Het kabinet heeft donderdagavond in de eerste termijn van het spoeddebat over de toekomstige Nederlandse betrokkenheid bij Afghanistan de rijen gesloten gehouden.
Premier Balkenende, de vicepremiers Bos en Rouvoet en de ministers Verhagen (Buitenlandse Zaken) en Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) onderstreepten allen dat het kabinet verschillende manieren onderzoekt waarop Nederland actief kan blijven in Afghanistan na augustus 2010, inclusief de optie voor een militaire missie in Uruzgan.
Allen stelden dat de ministerraad vrijdag moet beslissen of Nederland ingaat op het verzoek van de NAVO om een trainingsmissie te gaan uitvoeren in Uruzgan. De PvdA-ministers erkenden wel dat zij daar tegen zijn.
De oppositie poogde talloze malen een wig te drijven tussen de ministers, maar dat lukte niet.
Op een punt was er wel verschil van mening tussen premier Balkenende en vicepremier Bos. De minister-president gaf aan dat hij het voorbarig vindt dat Bos al heeft gezegd dat hij tegen een missie in Uruzgan is. Bos heeft er geen behoefte iets terug te nemen en „dat dit impliceert dat ik het niet prematuur vind.” Hij had met zijn uitlatingen duidelijkheid willen scheppen over het standpunt van de PvdA-ministers in het kabinet, zei hij.
Minister Verhagen zei tijdens het debat dat het bij de NAVO bekend was dat Nederland niet voetstoots akkoord zou gaan met een verzoek om langer te blijven in Afghanistan. Maar in zijn contacten met de NAVO is niet een „onbespreekbare” optie naar voren geschoven. „Ik ga niet met de secretaris-generaal praten over opties waarop een veto ligt.”
Hij herhaalde dat een verzoek van de NAVO een eis was om binnen de top van het kabinet en de drie meest betrokken ministers verder te praten over Afghanistan. Volgens Verhagen is een optie niet onbespreekbaar als er over wordt gesproken.
Gebruikelijk is dat de NAVO pas een verzoek indient als er overeenstemming is, maar Verhagen zei dat hij de NAVO gezegd heeft dat er nog geen kabinetsbesluit was en geen commitering aan een verzoek.
Het verzoek aan de NAVO is afgestemd met alle ministers, ook met vicepremier Bos. Verhagen wilde niet ingaan op de verbazing die Bos op 11 februari uitte in een tv-programma over het NAVO-verzoek. Verhagen ontkende dat Bos de exacte inhoud kende van de brief, waarin Nederland wordt gevraagd een jaar langer in Uruzgan te blijven, iets wat de PvdA niet wil.
