Na de aanval van Hamas op Israël neemt het Israëlische leger doelen in Gaza onder vuur. Het dodental in Israël door Palestijnse aanvallen is intussen opgelopen tot 900. 150 mensen zijn door Hamas ontvoerd. Volg de ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
De EU-landen zijn het erover eens dat Israël de Gazastrook niet mag afsluiten van water, voedsel en stroom, zegt buitenlandchef Josep Borrell. Israël heeft het recht zich te verdedigen na de bloedige terreuraanval van Hamas, dat in Gaza de dienst uitmaakt. Maar het moet zich daarbij aan het internationale recht houden, vinden buitenlandminister Hanke Bruins Slot en haar collega’s van de andere EU-landen.
De 2 miljoen al jaren opgesloten bewoners van de kleine Gazastrook hebben volgens het Wereldvoedselprogramma (WFP) over twee weken geen voedselvoorraden meer. WFP-woordvoerster Shaza Moghraby schat dat de meeste winkelvoorraden tegen die tijd op zijn.
Bij de Israëlische bombardementen op de Gazastrook zijn vooralsnog sinds zaterdag zeker negenhonderd doden gevallen volgens de plaatselijke gezondheidsautoriteiten. Onder de doden zijn 260 kinderen en 230 vrouwen. Er zijn volgens de autoriteiten ongeveer 4600 mensen gewond geraakt. De vrijwel volkomen geïsoleerde strook is een van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. Er wonen ruim twee miljoen mensen op een oppervlakte van circa twee keer het eiland Texel.
De NOS meldt op basis van verhalen van militairen aan verslaggevers dat er in verschillende kibboetsen in Israël ware slachtpartijen hebben plaatsgevonden.
Zo zouden hele gezinnen zijn uitgemoord en zo’n veertig jonge kinderen en baby’s zijn gedood. Van de gevonden lichamen zijn er meerdere onthoofd.
Gruwelijke beelden op sociale media bevestigen dit beeld.
President Joe Biden heeft gezegd dat hij bereid is tot meer militaire inzet in het Midden-Oosten als gevolg van de aanval van Palestijnse strijders op Israël. Daarbij zijn volgens hem ook zeker veertien Amerikanen gedood. Hij zei niet of ze ook de Israëlische nationaliteit hadden. Er zijn ook Amerikaanse staatsburgers door terreurbeweging Hamas naar de Gazastrook ontvoerd volgens Biden.
De hulp aan de Palestijnen wordt gewoon voortgezet, laat demissionair minister Liesje Schreinemacher (Ontwikkelingssamenwerking) weten nadat ze de steun tegen het licht heeft gehouden. Dit jaar is met de hulp 51 miljoen euro gemoeid.
„Met het oog op de stabiliteit in de andere Palestijnse gebieden en vanuit humanitair perspectief is het belangrijk nu door te gaan met hulp aan de Palestijnse bevolking”, aldus de bewindsvrouw. „Het opschorten of herzien van die hulp is daarom op dit moment niet aan de orde.”
Nederlanders in Israël kunnen woensdag met een defensievliegtuig naar huis, meldt minister Bruins Slot. Woensdag kunnen ze ook met een toestel van KLM naar Nederland vliegen. Ongeveer tweehonderd mensen zouden voorlopig in aanmerking komen.
Nederlanders in Israël die het land sinds de terreuraanval van zaterdag en het daaropvolgende geweld willen verlaten waren tot dusver op zichzelf aangewezen. Maar „de afgelopen dagen bleek het steeds moeilijker om een vlucht naar huis te boeken”, constateerde Bruins Slot. Ze besloot daarom toch „de repatriëring te faciliteren” van Nederlandse scholieren, studenten en andere reizigers die in Israël dreigden te stranden.
Er vertrekt woensdag een militaire vlucht uit Eindhoven om Nederlanders op te halen, laat minister Kajsa Ollongren (Defensie) weten. Het toestel komt waarschijnlijk ook weer aan op Eindhoven. Als de omstandigheden het toelaten volgt er donderdag een charter van KLM. „Heel fijn dat zowel Defensie als KLM zich zo bereidwillig hebben getoond”, zegt Bruins Slot.
De uitlatingen van sommige Nederlanders dat Israël de Hamasterreur aan zichzelf heeft te wijten, klopt niet. De Hamasbeweging wil gewoon de vernietiging van de Israëlische staat, benadrukt de ambassadeur van Israël in Nederland, Modi Ephraim.
De topdiplomaat reageert op de onverwachte en ongekende jongste aanval van Hamas vanuit de Palestijnse Gazastrook, die is ontaard in een oorlog. „Uiteraard ben ik het er niet mee eens dat het onze eigen schuld is”, stelt Ephraim, die zegt dergelijke opvattingen te hebben gehoord.
Alle reizigers in Israël die zich nog niet bij hun reisorganisatie hebben gemeld, moeten dit zo snel mogelijk alsnog doen. Die oproep doet de branchevereniging voor reisorganisaties ANVR. Volgens de ANVR is de situatie in het land, dat afgelopen weekend werd aangevallen door terreurorganisatie Hamas, zorgelijker geworden.
Meerdere raketten zouden dinsdag vanuit Libanon op het noorden van Israël zijn afgevuurd. Het is de derde achtereenvolgende dag van geweld langs de Israëlisch-Libanese grens. Volgens Libanese bronnen hebben de Israëlische strijdkrachten met beschietingen op de Libanese grensstrook gereageerd.
De organisatie van een pro-Palestinamars, die zondag in Amsterdam wordt gehouden, heeft de looproute veranderd na ophef op sociale media. De demonstratie zou beginnen op de Dam, en eindigen op het Jonas Daniël Meijerplein, het centrum van de oude Joodse buurt. Na overleg met de politie en gemeente is nu besloten dat het eindpunt het Westerpark wordt.
Volgens een woordvoerder van stichting Plant een olijfboom, de organisator van de mars, wordt de route vaker gelopen met hetzelfde doel. „We hebben niet eerder stilgestaan bij die gevoeligheid van de locatie, want voor ons is de Joodse gemeenschap niet inherent aan Israël. Toen we begrepen dat het gevoelig lag, hebben we contact opgenomen met de politie om de route te veranderen.”
De Israëlische buitenlandminister Eli Cohen heeft een spoedoverleg met zijn EU-collega’s afgezegd, omdat ook hun Palestijnse ambtgenoot zou aanschuiven. De EU heeft nu ook de uitnodiging voor de Palestijnse minister Riyad al-Maliki ingetrokken, zegt een hoge diplomaat.
De Israëlische stad Ashkelon is aangevallen met raketten, melden lokale media. Inwoners werden eerder op de dag door Hamas gewaarschuwd voor 17.00 uur lokale tijd de stad te verlaten.
