Joodse scholen in Amsterdam blijven vrijdag dicht
Volg de laatste ontwikkelingen in Israël na de aanval van Hamas van afgelopen zaterdag.
Advertentie
Het liveblog van donderdag 12 oktober is gesloten. Voor het nieuwe liveblog klik hier.
De Franse politie heeft traangas en een waterkanon gebruikt om pro-Palestijnse demonstranten uit elkaar te drijven. Pro-Palestijnse protesten werden eerder op de dag verboden, omdat het waarschijnlijk zou zijn dat die demonstraties „de openbare orde verstoren”.
President Emmanuel Macron heeft de demonstranten tot kalmte gemaand en gevraagd om het conflict tussen Israël en Hamas niet te verplaatsen naar Frankrijk. Naar schatting waren honderden mensen ondanks het verbod naar de Place de la République gekomen om te protesteren. Volgens de krant Le Monde wordt ook in andere Franse steden gedemonstreerd.
In Frankrijk wonen zowel veel moslims als joden en conflicten in het Midden-Oosten hebben vaker tot onrust in Franse steden geleid.
Franse aanklagers zijn een onderzoek begonnen naar terrorisme van de Palestijnse militante beweging Hamas. Bij de aanvallen die Hamas tegen Israël uitvoert zijn zeker dertien Franse burgers gedood, zei president Emmanuel Macron donderdag.
Het onderzoek draait om moord, poging tot moord en ontvoeringen van onder meer minderjarigen door de beweging die in de Europese Unie al is aangemerkt als terroristische organisatie. Macron herhaalde donderdag nog eens dat Hamas in zijn ogen terroristisch is en dat Israël het recht heeft om zich te verdedigen. Hij zei dat Frankrijk er alles aan zal doen om de gijzelaars vrij te krijgen, „wat hun nationaliteit ook is”.
Duitsland opende eerder ook al een onderzoek naar misdaden van Hamas tegen Duitse burgers.
Vrijdag staan er niet langer twee vluchten gepland om Nederlanders op te halen in Israël. Het ministerie van Buitenlandse Zaken meldt dat er vrijdag één repatriëringsvlucht in de planning zit. De tweede vlucht lukt niet en dat heeft alles te maken met onder meer de „operationele planning”, aldus het ministerie.
Nederlanders die mee willen op een repatriëringsvlucht moeten zich melden bij het informatiepunt van Buitenlandse Zaken. Het ministerie laat weten dat met vrijwel iedereen die zich sinds zaterdag heeft gemeld, contact is geweest. Maar er melden zich nog steeds nieuwe mensen aan, dus „het bellen door het ministerie gaat onverminderd door”.
Demissionair minister Hanke Bruins Slot zei eerder al dat er meer dan twee vluchten nodig zijn om Nederlanders uit Israël en de Palestijnse gebieden te halen, omdat meer mensen zich hebben gemeld die terug naar Nederland willen. „Dat betekent dat we nieuwe vluchten aan het organiseren zijn en dat zullen we doen zolang dat mogelijk is”, aldus de bewindsvrouw.
Bijna tweehonderd Nederlanders werden woensdag met een vlucht van Defensie uit Tel Aviv opgehaald. Donderdag haalt opnieuw een vliegtuig van Defensie ongeveer tweehonderd Nederlanders in Israël op. Aanvankelijk zou de KLM deze tweede vlucht uitvoeren. De maatschappij zag daar vanaf om veiligheidsredenen.
De Israëlische regering heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken foto’s en video’s getoond van onder anderen een baby doorzeefd met kogels, onthoofde soldaten en levend verbrande jongeren in hun auto’s of schuilplaatsen.
„Het is gewoonweg verdorvenheid op de ergst denkbare manier”, zei Blinken tijdens zijn bezoek aan Tel Aviv om solidariteit te betuigen met Israël, na de uiterst bloedige aanval van de radicale islamitische beweging Hamas. „Beelden zeggen meer dan duizend woorden. Deze beelden zijn misschien wel een miljoen waard.”
„Vandaag staan wij hier voor Israël, voor Israëls recht om zichzelf te verdedigen, en Israëls plicht om haar burgers te beschermen tegen de barbaarse terreur van Hamas”, zei Naomi Mestrum, directeur van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), in haar toespraak op de Dam bij de manifestatie Samen voor Israël. „We staan hier schouder aan schouder met onze broeders en zusters in Israël. We zullen jullie steunen en we leven met jullie mee, dag en nacht.”
Mestrum zei het „hartverwarmend” te vinden hoeveel mensen zich ondanks politieke en religieuze verschillen solidair tonen met de slachtoffers van de aanval van Hamas. Na de speech van Mestrum werd een minuut stilte gehouden. Vervolgens kwamen zangeres Lenny Kuhr en Rachel Meijler aan het woord. De 19-jarige kleinzoon van Kuhr is bij de strijd in Israël gewond geraakt, zijn toestand is inmiddels stabiel. Meijler, die in Israël woont, maar uit veiligheidsoverwegingen is teruggekeerd, verloor haar neef die bij het festival was waar honderden mensen werden vermoord.
