Buy now, pay later. Binnen enkele weken is het, als het aan betaalbedrijven Klarna en Adyen ligt, ook mogelijk om in winkelstraten achteraf te betalen. Eerder was die optie er al bij online webshops. De uitbreiding naar de winkelstraat is tot groot ongenoegen van de Kamer. Staatssecretaris Coenradie (Justitie) zegt toe deze week nog met de betaaldiensten om tafel te gaan. Zij wil kijken wat er mogelijk is om de uitbreiding te voorkomen.

De achterafbetaaldiensten voor webshops zorgden eerder al voor ophef. Vooral omdat die methode populair is onder jongeren. Officieel is achteraf betalen pas mogelijk als je meerderjarig bent, maar in de praktijk is dit lang niet altijd het geval. Ook jongeren kunnen nu eenvoudig spullen kopen en die pas later betalen. Met als gevolg dat minderjarigen sneller in de schulden terechtkomen.

Daar ligt volgens Ceder ook het probleem. Als het kabinet nu niet ingrijpt, is het ChristenUnie-Kamerlid bang voor een „schuldenepidemie”. Daarom vraagt hij Coenradie wat het kabinet van plan is te doen tegen deze ontwikkelingen. Omdat het kabinet afgelopen week in gesprek was met betalingsdiensten, is Ceder benieuwd of het kabinet overvallen is door deze ontwikkelingen.

De staatssecretaris beaamt de zorgen van het Kamerlid: ook volgens haar verhoogt de uitbreiding de kans op „overkreditering bij jongeren”. Het kabinet, zo zegt de staatssecretaris, is al langer bezig met regelgeving rond achteraf betalen. Op dit moment vallen deze diensten nog onder Europese richtlijnen, waardoor ze minder streng zijn. In 2026 gaat dat veranderen; eerder is dit volgens de staatssecretaris niet mogelijk.

Wel bestaat er nu al een gedragscode die ook ondertekend is door de betalingsdiensten. Hierin zijn onder meer afspraken gemaakt over de leeftijdscontroles. In de praktijk blijken deze alleen niet te werken. In 2023 vonden bijna 600.000 betalingen van minderjarigen plaats waarbij pas achteraf betaald werd. Ook de schulden onder jongeren zijn in dat jaar flink toegenomen. De leeftijdsverificatie blijkt alleen te bestaan uit het invullen van je geboortedatum, die makkelijk te vervalsen is.

De Kamer stipt ook de strategie en het verdienmodel van bedrijven als Klarna aan. Deze bedrijven komen aan hun geld door het feit dat mensen te laat betalen. Ze hebben er dus belang bij als mensen niet betalen.

„Er is een enorme schuldenproblematiek bij jongeren, maar ook bij gezinnen” - Arend Kisteman, Kamerlid VVD

Ceder stond niet alleen in zijn betoog: SGP, CDA, SP en VVD zien het kabinet het liefst zo snel mogelijk ingrijpen. VVD-Kamerlid Arend Kisteman wees daarbij op „de enorme schuldenproblematiek bij jongeren, maar ook bij gezinnen”.

Over twee weken komt het kabinet met een brief naar de Kamer over de algehele schuldenaanpak. Hierin zullen het achteraf betalen en de ontwikkelingen daarvan ook aan bod komen.