In de zuidelijke kuststad en omliggende plaatsen is het luchtalarm afgegaan. Een van de raketten heeft een hotel geraakt, schrijft de Israëlische krant Haaretz. Het is niet direct duidelijk of er slachtoffers zijn gevallen.
Er is „duidelijk bewijs” dat sinds zaterdag oorlogsmisdaden zijn gepleegd in Israël en de Gazastrook, zegt een VN-onderzoekscommissie die over Israël en de Palestijnse gebieden gaat. Daarbij gaat het om onder meer aanvallen op burgers.
De commissie zegt bewijsmateriaal te verzamelen en te bewaren van oorlogsmisdaden door de strijdende partijen. De gegevens worden gedeeld met onder meer het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. Het Israëlische leger en de Palestijnse strijders worden opgeroepen zich streng te houden aan het internationale humanitair recht en mensenrechtenwetgeving.
De commissie zegt dat het doodschieten van ongewapende burgers door Hamas „niet tolereerbaar is” en noemt het gijzelen van burgers en burgers gebruiken als menselijke schild oorlogsmisdaden. Ook uit de commissie zorgen over de vergeldingsaanvallen op Gaza en de Israëlische blokkade van water, voedsel, stroom en brandstoffen voor Gaza. „Dit zal ongetwijfeld levens van burgers kosten en is een collectieve straf.”
Israël heeft het recht om de dreiging van Hamas nu uit te schakelen, zei demissionair premier Mark Rutte tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer. Daarnaast heeft hij „grote zorgen” over escalatie van het conflict doordat meer partijen zich ermee gaan bemoeien.
„Wij zijn solidair met Israël”, zei Rutte, die opnieuw de aanvallen van Hamas veroordeelde en opriep gijzelaars vrij te laten. Hij wees erop dat het om „een van de grootste moordpartijen” op leden van de Joodse gemeenschap gaat sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Palestijnen hebben dinsdagmiddag opnieuw vanuit de Gazastrook raketten afgevuurd op Tel Aviv en andere centraal gelegen plaatsen in Israël. Er waren volgens de hulpdiensten geen directe meldingen van slachtoffers of schade.
Op meerdere plekken waren explosies te horen toen raketten werden neergehaald door de Iron Dome, een Israëlisch raketafweersysteem. De gewapende tak van Hamas zegt dat het raketten had afgevuurd naar de luchthaven Ben Gurion, aldus nieuwszender Al Jazeera, maar het vliegveld is volgens een woordvoerder niet getroffen.
Hamas waarschuwt inwoners van de Israëlische kustplaats Ashkelon om te evacueren. Voor 17.00 uur lokale tijd zouden ze de stad uit moeten zijn. Hamas gaf geen verdere details prijs.
Ashkelon ligt op zo’n 8 kilometer van de noordelijke grens van de Gazastrook en telde in 2021 zo’n 150.000 inwoners.
Ook in de Eerste Kamer is dinsdag stilgestaan bij de aanval van Hamas op Israël. „Zaterdagochtend vroeg werd de wereld opgeschrikt door het verschrikkelijke nieuws, en binnen enkele uren later kwamen daar nog eens afschuwelijke beelden bij: de wrede terreuraanval van Hamas op Israël, vanuit de Gazastrook”, zo schetste Jan Anthonie Bruijn, voorzitter van de Eerste Kamer.
Het eerste deel van de Amerikaanse veiligheidshulp voor Israël is onderweg en meer zal volgen, zegt Witte Huis-woordvoerder John Kirby tegen zender MSNBC. Het ministerie van Defensie maakte eerder bekend munitie en ander militair materiaal te sturen.
De islamitische Hamasbeweging, die de Palestijnse Gazastrook bestuurt en zaterdag Israël aanviel, heeft opgeroepen tot een „algemene mobilisatie” vrijdag van de Arabische en moslimwereld als steunbetuiging aan de Palestijnen. Het wordt de „Vrijdag van de Al-Aqsa Vloed” met als doel massaal solidariteit te tonen met het Palestijnse volk, gezien de openlijke oorlogsvoering door de Israëlische bezetter, aldus Hamas.
Israëlische reservisten die in Nederland wonen en zijn opgeroepen door het leger in hun thuisland, zijn niet verplicht zich te melden. Zolang zij niet meer in Israël zijn ingeschreven, hoeven ze geen gehoor te geven aan de oproep, zegt het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI).
Het demissionaire kabinet zoekt naar mogelijkheden om met charters Nederlanders op te halen die uit Israël willen vertrekken. Dat laat het ministerie van Buitenlandse Zaken weten. Daarbij wordt gekeken naar samenwerking met andere landen en luchtvaartmaatschappijen.
„Momenteel onderzoeken we samen met partners chartermogelijkheden voor Nederlanders die Israël willen verlaten. We hebben een aantal Nederlandse groepen in beeld waarvan we weten dat ze Israël willen verlaten. We werken er nu hard aan te inventariseren welke Nederlanders nog meer willen vertrekken”, aldus het ministerie.
Hoeveel mensen willen vertrekken uit Israël en de Palestijnse gebieden wordt momenteel geïnventariseerd. Het is niet bekend hoeveel Nederlanders daar zijn, er is geen registratieplicht. Reisorganisatie Israël Idoed Reizen laat weten dat „een kleine honderd man” die via zijn organisatie hebben geboekt, niet weg kunnen uit het land om terug naar Nederland te kunnen reizen.
Tot dusver liet het ministerie weten dat Nederlanders op eigen houtje Israël moesten zien te verlaten. Zij kunnen volgens het departement nog vertrekken via luchthaven Ben Gurion bij Tel Aviv. Wel zijn er veel vluchten geannuleerd en zitten vliegtuigen „bomvol”, aldus Israël Idoed Reizen.
Er zijn al wel Europese landen zoals Italië die hun staatsburgers hebben opgehaald uit Israël dat zaterdag massaal vanuit de Gazastrook werd aangevallen door strijders van de militante Palestijnse beweging Hamas. Polen kondigde zondag al aan burgers te gaan evacueren.
In het verleden heeft Nederland alleen bij extreme crisissituaties staatsburgers uit het buitenland gehaald. De laatste keer gebeurde dat toen er eerder dit voorjaar zware gevechten uitbraken in Soedan. Ook zijn burgers uit Afghanistan gehaald toen de Taliban de macht overnamen. Maar in die gevallen waren er geen commerciële vluchten meer.
Tweede Kamerleden hebben dinsdagmiddag een verklaring uitgebracht waarin zij „duidelijke en volledige steun” uitspreken voor het recht van Israël om zichzelf te verdedigen en Hamas oproepen alle gijzelaars onmiddellijk vrij te laten.
Italië evacueert honderden burgers uit Israël, dat oorlog voert tegen de islamitische Hamasbeweging in de Palestijnse Gazastrook. Dinsdagochtend vertrokken al twee militaire vliegtuigen met tweehonderd Italianen aan boord. Later volgt nog een vlucht voor ongeveer 180 personen, meldt de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken. De komende dagen zou het om nog eens vijfhonderd burgers gaan.
