„Zijn we nu in Albanië?” vraagt onze bijna 3-jarige peuter als de ferry na een nachtelijke oversteek vanuit het Italiaanse Bari aanmeert in havenstad Durrës. Gnuivend om zijn wijsheid rijden we van de boot af.

Bijna vergaat het lachen ons. Een agent van de grenspolitie gebaart dat we de camper aan de kant moeten zetten. Vooraf zijn we gewaarschuwd dat de douane in Albanië soms spijkers op laag water zoekt. Hun stokpaardje: de groene kaart moet daadwerkelijk op groen papier afgedrukt zijn. Maar op deze fout kunnen de grensbewakers ons niet betrappen. Na een korte check mogen we door.

Onwennig laveren we over het Albanese asfalt. Een gat in de weg verdrijft de laatste slaap. We koersen naar de zuidelijk gelegen kustplaats Vlöre. De wegen zijn verder prima en onderweg laven we ons aan de vergezichten. Als we na zo’n anderhalf uur rijden een bergpas afdalen, zien we Vlöre en omgeving al liggen.

Aan de hotels en resorts die er staan of in aanbouw zijn, is te zien dat meer mensen dit een ideale omgeving vinden om vakantie te houden. Eind april is het er echter rustig; op de camping zijn we ongeveer de enige bezoekers. Erg vinden we dat niet, want het is in de twintig graden en ook het zeewater –bij Vlorë kruisen de Adriatische en de Ionische Zee elkaar– is al aangenaam. Het zijn ideale omstandigheden om bij te komen van de meer dan 2000 kilometer die we overbrugd hebben.

Albanië wordt aangeprezen als verborgen parel van Europa. De laatste jaren is het in opkomst als vakantieland. In 2022 bezochten 7,5 miljoen toeristen Albanië, gevolgd door 10,1 miljoen in 2023 en 11,7 miljoen in 2024. Vanuit Nederland vliegen diverse vliegmaatschappijen rechtstreeks naar hoofdstad Tirana. Vanaf Amsterdam kun je er in tweeënhalf uur zijn.

Veel langer doe je erover als je met de auto of een kampeervoertuig gaat. Geheel over land kun je er prima komen: via Oostenrijk, Slovenië en dan bijvoorbeeld door Kroatië, Bosnië en Herzegovina en Montenegro. Het betekent wel dat je zonder stops meer dan een etmaal in de auto zit. Wie tijd wil winnen, kan beter een nachtelijke veerboot nemen vanuit Italië. Populaire overtochten zijn Ancona-Durrës of Bari-Durrës.

Romeins badhuis

Na een weekend Vlöre maken we een ‘rondje’ in zuidelijk Albanië. Maandagmiddag pakken we ons boeltje in en tuffen over de kustroute met spectaculaire haarspeldbochten naar Ksamil, eveneens aan zee. De kleuter en peuter aan boord doen onderweg een tukje. Maar daarna zijn ze weer uitgerust en genieten ze van de ezels, paarden, koeien en honden die zomaar op de weg lopen. Hoogtepunt is een geit die in een boom zit. Het is al donker als we arriveren op de camping. De allervriendelijkste eigenaresse verovert de harten van de kinderen door popcorn voor ze te bakken.

Ksamil is een uitstekende uitvalsbasis voor een bezoekje aan nationaal park Butrint. Een uitkijkpunt is een perfecte plek om met een verrekijker het zoetwatermeer af te struinen op zoek naar vogels. Het hoofddoel is echter het bekijken van de opgegraven stad. Butrint staat op de Werelderfgoedlijst van Unesco en dat is meer dan terecht. We hebben heel wat uurtjes nodig om een Grieks theater, een Romeins badhuis, een basiliek en andere archeologische opgravingen te bekijken.

De kinderen zien echter meer schoonheid in schildpadden die in de vijvers zwemmen. Ook een groene kikker en zwarte krab weten te boeien, mits de dieren op gepaste afstand blijven. De temperatuur is inmiddels opgelopen tot boven de 25 graden, maar het bladerdek boven ons beschermt perfect tegen de warmte.

Een ander hoogtepunt in de omgeving van Ksamil is Blue Eye. Deze natuurlijke onderwaterbron dankt zijn naam aan zijn uiterlijk. Vanaf een houten stellage lijkt het opborrelende blauwe water op een oog. Mysterieus is dat niemand exact weet hoe diep de bron is, mogelijk meer dan 50 meter. Vanaf de parkeerplaats kun je er komen met een gehuurde scooter, met een treintje of na een wandeling van zo’n halfuur door een bos en langs een riviertje. Dat laatste is absoluut een aanrader. Wie er met kleine kinderen heen gaat, doet er goed aan om aan een loopfiets of draagzak te denken.

