit worden beperkt tot honderd bezoekers.
Met deze verbeteringen „kan Californië beginnen met het geleidelijk en veilig opstarten van meer activiteiten, vooral in de buitenlucht,” zei staatssecretaris van Volksgezondheid Mark Ghaly in een verklaring.
In het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg en Waalwijk heeft uitgestelde zorg vanwege de coronacrisis bij minstens 68 patiënten complicaties opgeleverd. Zeven patiënten zijn overleden. Dat zegt Edo Arnoldus, voorzitter van de medische staf, tegen Trouw naar aanleiding van een interne registratie van het ziekenhuis.
Volgens Arnoldus maakten artsen een notitie in het elektronische patiëntendossier als zij complicaties zagen die naar hun inschatting werden veroorzaakt door uitstel van zorg. In ongeveer de helft van de gevallen gaat het om patiënten met kanker.
Hij geeft als voorbeeld een 80-jarige vrouw met bloed in de ontlasting. Ze kreeg eind februari te horen dat haar onderzoek maanden later zou zijn. Bij dat onderzoek, in juni, bleek dat ze een darmtumor had die was uitgezaaid naar haar blaas. Ze was te zwak om haar nog te behandelen en overleed later.
Arnoldus stelt dat het verband tussen complicatie en uitstel niet altijd duidelijk is. Mede daarom hebben artsen waarschijnlijk niet alle complicaties door uitstel geregistreerd. Arnoldus denkt dat het cijfer van 68 slechts ‘het topje van de ijsberg’ is. Naast de groep patiënten met kanker, gaat het onder andere om patiënten met hart- en vaatziekten, nekhernia’s en ernstige oogziekten.
In ongeveer de helft van de gevallen was het volgens Arnoldus het ziekenhuis dat een behandeling of diagnose uitstelde. Een vijfde van de betrokken patiënten trok zelf later aan de bel, en nog eens een vijfde werd later doorverwezen door de huisarts.
Volgens Trouw is voor het eerst dat een ziekenhuis bekendmaakt hoeveel patiënten schade ondervonden door uitstel.
Advertentie