De repatriëring door Italië volgt op die van een reeks landen, terwijl andere landen reddingsvluchten overwegen. Nederland zoekt naar mogelijkheden om met charters Nederlanders op te halen die uit Israël willen vertrekken.
De provincie Limburg heeft dinsdag de Israëlische vlag opgehangen bij het provinciehuis in Maastricht. Limburg volgt daarmee het voorbeeld van Noord-Holland, Gelderland en Flevoland, die er maandag al voor kozen om de vlag van Israël voor hun provinciehuis te laten wapperen als steunbetuiging. Andere provincies, zoals Zuid-Holland, Noord-Brabant, Drenthe en Overijssel, besloten om hun provinciale vlag halfstok te hangen.
Limburg wil met de vlag van Israël „haar diepe medeleven” betuigen met „alle slachtoffers en nabestaanden van de afschuwelijke aanslagen die afgelopen weekend gepleegd werden in Israël”. Limburg heeft tevens oog voor de tegenreactie van Israël na de aanval door de Palestijnse terreurbeweging Hamas. „Ook bij de gebeurtenissen die daarop volgden, was het leed voor onschuldige burgers amper te overzien.”
De Rijksoverheid heeft geen vlaginstructie afgegeven, wat betekent dat provincies en gemeenten zelf mogen beslissen wat ze willen doen. Het leidt tot de nodige verdeeldheid. Sommige gemeenten kiezen voor de zogeheten vredesvlag: een blauwe vlag met daarop een afbeelding van een witte duif.
De Israëlische coalitiepartijen zijn allemaal akkoord met de eventuele vorming van een noodregering, aldus de Likud-partij van premier Benjamin Netanyahu. Er lag een voorstel om de regering uit te breiden met leden van de huidige oppositie.
Sinds de geweldsuitbarsting van afgelopen weekend hebben oppositiepartijen aangeboden een noodregering te vormen met Netanyahu, om de crisis in het land te bezweren. De premier heeft de oppositie inmiddels uitgenodigd deel uit te maken van een regering van nationale eenheid.
Israël heeft sinds eind december de meest rechtse regering in de geschiedenis van het land, waar uiterst rechtse en ultraorthodoxe partijen deel van uitmaken. Deze werd gevormd nadat de bevolking door een politieke impasse vijf keer in slechts vier jaar tijd naar de stembus moest.
De Duitse openbare aanklager opent een onderzoek naar leden van de militante Palestijnse beweging Hamas voor misdaden tegen Duitsers. Onderzocht gaat worden of zij zich schuldig hebben gemaakt aan moord en ontvoering. Duitse burgers zouden dit weekeinde zijn gegijzeld en gedood door Hamas tijdens de gevechten met Israël.
Hamas begon zaterdag een terreuroperatie tegen Israël. Daarbij ontvoerden terroristen tientallen Israëliërs en buitenlanders. De dodentallen aan beide zijden lopen hoog op. Israël zegt de lichamen van rond de 1500 Hamasleden te hebben gevonden op Israëlisch grondgebied. Wat betreft Israëliërs zouden er 900 mensen zijn omgekomen, zowel burgers als militairen. De Palestijnse autoriteiten zeggen dat in Gaza al zeker 770 burgers zijn gedood bij Israëlische bombardementen.
De Joodse gemeenschap in Rotterdam betreurt de reactie van het gemeentebestuur op de terreur van Hamas in Israël. Intussen is er ook bezorgdheid over de positie van Joden elders in de wereld. „Het is een herhaling van zetten. Helaas, helaas, helaas.”
Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het reisadvies voor de Westelijke Jordaanoever aangepast van oranje naar rood. Het ministerie raadt aan om daar niet naartoe te gaan. Mensen die er al verblijven zouden veilig moeten vertrekken als dat mogelijk is. De kleurcode voor de Gazastrook was al rood. De kleurcode voor Oost-Jeruzalem blijft oranje.
Het negatieve reisadvies betekent ook dat mensen die toch naar de Westelijke Jordaanoever gaan waarschijnlijk niet geholpen kunnen worden door de Nederlandse overheid als ze daar in de problemen raken. „Wat uw situatie ook is: ga er niet naartoe”, staat op de website van Buitenlandse Zaken over de rode gebieden.
Zaterdag escaleerde het conflict tussen Israël en Hamas en sindsdien wordt vooral in het zuiden van het land fel gevochten. De Westelijke Jordaanoever staat niet onder controle van Hamas en uit dat gebied wordt in principe op dit moment niet aangevallen. Wel zijn er losse incidenten geweest tussen Palestijnen en Israëliërs.
Het Palestijnse ministerie van Gezondheid meldt dat zeker 770 Palestijnen zijn gedood bij Israëlische luchtaanvallen op de Gazastrook. Ook zijn er 4000 gewonden gevallen, aldus het ministerie op Facebook.
De Israëlische krijgsmacht zei eerder op dinsdag dat zo’n 1500 lichamen van Hamasstrijders zijn gevonden in Israël. Aan Israëlische zijde zijn volgens de autoriteiten zeker 900 doden gevallen. Volgens het Israëlische leger zijn 123 militairen om het leven gekomen.
De militante Palestijnse beweging Hamas begon zaterdag een groot offensief tegen Israël. Israël reageert met luchtaanvallen op Gaza. Daar zijn volgens de Verenigde Naties inmiddels ruim 200.000 mensen ontheemd geraakt. Israël stelde ook een totale blokkade in op Gaza, waardoor water, voedsel en elektriciteit het gebied niet meer binnenkomen.
De buitenlandministers van de EU-landen hebben voor hun spoedoverleg over de terreuraanval op Israël dinsdagmiddag ook hun Israëlische en hun Palestijnse collega uitgenodigd. Ze krijgen allebei de kans hun kijk op de gebeurtenissen te geven, zegt EU-buitenlandchef Josep Borrell.
Minister Hanke Bruins Slot en een flink aantal van haar ambtgenoten komen bijeen in Oman om de aanval door Hamas van zaterdag te bespreken. Ze hadden al in het Arabische land afgesproken om te overleggen met de Golfstaten. Een aantal ministers die in Muscat ontbreken, bellen van afstand in.
De ministers buigen zich over de gevolgen van de aanval en over wat de EU te doen staat. Onder meer het recht op zelfverdediging van Israël, het lot van de Europese hulp aan de Palestijnen en waarschijnlijk ook de mogelijke betrokkenheid van Iran zullen op de agenda staan.
Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) heeft de Tweede Kamer dinsdagochtend bijgepraat over de situatie in Israël. Behalve de Kamerleden was ook de ambassadeur van Israël in Nederland, Modi Ephraim, aanwezig bij de bijeenkomst, laat CIDI-directeur Naomi Mestrum weten.
