En als je Rianne ontmoet in je kerkelijke gemeente, vallen haar hartelijkheid en betrokkenheid op. Ze heeft oog voor de medemens. Zij spreekt mensen die het moeilijk hebben aan en toont zich werkelijk betrokken. Ook als er praktische hulp nodig is, staat Rianne paraat. Ze kookt voor zieke gemeenteleden, verleent praktische hulp en stuurt kaarten met een bemoedigende boodschap.

Ze wordt gewaardeerd door iedereen in haar omgeving. Maar op dit moment kan ze niet meer. Ze voelt zich opgebrand. Er is bijna niemand die dit weet. En dit wil zij vooral zo houden. Rianne staat graag klaar voor de ander. Maar ze deelt veel liever uit dan zelf meeleven of hulp te ontvangen.

De zorgzaamheid van Rianne kwam niet uit de lucht vallen. Ze leerde dit van kinds af aan. Ze groeide op in een groot gezin. En kinderen zien altijd veel meer dan ouders denken. Rianne had als geen ander door dat de zorg voor het gezin moeder behoorlijk zwaar viel. En dat moeder het soms maar nauwelijks kon bolwerken. En zo groeide in het gezinsleven een hoog verantwoordelijkheidsgevoel. Rianne zorgde voor een vrolijke noot en paste op haar jongere broertjes en zusjes. Ze deed de was, ruimde de vaatwasser in en organiseerde de kinderfeestjes. Rianne was blij als moeder even op de stoel kon zitten met de krant in haar handen en nam zodoende meer verantwoordelijkheid op haar schouders dan paste bij haar leeftijd. In de hulpverlening noemen we dit ook wel parentificatie.

Rianne bestaat niet werkelijk. Haar verhaal is een afspiegeling van verhalen die een pastoraal werker of hulpverlener regelmatig hoort of ziet. Het is het verhaal van ”het gevende kind”. En er zijn veel gevende kinderen.

In het verhaal van Rianne zitten twee belangrijke lessen. Eén voor de omstanders en één voor Rianne.

De omstanders kunnen leren van de gevende houding van Rianne. Zij is een voorbeeld in dienstbaarheid door haar delende levensstijl. We moeten Rianne niet bekijken vanuit een kritische, beschouwende houding waarin we slechts signaleren dat zij moeite heeft met het aangeven van grenzen. Hiermee doen we haar tekort. We geven haar hiermee de boodschap dat ze het niet goed doet. Beter kunnen we woorden geven aan het goede wat we zien. De liefdevolle daden van Rianne krijgen betekenis door onze goede woorden. En ja, we mogen haar erna ook aanmoedigen zichzelf niet te vergeten.

Voor Rianne is ook een belangrijke les te leren. Haar delende houding is prachtig. Maar zij mag meer leren te ontvangen. Soms heeft de ander aandacht nodig. Maar Rianne loopt het risico zichzelf hierbij te vergeten. Wie graag en veel uitdeelt, maar moeite heeft met ontvangen, loopt vroeg of laat vast. In een evenwichtig leven is oog voor geven én voor ontvangen. Als Rianne een blijde gever wil zijn, zal ze stil moeten leren staan bij wat zij zelf nodig heeft. Soms kun je zomaar te veel verantwoordelijkheid op je schouders nemen. Alsof alles in de wereld van jou afhangt. En gelukkig zit je er dan helemaal naast!

Iets in die strekking schreef Paulus ooit aan de Korinthiërs. Nadat hij ze in de eerste Korinthebrief had aangemoedigd om hun gaven te geven, kwam hij er in de tweede brief op terug. Er bleek een aansporing nodig voor de gemeente. Gelijktijdig houdt hij hun in 2 Korinthe 8 duidelijk voor dat ze echt niet meer hoeven te geven dan ze kunnen missen. En deze beide kanten gelden niet alleen voor de portemonnee, maar voor een gehele levenshouding.

Geven is enorm belangrijk. Door te delen met elkaar krijgt het leven kleur. Het past ook bij de uitgangspunten van het christelijk geloof. Maar voor een evenwichtig leven moeten we voor geven én voor ontvangen ruimte maken.

De auteur is docent en contextueel therapeut.