De oorlog tussen Rusland en Oekraïne duurt inmiddels bijna drie weken. Volg de laatste ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
Gastgezinnen of andere huishoudens die Oekraïense vluchtelingen opvangen, krijgen hiervoor niet een onkostenvergoeding. Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) zei in het vragenuurtje in de Tweede Kamer op dinsdag dat het kabinet hieraan werkt, maar dit is „niet het voorstel dat nu uitgewerkt wordt”, schrijft hij in een verduidelijkende brief aan de Kamer.
Ongeveer 29.000 mensen zijn dinsdag via zogenoemde humanitaire corridors uit belegerde Oekraïense steden geëvacueerd. De meeste vluchtelingen zijn ontzet uit de havenplaats Marioepol, heeft een hoge Oekraïense functionaris bekendgemaakt.
De premiers van Polen, Slovenië en Tsjechië zijn dinsdag aangekomen in de Oekraïense hoofdstad Kiev, laat de Poolse premier Mateusz Morawiecki op Twitter weten. „Hier, in het door oorlog verscheurde Kiev, wordt geschiedenis geschreven”, aldus Morawiecki.
De Poolse regeringsleider plaatste ook foto’s waarop hij te zien is met de Poolse ex-premier Jaroslaw Kaczynski, de Tsjechische premier Petr Fiala en zijn Sloveense ambtgenoot Janez Jansa. Ze zitten aan een tafel met een kaart van Oekraïne. „De EU steunt Oekraïne, dat op de hulp van zijn vrienden kan rekenen - we hebben deze boodschap vandaag naar Kiev gebracht”, schreef Morawiecki.
Rusland heeft officieel afscheid genomen van de Raad van Europa. Het land voorkomt zo dat de verdragsorganisatie, die de democratie en de rechtsstaat in Europa bewaakt, Rusland zelf de deur wijst.
Het hoofd van de Russische afvaardiging in de parlementaire vergadering van de raad deelde de secretaris-generaal van de Straatsburgse organisatie dinsdag het vertrek van Rusland mee. De parlementaire vergadering stond op het punt om de ministers van de lidstaten, die erover gaan, te vragen om het intrekken van het Russische lidmaatschap. Rusland kondigde meteen aan ook het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens op te zeggen, laat de raad weten.
Een cameraman van de Amerikaanse nieuwszender FOX News is omgekomen in de Oekraïense plaats Horenka, net buiten Kiev. Een andere journalist van de nieuwszender, Benjamin Hall, raakte bij het incident gewond, aldus FOX. Hun voertuig zou zijn beschoten toen ze maandag bezig waren met hun werk, heeft de Amerikaanse nieuwszender dinsdag bekendgemaakt.
Nederlanders zijn het meest terughoudend over een Oekraïense toetreding tot de Europese Unie vergeleken met andere Europese landen. Die conclusie staat in een onderzoek van Euroskopia, waarvoor op 9 en 11 maart 6000 burgers uit Nederland, Spanje, Griekenland, Duitsland, Frankrijk en Italië werden ondervraagd over de situatie in Oekraïne. Het onderzoek werd in Nederland uitgevoerd door I&O research, laat het onderzoeksbureau weten na bericht van De Volkskrant.
Ruim de helft (57 procent) van de ondervraagde Europeanen vindt dat Oekraïne direct of binnen een paar jaar moet worden toegelaten tot de EU. In Nederland is 12 procent voor een directe toetreding, terwijl een derde vindt dat dit binnen een paar jaar moet gebeuren. In alle andere Europese landen ligt dat aantal hoger. In Spanje is zelfs 53 procent voor directe toetreding.
Opvallend is verder dat de Russische invasie in geen van de ondervraagde landen voor meer onbegrip zorgt dan in Nederland. 88 procent van de Nederlanders noemt de inval onacceptabel, slechts 10 procent noemt deze acceptabel of te begrijpen. In Italië en Griekenland ligt dat anders. Een kwart van de Italianen zegt de inval te begrijpen of te accepteren, in Griekenland gaat het om 39 procent. Euroskopia verklaart de acceptatie in Griekenland deels door het orthodoxe geloof, dat ook in Rusland wordt aangehangen, en de aanwezigheid van de sterke Communistische Partij.
Bijna de helft (47 procent) van de ondervraagde Europeanen acht het zeer of enigszins waarschijnlijk dat de oorlog zal uitmonden in een nucleair conflict. In Nederland is dat 51 procent. In Frankrijk, waar een groot deel van de stroomvoorziening wordt geproduceerd door kernenergie, zijn mensen het bangst voor een atoomoorlog. 81 procent van de ondervraagde Fransen acht een atoomoorlog enigszins of zeer waarschijnlijk.
