UTRECHT. De organisatie Kerkelijk Waardebeheer heeft een hulpmiddel ontwikkeld voor kerkbestuurders die besluiten moeten nemen over de toekomst van kerkgebouwen.
Kerkelijk Waardebeheer presenteerde deze week een zogeheten stappenplan voor de herbestemming van kerken. De organisatie die wil voorkomen dat de opbrengst van de verkoop van kerkgebouwen bij derden terechtkomt en niet bij de kerken. Zij is actief in de Rooms-Katholieke Kerk en in de Protestantse Kerk in Nederland.
De organisatie brengt aan de hand van een aantal concrete vragen in kaart welke stappen er nodig zijn om tot een zorgvuldig besluit over de kerkgebouwen te komen. „Het gebouwenbeleid is geen doel op zich, maar een middel om het pastoraat zo optimaal mogelijk te ondersteunen.”
Op het stappenplan staan vier hulpvragen omschreven waaruit kerkbestuurders hun keuze kunnen maken: „Ik zoek naar medegebruikers voor een gezonde exploitatie”, „Wij hebben te veel kerkgebouwen”, „Wij willen een kerkgebouw afstoten” of „Ik wil weten wat mijn kerk waard is.”
Kerkelijk Waardebeheer zal vervolgens samen met het kerkbestuur onderzoeken op welke manier „een geloofsgemeenschap kerk wil zijn. Dit pastoraal-inhoudelijke beleid bepaalt uiteindelijk hoeveel kerkgebouwen men nodig heeft, en op welke wijze men die het beste kan gebruiken.”
Medegebruik
In het stappenplan staan diverse adviezen aan kerkbesturen, zoals over medegebruik. „Medegebruik mag het kerkelijk gebruik niet in de weg zitten. Niet in letterlijke zin en niet in figuurlijke zin, dus geen medegebruik dat niet past bij de oorspronkelijke functie van het kerkgebouw.”
Als een kerkelijke organisatie een kerkgebouw af wil stoten, zal Kerkelijk Waardebeheer een onderzoek starten naar mogelijke marktpartijen die het gebouw willen overnemen. Als een kerkbestuur de waarde van een gebouw wil weten, kan de organisatie voorrekenen of de prijs die een potentiële koper biedt redelijk is. Als er nog geen potentiële koper is, zal Kerkelijk Waardebeheer dit doen aan de hand van scenario’s, omdat de prijs afhankelijk is van de bestemming.
Het uitgangspunt van de organisatie is dat de kerkgemeenschap beslist en de regie houdt over haar eigen kerkgebouwen. Dat vindt de organisatie belangrijk, „omdat de gebouwen bijeen zijn gebracht door de geloofsgemeenschap en dat deze ook betrokken moet zijn bij het afscheid.”
Geen winstoogmerk
Kerkelijk Waardebeheer is opgericht omdat protestantse gemeenten en katholieke parochies „steeds indringender worden bestookt met vragen over toekomstig beleid. Tegelijk daalt het aantal kerkelijke werkers dat hierbij kan ondersteunen.”
De organisatie is een ANBI-stichting zonder winstoogmerk en bestaat uit diverse vastgoeddeskundigen. In februari volgend jaar zijn er vier regionale bijeenkomsten waarop het stappenplan wordt toelicht.