Op het kantoor van de Joodse organisatie werden de partijen geïnformeerd over wat er in Israël gebeurd is en hoe de situatie daar momenteel is. De voorzitter van CIDI is afgelopen nacht teruggekomen uit het land. Ook ging het over de impact van de gebeurtenissen op de Joodse gemeenschap, zowel daar als in Nederland.
Volgens Mestrum ging het ook over de manier waarop de Nederlandse regering hulp zou kunnen bieden. „Ze wilden weten wat zij zouden kunnen doen en wat de Joodse samenleving nodig heeft”, zegt Mestrum. „Daar hebben we met ze over gesproken.”
Het Israëlische leger zegt bijna alle Israëlische omwonenden van de Gazastrook te hebben geëvacueerd. Zij zijn naar veiligere gebieden gebracht, terwijl een aantal mensen heeft besloten te blijven.
Het leger zei maandag binnen 24 uur alle Israëliërs bij de grens met de Gazastrook te willen evacueren, nadat Hamas vanuit dat gebied een terreuroperatie tegen Israël begon. De Israëlische strijdkrachten zeggen nu controle te hebben over de grens en alle Palestijnen die de grens benaderen te zullen doodschieten.
Israël heeft inwoners van de Gazastrook maandag ook opgeroepen te evacueren, maar zij worden niet door Israël geëvacueerd en kunnen ook niet naar buurland Egypte. Mede vanwege de evacuaties wordt gespeculeerd over een mogelijk Israëlisch grondoffensief.
Mensen die momenteel via reisorganisatie Israël Idoed Reizen op vakantie zijn in Israël zitten daar veilig, maar kunnen niet terug naar Nederland. Dit zegt directeur Jo le Poole dinsdag. Volgens hem gaat het om „een kleine honderd man”, die niet terug kunnen keren omdat er momenteel geen vliegtuig voor ze beschikbaar is.
Er is geen zicht op wanneer de reizigers terug kunnen naar Nederland, meldt Le Poole. „Het is een onmogelijke situatie. Alle vliegtuigen zitten bomvol. Een individueel persoon terughalen lukt wel, maar ik kan niet de rest laten zitten. Ik draag de verantwoordelijkheid graag voor iedereen.” Hij heeft bij beleidsmedewerkers in de Tweede Kamer en bij medewerkers van Buitenlandse Zaken een dringende oproep gedaan om aan te sturen op het terughalen van reizigers. Die boodschap hebben ze volgens hem duidelijk begrepen.
De reizigers zijn „absoluut niet in paniek” en zitten nog steeds in hun accommodaties, zegt Le Poole. „De groepen hebben veel rust en vertrouwen, maar willen wel terug naar huis.”
Volker Türk, de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, maakt zich zorgen over de totale blokkade van Gaza die Israël maandag heeft ingesteld, waardoor er geen water, voedsel, elektriciteit en brandstof meer naar het Palestijnse gebied gaat. „Een blokkade opleggen die burgerlevens in gevaar brengt door ze af te snijden van essentiële levensbehoeften is verboden onder het internationaal humanitair recht”, waarschuwt Türk Israël.
Türk spreekt zijn afschuw uit over de gewelddadigheden tussen Israël en Hamas en wijst ook Hamas op mensenrechtenschendingen waar zij zich schuldig aan maken. Türk zegt geschokt te zijn over de „beschuldigingen van massamoorden door gewapende Palestijnse groepen” en de slechte behandeling van gevangenen. Hamas heeft tientallen Israëliërs en buitenlanders gegijzeld, onder wie ook militairen.
Türk waarschuwt beide partijen dat zij mensenrechten moeten blijven waarborgen tijdens de gevechten. „De wereld kan niet nog meer polarisatie verduren. We moeten oplossingen vinden geleid met het volste respect voor internationaal humanitair recht”, aldus Türk. De Hoge Commissaris maakt zich ook zorgen over de toename in antisemitisch en islamofoob taalgebruik, zowel in de regio als wereldwijd, sinds de gevechten begonnen op zaterdag toen Hamas Israël aanviel. „Door bittere ervaring weten we dat wraakzucht niet het antwoord is en dat het uiteindelijk burgers zijn die daarvoor moeten boeten.”
Nederland haalt vooralsnog geen staatsburgers op uit Israël, laat het ministerie van Buitenlandse Zaken weten. Enkele andere landen zoals Italië en Polen zijn al wel begonnen, of gaan beginnen, met het evacueren van hun burgers. Nederlanders moeten op eigen gelegenheid het gebied zien te verlaten.
„De Nederlandse overheid kan u niet helpen bij het verlaten van Israël”, staat op de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken waar de woordvoerder naar verwijst. De luchthaven Ben Gurion bij Tel Aviv is nog open en er vertrekken nog vliegtuigen, aldus het departement. Wel hebben een aantal Nederlandse maatschappijen vluchten geannuleerd.
Hoeveel Nederlanders zich in Israël en de Palestijnse gebieden zijn, is onbekend. Het ministerie heeft mensen wel opgeroepen zich te registreren bij de informatieservice van Buitenlandse Zaken, maar er is geen registratieplicht.
De ambassade in Tel Aviv en de Nederlandse vertegenwoordiging in Ramallah zijn momenteel gesloten voor het publiek vanwege de veiligheidssituatie.
In het verleden heeft Nederland alleen bij extreme crisissituaties staatsburgers uit het buitenland gehaald. De laatste keer gebeurde dat toen er eerder dit voorjaar zware gevechten uitbraken in Soedan. Ook zijn burgers uit Afghanistan gehaald toen de Taliban de macht overnamen. Maar in die gevallen waren er geen commerciële vluchten meer.
Ze waren onderweg terug vanuit Costa Rica toen Hamas hun land aanviel en zaten twee dagen vast in Amsterdam omdat ze geen vlucht konden krijgen naar Israël. Dinsdagmiddag vertrekt het jonge Israëlische stel, dat anoniem wil blijven, vanaf Schiphol naar Tel Aviv. Bij thuiskomst gaan ze terug het leger in. Ze zijn strijdvaardig. „De situatie is angstig, maar we moeten ons verdedigen en we moeten sterk zijn”, zegt de 21-jarige vrouw.
„De situatie is vreselijk in ons thuisland”, vertelt haar 25-jarige vriend. „Mijn familie leeft dicht bij de grens. Ze zijn oké, maar we hebben vrienden verloren.” Hij is vastbesloten voor zijn land te strijden. „We gaan niet afwachten, we gaan vechten tegen ze. Als ze dit horen, laat dan weten dat we eraan komen en klaar zijn voor ze”, zegt de man.