Rusland legt als reactie op Amerikaanse sancties inreisverboden op aan de Amerikaanse president Joe Biden, verschillende ministers en andere hoge functionarissen in de VS. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft dinsdag een „zwarte lijst” met daarop de namen van dertien Amerikanen gepubliceerd die niet langer welkom zijn in het land.
De Russische maatregelen gelden voor onder anderen buitenlandminister Antony Blinken en defensieminister Lloyd Austin, CIA-baas William Burns en nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan. Ook de namen van Witte Huis-woordvoerder Jen Psaki en voormalig minister van Buitenlandse Zaken en oud-presidentskandidaat Hillary Clinton staan op de lijst.
De Russische vrouw die het hoofdjournaal van de Russische staatstelevisie verstoorde met een protest tegen de Russische invasie in Oekraïne, riskeert tien dagen cel, meldt justitie. Haar advocaat had rekening gehouden met een celstraf tot vijftien jaar op grond van de nieuwe wet die „valse informatie” over het Russische leger strafbaar stelt.
De vrouw, Marina Ovsjannikova, onderbrak een nieuwsuitzending van het Eerste Kanaal, de belangrijkste Russische staatszender, om de oorlog in Oekraïne aan de kaak te stellen. Ze waarschuwde de kijkers de staatspropaganda niet te geloven.
Polen heeft Nederland niet in algemene zin gevraagd om Oekraïense vluchtelingen op te halen, zegt staatssecretaris Eric van der Burg. Maar er zijn wel „enkele uitzonderingen” van groepen die toch naar Nederland worden gehaald. Hij noemt als voorbeeld de 25 Oekraïense kinderen met kanker die met een speciale Corendon-vlucht werden opgehaald en inmiddels zijn ondergebracht in het Prinses Máxima Centrum in Utrecht.
De speciale nieuwkomersscholen en -klassen in Nederland kunnen de komst van Oekraïense kinderen op dit moment nog aan, melden de PO-Raad en LOWAN, een organisatie die scholen ondersteunt bij het lesgeven aan buitenlandse kinderen. Maar de situatie is erg onvoorspelbaar, benadrukken de onderwijsclubs.
De onderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland zijn hervat, heeft de Oekraïense hoofdonderhandelaar David Aratsjamia gezegd tegen de krant Ukrajinska Pravda. Hij gaf geen details. De Russische delegatie heeft de hervatting nog niet bevestigd.
De twee landen begonnen maandag via een videoverbinding aan de vierde onderhandelingsronde over de oorlog in Oekraïne. Die werden in de middag gepauzeerd. Er werd toen meegedeeld dat de gesprekken de volgende dag zouden doorgaan.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski zei maandag dat hoewel de onderhandelingen moeizaam waren ze „best goed” verliepen. Hij wilde net als het Kremlin niet vooruitlopen op de zaken en zei „dat we het moeten aankijken”. Een woordvoerder van het Kremlin zei ook dat de gesprekken moeilijk waren en omschreef het feit dat de onderhandeling doorgaan als „positief”.
Kiev eist bij de onderhandelingen een staakt-het-vuren en de terugtrekking van de Russische troepen in het land. Moskou wil dat Oekraïne een neutraal land wordt en geen lid van de NAVO. Ook wil de Russische delegatie dat Kiev erkent dat de Krim bij Rusland hoort en de afvallige regio’s Donetsk en Loehansk onafhankelijke staten zijn.
Een woordvoerder van het Kremlin heeft een protest tijdens een live-uitzending van een medewerkster van Kanaal 1 van de Russische staatstelevisie afgedaan als „tv-hooliganisme”. Hij zei dat dit in eerste instantie een zaak van de werkgever van de demonstrante is en gaf geen antwoord op de vraag wat er met de vrouw kan zijn gebeurd. Maar hij suggereerde dat er instanties zijn die hier strafrechtelijk onderzoek naar kunnen doen.
Marina Ovsjannikova verscheen maandag tijdens de belangrijkste nieuwsuitzending van de avond, die door miljoenen kijkers wordt gevolgd, plots achter in beeld waarop ze met een plakkaat haar afkeuring uitspraak over de oorlog tegen Oekraïne, die ze als een misdaad betitelde. Ze waarschuwde dat de propaganda over de oorlog niet kan worden geloofd. Russische media mogen de term oorlog niet gebruiken voor ‘de militaire missie’ in Oekraïne.
Het is onduidelijk wat er met haar is gebeurd na de protestactie in de studio. Sommige media berichtten dat ze door de politie naar een bureau is meegenomen. Rusland heeft recentelijk de straffen voor belediging van de strijdkrachten enorm verhoogd. Het opzettelijk verspreiden van valse informatie over het leger kan, als die informatie ernstige gevolgen heeft, worden bestraft met een celstraf tot vijftien jaar.
