Wat is Bluesky?

Bluesky is een socialemediaplatform dat sterke gelijkenis vertoont met X (voorheen Twitter) en intuïtief ook zo werkt. Heel gek is dat niet, want het is in 2019 bedacht door voormalig Twitterbaas Jack Dorsey. „Gebruikers voeren gesprekken met anderen door teksten te sturen aan elkaar”, legt trendwatcher sociale media Kirsten Jassies uit. „Op beide media staat het laatste nieuws centraal.”

Tot februari dit jaar kon je uitsluitend op uitnodiging gebruik maken van Bluesky, maar inmiddels kan iedereen zich in een paar kliks aanmelden.

Het platform groeit de laatste tijd razendsnel en telt momenteel 20 miljoen gebruikers. Volgens Jassies is dat nog wel „een druppel op de gloeiende plaat” vergeleken met de 500 miljoen gebruikers die X telt. „Ik hoop dat de groei van Bluesky doorzet, maar het gaat X niet van tafel vegen.”

Wat is het verschil met X?

BlueSky onderscheidt zich doordat de gebruiker zelf veel meer controle heeft. Als gebruiker zie je alleen de accounts die je wilt volgen. En dat is een trendbreuk in wat je vaak ziet bij sociale media. Via algoritmes –slimme instructies in het systeem achter sociale media- bepalen socialemediabedrijven wat je te zien krijgt.

Het doel daarvan is de gebruiker zo lang mogelijk bezig te houden om zo gedrag en voorkeuren nauwkeurig in beeld te krijgen. Het verzamelen van die data is nodig om adverteerders heel gericht producten of diensten te laten verkopen aan gebruikers. Om gebruikers langer online te houden, tonen algoritmes graag negatieve berichten, omdat die sterke emotionele reacties oproepen.

Volgens de website van Bluesky zijn sociale media „te belangrijk” om door een paar technologiebedrijven te worden gecontroleerd. Het systeem achter Bluesky -het AT Protocol- werkt daarom anders dan sociale media zoals X of Instagram. In plaats van één bedrijf beheren verschillende computers samen het AT Protocol.

Dit geeft de gebruikers meer controle over wat ze zien op hun tijdlijn, en wat er met hun gegevens gebeurt. Ook kunnen gebruikers hun profiel en berichten makkelijk meenemen naar andere platforms die hetzelfde protocol gebruiken.

Waarom is het medium ineens zo populair?

„Op Bluesky zijn mensen veel aardiger, beleefder en respectvoller zijn dan op X”, zegt Jassies. Maar een belangrijke reden is dat mensen X „nu echt zat beginnen te worden”, meent ze. Dat heeft alles te maken met miljardair Elon Musk, die het platform in 2022 overnam.

Onder leiding van Musk groeide X uit tot een plek voor verspreiding van desinformatie en haatberichten, waarop nauwelijks wordt ingegrepen. „Musk doet er steeds gekkere uitspraken op en gaf eerder openlijk steun aan de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump. Omdat hij nu gekozen is, is het voor veel mensen tijd om afscheid te nemen van Musk. Met Bluesky is er een goed alternatief.”

„Op Bluesky zijn mensen veel aardiger, beleefder en respectvoller zijn dan op X” - Kirsten Jassies, trendwatcher sociale media

Dat Musk X mogelijk inzette als politiek middel om stemmen te werven voor Trump, wordt belicht in een studie van de Queensland University of Technology. Daaruit blijkt dat het account van Musk vanaf 13 juli dit jaar aanzienlijk vaker zichtbaar was. De onderzoekers vermoeden dat het algoritme hiervoor aangepast is. Ook signaleerden ze dat Republikeins gezinde accounts relatief vaker werden weergegeven dan accounts die Democraten een warm hart toedragen.

Volgens technologieplatform Tweakers komt de groei van Bluesky ook door „onvrede over veranderingen bij X”. Afgelopen maand kreeg Bluesky in een dag tijd 500.000 nieuwe gebruikers. Kort daarvoor maakte X bekend dat geblokkeerde gebruikers nog steeds de posts kunnen zien van accounts die hen hebben geblokkeerd. Wat volgens Tweakers ook helpt is dat Bluesky nu ook posts met video’s toont en het versturen van privéberichten mogelijk maakt.

Hoe verdient Bluesky geld?

Volgens de Britse omroep BBC is dat nog steeds de grote vraag. Bluesky kon starten dankzij „tientallen miljoenen dollars” van investeerders. „Maar met zoveel nieuwe gebruikers zal het bedrijf een manier moeten vinden om de rekeningen te betalen.” Geld verdienen via advertenties wil Bluesky niet. Het bedrijf onderzoekt daarom of het geld kan vragen voor bepaalde diensten. Een abonnementsvorm lijkt haast onvermijdelijk om de boel draaiende te houden, meent de omroep.

Is Bluesky het enige alternatief voor X?

Vergelijkbaar met Bluesky is Mastodon, met zo’n 1,5 miljoen actieve gebruikers per maand. Volgens Jassies ziet dat medium er niet zo uit als X. „Het is ook niet zo gebruiksvriendelijk. Je hebt daar wel zelf alle contacten en je tijdlijn in de hand.” Daarnaast is volgens Jassies Threads, een berichtenapp van Meta, moederbedrijf van Facebook, Instagram en WhatsApp, nog een optie. „Daar zitten ook veel meer gebruikers, zo’n 180 miljoen.”