Oud-minister Uri Rosenthal vergeleek „de moorddadige bende” Hamas met IS en Hezbollah. Allemaal zijn ze volgens Rosenthal „uit op het uitmoorden van Joden in Israël, overal, waar ook ter wereld”. Hij noemde Hamas bovendien „de vijand van vreedzame Palestijnen”. Rosenthal zei het goed te vinden dat burgemeester Halsema de Israëlische vlag liet wapperen, wat met luid gejuich ontvangen werd, en hij zei het als Rotterdammer „droef” te vinden dat burgemeester Ahmed Aboutaleb „dat niet durfde”. Oud-minister Ferd Grapperhaus pleitte op het podium voor „zero-tolerance” wat betreft antisemitisme in de Nederlandse samenleving.
Een rabbijn hield een gebed, de kaddisj, waarna „het lied van de hoop” werd gezongen. De eerder uitgedeelde bloemen werden aan het eind van de manifestatie in de vorm van een Davidster neergelegd. De organisatie en de politie verzochten aanwezigen om voor hun eigen veiligheid de Israëlische vlag op te bergen bij vertrek.
Op de manifestatie kwamen enkele duizenden mensen af. Onder de aanwezigen waren VVD-Kamerlid Ulysse Ellian, wiens vader rechtsgeleerde Afshin Ellian als spreker op het podium stond, ChristenUnie-fractievoorzitter Mirjam Bikker en raadslid Itay Garmy van Volt in Amsterdam.
In Den Haag was donderdag een pro-Palestijnse demonstratie. Iets na 17.30 uur waren er enkele tientallen mensen op de been op het Plein. Ze hadden Palestijnse vlaggen bij zich en droegen spandoeken met teksten als ‘Boycot Israël’.
Reiskoepel ANVR ziet vooralsnog geen annuleringen voor vakantiebestemmingen als Egypte en Jordanië voor de herfstvakantie, na de uitbraak van de oorlog tussen Israël en de radicaalislamitische Hamasbeweging.
„Annuleringen hebben we gelukkig niet voor de omliggende landen. Het zou kunnen dat de boekingen in de nabije toekomst gaan afnemen maar voorlopig zien we dat nog niet. Dit zal afhankelijk zijn van wat er gebeurt”, zegt Hanita van der Meer van de reisorganisatie.
Volgens haar zitten de boekingen voor de herfstvakantie flink in de lift. Vergeleken met vorig jaar gaat het om een plus van 20 procent. Ten opzichte van de herfst 2019, de periode vóór corona, gaat het eveneens om een stijging met een vijfde.
„De Canarische eilanden, Griekenland en Turkije zijn booming omdat het nog allemaal open is als einde van de zomer. Maar ook zien we veel boekingen voor Kaapverdië, Mexico, Thailand, Curaçao en Bonaire”, stelt Van der Meer.
Ook autovakanties doen het volgens haar goed. „Bijvoorbeeld naar Denemarken. Kids willen naar Legoland.” Stedentrips zijn volgens de ANVR zoals altijd populair. „En daar wordt meer en meer gekozen om met de trein te reizen.”
De Palestijnen kunnen voorlopig niet op extra humanitaire hulp van Nederland rekenen. Eerder deze week kondigde demissionair minister Liesje Schreinemacher (Ontwikkelingssamenwerking) aan dat alle bestaande hulp wordt voortgezet. Maar daar nog een bedrag bovenop doneren zit er volgens haar dit jaar niet in.
Een groot deel van mijn begroting gaat al naar asielopvang in Nederland, zegt ze in de marge van de jaarvergadering van de Wereldbank in Marrakech. „Ik heb vorige maand nog 5 miljoen euro kunnen vrijmaken voor humanitaire hulp aan Marokko. Verder is alles aan het begin van het jaar al verdeeld.”
De UNRWA, de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen, riep de internationale gemeenschap deze week op om 104 miljoen dollar te doneren voor dringende hulp aan de Gazastrook. Gaza wordt gebombardeerd door Israël na de aanval van Hamas. Israël heeft ook een volledige blokkade van Gaza afgekondigd. Israël wil dat pas opheffen als Hamas Israëlische gijzelaars vrijlaat.
Met de hulp aan de Palestijnen is dit jaar niettemin al 51 miljoen euro gemoeid. Het geld gaat naar projecten van onder meer VN en hulporganisaties. Meer geld voor hulp heeft daar voorlopig ook weinig zin, voegt Schreinemacher toe. „Organisaties moeten het wel kunnen wegzetten. Spullen moeten daar wel terecht kunnen komen bij de mensen die het nodig hebben. Dat is nu heel lastig.”