De beelden van het protest zijn massaal overgenomen. De Kremlin-woordvoerder leek het wel heel ernstig te vinden. Hij noemde Kanaal 1 een merk onder de toonaangevende tv-zenders en beklemtoonde dat „de live-uitzending van een tv-zender een speciale dimensie en een bijzondere verantwoordelijkheid verlangt, zeker voor degenen die daar werken”. Hij vindt dat daar geen plaats is voor iedereen om zijn zegje te komen doen.
Bedrijven die actief zijn met het beheer van leegstaand vastgoed kunnen helpen bij de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Volgens voorzitter Ton Ruhe van brancheorganisatie Vereniging Leegstandbeheerders Nederland (VLBN) kunnen op die manier duizenden Oekraïense mensen geholpen worden die de oorlog in hun land ontvluchten en naar Nederland komen.
De oorlog in Oekraïne heeft mogelijk zware gevolgen voor de Europese auto-industrie. Er kunnen mogelijk honderdduizenden auto’s minder gebouwd worden nu fabrieken in Oekraïne gesloten zijn. Het land is een belangrijke producent van kabelbomen. Dat zijn op maat gemaakte strengen elektrische kabels voor verschillende autotypes die in autofabrieken eenvoudig geplaatst en aangesloten kunnen worden.
Het kabinet presenteerde maandag plannen om zeker te stellen dat er de komende jaren voldoende gas geleverd kan worden.
Bij de Russische raketaanvallen zondag op de militaire basis Yavoriv is een Nederlander dusdanig gewond geraakt dat hij is overgebracht naar het ziekenhuis in Lviv, schrijft De Telegraaf. Naar eigen zeggen is hij geopereerd vanwege interne bloedingen. „Ik ben nu bezig met zijn evacuatie terug naar Nederland vanuit het ziekenhuis”, meldt Gert Snitselaar, de coördinator voor de Oekraïense ambassade in Nederland.
Bij de twee raketaanvallen kwamen volgens de Oekraïense autoriteiten 35 mensen om het leven, en vielen er 134 gewonden. Maandag kwam het bericht dat er twee Nederlanders lichtgewond waren geraakt. Van deze derde gewonde was er nog niets bekend tot hijzelf contact opnam.
Snitselaar sprak de gewonde Nederlander deze ochtend kort door de telefoon. „Hij klonk zwak, maar het gaat goed met hem. Hij stond alweer buiten het ziekenhuis en kon niet wachten om terug te keren naar Nederland.”
Hij zag ze de grens van Oekraïne naar Roemenië over lopen. Vrouwen en kinderen, vaak in tranen. „Hartverscheurend”, vindt ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder.
Twee dagen verbleef de politicus in het stadje Siret, aan de noordgrens van Roemenië. Om met eigen ogen te zien hoe de vluchtelingenopvang geregeld is. „Soms valt iets in de praktijk anders uit dan hoe het op papier staat”, zegt Ceder. Hij wilde de situatie daarom met eigen ogen zien, zodat hij er ook in debatten uit de eerste hand over kan vertellen.
Steeds meer Oekraïners die zijn gevlucht naar een van de buurlanden van Oekraïne willen verder reizen naar Nederland of Duitsland. Dat heeft staatssecretaris Eric van der Burg (Migratie) begrepen van de Poolse minister van Binnenlandse Zaken.
Al meer dan 2,5 miljoen Oekraïners zijn op de vlucht geslagen voor het oorlogsgeweld in hun land. Polen vangt veel mensen op, maar steeds meer van hen geven volgens de Poolse regering aan verder te willen reizen naar West-Europa. Hoeveel mensen er precies deze kant op willen, kon Van der Burg dinsdag niet zeggen. „Ik heb hem dat expliciet gevraagd, maar die inschatting kon hij niet geven”, zei hij over het contact dat hij had met de Poolse minister.
In Nederland worden al 7200 geregistreerde vluchtelingen opgevangen. Het werkelijke aantal ligt nog hoger, omdat er ook mensen zijn die vluchtelingen thuis opvangen. Van der Burg riep mensen opnieuw op zich te registreren.
Voor de mensen die in Nederland vluchtelingen in huis nemen, wordt gekeken naar een tegemoetkoming voor de kosten die zij maken. Het ministerie van Sociale Zaken is daarmee bezig, aldus Van der Burg.
