De parlementariër noemt het op X „ongekend” dat ten aanzien van medische genderbehandelingen bij kinderen „zelfs de schijn van het hanteren van beproefde wetenschappelijke normen rond noodzakelijkheid en effectiviteit niet langer wordt opgehouden”.

De SGP’er stelt de vragen naar aanleiding van een artikel over zogeheten genderbevestigende medische behandelingen bij jongeren. De auteurs zijn vijf Amsterdamse wetenschappers, onder wie de hoofdbehandelaar van de genderkliniek van het Amsterdam UMC. Van Dijk richt zijn vragen aan zorgminister Fleur Agema en staatssecretaris Vincent Karremans (Jeugd).

De wetenschappers vinden dat er niet enkel moet worden gefocust op het onderbouwen van effectiviteit van genderbevestigende medische behandelingen. In plaats daarvan moet volgens hen worden onderzocht hoe zorgverleners en „trans- en genderdiverse personen” beter kunnen worden ondersteund bij het omgaan met negatieve gevoelens tijdens en na de behandeling.

Rechtvaardigingen

Daarbij stellen de auteurs een „kritische vraag”: als de behandelingen niet per se vereisen dat verbetering moet worden aangetoond om het aanbieden ervan te rechtvaardigen, wat zouden dan de doelstellingen ervan moeten zijn? „Met andere woorden”, zo vervolgen ze, „welke ethische en filosofische rechtvaardigingen” zouden deze behandelingen bij jongeren moeten onderbouwen, en wat houden goede genderbevestigende medische behandelingen voor jongeren in? De wetenschappers beogen een „normatieve discussie” te starten over hoe de effectiviteit van genderbehandelingen bij jongeren zou moeten worden beoordeeld, schrijven ze.

Van Dijk wil weten wat de bewindslieden vinden van de „suggestie” van de auteurs „dat aangetoonde verbeteringen met betrekking tot de mentale gezondheid niet noodzakelijkerwijs vereist zijn” om genderbehandelingen voort te zetten. Ook vraagt hij om een reactie op de vraag die de auteurs opwerpen.

Alternatieve kaders

De auteurs wijzen er in het artikel op dat anderen „alternatieve ethische kaders” hebben voorgesteld om het aanbieden van genderbehandelingen te rechtvaardigen. „Bijvoorbeeld door een analogie te trekken met abortus en geboortebeperking. (…) In deze visie wordt gezondheidszorg geboden en gerechtvaardigd op basis van persoonlijke wens en autonomie.”

Van Dijk vraagt wat Agema en Karremans vinden van de mogelijkheid om genderbehandelingen bij minderjarigen hier vanuit te gaan bezien en rechtvaardigen. „Hoe beoordeelt u deze suggestie vanuit het perspectief en de professionele verantwoordelijkheid van artsen, waarbij onder meer een toets op noodzaak, zorgvuldigheid en het kiezen van de minst belastende, en zo mogelijk omkeerbare, ingreep een belangrijke plaats heeft?”

De SGP’er wil van de bewindspersonen ook weten of zij het ermee eens zijn dat een dergelijke benadering „haaks staat op de empirische benadering die in Nederland tot op heden geldt ten aanzien van de effectiviteit van medische behandelingen, zeker bij kinderen”. Van Dijk vraagt daarnaast of zij erkennen dat een benadering gebaseerd op de persoonlijke wensen en de autonomie van het kind risicovol is. Daarbij noemt hij de onomkeerbaarheid van bepaalde medische genderbehandelingen, de onduidelijkheid over effecten op de lange termijn en het voorkomen van transitiespijt.