Begin 2024 is het volgens de minister wel weer interessant om te kijken of er meer hulp geboden kan worden aan de Palestijnen. Ze benadrukt dat Nederlands veroordeling van de „terroristische aanval” van Hamas op Israël de humanitaire hulp in het gebied niet in de weg staat.
De Israëlische oud-premier Yair Lapid doet niet mee aan de nieuwe noodregering. De oppositieleider wil geen deel zijn van een regering waar ook ultraorthodoxe en uiterst rechtse partijen in zitten. Daarnaast verwijt hij de regering van premier Benjamin Netanyahu „onvergeeflijk falen” dat de huidige grootschalige aanval van Hamas mogelijk zou hebben gemaakt.
Netanyahu kwam woensdag tot een akkoord over een noodregering met oud-defensieminister Benny Gantz, een andere oppositieleider. De eenheidsregering is bedoeld om alle partijen te verenigen zolang Israël in oorlog is met Hamas. Netanyahu en Gantz hebben ook plek vrijgemaakt voor Lapid om zich nog aan te sluiten, maar die slaat dat aanbod nu af.
Lapid had eerder al aangegeven wel bereid te zijn om deel te nemen aan een noodregering, maar wel onder de juiste voorwaarden. „Mijn aanbod staat nog steeds. Laten we de extremisten verwijderen uit de regering en de krachten bundelen om tot een verstandige, brede, sterke en effectieve regering te komen”, zei hij volgens de Israëlische krant Haaretz.
Lapid was premier tot afgelopen december, toen hij werd opgevolgd door Netanyahu. Die sloot een coalitie die door analisten de meest rechtse in de geschiedenis van Israël wordt genoemd.
Advertentie
Het dreigingsniveau in Nederland wordt vooralsnog niet verhoogd, zegt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid. De Hamasbeweging heeft moslims overal ter wereld opgeroepen vrijdag te protesteren om de Palestijnen steun te betuigen. Verscheidene Joodse organisaties zeggen dat de angst voor antisemitische incidenten hierdoor verder is toegenomen. De dienst zegt echter „geen aanleiding te zien” het dreigingsniveau te verhogen.
Het huidige dreigingsniveau staat op aanzienlijk, wat betekent dat een terroristische aanslag in Nederland voorstelbaar is.
De dienst zegt op de hoogte te zijn van het bericht dat een aantal Joodse scholen in Amsterdam vrijdag de deuren dichthoudt. „De NCTV is extra alert en neemt waar nodig extra veiligheidsmaatregelen, zichtbaar en onzichtbaar”, aldus de dienst. Over de aard van die extra maatregelen kon de woordvoerster niets zeggen.
Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) en het Centraal Joods Overleg (CJO) lieten donderdag weten dat de angst voor incidenten en antisemitisme is toegenomen door de oproep van Hamas. CJO-voorzitter Hans Weijel zegt over het dreigingsniveau dat er ook nog zoiets is als „een gevoelsdreiging”. „De Joodse gemeenschap wil dat de overheid ze beschermt. De overheid verzekert ons dat dat ook gebeurt.” Weijel zegt daar „blij” mee te zijn, maar ook dat de oproep van Hamas „iedereen niet in de koude kleren is gaan zitten”.
Daarover zegt de NCTV „al sinds afgelopen week extra alert te zijn, voor alle Joodse instellingen in Nederland”, aldus de woordvoerster. Daar vallen onder meer scholen en synagogen onder.
Het verhogen van het dreigingsniveau „is echt een grote stap”, zei de woordvoerster. Er zijn nog twee andere niveaus die volgen op ‘aanzienlijk’: ‘substantieel’, dan is de kans op een terroristische aanslag in Nederland „reëel”, en ‘kritiek’, waarbij een terroristische aanslag in Nederland „op handen is”, valt te lezen op de NCTV-website.
Frankrijk verbiedt alle pro-Palestijnse demonstraties. De stap volgt op de uitbraak van een oorlog tussen Israël en de Hamasbeweging in de Palestijnse Gazastrook.
De Franse minister van Binnenlandse Zaken, Gérald Darmanin, vaardigde een verbod uit omdat pro-Palestijnse demonstraties „waarschijnlijk de openbare orde zullen verstoren”. Personen die toch iets willen organiseren, zouden moeten worden gearresteerd.
Hamas riep eerder deze week de moslimwereld op vrijdag te protesteren en steun te betuigen.
Nu het geweld bij Gaza en in Israël is opgelaaid, vrezen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever de gevolgen daarvan. Dat zegt de Palestijnse Nederlander Nabil Sahhar. Zijn familie woont in Oost-Jeruzalem en blijft zoveel mogelijk thuis, uit angst voor vergeldingen van Israëliërs.