Het aantal vluchtelingen uit Oekraïne is opgelopen tot boven de 3 miljoen, meldt de Internationale Organisatie voor Migratie. Volgens VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR zijn bijna 1,8 miljoen van hen naar buurland Polen gevlucht.
Ook buurlanden als Roemenië, Moldavië, Hongarije en Slowakije hebben grote aantallen vluchtelingen ontvangen. Meer dan 300.000 mensen zijn doorgereisd naar het westen van Europa. Van de vluchtelingen zijn er meer dan 150.000 niet-Oekraïens.
Volgens VN-kinderrechtenorganisatie UNICEF staat het aantal gevluchte kinderen op 73.000. Dat komt neer op 55 kinderen elke minuut in de afgelopen dagen.
De UNHCR schat dat er nog veel meer mensen de oorlog in het land willen ontvluchten. Velen zijn ontheemd in eigen land, op de vlucht voor het Russische leger dat Oekraïne op 24 februari binnenviel.
Het Verenigd Koninkrijk heeft een nieuw pakket sancties ingesteld tegen Rusland en Belarus vanwege de aanval op Oekraïne. In navolging van de EU schrapt Londen handelsprivileges die beide landen hebben als lid van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).
De export van luxegoederen naar Rusland wordt verboden, net als de andere G7-landen doen. Daarnaast wordt voor omgerekend ruim 750 miljoen euro aan heffingen opgelegd voor Russische goederen, waaronder wodka. De tarieven worden met 35 procent opgehoogd. Ook dure auto’s kunst en designkleding worden geraakt.
„Onze nieuwe tarieven zullen de Russische economie verder isoleren van de wereldhandel zodat die niet kan profiteren van het op regels gebaseerde internationale systeem, die het niet respecteert”, verklaart minister van Financiën Rishi Sunak. Volgens hem zullen de maatregelen „maximale schade” veroorzaken aan president Vladimir Poetins „oorlogsmachine”.
De Russische oligarchen die zich onder zijn bescherming hebben verrijkt zouden hun toegang tot luxe spullen verliezen. Vorige week bevroor Londen de tegoeden van zeven oligarchen al en bestrafte het 386 Russische parlementariërs.
De gemeente Scherpenzeel laat de Villa, een monumentaal deel van het gemeentehuis, inrichten voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Voor de ambtenaren die in de Villa werken wordt een andere plek gezocht, aldus waarnemend burgemeester Wimar Jaeger.
Aannemers gaan volgens de gemeente zo snel mogelijk aan het werk om het gedeelte van het gemeentehuis geschikt te maken als tijdelijke woon- en opvangvoorziening voor een nog onbekend aantal vluchtelingen. Jaeger zegt dat de Villa op korte termijn klaar kan zijn. „De nood is hoog en we moeten de handen ineenslaan om een goede en veilige opvang te realiseren.”
Scherpenzeel heeft ook enkele andere locaties op het oog voor opvang van zo’n vijftig mensen. Daarover valt binnenkort een besluit. De gemeente denkt niet dat er op korte termijn een beroep op het kleine Scherpenzeel zal worden gedaan, maar wil klaarstaan zodra het nodig is.
De burgemeester van Kiev heeft een 35 uur durende avondklok voor de stad afgekondigd. De kleine 2 miljoen inwoners moeten dinsdag om 20.00 uur lokale tijd binnen zijn en mogen pas weer donderdagochtend de deur uit.
De avondklok komt nadat in de vroege ochtend meerdere wooncomplexen werden aangevallen door Russische troepen buiten Kiev, met zeker vier doden tot gevolg. Russische militairen maken een opmars richting Kiev terwijl ze de Oekraïense hoofdstad proberen te omsingelen.
Burgemeester Vitali Klitsjko roept burgers op voorbereidingen te treffen voor de avondklok die in de praktijk vergelijkbaar is met een korte lockdown. De maatregel geldt alleen niet voor mensen die naar een schuillocatie willen of speciale passen hebben. Klitsjko zei verder dat „het hart van Oekraïne” zal worden verdedigd.
Sinds het begin van de Russische invasie op 24 februari is Kiev herhaaldelijk het doelwit geweest van Russische aanvallen. Eerder werden ook al strenge avondklokken afgekondigd.
Er worden momenteel ruim 7200 Oekraïense vluchtelingen opgevangen in Nederland. In totaal zijn voor hen volgens de laatste cijfers 21.250 plekken beschikbaar, meldt het ministerie van Justitie en Veiligheid. Sinds maandag zijn er 500 vluchtelingen bij gekomen en 4250 opvangplekken.
Gemeenten is gevraagd om aan het eind van deze week in totaal 25.000 opvangplekken beschikbaar te hebben. In de periode daarna moet dat aantal uitgebreid worden tot 50.000. Het kabinet heeft nog geen goed idee hoeveel mensen de komende tijd naar Nederland zullen vluchten.