„We zijn een vreedzaam volk en we willen dit niet”, gaat hij verder. „Maar als iemand jouw land binnendringt en vrouwen en baby’s meeneemt, zonder reden en midden in een vakantie, dan laat Hamas zijn echte gezicht zien aan de wereld. In Gaza zijn ook goede mensen, maar de terroristische organisaties hebben er de controle. Dat moet veranderen en dat moeten we stoppen.”
Hij zegt niet bang te zijn. „Het enge deel is al gebeurd. Ze zijn al in onze huizen geweest en ze hebben onze vrouwen en baby’s al meegenomen. We zijn dus niet meer bang. We moeten de vrede terugbrengen in het gebied en verantwoordelijkheid nemen voor ons thuisland. Want niemand zal dat voor ons doen.”
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) roept op tot het vormen van een humanitaire corridor naar de Gazastrook om burgers te kunnen voorzien van cruciale medische middelen. WHO-chef Tedros Adhanom Ghebreyesus is maandag in Egypte om met de autoriteiten te praten over humanitaire hulp.
Volgens de gezondheidsorganisatie zouden er sinds zaterdag dertien aanvallen zijn geweest op gezondheidsfaciliteiten. Directe aanvallen op voorzieningen van de gezondheidszorg zijn volgens het Rode Kruis verboden onder het humanitair oorlogsrecht. Israël voert sinds zaterdag luchtaanvallen uit op de Gazastrook als reactie op de grootschalige aanval van Hamas.
Het Rode Kruis zegt zich ook „ernstige zorgen” te maken over de Palestijnse bevolking in Gaza. De hulporganisatie noemt de situatie daar nu „het donkerste scenario”, omdat het gebied is afgesloten van water, voedsel, elektriciteit en medicijnen vanuit Israël en lijdt onder zware bombardementen. Ook het Rode Kruis benadrukt dat de burgers recht hebben op humanitaire hulp en basislevensbehoeften.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken is aan het inventariseren hoeveel Nederlandse bedrijven er op dit moment in Israël gevestigd zijn. Daarvan is nu geen compleet overzicht, zegt een woordvoerder. „In z’n algemeenheid geldt dat bedrijven niet verplicht zijn om zich bij de ambassade te melden”, licht de woordvoerder van het ministerie toe. Wel zijn er contacten met ondernemers in Israël, maar een volledig overzicht ontbreekt. Op dit moment onderzoekt Buitenlandse Zaken om hoeveel bedrijven het gaat.
Philips, met een kleine 1400 werknemers in het land, heeft zijn personeel in Israël al opgeroepen om zoveel mogelijk thuis te werken vanwege de aanval van Hamas vanuit de Gazastrook afgelopen zaterdag. Het zorgtechnologieconcern heeft een fabriek en een onderzoeks- en ontwikkelingscentrum in het land. „Onze prioriteit ligt bij de veiligheid van onze medewerkers”, zei een woordvoerder van Philips maandag. Ook ASML heeft ongeveer vijftig werknemers in het land, die werkzaam zijn als ingenieurs in een chipfabriek. Het is nog onbekend of die daar blijven.
Voedingsmiddelenconcern Unilever wil niks zeggen over de situatie in Israël.
Kerken, moskeeën en synagogen in Arnhem openen hun deuren voor iedereen die behoefte heeft aan steun, troost of gebed vanwege de spanningen in de Gazastrook. Het Interreligieus Netwerk Arnhem (INA), een samenwerkingsverband van christenen, joden en moslims, leeft mee met alle slachtoffers, Israëliërs, Palestijnen en alle andere betrokkenen, aldus woordvoerder Bert de Ruiter.
„Het INA heeft met afschuw kennis genomen van de opgelaaide strijd. We nemen afstand van de wreedheden die samenlevingen kapot maken en de wraakzucht die het geweld oproept”, staat in een verklaring. „We werken als religieuze gemeenschappen in Arnhem samen om te voorkomen dat internationale spanningen de harmonieuze relaties die wij in Arnhem aan het opbouwen zijn ons van elkaar vervreemden.”
Het INA is een jaar geleden opgericht op initiatief van de Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch. Hij vindt het belangrijk dat mensen elkaar opzoeken om hun rouw te delen, zegt hij. „Wraak helpt niet, dodelijk geweld brengt alleen maar meer dodelijk geweld”, vindt de burgemeester. „Wij zijn juist op de wereld om elkaar te laten leven, en niet om elkaar te doden. Dus moeten wij verbinden en niet polariseren.” Arnhem hijst dinsdag de vredesvlag. In het stadhuis wordt woensdag een condoleanceboek neergelegd.
Drie Palestijnse journalisten zijn dinsdagochtend gedood bij een Israëlische luchtaanval op de Gazastrook, meldt de mediavakbond en een lokale functionaris. Bij die aanval werd een woongebouw geraakt.
Het Comité ter Bescherming van Journalisten, dat zich inzet voor de rechten van journalisten, meldde eerder dat zaterdag drie Palestijnse journalisten in Gaza waren doodgeschoten. Ook zijn sinds die dag twee fotojournalisten in Gaza vermist. Een ander raakte gewond door granaatscherven.
De organisatie is „extreem bezorgd”. „We roepen alle partijen op te herinneren dat journalisten burgers zijn en niet het doelwit mogen zijn”, aldus Sherif Mansour van het Comité ter Bescherming van Journalisten. „Nauwkeurige berichtgeving is cruciaal in tijden van crisis en de media spelen een cruciale rol bij het brengen van het nieuws uit Gaza en Israël.”
Er zijn steeds meer aanwijzingen dat Hezbollah overweegt zich in de strijd tegen Israël te mengen. Dat zou een veel gevaarlijker tweede front in het noorden opleveren. Het wachten lijkt op toestemming van Iran voor deelname van de Libanese terreurbeweging.
Israël begint dinsdag met het uitdelen van wapens aan vrijwilligers in regio’s die bij de grens met de Palestijnse gebieden liggen en in gemengd Joods-Arabische plaatsen en nederzettingen. Minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben-Gvir zegt op X dat er 10.000 geweren zijn aangeschaft om uit te delen.
Het is de bedoeling dat de vrijwilligers ook helmen en kogelwerende vesten gaan krijgen. De beslissing volgt op de grootschalige aanval van Hamas van de afgelopen dagen met raketten, maar ook over de grond. Vanuit de Gazastrook vielen Hamasterroristen Israëlisch grondgebied binnen en doodden en gijzelden burgers. In de dorpen rond de Gazastrook is de afgelopen dagen hevig gevochten, maar Israëlische troepen zeggen de grens weer onder controle te hebben.
Het geweld in Israël lijkt ver weg. Maar in een Amsterdamse koosjere supermarkt voelt het conflict dichtbij. De gelatenheid is groot, de emotie zichtbaar. Over broers in het leger en niet mogen bellen op de sabbat.
