Aan de besluitvorming over de nota ”Uw koninkrijk kome. Als pelgrims onderweg met Joden en Palestijnse christenen” ging een urenlange bespreking vooraf. Diverse onderdelen van het veertig pagina’s tellende rapport riepen bij de synodeleden talloze vragen op, onder meer over de verhouding tussen internationaal recht en de Bijbel, en over „beladen woorden”, zoals koloniaal verleden, genocide en apartheid.

Ds. A.N. van der Wind (Kerkwijk) vroeg in de nota explicieter aandacht te geven aan de betekenis van de Heere Jezus Christus. Ds. D.C. Groenendijk (Woerden) sloot daarbij aan: „Jezus is de Heilbrenger voor alle volken, Joden en niet-Joden.”

Lees ook

Generale synode PKN • Nieuwe hoogleraren voor de PThU

Onmogelijk

Ds. Van Heijningen uit Alblasserdam diende een tegenvoorstel in, medeondertekend door onder anderen prof. dr. H. van den Belt (Woudenberg) en ds. A.L. Molenaar (Bruinisse). Zij zien in de nota „een serieuze poging tot zorgvuldig spreken”. Tegelijk denken ze dat het „onmogelijk is om in één nota te spreken over onze unieke en onopgeefbare verbondenheid met Israël en tegelijk over onze broederband met hen die Jezus liefhebben onder de Palestijnen. De complexiteit vraagt om twee afzonderlijke nota’s.”

„Israël en christenen uit de Palestijnen zijn zo met elkaar verknoopt, dat we hebben gezegd: We maken er één notitie van” - Dr. Eeuwout Klootwijk, beleidsmedewerker Kerk en Israël

Dr. Eeuwout Klootwijk, wetenschappelijk beleidsmedewerker Kerk en Israël, zag twee nota’s niet zitten. „Israël en christenen uit de Palestijnen zijn zo met elkaar verknoopt, dat we hebben gezegd: We maken er één notitie van.”

Het moderamen (bestuur van de synode) ontraadde het tegenvoorstel „zeer”. Uiteindelijk stemden 13 van de 59 synodeleden voor het tegenvoorstel, waarmee dit niet werd aangenomen.

Nieuws in beeld

Diaken G.T. Boom uit Valburg voert het woord tijdens de bespreking van het rapport ”Uw koninkrijk kome”. beeld RD, Anton Dommerholt

beeld RD, Anton Dommerholt

beeld RD, Anton Dommerholt

Ds. J. Menkveld (Giessenburg) miste in de nota een formulering die in een vorige nota over dit onderwerp (2008) wel was opgenomen, namelijk: „De stichting van de Joodse staat in 1948 kan niet losgezien worden van Gods ingrijpen, Zijn trouw aan Zijn volk.” Scriba dr. R. de Reuver zegde toe dit alsnog in ”Uw koninkrijk kome” te verwerken.

Blijvende belofte

Ds. Van der Wind miste in het rapport de notie dat de Joodse gemeenschap zich existentieel bedreigd voelt. „Dat hoort er fundamenteel wel in”, erkende scriba dr. De Reuver. Hij gaf aan dat aspect toe te voegen als het er nog „niet expliciet in staat”.

Ouderling-kerkrentmeester J. Smit (Wapenveld) was van mening dat „de Bijbelse onderbouwing van de bijzondere en unieke positie die Israël heeft voor de kerk” te weinig naar voren komt in de nota. Hij stelde met een amendement voor de tekst van de nota met een zin uit te breiden: „De kerk is op grond van de Bijbel allereerst verbonden met het volk Israël. De kerk erkent dat er voor het volk Israël een blijvende en bijzondere belofte geldt „dat heel Israël gered zal worden”.” Het moderamen ontraadde dit amendement. Met 26 van de 59 stemmen kreeg het vervolgens onvoldoende steun.

Uiteindelijk bracht preses ds. T. Bouw de nota ”Uw koninkrijk kome” in stemming en werd de nota aangenomen, met zestien stemmen tegen.

„Rond de besluitvorming over het ambt zijn veel negatieve achtergrondgeluiden hoorbaar” - Opstellers brief aan moderamen PKN

Reflectie

Ds. Molenaar, ds. E.K. Foppen (Den Haag), ds. Van Heijningen en ds. H.G.T. van Welie-Kaai (Bussum) vroegen aandacht voor het functioneren van de synode. Zij schreven hierover een brief aan het moderamen, die door dertien andere synodeleden mede ondertekend was. Daarin blikken ze terug op het traject dat heeft geleid tot het aannemen van een rapport over de ambtsvisie in juni.

„Rond de genoemde besluitvorming zijn er veel negatieve achtergrondgeluiden hoorbaar”, schrijven ze. „Kunnen we meer doen dan deze geluiden negeren?” Ook willen ze weten hoe het moderamen de „machtsverdeling tussen moderamen, dienstenorganisatie en synode” beoordeelt.

De synodeleden vragen „dringend te overwegen” na het afscheid van scriba dr. De Reuver per juli 2025 „een interim-scriba te benoemen voor de periode van ongeveer anderhalf jaar met de opdracht om de machtsverhoudingen in en rond de synode te heroverwegen”.

Ouderling-kerkrentmeester A. Haasnoot (Putte) vond het „jammer” dat het tot deze brief is gekomen. Diverse zaken daarin zijn, zei hij, op „een scherpe manier” verwoord. Ook worden er zaken aangehaald die met onderwerp „niets te maken hebben”.

Het moderamen gaf aan een aantal vragen van de briefschrijvers over „werkprocessen” schriftelijk te zullen beantwoorden. Daarna kan de synode beslissen of zij de evaluatie van het ambtstraject „in het geheel wenselijk acht”. De vragen over de onderlinge verhoudingen „dienen aan de orde te komen in het deelproject ”Toekomstgerichte synode””. De synode stemde met deze aanpak in.

Revisieverzoeken

Donderdagavond boog de synode zich over de vraag of twaalf (identieke) revisieverzoeken moeten worden behandeld over het in juni aangenomen ambtsrapport. Daarin gaat het onder meer over de beroepsprofielen voor pastor en predikant. De indieners van de revisieverzoeken uiten de zorg dat hun toekomstperspectief als predikant binnen de kerk in de nieuwe systematiek „wordt beperkt”.

Lees ook

Synode geeft na urenlange discussie groen licht voor pastor in PKN

Moderamenlid diaken J.W. Stam gaf aan dat de revisieverzoeken geen nieuw element inbrengen en dat er schade „wordt geclaimd die we op dit moment nog niet weten”. Desondanks wilden sommige synodeleden de verzoeken in behandeling nemen. Ds. Foppen gaf daarbij aan dat hij het gevoerde proces „zeer onzuiver” vindt. Uiteindelijk was er geen meerderheid voor het in behandeling nemen van de revisieverzoeken. Scriba dr. De Reuver zegde wel toe met indieners in gesprek te zullen gaan.