De verwachting is dat het aantal Oekraïense vluchtelingen de komende tijd snel kan toenemen. Dat komt doordat buurlanden van Oekraïne, waar momenteel de meeste mensen worden opgevangen, tegen de grenzen van hun opvangcapaciteit aanlopen. In plaats van Polen of Hongarije zullen naar verwachting meer mensen doorreizen richting Duitsland en Nederland.
De burgemeesters uit het Veiligheidsberaad zeggen dat er nog veel meer opvangplekken nodig zullen zijn dan de 50.000 waar nu naar wordt gezocht. Voorzitter Hubert Bruls waarschuwde maandag na een overleg ook dat er nog gezocht wordt naar huisvesting voor de langere termijn.
Scharlaken Koord luidt de noodklok. Veel vluchtende Oekraïnse vrouwen dreigen het slachtoffer te worden van meedogenloze mensenhandelaren. Ze zijn kwetsbaar in de chaos tijdens hun wanhopige zoektocht naar veiligheid. Het Scharlaken Koord probeert op tijd hulp te bieden.
De Europese aandelenbeurzen zijn dinsdag met behoorlijke minnen geopend. De zorgen bij beleggers over de bloedige oorlog in Oekraïne staken weer de kop op nu onderhandelingen over een staakt-het-vuren nog geen concreet resultaat hebben opgeleverd. De olieprijzen gingen opnieuw omlaag. In Amsterdam was techinvesteerder Prosus weer een flinke verliezer door de aanhoudende uitverkoop in de Chinese techsector waarin het bedrijf grote belangen heeft.
De premiers van Polen, Slovenië en Tsjechië gaan dinsdag naar Kiev voor overleg met president Volodimir Zelenski. Ze spreken in de bijna omsingelde hoofdstad ook met hun Oekraïense collega Denis Sjmihal. De reis gaat per trein en ze zijn de Pools-Oekraïense grens rond 08.00 uur gepasseerd, aldus Poolse bronnen. Het zijn de eerste regeringsleiders die de Oekraïense hoofdstad bezoeken sinds Rusland het land 24 februari is binnengevallen.
Het is niet bekendgemaakt welke route de eerste ministers nemen voor de ook in vredestijd erg lange reis.
Tot dit gezamenlijke bezoek is volgens de Poolse regering besloten na overleg met de top van de Europese Unie. De premiers Mateusz Morawiecki (Polen), Janez Jansa (Slovenië) en Petr Fiala (Tsjechië) willen met het bezoek in persoon de Europese steun voor de onafhankelijkheid van Oekraïne beklemtonen. En ze bieden ook hulp aan voor de Oekraïense staat en de samenleving. Ze worden vergezeld door de Poolse politicus Jaroslaw Kaczynski, ex-premier en leider van de conservatieve partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS).
Vrijwilligers van de Luisterlijn hebben in de eerste twee weken van maart meer dan 1200 gesprekken gevoerd over de oorlog in Oekraïne. Er is nog geen sprake van een toename van het aantal telefoontjes, chats en e-mails, maar volgens de organisatie wendt wel een brede groep mensen zich tot de hulplijn voor een gesprek over de situatie.
Directeur van de Luisterlijn Leo Noordegraaf: „Van mensen die zich zorgen maken over een mogelijke oorlog hier, of over familieleden daar, tot aan ouderen of volwassenen die korter of langer geleden zelf een oorlog hebben meegemaakt.”
Mensen zijn bang voor een mogelijke kernoorlog, maken zich zorgen over de voedselvoorziening als gevolg van de oorlog of de vluchtelingenstroom. Noordegraaf: „Anderen uiten hun boosheid over Poetin, Rusland en weer anderen delen gevoelens van machteloosheid en verdriet. Gevoelens van boosheid, onzekerheid, angst, onveiligheid: ze komen allemaal voorbij.”
De Luisterlijn is telefonisch en online 24 uur per dag bereikbaar voor emotionele ondersteuning.
Het dodental na een Russische aanval op een Oekraïense televisietoren is opgelopen naar negentien, meldt de regionale gouverneur. Hij meldde eerder dat de toren bij de noordwestelijke stad Rivne maandag werd geraakt door twee raketten.
De gouverneur maakte maandag ook melding van negen doden en negen gewonden. Het reddingswerk was toen nog niet afgerond. Er zaten op dat moment overlevenden vast onder het puin. De informatie over de aanval in het noordwesten van Oekraïne is niet onafhankelijk geverifieerd.
