Al generatie na generatie wordt de discussie gevoerd over de vraag wat principe is en wat traditie. Wie kijkt naar de geschiedenis, zal constateren dat antwoorden in de loop van de tijd soms veranderden. Dat in het verleden orthodoxe christenen bijvoorbeeld het gebruik van de trein of het vliegtuig op principiële gronden afwezen, is nu onvoorstelbaar.

In de achterliggende periode heeft het Reformatorisch Dagblad een opinieonderzoek onder reformatorische christenen gehouden. Het was grotendeels een herhaling van de vragen van eerdere onderzoeken van deze krant. Wie de resultaten van de verschillende enquêtes naast elkaar legt, ziet inderdaad verschuivingen, bijvoorbeeld op het terrein van huwelijk, gezinsvorming, kerkelijke binding of trouw aan eigen organisaties.

Duidelijk is dat niet elke verschuiving een verbetering is. Was het voorheen bijvoorbeeld nagenoeg vanzelfsprekend dat getrouwden ook bij spanningen binnen het huwelijk bij elkaar bleven, vandaag de dag zijn er ook reformatorische christenen die sneller overgaan tot echtscheiding. Ook de betrokkenheid op eigen organisaties neemt af. Cijfers wijzen uit dat de secularisatie ook binnen de reformatorische kring invloed heeft. Daaruit kan de conclusie getrokken worden dat tradities hun draagvlak kwijtraken. Maar geldt dat ook voor principes?

Enige voorzichtigheid is geboden. Net zoals in het verleden sommige zaken als principieel werden geduid die achteraf gezien traditie bleken te zijn, zo kan dat ook nu gelden. En al heeft traditie zeker haar waarde, ze mag niet op een lijn worden gesteld met het principe.

In het katern Accent van deze zaterdag wijzen enkele predikanten in dit verband op de visie op de werkende moeder. Zij noemen de grondhouding essentieel. Die moet zich (willen) laten leiden door Bijbelse regels. En dan kan soms de praktische uitkomst verschillend zijn.

Veruit de meerderheid van de respondenten van het RD-onderzoek zegt het gezag van de Bijbel en van de belijdenis te erkennen. Dat is positief. Dat geeft een basis waarop men elkaar kan aanspreken ondanks bestaande kerkelijke verschillen. Niet de traditie maar het principe bindt.

Voor veel jongeren, zo blijkt uit de cijfers, is die gemeenschappelijke basis ook belangrijker dan de binding aan de eigen kerk. Vooropgesteld, kerkelijk besef mag niet kwijnen. Maar wie jongeren wil behouden, zal bij hen vooral moeten aandringen op volledige acceptatie van Bijbel en belijdenis. Dat overstijgt kerkmuren. Dan kunnen tradities wijzigen, maar blijven de principiële uitgangspunten het kompas. Daar kunnen, mogen en moeten kerken en christenen elkaar op blijven aanspreken.