Komt er snel een einde aan deze wereld? Waarschijnlijk wel, maar is dat reden tot zorg? „Tien minuten aan Jezus’ voeten is een geluk dat ik niet zou willen inruilen voor een miljoen werelden”, schreef Mary Winslow.
Zal de wereld spoedig vergaan? Is er een Derde Wereldoorlog in aantocht, nu de spanning in Oost-Europa, het Midden-Oosten en het Verre Oosten toeneemt? Loopt het zeewater ons straks over de schoenen, nu Antarctica smelt en er op de Noordpool amper ijs meer ligt? Glipt kunstmatige intelligentie de mensheid uit de hand, nu machines steeds beter op mensen lijken en venijnige software onze maatschappij in één etmaal kan verlammen?
Deze wereld gaat voorbij. Dat zie je overal aan, ook als God het ons niet in Zijn Woord had gezegd. 2023 was een jaar van oorlog en onrust, vol verwarring en vragen. In commentaren, preken en andere beschouwingen is vaak gewezen op de bekende opsomming van de tekenen van Christus’ wederkomst: oorlogen, hongersnoden en aardbevingen. De ongerechtigheid neemt toe, evenals de polarisatie in de samenleving – denk aan de verkiezingsuitslag en de kersttoespraak van de koning. Er is veel eenzaamheid en psychische nood. De liefde van velen zal verkillen.
Toren van Babel
Vaak gaat de boodschap over de naderende wederkomst van Christus –terecht– vergezeld met de oproep tot bekering. Een van de zonden van deze eeuw is het hoogmoedige maakbaarheidsdenken van de mens die meent de toekomst naar eigen hand te kunnen zetten.
Die waarschuwende toon komt zonder twijfel voort uit oprechte bezorgdheid, maar toch blijft daarmee een belangrijke vraag onbeantwoord: de waaromvraag. Waarom staat God al deze ellende, dit onrecht en die menselijke hoogmoed toe? Die vraag is vaak gesteld. In 1969 voorspelden meerdere predikanten dat God de landing van de mens op de maan nooit zou toelaten: dat de astronauten zouden verongelukken of zelfs dat de wereld zou vergaan zodra ze voet op de maanbodem zouden zetten. Die onheilsprofetie werd niet vervuld.
Een halve eeuw later zijn er diverse nieuwe etages toegevoegd aan de Babeltoren van technische heilsverwachting. 1969 was ook het ‘geboortejaar’ van het internet, maar niemand kon zich toen voorstellen waar die uitvinding toe zou leiden. Intussen zijn er elektronische hersenimplantaten, kunstbaarmoeders en minirobots die door slagaders kunnen navigeren. De hoogste verdieping van de toren, kunstmatige intelligentie, gaat een revolutie veroorzaken in het onderwijs, de journalistiek en de administratieve sector, maar ook in de advocatuur, de ontwikkeling van medicijnen, de porno-industrie en de manier waarop oorlogen gevoerd worden.
Nu bieden die technische hoogstandjes naast vloek ook zegen, maar dat kun je moeilijk zeggen van andere ontwikkelingen: het uitwissen van het verschil tussen man en vrouw, het toenemende aantal abortussen, het in eigen hand nemen van het levenseinde of de drang naar mensverbetering door genetische aanpassingen. En, om een paar andere terreinen van het maatschappelijk leven te noemen: de 24 uurseconomie, de secularisatie, de aanvallen op de vrijheid van godsdienst en van onderwijs, de instroom van mensen met een heel andere godsdienst dan de christelijke.
Doel van de schepping
Het is heel begrijpelijk dat een christen zich bezorgd of moedeloos afvraagt waarom God dit allemaal toestaat. Asaf, de dichter van Psalm 73, vroeg zich zelfs af of God er wel van af wist. Ons beperkte menselijke verstand doorziet echter maar een klein stukje van de werkelijkheid, de spreekwoordelijke achterkant van het borduurwerk. Zendingstheoloog dr. J.H. Bavinck sprak over de wereldgeschiedenis als „één geweldige maskerade” waarin „alles anders is dan het schijnt te zijn.”
Een goed hulpmiddel om iets van de andere werkelijkheid te ontwaren, is om het grote doel van Gods schepping voor ogen te houden. Wat beoogde God toen Hij de wereld schiep? De bekende Amerikaanse theoloog Jonathan Edwards schreef hier in 1755 een verhandeling over: deze hele wereld bestaat alleen omwille van Gods heerlijkheid. God heeft deze aarde vooral geschapen met één doel, stelt Edwards, namelijk om een bruid te werven voor Zijn Zoon.
Dat is waar de wereldgeschiedenis om draait. Niet alleen de tempel in Jeruzalem, maar ook de toren van Babel, de piramides in Egypte, het Kremlin, het Witte Huis en het Binnenhof zijn gebouwd met dit éne doel, dat God door alle eeuwen heen Zijn kerk bijeen kan brengen. Daarmee begon Hij al direct na Genesis 3 en inmiddels is de laatste stap van de vervulling van die belofte dichtbij. Elke letter van deze krant en van alle nieuwsberichten in 2023 getuigt daarvan. Uiteindelijk zal satan vermorzeld en buitengeworpen worden met al zijn dienaren en alle nabij-christenen, terwijl Zijn kerk binnen mag gaan. Daar is het leed snel vergeten, schreef Mary Winslow, de moeder van de Engelse baptistenpredikant Octavius Winslow: „Tien minuten aan de voeten van Jezus is een geluk dat ik niet zou willen inruilen voor een miljoen werelden.”
Deze visie werpt een heel ander licht op het wereldnieuws. Op het eerste gezicht lijkt dit een eenzijdig, haast eng perspectief. Is deze aarde, de hele schepping met al zijn schoonheid dan nutteloos of waardeloos in Gods oog? Dat niet, want God verheugt Zich erin. Maar zowel de schoonheid als het bederf van de schepping dient uiteindelijk een nog hoger doel, namelijk dat de bruid van Christus in een nieuwe hemel en op een nieuwe aarde Hem de eer toebrengt.
Pelgrimsreis
Door de weeën van de wereldgeschiedenis heen verzamelt Hij ze: christenen die met veel strijd door het leven gingen en dat beëindigden in de arena in de tweede eeuw, op de brandstapels van de zestiende eeuw en in Noord-Koreaanse concentratiekampen in deze eeuw. Elk tijdperk heeft z’n eigen strijd, moeite en verleiding, ook de 21e eeuw. Christus beproeft Zijn kinderen om ze te reinigen als ranken van een Wijnstok, zodat ze meer vrucht dragen. Het leven van een christen op aarde behoort, zoals Calvijn uitdrukt, een trektocht te zijn naar het hemels Koninkrijk.
De beproevingen tijdens zijn pelgrimsreis voorkomen dat hij zich op z’n gemak gaat voelen in deze wereld. Hij hoeft daarbij niet bang of bezorgd te zijn voor kunstmatige intelligentie of klimaatverandering, voor de ideologie van Wilders of Jetten, want al Zijn vijanden liggen aan de ketting, schreef de achttiende-eeuwse Engelse predikant George Whitefield. „De Koning van de Kerk heeft hen allen geketend, wees vriendelijk voor hen, bid voor hen, maar vrees hen niet.”
De auteur is hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad.