De hele Oekraïense provincie Cherson is in Russische handen, meldt het Russische ministerie van Defensie. Volgens generaal Igor Konasjenkov is dat te danken „aan een speciale operatie”. De havenstad en provinciehoofdstad Cherson was 2 maart al in Russische handen gevallen.
De zuidelijke provincie, die aan het schiereiland de Krim grenst, telt naar schatting één miljoen inwoners. De westgrens van de provincie ligt ongeveer 100 kilometer van de belangrijkste Oekraïense haven Odessa.
Mensen die een directe financiële bijdrage willen leveren aan Oekraïne kunnen dat nu doen in cryptomunten zoals bitcoin. De Oekraïense regering heeft samen met cryptobedrijven FTX en Everstake een website gemaakt waar donaties kunnen worden gedaan die worden doorgestuurd naar de centrale bank van het land.
Op de website Aid For Ukraine kan worden gedoneerd in onder meer bitcoin, ethereum en dogecoin. Rond 08.00 uur Nederlandse tijd stond de teller op ruim 48,5 miljoen dollar (meer dan 44 miljoen euro).
„Elke helm, kogelvrij vest en nachtkijker redt de levens van Oekraïense soldaten”, schrijft de minister van Digitale Transformatie van het land dat eind februari door Rusland werd aangevallen op de site. „Heel veel dank aan iedereen in de cryptogemeenschap voor het steunen van Oekraïne!” Het geld zal ook worden gebruikt om burgers te ondersteunen die dringend humanitaire hulp nodig hebben.
De regering van Oekraïne hoopt dinsdag negen humanitaire corridors te openen, meldt vicepremier Irina Veresjtsjoek. Via de speciale vluchtroutes zijn tot nu toe 150.000 burgers geëvacueerd uit steden waar gevochten wordt.
Maandag werden meer dan 4000 mensen naar veiligere gebieden gebracht. De regering hoopte toen tien humanitaire corridors in gebruik te nemen, maar dat werden er uiteindelijk zeven. Zij beschuldigde Russische troepen ervan op burgers te schieten, iets wat Rusland zelf ontkent, waardoor evacuaties niet overal door konden gaan.
De Russische commerciële luchtvaart zal naar verwachting binnen enkele maanden te kampen krijgen met een gebrek aan onderhoud door de westerse sancties. Binnen een paar jaar zullen de meeste commerciële vliegtuigen volledig aan de grond komen te staan doordat de grote vliegtuigbouwers Boeing en Airbus geen reserveonderdelen meer leveren aan Rusland.
„Ze zullen de komende zes maanden tot een jaar redelijk goed kunnen blijven vliegen, maar dan beginnen onderdelen kapot te gaan en heb je vervanging nodig, en begin je veiligheidsproblemen te krijgen”, zei analist Sheila Kahyaoglu van de Amerikaanse bank Jefferies tijdens een bijeenkomst over de gevolgen van de Russische invasie van Oekraïne.
China heeft een aantal Amerikaanse transporten van vloeibaar gemaakt aardas (lng) doorverkocht aan Europa. Financieel persbureau Bloomberg meldt op basis van ingewijden dat het gaat om zeker drie tankers vol gas, voor leveringen in de zomer. China is zelf de grootste inkoper van lng maar door de hoge prijzen verschuiven de handelsstromen.
De Europese gasprijs steeg vorige week nog naar een recordhoogte door de oorlog in Oekraïne en de vrees voor verstoringen van de Russische gasleveringen aan Europa. Inmiddels is de prijs weer wat gezakt en maandag daalde de prijs verder na berichten dat er verder wordt onderhandeld tussen Rusland en Oekraïne over een staakt-het-vuren.
Europees gas is normaal gesproken goedkoper dan lng. Maar nu Europa af wil van Russisch gas, zal het de import van lng moeten gaan stimuleren. Ondertussen blijft het Russische staatsgasconcern Gazprom nog steeds gas transporteren naar Europa.
Een betoger tegen de Russische oorlog in Oekraïne heeft de hoofdnieuwsuitzending van het Eerste Kanaal, de belangrijkste Russische staatszender, verstoord. Ze toonde een stuk papier met daarop de oproep aan kijkers de oorlog te stoppen en de „propaganda niet te geloven”. De tekst was in het Russisch en Engels, ondertekend met Russen tegen de oorlog.
De zender omschrijft de Russische invasie als een speciale operatie om Oekraïne te denazificeren, conform de verplichting van het regime in het Kremlin. De omroep onderzoekt het incident, meldt het Russische persbureau TASS.
Volgens de Russische burgerrechtenorganisatie OVD-info, die betogers bijstaat die zijn opgepakt tijdens protesten in Rusland, is Marina Ovsjannikova verantwoordelijk voor de actie. Ze zou na het incident zijn gearresteerd en overgebracht naar het politiebureau.
