Meer dan tachtig predikanten, kerkenraden en leden van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) hebben in een open brief hun zorgen geuit over de houding van hun kerk tegenover „de Joodse staat Israël, in het bijzonder over de roeping van de kerk om gestalte te geven aan de onopgeefbare verbondenheid met Israël”.
De vorige week gepubliceerde open brief is geschreven door ds. A. (Arenda) Haasnoot, predikante van de protestantse gemeente De Brug in Spijkenisse en voormalig bestuurslid van de PKN. De brief is gericht aan het moderamen van de synode en aan scriba dr. R. de Reuver, mede met het oog op de vaststelling van de nota ”Uw koninkrijk kome. Als pelgrims onderweg met Joden en Palestijnse christenen” in november.
Een eerste open brief verscheen in april. Daarin waren de ondertekenaars kritisch over een boodschap die dr. De Reuver en Jurjen de Groot, directeur van Kerk in Actie, op Goede Vrijdag naar buiten brachten over de oorlog in en rondom Gaza, en over een interview met dr. De Reuver in dagblad Trouw. „Het treft ons pijnlijk”, schrijft ds. Haasnoot in de tweede open brief, „dat u op de meeste vragen, die bij een aanzienlijke achterban leven, niet serieus ingaat.”
Onderbelicht
In de nota die de synode in november gaat vaststellen, worden volgens de ondertekenaars van de open brief een aantal zaken onderbelicht. Zo hoort het uitgangspunt van de kerk niet allereerst te liggen in het volkerenrecht, maar bij het bestaansrecht van Israël, stellen zij. „In hoeverre heeft u oog voor de existentiële nood waarin Israël verkeert te midden van de volkeren? Voor het feit dat het land op grond van islamistische uitgangspunten door Hamas (verwoord in hun Manifest), en vele landen rondom, met vernietiging bedreigd wordt? Dat zowel Israël als Palestijnen lijden onder de islamistische terreur van organisaties als Hamas en Hezbollah? Dit alles is volledig onderbelicht in uw nota.”
Daarnaast zou de PKN te weinig theologische ruimte bieden „om op grond van de vele Bijbelse profetieën te geloven dat Israël door de God van Israël is teruggebracht naar het land dat al aan Abraham is beloofd”.
Anti-Israël
De ondertekenaars vinden het „terecht” dat de PKN de „gemarginaliseerde positie van Palestijnse christenen” benoemt. Maar: „met deze nota bevestigt u opnieuw het staande beleid dat er veel geldstromen richting Palestijnse christenen gaan. Naast de concrete steun in praktische hulp ondersteunt Kerk in Actie hiermee ook de theologische visie van veel Palestijnse kerken. Vele zijn gelieerd aan de organisatie Sabeel, die een Palestijnse bevrijdingstheologie propageert”.
Dat klinkt heel mooi, schrijft ds. Haasnoot, „maar in hun theologische uitwerking uiten deze theologen zich zeer anti-Israël en ook zijn zij de bron van activistische groeperingen die zich zowel tegen Joden als tegen de Joodse staat uitspreken”.
De ondertekenaars vragen de PKN deze punten in haar beleid te verwerken, om zo de „onopgeefbare verbondenheid met Israël”, waarover de kerkorde spreekt, „daadwerkelijk gestalte” te geven.
De brief van ds. Haasnoot is ondertekend door onder anderen ds. F. A. J. (Frank) Heikoop, Piet Vergunst en Kees de Vreugd.
Perspectieven
De Protestantse Kerk heeft de brief ontvangen, aldus een woordvoerder. „Veel perspectieven zijn gehoord en dit heeft geleid tot de notitie zoals die nu voorligt. Deze zal worden geagendeerd voor de synodevergadering van november en daar zullen het gesprek en de besluitvorming plaatsvinden.”
