Bijna vier jaar geleden werd vlucht MH17 boven Oekraïne uit de lucht geschoten. Er kwamen 298 mensen om, waaronder 196 Nederlanders. Vanaf het allereerst begin was de verdenking dat het vliegtuig werd neergehaald door Russische separatisten die actief waren in Oekraïne. Maar verdenkingen zijn niet genoeg om beschuldigingen te uiten.
Het internationale onderzoeksteam (JIT) dat onderzoek doet naar de oorzaak van de ramp was steeds uitermate terughoudend –lees: zorgvuldig– als het ging om het aanwijzen van mogelijke schuldigen. Terecht. Het doen van ongefundeerde uitingen schaadt het onderzoek. De onderzoekers, onder leiding van Fred Westerbeke, hebben zich daartoe niet laten verleiden. En doen dat nog steeds niet, gezien het optreden van Westerbeke in de media naar aanleiding van de gisteren gepubliceerde tussenrapportage.
Tegelijk is er wel iets veranderd. Het feit dat het onderzoeksteam heeft geconcludeerd dat de afgeschoten raket afkomstig is van een Russisch legeronderdeel laat zien dat het net rond de daders zich sluit. Het is fascinerend om te zien hoe het team door grondig onderzoek uiteindelijk zelfs het legeronderdeel kan aanwijzen waarvan de BUK-raket afkomstig is.
Tegelijk blijft Rusland ontkennen en zegt president Poetin dat zijn land niet voldoende bij het onderzoek wordt betrokken. Terwijl het onderzoeksteam de Russen juist beschuldigt van het niet meewerken aan het onderzoek en het achterhouden van informatie.
Het feit dat het kabinet vanmorgen, samen met Australië, Rusland formeel aansprakelijk heeft gesteld voor zijn aandeel in de ramp maakt duidelijk dat er echt iets veranderd is rond het onderzoek naar de ramp met de MH17. Het verzoek van nabestaanden aan het kabinet om actie te ondernemen, is begrijpelijk. Te gemakkelijk wordt, juist als het gaat om de schuldvraag, vergeten wat dit onderzoek moet betekenen voor nabestaanden van de slachtoffers. Ieder nieuwsfeit dat gemeld wordt, betekent voor hen het opnieuw doorleven van de pijn en het verdriet dat deze ramp hen heeft gebracht. Wonden krijgen, door de opeenvolging van nieuwsfeiten, amper de tijd om te helen, als ze ooit al zullen helen.
Hoe duidelijker de aanwijzingen worden dat Rusland bij deze ramp betrokken is, des te belangrijker is het dat een klein land als Nederland niet op eigen houtje maatregelen neemt. Die maatregelen moeten er zeker komen, maar dan wel in samenwerking met alle landen die bij de ramp betrokken zijn en liever in nog breder verband. Natuurlijk is het een mogelijkheid om de Nederlandse ambassadeur terug te roepen uit Moskou, maar veel indruk zal dit in Rusland niet maken. Acties in breder verband, bijvoorbeeld via de Verenigde Naties, zijn wat dit betreft vele malen doeltreffender. Zeker, Rusland heeft een vetorecht. Maar als ze dat vetorecht in dit verband gebruiken, maken ze vooral duidelijk dat ze niet onschuldig zijn.
Hoofdredactie