TASS bericht dat de jonge vrouw kan worden vervolgd omdat ze „de Russische strijdkrachten in diskrediet heeft gebracht”. Het Russische parlement heeft onlangs strenge wetten aangenomen waarmee mensen die „valse informatie” over het leger verspreiden tot 15 jaar gevangenisstraf riskeren. De video van het incident is massaal gedeeld op sociale media. Veel internetgebruikers prijzen de „buitengewone moed” van de vrouw.
De Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi ziet zijn land niet als partij in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, zei hij in een telefoongesprek met zijn Spaanse ambtsgenoot José Manuel Albares. Tegelijkertijd heeft China, dat sancties uit principe afwijst, het recht „z’n legitieme rechten en belangen” te verdedigen, aldus Wang.
Wang ging niet in op Amerikaanse berichten van de afgelopen dagen dat Rusland China om militaire steun zou hebben gevraagd. Die berichten werden door China en Rusland eerder al ontkend.
De buitenlandminister liet niet veel los over de ontmoeting op maandag in Rome tussen de Chinese topdiplomaat Yang Jiechi en de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan. Wang liet alleen los dat de twee een „eerlijk, diepgaand en constructief” gesprek hebben gehad, waarbij onder meer Taiwan ter sprake kwam.
Het democratisch bestuurde eiland wordt door China gezien als een afvallige provincie en Chinese leiders willen niet dat andere landen Taiwan behandelen als een onafhankelijke staat.
Vier vrachtwagens uit Kelpen bij Weert zijn maandagavond laat aangekomen in het Poolse dorpje Radymno aan de Oekraïense grens met vele tonnen aan hulpgoederen voor vluchtelingen die de grens oversteken. De goederen zijn meer dan welkom, vertelt chauffeur Wim van de Moosdijk van transportbedrijf Van Heur uit Kelpen.
Volgens de Oekraïense presidentiële adviseur Oleksij Arestovitsj kan de oorlog met Rusland ergens in mei voorbij zijn, omdat het Russische leger dan geen middelen meer heeft om z’n buurland aan te vallen. „Ik denk dat we begin mei een vredesovereenkomst hebben, misschien veel eerder”, zei Arestovitsj maandagavond laat in een video die door Oekraïense media werd uitgezonden.
Vredesoverleggen tussen Kiev en Moskou hebben tot nu toe niet veel opgeleverd. Arestovitsj is niet bij die onderhandelingen betrokken.
„We bevinden ons nu op een tweesprong: ofwel er wordt snel een vredesovereenkomst gesloten, binnen een week of twee, met terugtrekking van de troepen en alles, ofwel er komt een poging om zeg maar wat Syriërs bij elkaar te rapen voor een tweede ronde. En wanneer we hen dan ook vermorzeld hebben, komt er zo tegen medio of eind april een vredesakkoord.”
Er bestaat ook een „compleet idioot” scenario waarin Rusland nieuwe soldaten al na een maand training richting Oekraïne stuurt, zegt Arestovitsj. De presidentieel adviseur erkent dat zelfs na een vredesakkoord kleinschalige oprispingen van geweld mogelijk blijven.
Oekraïense en Russische delegaties praten dinsdag online verder over beëindiging van de oorlog. Hun vierde gespreksronde begon maandag en wordt volgens deelnemers dinsdag voortgezet.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski zei maandagavond in zijn dagelijkse videoboodschap dat de onderhandelingen „best goed” verlopen, maar voegde toe „dat we het moeten aankijken”. Hij bevestigde dat de onderhandelingen dinsdag verder gaan.
Zelenski had maandag op het laatste moment een toespraak tot de Raad van Europa afgezegd wegens dringender zaken. Hij liet niet weten of dat iets met het overleg te maken had, maar zorgde wel voor optimisme over de gesprekken tussen de al bijna drie weken strijdende partijen.
Voorafgaande aan het jongste onlineoverleg spraken Russische onderhandelaars in het weekend over betekenisvolle vooruitgang in de onderhandelingen. En de Oekraïense onderhandelaar Michailo Podoljak stelde tevreden vast dat „de Russen geen ultimatums meer stelden, maar serieus naar onze voorstellen luisteren”.
Het eerste overleg tussen de strijdende partijen was op 28 februari in het zuidoosten van Belarus en duurde vijf uur. Daarna zijn vervolgens nog twee overlegrondes geweest. De ministers van Buitenlandse Zaken van de twee landen spraken elkaar donderdag een uurtje in de Turkse badplaats Antalya. Volgens het Russische persbureau TASS zou er nu dagelijks onlineoverleg kunnen komen.
