Bied personeel in refozorg aantrekkelijk arbeidsklimaat
Instellingen die zorg bieden vanuit een reformatorische levensovertuiging hebben een grote meerwaarde. De medewerkers zijn de belangrijkste dragers van de identiteit. Koester hen dus.
Er is een groot gebrek aan personeel in de refozorg (RD 19-10). Het artikel ”Pak tekort aan medewerkers in refozorg samen aan” (RD 28-10) biedt denkrichtingen om gezamenlijk het tekort aan medewerkers aan te pakken. Ik hoop dat er, door het delen van de nood, gebed zal zijn voor de refozorg en dat ook werkgevers verder op zoek gaan naar oplossingen.
De refozorg lijkt bij het zoeken naar oplossingen voor het personeelstekort te blijven hangen in instrumenten die andere organisaties ook hanteren, terwijl juist reformatorische instellingen zich zouden moeten onderscheiden als werkgevers. De sleutel voor de oplossing ligt hierin dat zij de meest aantrekkelijke werkgevers worden voor medewerkers uit de eigen achterban. Denk hierbij aan uitmuntende arbeidsvoorwaarden. Niet alleen primair en secundair, maar ook tertiair (gericht op het welzijn van de medewerkers, bijvoorbeeld doordat ze invloed op hun werktijden hebben) en quartair (goede werksfeer en zinvol werk).
Hoe kun je deze arbeidsvoorwaarden concreter maken? Allereerst door teams een eerlijke, verantwoorde opdracht te geven. Dan kunnen zij, binnen het gestelde budget, voldoende en goede zorg bieden volgens de kwaliteitsstandaarden die in de zorg gelden. Van belang hierbij is de balans tussen de behoeften van de cliënt (productie), het benodigde dienstenpatroon om die zorg te kunnen bieden en het beschikbare personeel. Bij een onbalans is er geen sprake van een eerlijke, verantwoorde opdracht.
Overbelasting
Als er veel met uitzendkrachten moet worden gewerkt, betekent dit een verzwaring van de opdracht voor het team om goede zorg te bieden. Deze situatie vraagt bezinning, met als doel de balans terug te krijgen. Als het niet lukt om voldoende medewerkers te werven en te behouden, moet wellicht worden nagegaan of vasthouden aan de vastgestelde productie wel mogelijk is.
Ik realiseer mij dat dit grote consequenties heeft voor het aantal cliënten die zorg kunnen ontvangen. De huidige onbalans heeft echter ook grote consequenties, bijvoorbeeld voor de financiën, omdat uitzendkrachten veel geld kosten. Of aan de kant van de aanwezige medewerkers, voor wie het werk te zwaar wordt, waardoor vertrek of uitval door chronische overbelasting dreigt.
Verder hebben medewerkers passende ondersteuning nodig. Als teams zo onderbezet zijn, dat circa 50 procent van het team bestaat uit uitzendkrachten, is dat van grote invloed op de onderlinge samenwerking. Het vraagt van medewerkers veel om dan zorgcontinuïteit te bieden.
Welke ondersteuning krijgen een team van de leidinggevende? Past de leiderschapsstijl bij de behoefte van het team? Is er (preventieve) ondersteuning wanneer medewerkers (chronisch) overbelast zijn? Hoe wordt een team gefaciliteerd door de staf en door ondersteunende werkprocessen?
Arbeidsvreugde
Invloed hebben op organisatiedoelen of de invulling van het werk binnen het team is belangrijk voor medewerkers. Veel organisaties spreken over „verantwoordelijkheden laag in de organisatie”, maar in de praktijk lukt het vaak niet deze woorden om te zetten in concreet gedrag.
Het daadwerkelijk horen van en het vertrouwen bieden aan medewerkers kunnen de arbeidsvreugde laten toenemen.
Om voor de refozorg gemotiveerde medewerkers te kunnen behouden, zijn doorontwikkeling in het eigen vak en invulling kunnen geven aan vakmanschap onontbeerlijk. Is er in organisaties met personeelstekorten nog ruimte om mensen tijd te geven om andere taken op te pakken, bijvoorbeeld om de kwaliteit van palliatieve zorg verder te ontwikkelen? Dit vraagt om keuzes.
Het enorme personeelstekort in de refozorg stelt, kortom, voor uitdagingen die niet eenvoudig zijn. Wellicht roept dit artikel de vraag op of er wel budget is voor zulke arbeidsvoorwaarden. De geschetste oplossingsrichting is echter in financiële zin zeker niet duurder dan het op enorme schaal inzetten van uitzendkrachten. En de echte winst zit hem dan in het behoud van identiteit.
Mocht er een concreet vraagstuk ontstaan op het gebied van financiën, dan weet ik zeker dat er geld genoeg beschikbaar is binnen de reformatorische achterban voor oplossingen. De grote meerwaarde van deze zorg is het waard om met elkaar te zoeken naar mogelijkheden.
De auteur is procesbegeleider in de ouderenzorg bij Sonneburgh in Rotterdam. Ze werkte voorheen als leidinggevende binnen een reformatorische zorgorganisatie.
