„De Bijbel kun je niet uitlezen”, leerde ik als reformatorisch meisje al. Ook al heb je de Bijbel meerdere keren in je leven doorgelezen, uit heb je hem nooit.
Steevast sloten we in ons gezin, zoals gebruikelijk in de reformatorische gezindte, iedere maaltijd af met Bijbellezen en gebed. Als ik daar de zondagsschool, de catechese, de jeugdvereniging, elke zondagse eredienst waarin de Schrift werd geopend en verkondigd, de Bijbelkring én mijn eigen stille tijd bij optel, dan heb ik de hele Bijbel meerdere keren doorgelezen. ”lectio continua” (letterlijk: doorgaande lezing). Zo gaat ook u mogelijk jaar in jaar uit de hele Schrift door.
Eeuwenoude traditie
Sinds een paar jaar heb ik een andere, rijke manier van Bijbellezen ontdekt die ik u niet wil onthouden: ”lectio divina” (letterlijk: heilige lezing). Graag neem ik u mee in deze eeuwenoude leerzame en heilzame traditie.
Lectio divina dateert uit de tijd van de kerkvaders (rond 300 na Christus). Met lectio divina wordt een methode aangereikt waarbij een Bijbelgedeelte of -vers aandachtig gelezen wordt. Je ‘kauwt’ als het ware op de Bijbeltekst. Door langzaam te lezen en daarbij je voorstellingsvermogen te gebruiken, komt de Bijbel –met eerbied gesproken– tot leven. Bij lectio divina ligt meer de nadruk op de persoonlijke ontmoeting met de Heere God dan bij Bijbelstudie.
Gods stem verstaan
In januari zijn we als team van Alpha Nederland gestart met een reeks van vijf sessies over lectio divina. De cursus is gebaseerd op ”Hoe kun je Gods stem verstaan?”, het nieuwste boek van Pete Greig, predikant en grondlegger van de internationale gebedsbeweging 24-7 Prayer. De Lectio-cursus rust toe om te groeien in gebed, de liefde voor de Bijbel te (her)ontdekken en Gods stem te (her)kennen door Bijbelwoorden te bidden.
Sinds die tijd starten we elke woensdag onze werkdag met lectio divina. Tijdens de eerste bijeenkomst dachten we na over Johannes 10:27: „Mijn schapen horen Mijn stem en Ik ken ze en zij volgen Mij” (HSV). Het leverde ons gelijk mooie inzichten en gesprekken op! We ontdekten dat we als volgelingen van de Heere Jezus allereerst moeten leren luisteren. De belangrijkste manier om Gods stem te verstaan, is Bijbellezen. We kunnen ons oefenen in het herkennen van Zijn ‘akoestiek’. Zoals een hond zijn oren spitst om de stem van zijn baasje te horen. Verlangen we ernaar dat we via persoonlijke conversatie groeien in de verborgen omgang met Hem?
Concreet bestaat lectio divina uit een aantal stappen.
Voorbereiding: Vraag in een stil gebed de Heilige Geest uit om uw hart te verlichten opdat u uw hart opent met geloof, verwachting, verlangen en liefde. Als we verwachting hebben, kan Hij waardevolle schatten uitdelen. Gods Woord is immers levend.
Lectio (lees): Lees het Bijbelgedeelte hardop in één keer voor en denk na over de tekst. Noem een woord of zin die u opvalt.
Meditatio (mediteer): Lees het gedeelte opnieuw hardop voor, nu vers voor vers. Neem de tijd voor stilte. Misschien heeft u dit gedeelte al honderd keer gelezen, maar wat wil de Heere vandaag tegen u zeggen in dit Bijbelgedeelte? Ontdekt u een verborgen geheim in een klein detail?
Oratio (bid): Lectio divina is geen monoloog maar een dialoog. Nadat God tot ons heeft gesproken, spreken wij tot Hem. Bid de tekst en geef uw gedachten over het Bijbelgedeelte in gebed aan de Heere terug.
Contemplatio (overweeg): lees het Bijbelgedeelte een laatste keer hardop. Vraag uzelf af: welke lessen wil de Heere mij vandaag via de eeuwenoude geschiedenissen uit Zijn Woord leren? Wat neem ik uit dit Bijbelgedeelte mee de komende week in? Richt u in gedachten en gebed op Gods aanwezigheid.
Zorgvuldig
Een valkuil kan zijn dat we, nadat we uit de Bijbel hebben gelezen, weer gewoon verdergaan met ons leven. Bij Alpha Nederland hebben we ontdekt dat de methode van lectio divina een verrijkende en krachtige manier van Bijbellezen is die niet alleen verrast, maar ons ook uitdaagt en in beweging zet. God wil ons door Zijn Woord veranderen en vreugde geven. Onlangs lazen we via Lectio Divina de overbekende gelijkenis van de verloren zoon. Het raakte ons dat er in onze omgeving nog zoveel mensen zijn die de Heere Jezus niet kennen. We sloten af met een hartstochtelijk gebed voor hen.
Paulus schrijft in Romeinen 10:7: „Dicht bij u is het Woord, in uw mond en in uw hart” (HSV). Lectio divina kan daarbij een verrijkend hulpmiddel zijn. Want Gods Woord is het waard om zorgvuldig gelezen én gebeden te worden.
De auteur werkt als senior adviseur corporate communicatie bij Alpha Nederland en is daarnaast spreker en auteur van het boek ”Geloven & Genieten”. Met haar gezin is ze kerkelijk verbonden aan de christelijk gereformeerde kerk in Papendrecht.
