Het ritje werd verkocht als kennismaking. Maar was het natuurlijk een mediastunt.

Jarenlang was niet duidelijk of de stunt van Westerwelle was gelukt. Hij wilde vooral laten zien dat zijn liberale partij, de FDP, en die van Merkel, de CDU, natuurlijke partners zijn.

Maar Westerwelle moest geduld oefenen. De rood-groene coalitie van SPD en de Groenen bleef zitten tot 2005. En hoewel Merkel met haar CDU toen wel nipt de grootste werd, lukte het niet met de FDP een meerderheid te vormen. Er volgden vier jaren ”grote coalitie” van CDU en SPD.

Maar de stembussen waren op 27 september nog maar even gesloten, of de oude foto dook weer op. Inmiddels lijkt het erop dat de fotograaf acht jaar na dato meer aan de plaat verdient dan in 2001.

Bondskanselier Merkel heeft er nooit twijfel over laten bestaan dat zij het liefst een coalitie van CDU en FDP ziet. In Nederland wordt wel gezegd dat CDA-VVD-coalities de vruchtbaarste zijn, in Duitsland geldt dit nog sterker. Anders dan het CDA laat de Duitse CDU zich gerust conservatief noemen.

Hierdoor ontstond dus de rare situatie dat Merkel kanselier was van een regering waarvan ze openlijk zei dat die haar voorkeur niet had. Westerwelle heeft dit uitgebuit. Toen Merkel in een debat in 2006 eens een andere kant op keek, zei hij: „Mevrouw de kanselier, uw wenspartner spreekt – Frau Bundeskanzlerin, es redet jetzt Ihr Wunschpartner.”

Westerwelle is steeds blijven investeren in zijn relatie met Merkel. Volgens kenners van de Duitse politiek zijn de twee zelfs persoonlijke vrienden.

Toen het tweetal in de kever door Berlijn reed, zeiden ze nog ”meneer” en ”mevrouw” tegen elkaar. Volgens Duitse media stapten ze pas in 2003 over op tutoyeren.

Voor Nederlandse begrippen is dit vreemd, zeker sinds wij in Balkenende een premier hebben die zich heel snel Jan Peter laat noemen. In Duitsland ligt dit echter een slag anders. Onder Helmut Kohl was het in de CDU-top vrij gebruikelijk elkaar met u aan te spreken.

Volgens biograaf Gerd Langguth heeft Merkel het tutoyeren in de partij bewust als machtsmiddel ingezet: wie in haar kringetje bruikbaar is, stelt ze voor op je en jij over te stappen. Veelzeggend is dan bijvoorbeeld dat ze haar minister van Binnenlandse Zaken, CDU-veteraan Wolfgang Schäuble, nog altijd met u aanspreekt.

Toch is de amicale omgang met Westerwelle waarschijnlijk meer dan berekening van Merkel. Ze mogen elkaar gewoon. Toen de bondskanselier in 2004 haar 50e verjaardag vierde, nodigde ze de FDP’er ook uit. Hij nam de gelegenheid te baat om voor het eerst openlijk met zijn vriend te verschijnen. Men hoeft de homoseksuele levenswijze niet goed te keuren om te erkennen dat dit voor Westerwelle een belangrijke stap was.

Inmiddels is voor hen de tijd van rondritjes met wenspartners voorbij. Werkgroepen van beide partijen hebben al diverse onderhandelingsrondes achter de rug. Deze week begonnen de financiële experts van de FDP voor het eerst in de media te mopperen. Westerwelle heeft in de campagne aanhoudend belastingverlagingen geëist, en op dat punt wil de CDU te weinig toegeven.

Al direct na de verkiezingen heeft Merkel gezegd dat zij met haar nieuwe regering de buitenlandse regerings­leiders wil ontvangen voor herdenking van de val van de Muur twintig jaar geleden. Dan zit ze niet meer met Westerwelle in een kever cabrio, maar met Bush sr. en Gorbatsjov in een limousine.

Evert van Vlastuin. Reageren aan scribent? buza@refdag.nl.