Zeven uur zat ze met man en kinderen vast in haar huis in kibboets Nahal Oz, op een steenworp afstand van de Gazastrook. Intussen trokken terroristen van Hamas moordend door het dorp en riepen buren via Whatsapp om hulp. Mirjam Reijnen: „Zo veel pijn en angst. Ik heb er geen woorden voor. Het verscheurt je.”
In Drenthe en Overijssel is de provinciale vlag halfstok gehangen, als blijk van medeleven met de slachtoffers van het conflict in Israël. De Rijksoverheid heeft geen vlaginstructie afgegeven, wat betekent dat provincies en gemeenten zelf mogen beslissen wat ze willen doen. In Noord-Holland, Gelderland en Flevoland werd maandag de Israëlische vlag gehesen bij het provinciehuis.
Zuid-Holland koos ervoor om de provinciale vlag halfstok te hangen. Dat voorbeeld werd gevolgd door Noord-Brabant en nu ook door Drenthe en Overijssel. „We zijn geschokt door de terreuraanval van Hamas op Israël en leven mee met de vele onschuldige slachtoffers van dit conflict”, aldus een woordvoerster van de provincie. Drenthe zegt dat de vlag de rest van deze week halfstok hangt „uit medeleven met de nabestaanden van alle slachtoffers in dit conflict”.
In Limburg neemt het college van Gedeputeerde Staten dinsdag een besluit over een mogelijke vlaggenactie. De Limburgse PVV-fractie heeft opgeroepen om „zo snel mogelijk” de Israëlische vlag te hijsen en het provinciehuis te verlichten in de kleuren van die vlag (blauw en wit).
De Partij voor de Dieren in Flevoland heeft schriftelijke vragen gesteld aan het college over de keuze om de Israëlische vlag op te hangen. De partij vindt dat dit „de polarisatie en heftige emoties” juist versterkt, omdat in „al die jaren met vele Palestijnse burgerslachtoffers nog nooit een Palestijnse vlag is opgehangen”. De Partij voor de Dieren roept op om een „meer verbindende” vlag op te hangen, zoals de vredesvlag. Diverse gemeenten hebben hier ook al voor gekozen.
Sinds de geweldsuitbarsting in Israël en de Gazastrook van afgelopen zaterdag zijn 180.000 mensen op de vlucht geslagen binnen de Gazastrook, meldt de VN-vluchtelingenorganisatie in het Palestijnse gebied (UNRWA). De hulpverleners verwachten dat het aantal ontheemden nog zal toenemen.
Bijna 137.500 vluchtelingen, onder wie gewonden, worden opgevangen in scholen van de UNRWA. Die zouden inmiddels overvol zitten. De hulpverleners doen hun best om iedereen van passende zorg te voorzien, maar dat wordt steeds lastiger. Ook niet alle scholen hebben schuilkelders waar mensen beschermd zijn tegen luchtaanvallen.
Er is volgens UNRWA weinig drinkwater in Gaza. In samenwerking met het Wereldvoedselprogramma wordt wel brood uitgedeeld, maar niet iedereen heeft voldoende voedsel kunnen krijgen deze week, omdat voedseldistributiecentra van de UNRWA gesloten zijn.
Israëlische troepen bouwen vlak bij de Gazastrook een nieuwe militaire basis, waar tienduizenden soldaten kunnen worden gelegerd. Het is mogelijk een teken dat Israël zich voorbereidt op een invasie in Gaza, al zegt het leger niets over concrete plannen daarvoor.
„Israël zal zeer fel en agressief reageren en er zullen meer doden vallen”, zei een woordvoerder van de Israëlische krijgsmacht, na de zware gevechten van de afgelopen dagen. Zaterdag opende Hamas een ongekende aanval op Israël, dat reageerde met luchtaanvallen op de Gazastrook. Volgens het leger kunnen de Hamasterroristen zich niet verstoppen in Gaza. „We zullen ze overal te pakken krijgen.”
De Gazastrook ligt ingesloten tussen Israël en Egypte, die beide normaal gesproken de grens dichthouden. Daardoor kunnen de inwoners niet vluchten. Maandag kondigde Israël al een volledige blokkade aan van Gaza. Dat betekent dat er geen water, voedsel, brandstof en elektriciteit meer gaat naar het Palestijnse gebied, waar zo’n 2 miljoen mensen wonen.
De laatste grootschalige Israëlische inval in de Gazastrook was in 2014. Het duurde toen zeven weken en kostte 2000 Palestijnen en tientallen Israëliërs het leven. Israël heeft afgelopen weekend 300.000 reservisten opgeroepen, de grootste mobilisatie van het land tot nu toe.
De christelijke reisorganisatie Beter Uit heeft voor de komende weken zo’n vijftien reizen naar Israël geannuleerd. Volgens directeur Jan van den Bosch waren er zaterdag, toen de strijd ontvlamde, geen groepen van zijn organisatie in het land. Wel waren twee groepen net terug. Beter Uit heeft alle Israëlreizen voor oktober afgeblazen. De groepen die momenteel in Jordanië zijn en zouden doorreizen naar Israël, blijven in Jordanië.
De Israëlische luchtmacht heeft vliegtuigen naar Europa gestuurd om honderden reservisten op te halen. De luchtmacht zei niet waar in Europa de vliegtuigen zullen landen. Eerder meldde de Israëlische krijgsmacht dat 300.000 reservisten zijn opgeroepen vanwege de gevechten met de Palestijnse terreurbeweging Hamas.
Reservisten in het buitenland kunnen moeilijk naar Israël komen doordat veel luchtvaartmaatschappijen alle vluchten naar Israël hebben geschrapt. De Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al zei daarentegen dat het extra vluchten zou inzetten om reservisten uit het buitenland op te halen.
In verschillende wereldsteden is maandagavond gedemonstreerd naar aanleiding van de oorlog tussen Israël en Hamas. Zowel pro-Palestijnse als pro-Israëlische demonstranten gingen in steden als Londen, New York, Berlijn, Athene en Sydney de straat op. In een aantal plaatsen liep het uit op ongeregeldheden, waarna ook politiek leiders reageerden.
In Frankrijk trokken volgens Le Monde duizenden mensen de straat op om Israël te steunen. In onder meer Parijs, Bordeaux, Marseille, Tours, Lille en Straatsburg werd met Israëlische vlaggen gezwaaid. In Lyon gingen 150 pro-Palestijnse demonstranten de straat op ondanks een verbod van de autoriteiten. Verslaggevers van BFMTV melden dat de demonstratie rustig verliep, maar uiteindelijk vier mensen gearresteerd werden. De Britse politie moest in Londen ook drie mensen aanhouden.
Ook in de Verenigde Staten werd voor beide kanten gedemonstreerd. In Los Angeles verzamelden zich honderden Joodse mensen om Israël te steunen. In New York gingen ook pro-Israëlische mensen de straat op, maar was daarnaast een sterk pro-Palestijns geluid te horen. Demonstranten eisten een eind aan de Amerikaanse steun voor Israël en een vrije Palestijnse staat.
