Weggevaagd is de partij van de Russische premier Poetin en president Medvedev niet, maar ze heeft wel een behoorlijke tik op haar neus gekregen. Bij de parlementsverkiezingen, gisteren, verloor Verenigd Rusland (VR) niet alleen de tweederdemeerderheid maar zelfs de absolute meerderheid.
Mogelijk dat later vandaag of morgen blijkt dat Poetins partij toch nog net een meerderheid weet te behalen. Het vaststellen van de einduitslag is door de immense afstanden altijd een hele klus. Het duurt soms dagen voordat de laatste getallen bekend zijn.
Belangrijker is echter de vraag of bij het tellen geen fraude wordt gepleegd. Dat is zeker niet uitgesloten, gelet op de gang van zaken tijdens de stemmingen. Er zijn honderden gevallen van schaamteloze stembusfraude gemeld. Waarnemers hebben geconstateerd dat er groepen gehuurde stemmers rondrijden om bij diverse stembureaus hun stem uit te brengen. Sommigen deinsden er zelfs niet voor terug om hele stapels stemmen in de bussen te proppen, zelfs op momenten dat camera’s van waarnemers op hen gericht waren. Met andere woorden: het verlies van Poetin zou nog groter zijn geweest als de uitslag niet door dit valse spel geflatteerd zou zijn geweest.
Eigenlijk zijn de Russen die corruptie zat. De volksmond spreekt inmiddels over Poetins partij in termen van „de partij van oplichters en dieven.” Dat zou ook een belangrijke reden kunnen zijn dat een groter deel van de kiezers zijn stem niet aan VR heeft gegeven. Vooral in grote steden als Moskou en Sint-Petersburg heeft ze veel aanhang verloren.
Ofschoon de partij van Poetin en Medvedev naar een historisch dieptepunt is gezakt, brengt deze uitslag geen echte verandering in Rusland. Dat heeft niet alleen te maken met het feit dat ondanks het verlies VR nog altijd de grootste partij is. Belangrijker is dat er feitelijk geen echt alternatief voor de kiezer is.
Dankzij zijn tweederdemeerderheid kon Poetin feitelijk de stembusstrijd nog vooraf beïnvloeden door slechts zeven partijen toe te staan zich te registreren. Een groter aanbod zou volgens de Russische premier de politieke stabiliteit onder druk zetten. En dat moet toch niemand willen. Mede daardoor konden de echte oppositiepartijen zich niet registreren, laat staan campagne voeren.
Maar gesteld dat deze politieke bewegingen wel hadden kunnen meedingen naar zetels in het parlement, dan nog is de vraag of dit werkelijk een omwenteling in Rusland teweeg had gebracht.
Ook al is het land formeel een democratie, een echte democratische traditie kent het niet. Bij de Wende van 1989 is te gemakkelijk gedacht dat de bevolking binnen de kortste een vlekkeloze overgang zou maken naar een democratie. De bekende Russische atoomgeleerde en dissident Andrej Sacharov heeft kort voor zijn dood in december 1989 gewaarschuwd dat het drie generaties zou duren voordat zijn land een echt democratisch land zou kunnen zijn. En dan moest alles nog zonder veel strubbelingen verlopen. Het forse verlies dat VR nu heeft geleden is wellicht een stapje in de richting van democratie. De partijhegemonie is gebroken. Dat is winst.
