Het leek een edel gebaar. President Bush verklaarde eerder deze week dat hij geen „hard feelings” koestert tegen de Iraakse journalist Muntadar al-Zaidi, die zondag zijn schoenen naar het hoofd van het Amerikaanse staatshoofd gooide. Bush ontweek het toegeworpen schoeisel overigens met opmerkelijke behendigheid.
Het feit dat Muntadar al-Zaidi uitgerekend zijn schoenen naar Bush gooide, voegt echter nog een extra beledigende dimensie aan de zaak toe. In de Arabische cultuur is zelfs het tonen van schoenzolen een grove belediging. Publiekelijk de benen over elkaar slaan, waardoor de onder-(is0(
kant van het schoeisel wordt gezien, geeft absoluut geen pas.(is2m(
Dat heeft alles te maken met het feit dat schoenen in het islamitisch geloof per definitie als onrein worden beschouwd. Niet voor niets moeten moslims hun schoenen uittrekken als ze gaan bidden. Ook het betreden van een moskee met schoenen aan is verboden. Schoenen moeten bij de ingang worden achtergelaten of worden gedragen, bij voorkeur in de -onreine- linkerhand, met de zolen tegen elkaar.
Los van religieuze aspecten wordt de schoen in het Midden-Oosten met belediging in verband gebracht. Er is een groot verschil tussen de dreigement: „Ik ga je slaan” en „Ik ga je met een schoen slaan.” Toen Saddam Hussein ten val was gebracht, klommen inwoners van Bagdad op een levensgroot standbeeld van de Iraakse dictator en bewerkten dat met hun schoenzolen - de ultieme belediging. Tijdens het bewind van Saddam moesten gasten van het gerenommeerde Rashidhotel, waar buitenlandse bezoekers doorgaans worden gehuisvest, over de beeltenis van Bush senior lopen, als wraak voor de „oorlogsmisdaden” die deze Amerikaanse president tijdens de bevrijding van Koeweit in 1991 zou hebben begaan. Ook tijdens demonstraties worden portretten van Bush en Amerikaanse vlaggen regelmatig vertrapt.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, wordt in de Arabische wereld soms spottend ”Kundera” Rice genoemd. Kundera is het Arabische woord voor schoen.
Was de reactie van Bush opmerkelijk mild en gematigd, de reacties uit de Arabische wereld logen er bepaald niet om. In diverse landen gingen mensen de straat op om hun steun aan Muntadar al-Zaidi te betuigen. Biedingen op de gegooide schoenen lopen inmiddels op tot 10 miljoen dollar; tekenend voor de mentaliteit als de bevolking de grove belediging van een staatshoofd op een dergelijke manier ondersteunt.
Het is ook tekenend voor de manier waarop George W. Bush het dossier Irak als president moet sluiten. In april 2003 werden de Amerikaanse troepen nog als helden en bevrijders in Bagdad binnengehaald. Anno 2008 heeft Bush zich in grote delen van het Midden-Oosten -en daarbuiten- gehaat gemaakt.
Hoe men ook over de invasie van Irak en het verloop van de oorlog denkt, de Verenigde Staten hebben wel hun verantwoordelijkheid genomen door niet meteen na het verdrijven van Saddam Hussein uit het Tweestromenland te vertrekken. Als de Iraakse bevolking echter massaal de straat op gaat om steun te betuigen aan een van de grofste beledigingen van de Amerikaanse president, wordt het wel hoog tijd om de geldverslindende operatie in Irak te beëindigen. Gelukkig heeft de aankomende bewoner van het Witte Huis die belofte gedaan.
Mr. Richard Donk
Reageren aan scribent?
buza@refdag.nl.