De koning heeft vrijdagavond, na een storm van protest in de media, de vakantie van zijn gezin in Griekenland afgebroken. Aan het einde van de middag was het koninklijk gezin met het regeringsvliegtuig naar Griekenland gevlogen waar het een vakantievilla heeft.
Formeel gezien was er met deze vakantietrip niets mis. Het vasteland van Griekenland heeft, als het om het gevaar gaat voor besmettingen met Covid-19, de kleur geel. Dat betekent dat het niet verboden is het land te bezoeken.
Dat de koning zijn vakantie afbrak, heeft te maken met de mediastorm die opstak nadat een vliegtuigspotter het regeringsvliegtuig op zag stijgen. Minister De Jonge, die premier Rutte vrijdag verving tijden de wekelijkse persconferentie van het kabinet, zei op vragen van een journalist niet te weten of de koning op vakantie ging. Net ervoor had hij Nederlanders opgeroepen in de herfstvakantie zo min mogelijk te reizen. Eerder riep premier Rutte landgenoten op zich aan de regels te houden, niet naar het buitenland te gaan en vooral niet de randen van de maatregelen op te zoeken.
De koning, formeel onderdeel van de regering, leek aan die oproep geen boodschap te hebben. Want al deed hij met zijn reis naar Griekenland niets verkeerd, in de beeldvorming was het in de jaren dat hij nu op de troon zit een van zijn grootste missers. Uitgerekend de koning moet een voorbeeld zijn voor zijn volksgenoten. Niemand misgunt hem een week van ontspanning. Dat hij dan graag even buiten de schijnwerpers in zijn vakantiehuis verblijft, is ook te begrijpen. Maar dat hij dat doet in een periode dat de natie in een gedeeltelijke lockdown zit, mensen worden opgeroepen zo min mogelijk te reizen en tallozen vrezen voor hun bedrijf of baan, is onverstandig.
Dat hij vervolgens voor het afbreken van zijn vakantie als reden de ophef in de media geeft, is ook niet wijs. Niet de ophef moet de reden zijn van de terugkomst, maar de verkeerde beslissing om te gaan. Ook een koning kan zaken verkeerd inschatten en tot het inzicht komen dat hij een fout heeft gemaakt. En ook voor hem geldt: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.
Terwijl de koning weer thuis is, richt de kritiek zich nu op premier Rutte. Die is immers ministerieel verantwoordelijk voor het doen en laten van de vorst. Hij wist van de vakantie en zei zondag dat hij de situatie niet goed heeft ingeschat. Of hij de koning heeft geadviseerd deze reis niet te maken, kon hij niet zeggen. Gesprekken tussen premier en koning zijn geheim.
Koning Willem-Alexander heeft sinds zijn troonsbestijging laten zien dat hij een verbindende rol wil en kan vervullen in de samenleving. Maar juist een koning kan niet zonder goede adviseurs die beter dan hij weten wat het gevoelen in de maatschappij is. Zeker als het om vakanties gaat, lijkt de antenne van de koning niet altijd goed afgesteld te zijn. Werk aan de winkel dus voor de premier.