In Australië voelde premier Anthony Albanese zich genoodzaakt om te reageren op pro-Palestijnse demonstranten, omdat ze antisemitische liederen zouden hebben gezongen voor het beroemde Sydney Opera House, schrijft The Guardian. Albanese noemde beelden van dat protest „verschrikkelijk” en veroordeelde de leuzen. Ook de Canadese premier Justin Trudeau sprak zich uit tegen demonstraties in zijn eigen land die de aanvallen van Hamas zouden steunen. „De verheerlijking van geweld is nooit acceptabel in Canada”, schreef Trudeau op X.
Transavia schrapt ook de vlucht van donderdag naar Tel Aviv, laat een woordvoerder weten. Eerder besloot de luchtvaartmaatschappij om dinsdag en woensdag al niet te vliegen naar de Israëlische stad. De eerstvolgende vlucht van Transavia naar Tel Aviv staat nu gepland voor zaterdag.
Ook KLM en easyJet schrapten eerder al vluchten vanuit Nederland naar Israël vanwege de onveilige situatie in het land.
Naast de gemeenten die de Nederlandse of de eigen vlag halfstok hijsen of de Israëlische vlag tonen vanwege het geweld in het Midden-Oosten, zijn er ook gemeenten in Nederland die een ander pad kiezen. Zij hijsen de zogeheten vredesvlag. Onder meer Arnhem, Zoetermeer en Dordrecht doen dit. De vredesvlag is blauw, met daarop een afbeelding van een witte duif.
De Arnhemse burgemeester Ahmed Marcouch hijst dinsdag de vredesvlag in zijn stad. De Gelderse hoofdstad wil medeleven betuigen „met alle burgerslachtoffers die deze dagen vielen in Israël en Palestijnse gebieden”. In het stadhuis komt een condoleanceregister te liggen.
Ook Zoetermeer hangt de vredesvlag dinsdag bij het stadhuis. „Opnieuw een land in oorlog, waar onschuldige burgers de dupe van zijn”, laat de Zuid-Hollandse gemeente weten. Dordrecht was de eerste gemeente die de keus op de vredesvlag liet vallen. „De recente schokkende gebeurtenissen in Israël raken ook veel Dordtenaren, hun familie en naasten. Deze situatie doet ons beseffen op hoeveel plekken op de wereld onschuldige burgers in een oorlogssituatie zitten”, aldus de gemeente.
In een rondgang van het ANP langs ruim honderd gemeenten meldt ook Landsmeer, ten noorden van Amsterdam, de vredesvlag te hebben gehesen. Die vlag blijft er de hele week hangen. „Het nieuws over de situatie in het Midden Oosten raakt iedereen. Laten we stilstaan bij vrede”, zegt burgemeester Léon de Lange. Het Gelderse Rheden laat weten: „We betreuren de uitbarsting van het geweld en de onschuldige burgers die hiervan het slachtoffer worden. De vredesvlag is bedoeld om te benadrukken hoe belangrijk vrede is.” Wijk bij Duurstede in Utrecht geeft aan dat de vredesvlag daar al een tijdje hangt, dus ook nu.
De Israëlische strijdkrachten (IDF) zeggen dat zo’n 1500 lichamen van Hamasterroristen zijn gevonden in Israël. Zaterdag begon de Palestijnse terroristen een groot offensief. Veel terroristen trokken toen de grens over om in Israël te vechten.
Aan Israëlische zijde zijn volgens de autoriteiten inmiddels meer dan negenhonderd doden gevallen, onder wie tientallen militairen. Het Palestijnse ministerie van Gezondheid meldt dinsdag dat ruim zevenhonderd Palestijnse burgers om het leven zijn gekomen.
De Israëlische strijdkrachten (IDF) zeggen weer controle te hebben over de grens met de Gazastrook. Op plekken waar het grenshek was doorbroken, plaatst de krijgsmacht mijnen, aldus de IDF.
In de afgelopen 24 uur zouden er geen Hamasstrijders meer de grens naar Israël hebben overgestoken, zegt de IDF. Zaterdag begon de Palestijnse terreurbeweging Hamas een grootschalig offensief tegen Israël. Israël bestookt de Gazastrook sindsdien met luchtaanvallen. Aan beide zijden zijn honderden doden gevallen.
Hamas heeft daarbij volgens de IDF zo’n 150 mensen gegijzeld, zowel burgers als militairen. De Hamas dreigden eerder gevangenen te doden zolang Israël nog onaangekondigde aanvallen uitvoert op Gaza.
Het Israëlische leger meldt dat een luitenant-kolonel maandag in de buurt van de grens met Libanon om het leven is gekomen. Hij stierf volgens een verklaring van het leger toen hij Hezbollahstrijders die Israël binnen waren gekomen confronteerde. In Libanon vluchten mensen intussen weg uit het grensgebied na „zware beschietingen”.
Veel is nog onduidelijk over de situatie in het grensgebied tussen Libanon en Israël. Palestijnse strijders van Hezbollah wisten maandag de grens over te steken. Het Israëlische leger zei dat militairen de bewapende indringers wisten te doden, waarbij de 40-jarige hooggeplaatste militair om het leven kwam. Hezbollah zei maandagavond dat drie van hun strijders bij de actie om waren gebracht.
Israël bestookte na het incident doelen in het zuiden van Libanon met gevechtshelikopters. Volgens de Britse krant The Guardian vluchtten mensen in Libanon weg uit de regio vanwege bombardementen. Bewoners in het uiterste noorden van Israël moesten maandag al in schuilkelders blijven.
De sjiitische beweging Hezbollah voerde vanuit Libanon zondag al een aanval uit op Israël om zo steun te tonen aan bondgenoot Hamas, de Palestijnse beweging die zaterdag vanuit de Gazastrook een ongekende verrassingsaanval op Israël uitvoerde.
De blauwhelmen van de Verenigde Naties in Libanon roepen op tot „maximale terughoudendheid” aan de grens. De VN-missie UNIFIL is sinds 1978 in het grensgebied aanwezig.
De Palestijnse beweging Hamas zegt niet te willen onderhandelen over gevangengenomen Israëliërs zolang de Gazastrook door Israël onder vuur wordt genomen. In een videoboodschap zegt een woordvoerder van de Al Qassam Brigades, de militaire tak van Hamas, dat „Israël bereid moet zijn een prijs te betalen in ruil voor de gevangenen”.
In de videoboodschap, waar The Guardian over bericht, stelt de woordvoerder dat „de gegijzelden net als de inwoners van de Gazastrook gevaar lopen”. Hij doelt op de aanhoudende Israëlische aanvallen op het Palestijnse gebied. Eerder dreigde Hamas al telkens een Israëlische gijzelaar te doden als het Israëlische leger zonder waarschuwing een bombardement uitvoert op burgerwoningen in de Gazastrook.
