Het christendom „is veel te veel een religie voor losers”, vindt Baudet. „De andere wang toekeren, altijd maar dat kruis en dat lijden.” Zelf is Baudet „eigenlijk meer een heiden.”

Het –momenteel geschorste– Tweede Kamerlid deed zijn uitspraken in een maandag gepubliceerd vraaggesprek voor de Amerikaanse website Geopolitics & Empire, waarin hij zich ook een complotdenker en een fan van de Russische president Poetin noemde.

Nietzsche

„Het zijn zeer onthullende citaten. Het lijkt erop dat de heer Baudet de laatste tijd steeds meer de maskers afwerpt”, reageert prof. dr. J. Hoek, emeritus hoogleraar aan de Evangelische Theologische Faculteit in Leuven en aan de Protestantse Theologische Universiteit.

Wat Baudet ten aanzien van het christelijk geloof beweert, hebben we eerder gehoord vanuit antichristelijke en areligieuze kringen, zegt prof. Hoek. „Denk aan de woorden van de filosoof Friedrich Nietzsche over de ”slavenmoraal” van de christenen. Ook in nationaal-socialistische kring heersten de opvattingen waarvan Baudet zich nu de spreekbuis maakt. Laten we erom bidden dat zijn invloed verder afkalft.”

Eerdere uitspraken van Baudet deden vermoeden dat hij enigszins positief stond tegenover christelijke waarden en normen, zegt de predikant. „Maar nu blijkt wel dat hij die uitspraken alleen gedaan heeft om aanhang te winnen. Voor mij is het onbegrijpelijk dat er kennelijk nog steeds reformatorische christenen zijn die sympathie koesteren voor deze man. In een eerder stadium kon nog als verontschuldiging gelden dat ze niet door de dekmantel van cultuurchristendom heenzagen, maar nu is het zonneklaar dat het denken van Baudet absoluut niet met het christelijk belijden te verenigen valt.”

Romantisch

Ook ds. M. J. Schuurman, hervormd predikant in Oldebroek, verwijst naar overeenkomsten met beweringen van Nietzsche. „De uitspraak dat het christendom een religie voor losers zou zijn, is dan ook niet nieuw.” Ds. Schuurman vermoedt dat Baudet hierbij eerder door de Canadese cultuurcriticus Jordan B. Peterson is geïnspireerd.

Baudets kritiek hoeft niet te botsen met een eerdere uitspraak dat Jezus zijn Voorbeeld is, stelt ds. Schuurman. „Ook onder evangelicals in de VS kan de nadruk liggen op Jezus als masculiene held. Dit is een visie op mannelijkheid waarvan je kunt afvragen of die hout snijdt.”

Tegelijkertijd kan er volgens de predikant de behoefte zijn ergens voor te strijden. „Zelfs als een soort martelaar. Daar kan de gevoeligheid van bepaalde reformatorische christenen voor Baudet vandaan komen. Nu vind ik persoonlijk dat Baudet een marginaal verschijnsel is geworden. Of je hem nu nog zo serieus moet nemen, betwijfel ik. Jordan Peterson zou ik serieuzer nemen. Dat deze beelden van mannelijkheid en dat Baudet en Peterson op fascinatie kunnen rekenen, schrijf ik toe aan een zekere romantische inslag die de reformatorische gezindte kent.”

Geen affiniteit

Ook ds. W. Visscher uit Amersfoort, predikant in de Gereformeerde Gemeenten, werd door Baudets uitspraken aan Nietzsche herinnerd. Verrassend vindt ds. Visscher de uitspraken van het Kamerlid niet. „We leven in een door en door seculiere samenleving en daar horen dit soort dingen bij. Het is in de vroege kerk ook al zo geweest. Daar werden christenen getypeerd als aanbidders van een ezel.”

Baudet is een cultuurchristen, zegt ds. Visscher. „Zo zijn er wel meer in onze samenleving. Bepaalde morele normen vinden ze belangrijk, mooie kerkgebouwen ook, maar verder is er geen enkele inhoudelijke affiniteit. Het geloof in Christus als enige Verlosser is deze mensen vreemd.”

Politici moeten volgens de Amersfoortse predikant worden beoordeeld op wat ze zeggen en doen. „Soms zeggen mensen als Klaver, Leijten en anderen verstandige dingen. Daar kun je dan waardering voor hebben, maar inhoudelijk sta je ver bij hen vandaan. Christelijke politiek is politiek vanuit de Bijbel en dat delen velen niet.

Ik vind Baudet trouwens steeds merkwaardiger uitspraken doen. Laten onze jonge mensen vooral SGP blijven stemmen en steunen. Dat is een partij die werk maakt van de Tien Geboden in de Nederlandse politiek.”

Fascisme

De FVD-voorman heeft niets met het christelijk geloof, constateert ook dr. C. P. de Boer, christelijke gereformeerde predikant in Sliedrecht. „Baudet typeert treffend wat het hart van het christelijk geloof is: het kruis en het lijden. Hij neemt daar echter afstand van en kiest vervolgens voor het heidendom, dat wil zeggen voor macht, geweld en oorlog.

In zijn optiek zijn christenen losers. Hij heeft gelijk. Een christen draagt het kruis, heeft een innerlijke afkeer van geweld uit liefde tot God en zijn naaste. Elke Nederlandse christen weet nu waar Baudet staat, voor zover dat nog niet duidelijk was. Baudet kiest voor het heidendom en dus tegen het christelijk geloof.”

Wat de Sliedrechtse predikant wel keer op keer verrast, is Baudets woordkeus. „Die lijkt akelig veel op de klassieke vorm van het fascistisch gedachtegoed. Net als Baudet verheerlijkt het fascisme mannelijkheid, macht en strijd en oriënteert het zich daarom op wereldrijken uit de Westerse geschiedenis. Iemand met een academische opleiding zoals Baudet moet weten dat deze ideologie tot in de moderne geschiedenis een spoor van verwoestingen heeft getrokken. Nieuw is dat een jonge Nederlandse academicus voor zijn visie op de werkelijkheid zich op dit soort oude ideeën beroept.”

Westerse cultuur

Dr. De Boer vindt uitspraken van het Kamerlid niet verrassend in het licht van wat de politicus eerder over het christendom zei. „Baudet beschouwt het christelijk geloof als een cultureel onderdeel van de Westerse geschiedenis. Maar het christelijk geloof is geen cultuur. Christen-zijn is navolging van Christus, Zijn beeld gelijkvormig worden. Het christelijk geloof overstijgt dus culturen en verbindt christenen wereldwijd door het kruis en het lijden met elkaar in Christus.”

Sympathie onder een aantal reformatorische christenen voor Baudet zegt volgens de predikant „misschien meer over de wereldvisie van reformatorische christenen dan over Baudet. Wie denkt vanuit tegenstellingen en vijanddenken en wie de huidige samenleving en overheid minacht en onze vaderlandse of Europese geschiedenis verheerlijkt, is ontvankelijk voor de ideeën van Forum voor Democratie.”

Dr. De Boer zegt met dankbaarheid te noteren dat de SGP recent afstand heeft genomen van het populisme en al eerder van het antisemitisme. „Het is voor deze partij de uitdaging om in dit democratisch bestel christelijke politiek te bedrijven en vanuit die visie leiding te geven aan een achterban die om geestelijke motieven kiest voor het isolement en van wie een deel tegelijkertijd in economisch opzicht kritiekloos wil profiteren van alles wat de huidige Westerse samenleving aanbiedt. De SGP heeft genoeg in huis om te laten zien wat in de Nederlandse samenleving van de 21e eeuw christen-zijn concreet betekent.”