Bloeiende brem

Na Blue Eye begeven we ons in noordwaartse richting. We passeren Gjirokastër. De stad wordt geprezen als fraaie historische bestemming, maar we besluiten toch om door te rijden.

Naarmate de reis vordert en we meer landinwaarts komen, wordt duidelijker dat we niet in het rijke Westen zijn. De bebouwing is niet al te gelikt. Tankstations zien er oud uit. Rijk en arm wonen naast elkaar, gelet op de prachtige hotels die staan tegenover vervallen huizen met kapotte gordijnen en tuinen vol rommel. Elektriciteitskabels zijn niet netjes weggewerkt, maar worden buiten gebouwen om naar appartementen geleid.

Zo nu en dan passeren we een boer met een grazende koe aan een touw of een herder met een schaapskudde. De natuur is met haar ongerepte groene heuvels en bloeiende brem wonderschoon.

Straathond

Berat laten we niets links liggen. Dit stadje van 60.000 inwoners herbergt een schat aan historie. We slenteren door het oude centrum, dat eveneens werelderfgoed is. Klauteren over de stadsmuur is een link avontuur, waarbij de kinderen goed in het oog moeten worden gehouden. De roze zonnebril stort in een onbewaakt ogenblik de diepte in. Gelukkig zijn nieuwe exemplaren ook in Albanië te koop.

Omdat het weer te wensen overlaat, gaan we van restaurant naar koffielokaal. De lokale keuken compenseert het natte weer in ruime mate. Wat je beslist moet proeven, is byrek (ook wel burek genoemd): een deeggerecht dat gevuld wordt met bijvoorbeeld spinazie en kaas of met gehakt.

’s Avonds lopen we in het schemerdonker via kleine straatjes naar ons ‘huis op wielen’. Het is duidelijk niet de toeristische hoofdweg en voor de lokale buurtkinderen zijn we een attractie. Af en toe passeren we een straathond, maar de meeste hebben het niet zo op mensen. Eén dier valt wel heel erg op: in een steeg bij een huis staat een paard vastgebonden – met een zak haver om zijn nek.

De rest van ons verblijf in Albanië brengen we door in Durrës en Tirana, steden die allebei veel te bieden hebben. In Durrës is de natuur (zee en strand) niet ver weg. In de hoofdstad verkennen we het Nationaal Historisch Museum. Dat biedt een goed inkijkje in de rijke geschiedenis van het land, dat tot 1912 onderdeel was van het Ottomaanse Rijk en van 1944-1991 een communistische dictatuur kende. De foto’s van de gruwelijkheden onder dictator Enver Hoxha spreken voor zich. Wel zouden de uitbaters de buitenlandse bezoeker nog beter kunnen bedienen door informatie in het Engels aan te bieden.

Goedkoop

Na een verblijf van anderhalve week is het weer tijd om verscheept te worden naar Italië. Albanië is een prachtig land qua natuur en boeiend qua historie.  Het gros van de Albanezen is moslim, maar omdat het land lang een atheïstische staat is geweest, zit het secularisme diep ingebakken. Christenen vind je er ook. In het zuiden, aan de grens met Griekenland, zagen we ‘s avonds diverse malen verlichte kruizen van Grieks-orthodoxe kerken.

De inwoners zijn er in het algemeen vriendelijk. Al genoemd is de campingeigenaresse die popcorn ging bakken. Ook ontmoetten we een winkeleigenaar die zelf geen teflontape verkoopt, maar wel wist waar het te koop is. „Loop maar mee”, zei hij, om vervolgens de man van een bouwzaak verderop uit te leggen wat zijn Nederlandse klant nodig heeft.

In Nederland hoor je soms dat Albanese bendes inbraken plegen en actief zijn in de drugshandel. Hoewel er natuurlijk criminaliteit is in het land, hebben we er niets van gemerkt. Ook kwamen we nooit in onaangename of zelfs onveilige situaties terecht.

De temperatuur is er in het voorjaar bijzonder aangenaam – in tegenstelling tot de zomer, wanneer het op de heetste dagen soms zelfs boven de 40 graden is. Albanië is voor westerse begrippen goedkoop; voor relatief weinig geld kun je uit eten of overnachten. De meeste toeristen verblijven in een hotel of resort, maar er komen steeds meer campings. Vakantiehuisjes daarentegen zijn er veel minder wijdverbreid dan in meer doorsnee vakantielanden.

Het is ons duidelijk geworden dat Albanië toeristen veel te bieden heeft. In het zuiden hebben we veel gezien, maar nog veel meer aan ons voorbij laten gaan. De reisgidsen garanderen dat de Albanese Alpen eveneens prachtig zijn. Wat ons betreft een uitstekende reden om nog eens die kant op te gaan, maar dan om de bergen in het noorden te bezoeken.