Biblebeltnetwerk organiseert studiedag over Heilig Avondmaal om „kwetsbaar thema van meerdere kanten te belichten”
Het Heilig Avondmaal staat zaterdag centraal tijdens de jaarlijkse netwerkdag van het Dutch Biblebelt Network (DBBN). „Een kwetsbaar onderwerp”, geeft voorzitter prof. dr. Fred van Lieburg toe. Hij hoopt dat de dag aanzet tot doordenking van het thema.
Voorafgaand aan de netwerkdag geeft Van Lieburg, historicus en voorzitter van het DBBN, een toelichting over de organisatie. „Als je bang bent voor een kritische mening, moet je niet komen”, stelt hij. „Maar blaffende honden bijten niet.”
De titel van de bijeenkomst luidt ”Te heilig om…? Avondmaal in de gereformeerde gezindte”. Voor sommige mensen kan het thema inderdaad te heilig zijn om wetenschappelijk te bespreken. Hoe ziet het DBBN dat?
„Het Biblebeltnetwerk is geen pastorale onderneming. We willen belangrijke thema’s uit de gereformeerde gezindte vanuit verschillende invalshoeken aan de orde stellen. Daarbij agenderen we ook kwetsbare onderwerpen, waar het avondmaal er een van is.
Deze editie vloeit eigenlijk voort uit de netwerkdag over bevindelijke prediking in 2019. Vanuit de tweeslag van Woord en sacrament is het avondmaal theologisch gezien hierop een logisch vervolg.
In de kerkgeschiedenis neemt het avondmaal een belangrijke plaats in. Zo is avondmaalsmijding een fenomeen dat niet alleen in hedendaagse bevindelijke kringen voorkomt. Je ziet het al in de middeleeuwen. En ook in meer vrijzinnige kringen is het te vinden. Tijdens de bijeenkomst zullen er parallellen getrokken worden tussen de gereformeerde gezindte en andere christelijke stromingen.”
Wat is het doel van de netwerkdagen?
„We richten ons op de ontmoeting tussen de wetenschap en het werkveld. De gereformeerde gezindte zit in een proces van ontzuiling. Over tien of twintig jaar zullen mensen die nu nog jong zijn zich afvragen wat deze traditie nu eigenlijk inhoudt. Daar lopen wij vast een beetje op vooruit, door gevoelige thema’s –waar niet altijd evenveel over gesproken wordt– van verschillende kanten met verschillende benaderingen te belichten.
Het DBBN heeft daarin geen revolutionaire agenda. Binnen de stuurgroep van het Biblebeltnetwerk is een intense betrokkenheid op de gereformeerde gezindte. We zijn erin gepokt en gemazeld, al hebben we soms wel een ontwikkeling doorgemaakt.
We proberen de onderwerpen die besproken worden zo evenwichtig mogelijk aan te vliegen. De wens is ook altijd dat het thema na de netwerkdag door anderen breder wordt opgepakt en uitgewerkt. Over het avondmaal zou je bijvoorbeeld wel tien netwerkdagen kunnen organiseren.”
„Over het avondmaal zou je wel tien netwerkdagen kunnen organiseren” - Prof. dr. Fred van Lieburg, voorzitter DBBN
Bij eerdere edities van de netwerkdag klonk weleens dat ze wat zurig van toon waren. Hoe reflecteert het DBBN daarop?
„Inderdaad krijgen we weleens kritiek, zoals van Gertrude de Wildt na de netwerkdag in 2022, die stelde dat er te weinig met een open blik naar reformatorische mensen werd gekeken. Haar hebben we vervolgens het jaar daarop als spreekster het podium gegeven. Stevige kritiek kunnen we waarderen. Het verwoordt wat er leeft.
Er zijn ook lovende reacties. Zo werd de bundel die het DBBN uitgaf over bevindelijke prediking positief besproken in De Saambinder. Het wordt gewaardeerd dat moeilijke vragen tijdens onze netwerkdagen gesteld mogen worden. Dus zuur lijkt me niet het goede woord.”
Hoe selecteert het DBBN sprekers?
„Deskundigheid staat voorop. Meestal spreken wetenschappers die recent over het thema hebben gepubliceerd. Daarbij kiezen we voor een historische, theologische en meer empirische of sociologische benadering.
De achtergrond van de sprekers is ook relevant. We proberen altijd wel iemand erbij te hebben die zelf uit de gereformeerde gezindte komt. Dit jaar spreekt als theoloog de christelijke gereformeerde predikant ds. J.M.J. Kieviet.
Maar het DBBN is niet opgericht om het verhaal te herhalen dat in de kerken ook al klinkt. Tijdens de netwerkdagen klinken ook visies die gereformeerde christenen niet gewend zijn. Ons uitgangspunt is dat we ook moeten luisteren naar andere stemmen uit de twintig eeuwen van het christendom.”