Dat heeft de generale synode van de PKN vrijdag in Lunteren besloten. De kerkvergadering besteedde het grootste deel van de dag aan de bespreking van de uitvoering van de besluiten over het rapport ”De hand aan de ploeg”. Daarin zet een stuurgroep onder leiding van oud-minister dr. C. Veerman in hoofdlijnen het beleid van de kerk uiteen.

De synode besloot vorig jaar dat een kerkelijk werker met een afgeronde hbo-opleiding theologie na een aanvullende studie kan worden toegelaten tot het ambt van predikant. Deze krijgt dan de status van predikant-vicaris.

Een aantal synodeleden uitte vrijdag kritiek op de aanduiding predikant-vicaris, omdat die voor verwarring zou kunnen zorgen. Dr. A. J. Plaisier, scriba van de Protestantse Kerk, ging daarin mee. Hij gaf toe dat de naam predikant-vicaris „niet zo gelukkig” is gekozen. „Het woord suggereert dat er een sluiproute naar het predikantschap bestaat, terwijl we juist willen dat een predikant academisch gevormd is. We kunnen een predikant-vicaris beter gewoon vicaris noemen.”

De synode nam echter nog geen besluit over de predikant-vicaris. De meerderheid van de afgevaardigden schaarde zich achter een amendement van mw. ds. H. K. Olde Scheper-van der Weide (Oosternijkerk) om besluitvorming uit te stellen tot de positie van de HBO-theoloog in breder verband bekeken is en er voorstellen liggen voor de hele beroepsgroep van kerkelijk werkers

De synode besprak verder een onderzoek naar de „professionele bezetting” in de Protestantse Kerk. Daaruit blijkt onder meer dat de PKN in 2024 een klein overschot aan predikanten en een groot overschot aan kerkelijk werkers telt. De verwachting is dat de vraag naar deze „beroepskrachten” grotendeels gelijk zal lopen met de ontwikkeling van het ledental. De Protestantse Kerk gaat ervan uit dat de instroom van predikanten en kerkelijk werkers gelijk blijft aan dat van de afgelopen jaren: respectievelijk 60 en 40 per jaar.

De commissie van rapport –een college van synodeleden dat rapporten die op de agenda van de synode staan vooraf bespreekt– was „nogal verrast” over deze prognose. „In het verleden is altijd uitgegaan van een dreigend tekort aan predikanten. De beroepscommissie heeft uitgelegd dat er inderdaad in eerdere cijfers een dubbeltelling voorkwam en die is nu gecorrigeerd.”

Enkele synodeleden uitten hun ongenoegen over de rekenfout. Volgens hen was het dreigende predikantentekort een van de redenen om het beleid van de kerk te veranderen.

De commissie van rapport vindt het verder „een erg optimistische aanname” dat er jaarlijks zestig nieuwe predikanten komen. Voorzitter ds. J. C. Bos vroeg de aanmeldingen voor de opleidingen voor de komende jaren alert te volgen en zo nodig tijdig een wervingsplan op te stellen voor predikanten en kerkelijk werkers. De synode ging daarmee akkoord. Ook zal ze de website domineeworden.nl, een initiatief van de Protestantse Theologische Universiteit en de Dienstenorganisatie van de PKN, ondersteunen.

Ouderling mw. S. Hiebsch (Amsterdam) wees op een begrotingstekort van ruim 800.000 euro. Permanente educatie levert volgens haar een flinke lastenverzwaring voor gemeenten op. „Iedere cent die wij centraal uitgeven, moet door iemand lokaal worden opgebracht. Na het debacle van het ledenregistratiesysteem Numeri en de regionale dienstencentra die opgetuigd en weer afgebroken werden, is dat niet verantwoord. Geen enkele bank in Nederland zou ons willen financieren.”

In de schriftelijke beantwoording van de rondvragen ging het moderamen uitvoerig in op de brief die de Protestantse Kerk in februari aan de Israëlische regering stuurde. Daarin riep de kerk Israël op de rechten van de Palestijnen te respecteren. Dat gebeurde „als vriend”, aldus het moderamen, „die waar nodig ook kritisch spreekt.”

De „onopgeefbare verbondenheid” met Israël verwijst volgens het synodebestuur naar de gezamenlijke wortels van kerk en synagoge. „Het is een misverstand te menen dat deze verbondenheid geen ruimte laat voor kritiek op bijvoorbeeld de politiek van de staat Israël.”