Correspondenten van CNN en Al Jazeera melden dat ook in de nacht van maandag op dinsdag explosies klinken in Gaza. Verslaggevers van Al Jazeera zijn vanwege deze bombardementen rond 02.00 uur (Nederlandse tijd) naar de schuilkelder getrokken. Sinds de verrassingsaanval van Hamas op Israël zaterdagochtend voert Israël vergeldingsaanvallen uit op de Gazastrook.
Volgens een Al Jazeera-correspondent in Gaza klinken de explosies ook in onder meer Khan Yunis, een stad in de smalle strook Palestijns gebied. De correspondent spreekt van „catastrofale gevolgen voor de humanitaire situatie”. De Gazastrook, een gebied twee keer zo groot als Texel, huisvest zo’n twee miljoen mensen.
Journalisten van CNN, die zich in het zuiden van Israël bevinden, zeggen ook „zeer zware explosies” te horen vanuit Gaza. Ook zien zij overkomende straaljagers, drones en een helikopter.
Of er bij de laatste aanvallen nieuwe slachtoffers zijn gevallen is nog niet duidelijk. Het dodental in de Palestijnse gebieden stond maandag op zo’n 700 mensen. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei maandag dat de aanvallen op Hamas van de afgelopen dagen „nog maar het begin waren”.
De Palestijnse president Mahmoud Abbas reist volgens Russische media binnenkort af naar Moskou. Wat daar op het programma staat is onduidelijk, ook is niet bekend wanneer de reis precies moet plaatsvinden. „We wachten op een officiële verklaring van het Kremlin hierover”, meldt de Palestijnse ambassadeur in Rusland Abdel Hafiz Nofal aan de Russische nieuwssite RBC.
Volgens de Palestijnse ambassadeur hebben de Palestijnse leider en Russische autoriteiten „dagelijks contact”. De Russische president Vladimir Poetin ontmoette Abbas voor het laatst op een conferentie in Kazachstan. De laatste keer dat Abbas zelf naar Rusland kwam, was volgens Russische media twee jaar geleden.
Na de verrassingsaanval van Hamas op Israël werd Abbas door westerse leiders gevraagd om de terreur te veroordelen. Abbas zei daarop dat Palestijnen het recht hebben zichzelf te beschermen tegen „de terreur van kolonisten en bezettingstroepen”.
Maandag vroeg de Palestijnse leider volgens persbureau WAFA in een telefoongesprek met VN-topman António Guterres nog om „onmiddellijk in te grijpen om de aanhoudende Israëlische agressie tegen het Palestijnse volk, vooral in de Gazastrook, te stoppen”.
Er zijn op dit moment „geen plannen” om Amerikaanse soldaten uit te zenden naar Israël, meldt Witte Huis-woordvoerder John Kirby maandagavond. Er vaart weliswaar een Amerikaans vliegdekschip naar het oosten van de Middellandse Zee zodat Amerikaanse vliegtuigen dichter in de buurt van Israël zijn, maar van „Amerikaanse soldaten op Israëlisch grondgebied is geen sprake”, aldus Kirby.
Na de verrassingsaanval van Hamas beloofde de Amerikaanse president Joe Biden vierkant achter Israël te blijven staan. Zijn woordvoerder Kirby verwacht de komende tijd „meer hulpverzoeken” van Israël en zegt deze zo snel mogelijk te zullen beantwoorden, zonder in te gaan op details. Ook zal „het Amerikaanse belang in de regio beschermd worden”.
Volgens Kirby is er nog altijd geen hard bewijs dat Iran direct betrokken was bij het plannen van de aanval op Israël. „Er is geen twijfel over mogelijk dat Iran een zekere mate van medeplichtigheid heeft”, zei de Witte Huis-woordvoerder tegen verslaggevers, maar berichtgeving van The Wall Street Journal dat Iraanse veiligheidsfunctionarissen Hamas en Hezbollah hielpen bij het plannen van de grootschalige aanval kon hij niet bevestigen.
President Biden geeft dinsdag om 19.00 uur (Nederlandse tijd) een toespraak over de situatie in Israël.
De leiders van een aantal grote Europese landen en de Verenigde Staten hebben maandagavond in een gezamenlijke verklaring „standvastige en verenigde steun” voor Israël uitgesproken. De „terroristische acties van Hamas” worden universeel veroordeeld, tegelijkertijd is er oog voor de „legitieme ambities” van Palestijnse burgers.
De verklaring, die door de leiders van Frankrijk, Duitsland, Italië, het Verenigd Koninkrijk en de VS is opgesteld, stelt dat Israël „het volste recht heeft zichzelf te verdedigen tegen deze wreedheden”, doelend op de verrassingsaanval van Hamas afgelopen zaterdag. Israël kan daarbij rekenen op de steun van de Europese Unie en de VS.
De aanval van Hamas wordt „ondubbelzinnig veroordeeld”. „Terrorisme is nooit te rechtvaardigen”, stellen de leiders. Tegelijkertijd erkennen ze „allen de ambities van het Palestijnse volk” en steunen ze daarom „gelijke rechten en vrijheid voor Israëli’s en Palestijnen”. „Maar vergis je niet: Hamas vertegenwoordigt die ambities niet en biedt het Palestijnse volk niets anders dan meer terreur en bloedvergieten”, schrijven de Franse president Emmanuel Macron, Duitse bondskanselier Olaf Scholz, Italiaanse premier Giorgia Meloni, Britse premier Rishi Sunak en Amerikaanse president Joe Biden.
Zeker elf Amerikanen zijn in Israël om het leven gekomen bij de verrassingsaanval van Hamas op het land, meldt president Joe Biden maandag. Ook is er nog een onbekend aantal Amerikaanse staatsburgers vermist. Washington houdt er daarnaast rekening mee dat ook Amerikanen door terroristen van Hamas gegijzeld zijn. Eerder werd duidelijk dat 150 Israëliërs zijn ontvoerd.
In een verklaring schrijft Biden dat het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken er alles aan doet om landgenoten in Israël zo goed mogelijk bij te staan. „Er zijn commerciële vluchten voor wie wil vertrekken”, aldus de president. Hij roept Amerikanen in Israël op om „voorzorgsmaatregelen te nemen voor de dagen die volgen”. Het Israëlische leger heeft 300.000 reservisten opgeroepen en er wordt een grondoffensief in Gaza verwacht.
De Amerikaanse president benadrukt dat Israël en de VS „onafscheidelijke partners” zijn. „We herinneren ons de pijn door terroristische aanvallen op eigen land”, aldus Biden, mogelijk verwijzend naar de aanslagen op 11 september.
De redactie start een nieuw liveblog. Lees hier de vorige.
Advertentie
