Tientallen lichamen, op straat in steden in het westen van Syrië. De beelden die lokale journalisten en burgers maken, zijn schokkend. De meesten van hen zijn mannen in burgerkleren, zonder uniform. Volgens verhalen van overlevenden zijn het burgers, soms ex-militairen, soms ook niet.

Nieuwe president heeft herhaaldelijk gezegd dat hij geen ongebreidelde wraak zal toestaan, maar dat gebeurt nu wel

In de meeste gevallen lijkt het te gaan om alawieten, de groep seculiere moslims waarbij ook ex-president Bashar al-Assad hoorde. Die hebben hier in het westen van het land, in steden als Latakia en Tartous, hun traditionele machtsbasis.

Daardoor was het juist hier onder Assad de achterliggende tien jaar relatief rustig, ook al vielen grote delen van het land ten prooi aan het geweld van de burgeroorlog. Ook christenen, van wie er velen in het westen wonen, profiteerden van die relatieve rust.

Vergeldingsdrang

Maar nu, nadat groepen die voorheen bij Al-Qaida hoorden het land hebben overgenomen, is dat plotseling omgekeerd. De voormalige Assadaanhangers worden nu gezien als de verraders van het volk.

De nieuwe president, Ahmad al-Sharaa –een voormalige commandant van terreurgroep Al-Qaida– heeft sinds december herhaaldelijk gezegd dat hij geen ongebreidelde wraak zal toestaan. Individuele mensen moeten worden berecht, vindt hij, maar de alawitische gemeenschap in zijn geheel mag niet het slachtoffer worden van vergeldingsdrang.

Toch is dat precies wat er nu gebeurt. Onduidelijk is of de opdracht daartoe vanuit Damascus is gegeven, of dat Al-Sharaa zijn troepen niet goed onder controle heeft. Dat laatste zou niet zo vreemd zijn: die troepen zijn een ratjetoe van voormalige rebellen die soms meer en soms minder jihadistische idealen hebben. Onder hen zijn ook geharde jihadisten uit andere landen, zoals Tsjetsjenië.

Christenen

Intussen zijn het niet alleen de alawieten die vrezen voor hun leven, maar ook andere minderheden in het westen van Syrië, met name druzen en christenen. Die vrees is terecht: bij de slachtpartij van afgelopen dagen zijn op z’n minst twee christenen om het leven gekomen. Het betreft een vader en een zoon die op het platteland in de buurt van Latakia werden tegengehouden in hun auto en zonder aanwijsbare reden werden doodgeschoten.

Als de regering de wraakacties niet kan stoppen, komt Syrië in een nieuw tijdperk van heftige geweldsuitbarstingen terecht

De twee waren actief lid van een protestantse gemeente in Latakia; de zoon leidde daar het jeugdwerk en was onder meer betrokken bij een project van de Nederlandse Stichting Ismaël. Volgens een lokale journalist werden de twee christenen gedood door aanhangers van het voormalige Assadregime, al valt dat niet te controleren.

Wel is duidelijk dat de alawieten niet alleen slachtoffer zijn; sommigen zijn ook dader. Onder hen is een groep ex-militairen die zich na de val van Assad nog altijd niet gewonnen wil geven. Deze groep, de Militaire Raad voor de Bevrijding van Syrië, viel donderdag troepen van het nieuwe regime aan.

Als reactie daarop zijn vanuit Damascus duizenden militairen naar het westen van Syrië gestuurd, die vervolgens het grote bloedbad hebben aangericht dat nu de wereld schokt. Volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten zijn er zeker duizend doden gevallen; de meesten van hen zouden burgers zijn.

In de komende dagen zal moeten blijken of de nieuwe regering daadkrachtig genoeg is om deze extreem bloedige wraakacties te stoppen. Lukt dat niet, dan valt te vrezen dat Syrië in een nieuw tijdperk van heftige geweldsuitbarstingen terechtkomt.