De twaalf deelnemers grijpen meteen hun spiegelreflex- en systeemcamera’s: dit lijkt een buitenkansje! De meesten gebruiken de automatische stand op hun camera. Dat mag, het is een cursus voor beginners.

Cursusleidster Inge van der Wulp neemt de gelegenheid te baat om iets over diafragma’s en ISO-waardes te vertellen. En ze mag zich deze zaterdagochtend voor het eerst verdiepen in het menu van een voor haar onbekende systeemcamera. „Ik heb deze nog maar een paar weken”, vertelt de betrokken cursiste. „Pas gisteravond hoorde ik als verrassing dat ik hierheen mocht.”

De Amsterdamse Waterleidingduinen liggen tussen Zandvoort (NH) en Noordwijk (ZH). Het is het oudste waterwingebied van Nederland (sinds 1853) en kent veel waterstromen, open bossen en knoestige bomen.

De damherten laten zich ondertussen uitgebreid vastleggen. „We moeten ze nu toch echt verstoren”, zegt Van der Wulp, die verder wil met haar programma. De beesten huppelen voort, terwijl ze de langzaam doorlopende groep in de gaten houden.

Groene knop

Bij het bezoekerscentrum geeft de cursusleidster wat theorie door. Bij de automatische stand, de groene knop, kiest de camera zelf de instellingen, gewoonlijk het gemiddelde van licht, scherpte en diepte. Zo’n plaatje is vaak niet wat je wilt, zegt Van der Wulp. Bovendien legt het toestel de foto’s alleen in jpg-bestanden vast.

De P-stand is een tikje ingewikkelder: daarmee kan een fotograaf de ISO-waarden instellen: hoe hoger hoe lichtgevoeliger. Die waarden zijn dezelfde als van fotorolletjes. Voor de gewone burger varieerden ze van 100 tot 400, maar mijn Pentax K-5 gaat wel tot 12.800. Met een hoge waarde kun je met weinig licht fotograferen; anderzijds zorgt deze wel voor vaagheid in de donkere delen van de opname.

Duurdere camera’s slaan foto’s ook op als RAW-bestand. Dat bevat alle ruwe data van een foto, waardoor die kan worden nabewerkt en mooier gemaakt.

Het verhaal over de diafragma’s is een openbaring voor een beginner zoals ik. In de A- of Av-stand bepaalt de fotograaf zelf zijn diafragma. Een klein diafragma –2,8 of 4 of 5,6– betekent dat de lens zich fors opent. Er valt dan veel licht naar binnen, waardoor de lens zich snel sluit. Daardoor wordt onderwerp scherp, maar de achtergrond vaag weergegeven.

Verbluffend

We mogen oefenen. „Neem deze doornappel en pak op de achtergrond het bos mee.” Het resultaat is verbluffend. Dit is wat ik al jaren bij het fotograferen wilde: een scherp onderwerp, met een vage achtergrond. Wat mij betreft is de cursus nu al geslaagd.

Een cursiste gaat op de knieën voor een kikker. Paddenstoelen op een afgehakte boomstronk zijn ook een dankbaar object: zij scherp, de rest vaag.

„De beginnerscursus is de leukste om te geven”, laat Van der Wulp weten. „Ik vind het mooi om mensen te leren fotograferen en heb er geen probleem mee om regelmatig hetzelfde uit te leggen.”

Naast de beginnerscursus verzorgt de medewerkster van natuurfotoworkshop.nl ook specialistische cursussen, gericht op het vastleggen van vogels, vossen en bronstige herten, op filtergebruik en op avond- en nachtfotografie.

Bij een breed kanaal in de Waterleidingduinen volgen in rap tempo drie nog specialistischer mogelijkheden van duurdere camera’s: het handmatig bepalen van de scherpte, witbalans en lichtcompensatie. De instructie gaat mij te snel en past niet bij mijn toestel. Gelukkig helpt Van der Wulp me m’n eigen Pentax beter te leren kennen. Dankzij allerlei knopjes zijn de genoemde drie functies toch makkelijk te gebruiken. Veel uitproberen, veel foute foto’s maken – dat is het devies. Dat laatste lukt aardig: door de witbalans te variëren verandert de aanblik van deze zeer zonnige zaterdag in een sombere.

Bronsttijd

Van der Wulps vaste locatie om te oefenen met de sluitertijden is een waterval; echter, hier kunnen we niet naartoe omdat deze wordt gerenoveerd. Daarom mag de groep naar het gebied waar de natuurfotografe de damherten weet – als kers op de taart.

Dieper in het bos lopen en liggen op deze rustige oktoberdag zeker twintig mannetjesdamherten te wachten op de aanstaande bronsttijd. Twee jonge mannetjes meten speels hun krachten door met hun geweien tegen elkaar te stoten.Twee oudere mannetjes lopen met opgeheven koppen achter elkaar aan. „Die voeren een serieus gesprek met elkaar”, grapt Van der Wulp. „Ze laten elkaar hun nek zien. Ze kunnen zomaar beginnen te vechten. Daarom moeten we afstand houden.”

Verderop gaat een mannetje in kuil liggen waarin hij vooraf urineerde. De cursisten gaan door de knieën en klikken er lustig op los. Af en toe heft meneer damhert zijn kop op. „Hij ruikt met zijn klieren de vrouwtjes én ons. We moeten niet te dichtbij komen, uit respect voor de dieren”, waarschuwt Van der Wulp de groep, die het beest tot op 5 meter benadert.

Het is hoog tijd om terug te gaan. Vierenhalf uur leren fotograferen heeft veel kennis en ervaring opgeleverd. De praktijk is echter nog steeds weerbarstig. Diezelfde middag blijkt dat deze onervaren fotograaf er moeite mee heeft om jonge kinderen op de gevoelige plaat vast te leggen; de combinatie van vele knopjes en zonlicht is te veel gevraagd. Bloemen, paddenstoelen en zelfs damherten lopen niet snel weg, maar kleine kinderen veranderen per seconde van positie. Aanleiding voor een vervolgcursus: mensen fotograferen. En tot die tijd veel blijven oefenen.

----

Workshops

De naam geeft al aan waarmee natuurfotoworkshop.nl in Nijkerk zich bezighoudt: met cursussen over natuurfotografie. Die zijn er voor beginners –zoals in het hoofdartikel beschreven–, voor enigzins gevorderden en voor verder gevorderden. Daarnaast zijn er workshops rond specifieke dieren, zoals vossen, bronstige herten en vogels, of rond bloemen, zoals bosanemonen of -hyacinthen. Ook bepaalde jaargetijden kunnen centraal staan, zoals de winter, of bepaalde natuurgebieden, zoals het strand. Specialistische cursussen voor gevorderden zijn er ook: macro-, nacht- en landschapsfotografie. Er zijn ook opleidingen voor reis-, stads- en architectuurfotografie. De prijs van de cursussen varieert van 59 tot 99 euro.

>>natuurfotoworkshop.nl