„Dagorder van generaal Eichelsheim laat zien dat onze veiligheid onder druk staat”
De dreiging neemt toe. Zorg dat je fit bent. Dat schrijft generaal Onno Eichelsheim woensdag in een zogeheten dagorder aan alle Nederlandse militairen en burgers bij defensie.

In de dagorder, een rondzendbericht aan zo’n 75.000 militairen en burgers werkzaam bij defensie, neemt de commandant der strijdkrachten de Russen op de korrel. „Rusland test onze alertheid, bestudeert onze paraatheid en schat onze gereedheid in.”
„Deze dagorder past in de tijdgeest”, reageert militair analist Patrick Bolder, die zelf veertig jaar lang beroepsmilitair was. „We leven in bijzondere tijden. Er is dreiging vanuit Rusland. Onze veiligheid staat onder de druk. Vrijheid is niet vanzelfsprekend.”
Hoe bijzonder is zo’n dagorder in militaire kringen?
„Zo’n bericht is vaker verstuurd, bijvoorbeeld om militairen op de hoogte te brengen van operaties in het Midden-Oosten. In zo’n dagorder kan ook staan dat een hoge militair met pensioen gaat. Bij de koffieautomaat praten militairen nu wel over zo’n bericht van de generaal. En misschien hangt de dagorder daar ook wel uitgeprint.”
In de dagorder drukt Eichelsheim zijn troepen op het hart zich gereed te maken voor een inzet. „Zorg ervoor dat je als militair je militaire basisvaardigheden en vaccinaties op orde hebt, en fit bent voor je werk.”
Hoe duidt u die oproep?
Bolder, strategisch adviseur bij het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS): „Het is bekende taal voor militairen. Ik lette zelf altijd op mijn lichamelijke conditie en ik hield in de gaten dat ik op tijd naar de tandarts ging. Het is verstandig dat je je samen met je eventuele gezin voorbereidt.”
In de dagorder waarschuwt Eichelsheim voor Russische cyberaanvallen en sabotage. Terecht?
„Zeker. We hoeven in Nederland niet meteen Russische soldaten te verwachten, maar moeten zeker voorbereid zijn op een hybride oorlog. Een collega van me bij HCSS heeft daar pas nog de Amsterdamse gemeenteraad over bijgepraat. Denk aan aanslagen op elektriciteitsvoorzieningen, de waterleiding en internet. Niet voor niets heeft justitieminister David van Weel de burgers opgeroepen om een noodpakket voor 72 uur in huis te halen.”
Generaal Eichelsheim pepert de militairen via de dagorder in om apps op privételefoons „verantwoord te gebruiken om te voorkomen dat mensen kunnen volgen waar ons personeel militair actief is”.
Wat zegt zo’n passage in de dagorder u?
„Gebruik geen Strava, een app die hardlooprondjes vastlegt. Een Russische onderzeebootkapitein op wie in de Russische stad Krasnodar in de zomer van 2023 een dodelijke aanslag is gepleegd, zou zijn getraceerd via Strava. Militairen dienen voorzichtig te zijn op sociale media. Als je als Nederlandse militair een belangrijke functie hebt, kun je een interessant doelwit zijn voor de Russen. Als ze via sociale media allerlei privé-informatie over je hebben verzameld, kunnen ze jou en je familie afpersen dan wel traceren. Je kunt ineens worden aangereden tijdens je hardlooprondje. In zo’n tijd leven we helaas.”
In de dagorder somt de generaal een hele rij wapens en middelen op die versneld worden aangeschaft. Variërend van drones en camouflagenetten tot gevechtsrantsoenen en medische middelen.
Hoe duidt u dat deel van de dagorder?
„De generaal geeft hier nog maar eens aan dat Nederland de afgelopen dertig jaar op een ongelooflijke manier heeft bezuinigd op defensie. Gezien het huidige dreigingsbeeld is onze verdediging door de bodem gezakt. We moeten defensie snel op peil brengen.”
Eichelsheim sluit zijn brief af met de woorden: „We leven in bijzondere tijden en er wordt veel van ons gevraagd. Ik doe een beroep op de professionaliteit, vindingrijkheid en teamspirit van onze gehele organisatie. Zo groeit onze inzetgereedheid. De motor staat aan. Het is tijd voor een volgende versnelling.”
Dit klinkt als peptalk.
„Eichelsheim wil niet al te somber eindigen. Hij doet een beroep op de vindingrijkheid van zijn mensen. Dat is typisch een Nederlandse, westerse insteek. In het Russische leger is elk bevel van boven heilig. De westerse doctrine is veel meer: „Ik als commandant geef je een opdracht. Jij krijgt je benodigde spullen en weet vervolgens zelf het beste hoe je die opdracht uit moet voeren.”