Bij een gastekort kan het kabinet genoodzaakt zijn om in het meest extreme geval hele delen van Nederland af te sluiten van het netwerk. Voor het eerst houdt het kabinet rekening met het zwartste scenario, zegt Jetten in een interview met het AD.
Er ligt een crisisplan klaar voor het geval er een acuut tekort ontstaat aan aardgas. Dat plan kan volgens Jetten nodig zijn als Rusland de gaskraan zou dichtdraaien. In dit uiterste geval kan worden besloten om na bedrijven ook „hele delen van Nederland” af te sluiten van aardgas. „In de meest extreme scenario’s staat in het crisisplan dat je hele gebieden kan afsluiten van gas”, verklaart Jetten. „Dat kan een gemeente zijn, een provincie of een heel landsdeel.”
Het is volgens hem pas zover als er sprake is van „een enorme schaarste, waarbij het gas echt moet worden verdeeld over de landen in Noordwest-Europa”. Nederland is voor zo’n 20 procent afhankelijk van Russisch gas, de hele Europese Unie voor zo’n 40 procent.
Daarom heeft kabinet besloten om zo snel mogelijk minder afhankelijk te worden van Russisch gas. De D66-bewindsman maakte gisteren bekend dat hij meer vloeibaar gas uit andere landen wil importeren.
Het Russische leger gebruikt een mysterieuze vorm van munitie in de korteafstandsraketten die het vanaf de grens richting Oekraïne afvuurt, meldt The New York Times. Het gaat om afleidingsmunitie die uit de afgevuurde Iskander M-korteafstandsraketten komt en ervoor zorgt dat het Oekraïense raketafweersysteem de raketten niet goed opmerkt. Het was in de internationale gemeenschap niet bekend dat Rusland deze afleidingsapparaten bezat of gebruikte.
De afleidingsraketten zijn volgens een anonieme bron binnen de Amerikaanse inlichtingendiensten die de krant sprak apparaten van ongeveer 30 centimeter lang, die eruit zien als een witte pijl met een oranje staart. De afleidingsraketten produceren radiosignalen die de radar waarmee de Iskander M-raketten worden gesignaleerd verstoren en ze kunnen heet worden om zo inkomende, Oekraïense afweerraketten aan te trekken.
Volgens een wapenexpert die de krant sprak, zou het gebruik van de afleidingsmunitie erop kunnen duiden dat het Russische leger ofwel roekeloos wordt, ofwel een bepaalde urgentie voelt in de oorlog. De afleidingsraketten worden nu immers gevonden op Oekraïens grondgebied en kunnen daardoor geanalyseerd worden door inlichtingendiensten uit het Westen.
Minstens tien op Aruba geregistreerde vliegtuigen zijn in handen van Russische oligarchen waartegen internationale sancties zijn afgekondigd. Het gaat onder anderen om Roman Abramovitsj en Viktor Vekselberg. Dat heeft minister van Transport Ursell Arends gezegd tegen Arubaanse media.
Arends bevestigt dat de vliegtuigen in het luchtvaartregister van zijn land staan, maar vooralsnog wordt daar geen actie tegen ondernomen. Volgens hem zit Aruba wat de internationale sancties betreft op dezelfde lijn als Nederland en de Europese Unie. De sancties zijn opgelegd om Rusland en rijke zakenlieden rond president Poetin te straffen voor de oorlog in Oekraïne.
Volgens minister Arends zal Aruba maatregelen nemen tegen de Russische eigenaren „als dat nodig mocht zijn”. In het luchtvaartregister, dat een lucratieve bron van inkomsten is voor Aruba, staan meer vliegtuigen op naam van personen uit de voormalige Sovjet-Unie.
Arubaanse media melden dat de Russische miljardairs grote vliegtuigen hebben geregistreerd. Abramovitsj zou een Boeing 787 Dreamliner en een Boeing 767 Extended Range hebben ingeschreven en Vekselberg een Airbus A319-100 ACJ.
De stroomtoevoer naar de oude, in 1986 deels ontplofte, kerncentrale Tsjernobyl in Oekraïne is hersteld, zegt het internationaal atoomagentschap (IAEA). Maandagochtend vroeg zei de Oekraïense netbeheerder Ukrenergo dat de stroomtoevoer was beschadigd door Russische troepen.
De centrale moest daarom net als vorige week weer op noodgeneratoren draaien. Stroom is nodig voor de voorzieningen die beschermen tegen straling, aldus Oekraïne. De kerncentrale wekt zelf al jaren geen stroom op, maar er wordt nog wel radioactief afval bewaard.
Advertentie