Eén toespraak verenigt een natie nog niet. Maar het is op zijn minst een goed begin als de nieuwe president van een diep verdeeld land zijn allereerste redevoering begint met een gepassioneerde oproep tot eenheid. En dat is precies wat Joe Biden woensdag bij zijn inauguratie in Washington deed.
Alom werd natuurlijk verwacht dat Bidens speech in het teken van verzoening zou staan. Dat was ook hard nodig. Amerika is verdeelder dan ooit. Met alle uitwassen van dien. Want op de plek waar het kersverse staatshoofd zijn inaugurele rede uitsprak, sloeg twee weken geleden een meute raddraaiers nog de ramen van het Capitool in.
Het maakt echter nogal verschil op welke manier een president zijn landgenoten achter zich probeert te krijgen. Onwillekeurig gaan de gedachten dan toch terug naar het optreden dat Donald Trump de afgelopen vier jaar ten beste gaf. Ook hij wilde de Verenigde Staten op zijn manier weer in oude glorie herstellen. Maar zijn oproep ”Make America great again” ging vooral vergezeld van verwijten. Aan het adres van de „verrotte gevestigde orde” in Washington, politieke tegenstanders, China en wie hem ook maar voor de voeten liep. Daarmee liet hij een erfenis van verdere polarisatie en verdeeldheid achter. Intern, maar ook wereldwijd.
Biden riep woensdag niet alleen op tot verzoening, maar schetste ook een hoopvol perspectief. In eigen land, waar eenheid „de enige weg vooruit is.” Maar ook richting de internationale gemeenschap. „We zullen onze bondgenootschappen repareren en ons weer met de wereld inlaten.” Dat laatste stond in schril contrast met de isolationistische politiek die zijn voorganger voerde.
Tegelijkertijd draaide de nieuwe president niet heen om de enorme uitdagingen waar de Verenigde Staten voor staan. Het bestrijden van een verwoestende pandemie, herstel van de geteisterde economie, het aanpakken van raciale ongelijkheid en serieuze aandacht voor het klimaatprobleem.
Terecht waarschuwde Biden voor het dreigende alternatief. Zonder eenheid is er geen vrede, maar alleen bitterheid en boosheid. Geen vooruitgang, maar alleen uitputtende woede. Geen natie, maar een staat van chaos.
Eén toespraak biedt nog geen oplossing. Daarvoor zit de verdeeldheid te diep. Het is te hopen dat Biden met zijn speech de juiste snaar bij de bevolking heeft getroffen. De waardig verlopen ceremonie in Washington bewees woensdag dat het Amerikaanse volk kennelijk wel de veerkracht heeft om die boodschap de komende vier jaar ter harte te nemen.
Hopelijk geldt dat ook voor de teleurgestelde conservatieve kiezers, die ‘hun’ president uit het Witte Huis zagen vertrekken. Zij maken zich terecht zorgen over de liberale agenda van Biden. Maar ook zij hebben er alle belang bij dat de eenheid in het land wordt hersteld.
