Dat bleek donderdag tijdens het debat over de begroting voor ontwikkelingshulp. Het kabinet besloot in de zomer extra te bezuinigen op ontwikkelingshulp door de koppeling tussen de groei van de economie en het budget voor ontwikkelingshulp niet toe te passen. Voor 2025 scheelt dit 319 miljoen euro. Het zogeheten koppelen van het budget aan het bruto nationaal inkomen (bni) gebeurt al sinds 1975. In de formatie is niet afgesproken dit te veranderen. In de Kamer is, met NSC erbij, een meerderheid voorstander van de bni-koppeling.

NSC-Kamerlid Femke Zeedijk stelde dat er in het voorjaar waarschijnlijk financiële ruimte is. „Dan zijn wij de eersten die zeggen: luister, die extra inkomsten die we hebben door de economische groei gaan gewoon naar dit staand beleid.” De NSC’er heeft er „echt alle vertrouwen in” dat haar partij bij de discussie over de Voorjaarsnota „een punt” kan maken.

Afbraak

Veel oppositiepartijen hekelden de bezuinigingen, soms in felle bewoordingen. „Deze begroting geeft uitdrukking en uitvoering aan het afbraakbeleid van deze regering”, stelde Daniëlle Hirsch (GroenLinks-PvdA).  „Iedere stem voor deze begroting is een stem voor het PVV-afbraakbeleid en een stem tegen mensenrechten”, bracht D66’er Mpanzu Bamenga in. Ook SP, DENK en de PvdD gebruikten het woord afbraak.

„Dit is de kettingzaag erin zetten. Dit is verre van goed bestuur”, zei CDA-Kamerlid Derk Boswijk tegen NSC’er Zeedijk. CU’er Don Ceder sprak van „verschrikkelijke bezuinigingen” en noemde de ontkoppeling met het bni een historische vergissing. Ook de SGP wil dat de koppeling terugkomt.

De grootste partij, de PVV, vierde juist feest. „Hier staat een gelukkige PVV’er”, zei Kamerlid Dennis Ram. „Er is licht aan het einde van de tunnel. Al achttien jaar zet een PVV-woordvoerder zich ervoor in om te stoppen met het uitgeven van bakken met belastinggeld aan ontwikkelingshulp.”

„Dit is de kettingzaag erin zetten; dit is verre van goed bestuur” - Derk Boswijk, Kamerlid CDA

Coalitiepartij VVD verdedigde de bezuiniging. „Ook met die bezuinigingen staan wij nog steeds ver boven landen als Canada, Australië, de Verenigde Staten en talloze Europese landen. Dat is dus niets om ons voor te schamen”, aldus Kamerlid Roelien Kamminga.

Het ligt in de lijn der verwachting dat veel oppositiepartijen tegen de begroting zullen stemmen. In de Tweede Kamer is dat voor het kabinet niet problematisch, maar voor een meerderheid in de Eerste Kamer zijn minimaal acht voorstemmen uit de oppositie nodig.

UNRWA

Zowel PVV als SGP dienden voorafgaand aan het debat een wijzigingsvoorstel in om de bijdrage aan UNRWA te schrappen. In 2025 gaat het om 19 miljoen euro. Coalitiepartij VVD is daar niet voor, zei een woordvoerder donderdag desgevraagd. Daarmee lijkt de kans op een meerderheid voor de voorstellen verkeken.

Minister Reinette Klever kwam zelf donderdag nog niet aan het woord. Het debat over de begroting van ontwikkelingshulp wordt volgende week voortgezet.