In het Reformatorisch Dagblad stonden dinsdag twee interviews met betrokkenen van seksueel misbruik in de familiekring. In de artikelen, die onderdeel zijn van een grotere serie over dit onderwerp, doen twee betrokkenen verslag van hun ervaringen en gevoelens. De een als direct slachtoffer, de ander als oudste broer in een gezin waarin misbruik werd gepleegd.

Lees ook

Opgroeien met misbruik: „Mijn vader heeft tegen mij nooit schuld bekend”

Het is hartverscheurend, maar ook heel inzichtgevend om te lezen wat er aangericht wordt in het leven van de slachtoffers in het geval van seksueel misbruik. Als dat misbruik plaatsvindt in een familierelatie, worden daarbij niet alleen de slachtoffers voor het leven getekend, maar valt niet zelden ook de familie uiteen.

Uit de verhalen zijn meer lessen te trekken dan op de vingers van één hand te tellen zijn. Een van de belangrijkste lessen is misschien wel dat omstanders van mensen die misbruikt zijn uiterst voorzichtig moeten zijn om bij het slachtoffer aan te dringen op het doen van aangifte bij de politie.  Die voorzichtigheid is, als het goed is, natuurlijk nooit bedoeld om de dader te beschermen. Die voorzichtigheid is juist omdat niet ieder slachtoffer eraan toe is ook daadwerkelijk aangifte te doen. Wanneer zo iemand dan de dwang voelt van vrienden om toch vooral naar de politie te gaan, maar dat eigenlijk niet kan, kan het slachtoffer schuldgevoelens krijgen. Zo van: nu doe ik het weer verkeerd. En zo wordt van het slachtoffer indirect en onbedoeld toch weer een dader gemaakt.

Iemand die geconfronteerd is met seksueel misbruik is nooit de dader, in geen enkel opzicht. En in het helingsproces, zo dat al kan worden ingezet, moet het slachtoffer centraal staan en zij of hij alleen. Natuurlijk is het goed als iemand aangifte wil doen om zo verder misbruik te voorkomen. Maar het is ook goed als iemand dat niet kan. Zij of hij is dan niet verantwoordelijk voor wat de dader andere mensen kan aandoen.

Lees ook

Hulpverleners bij misbruik: Los het niet binnen een familie op of binnen de kerk

Gaat het bij bijvoorbeeld diefstal om het schenden van het bezit of de veiligheid van iemand, bij seksueel misbruik worden er wonden geslagen in lichaam en geest. Om die te laten helen, kunnen omstanders maar twee dingen doen: begrip tonen door eerst vooral goed te luisteren én door het slachtoffer simpelweg nabij te zijn.  Smeer de wonden niet dicht met clichés, dwingende adviezen of zelfs Bijbelteksten. Zwijg dan liever. En kom altijd eerst met een weegschaal, om de pijn en het verdriet te wegen, vóór je met een fruitschaal komt.

Kom eerst met een weegschaal, vóór je met een fruitschaal komt