„Mijn broer wandelde iedere avond door zijn buurt. Gisteren vertelde hij aan de telefoon dat hij dat nu niet meer doet”, zegt Sahhar. „Ze zijn bang dat Israëlische militairen of kolonisten uit nederzettingen wraak zullen nemen vanwege de aanval op Israël door Hamas. Mensen zijn voorzichtig nu, ze voelen zich vogelvrij in hun eigen land en houden zich gedeisd.”
Volgens Sahhar bevoorraden mensen zich. „Men haalt eten, aanstekers en kaarsen. Planken in de supermarkten zijn leeg. Ik verwacht niet dat het stil blijven op de Westelijke Jordaanoever.”
Sahhar en zijn familie zijn christelijke Palestijnen. Volgens hem heeft het conflict niets met religie te maken. „Wij lijden ook onder de Israëlische bezetting.” Hij vindt dat wereldleiders te snel de kant van Israël kiezen. Sahhar: „De wereld roept dat Israël het recht heeft om zich te verdedigen. Maar wie beschermt ons Palestijnen? Wij bezetten Israël niet, Israël bezet ons.”
Israël blokkeert de toevoer van brandstof, elektriciteit, voedsel en water. Het land reageert daarmee op de aanval van Hamas afgelopen zaterdag. Ook voert het Israëlische leger bombardementen uit op Gaza. Daarbij zijn al meer dan 1200 Palestijnen gedood.
De Britse opperrabbijn Ephraim Mirvis is donderdag op audiëntie gegaan bij koning Charles. De twee spraken elkaar op Buckingham Palace.
Het gesprek ging over manieren om „interreligieuze harmonie” in het Verenigd Koninkrijk te ondersteunen, schreef het Britse hof na afloop op sociale media. Ook spraken de koning en de rabbijn over hun hoop op vrede wereldwijd.
Mirvis had veel steun aan het gesprek. „In een tijd waarin Joden over de hele wereld rouwen na het onuitsprekelijke kwaad dat is gepleegd tegen geliefden in Israël, wil ik Zijne Majesteit koning Charles bedanken voor het persoonlijk uiten van zijn diepe bezorgdheid en voor zijn steun aan de Joodse gemeenschap,” schreef hij op X, voorheen Twitter. „Zijn woorden van troost en solidariteit geven ons kracht in deze donkere tijd.”
Hamas en andere Palestijnse groepen moeten verantwoordelijk gesteld worden voor het geweld, de gijzelingen en de aanvallen in Israël, vindt Amnesty International. De mensenrechtenorganisatie spreekt van „flagrante” schendingen van internationaal recht en een „ijzingwekkende veronachtzaming van mensenlevens”. De organisatie heeft ook kritiek op de Israëlische belegering van Gaza.
Amnesty hekelt de „wrede en brute misdaden” van de Palestijnse organisaties „waaronder standrechtelijke executies, gijzelingen en de willekeurige raketaanvallen op Israël”. De organisaties zegt onderzoek te doen naar de misdrijven die zijn gepleegd.
„We hebben ijzingwekkende video’s geverifieerd waarop te zien is hoe gewapende mannen op burgers schieten en mensen wegslepen als gijzelaars”, zegt de secretaris-generaal van Amnesty Agnès Callamard in een statement. Het vermoorden van burgers is volgens haar „een oorlogsmisdaad” die „niet te rechtvaardigen” is. „Alle ontvoerde burgers, onder wie kinderen, moeten onmiddellijk vrijgelaten worden.”
Amnesty merkt ook op dat door Israëlische aanvallen op Gaza vele honderden doden zijn gevallen. Het gaat met name om burgers, onder wie kinderen. „De onlangs aangescherpte blokkade waardoor de toevoer van water, elektriciteit, voedsel en brandstof is afgesloten, verergert de toch al catastrofale humanitaire crisis in Gaza.” Volgens Amnesty is sprake van zogenoemde collectieve straffen, een oorlogsmisdaad. Toch benadrukt Callamard dat de Israëlische misdaden de „afschuwelijke daden” van Hamas en andere groepen niet kunnen rechtvaardigen.
De internationale hulporganisatie Artsen zonder Grenzen (AzG) wil dat de Rafah-grensovergang tussen Egypte en de Gazastrook weer volledig opengaat. Dat zou nodig zijn om het zwaar gebombardeerde gebied te voorzien van humanitaire hulp, zoals water, voedsel en medicijnen. Een AzG-verpleger in de Gazastrook zegt tegen het ANP dat de meeste goederen snel opraken en dat de situatie „wanhopig” is.
De Amerikaanse Cali Callahan werkt sinds begin augustus met Palestijnse gezondheidsmedewerkers op een eerste hulp in de Gazastrook. Ze ziet sinds de geweldsuitbarsting van afgelopen zaterdag dat de ziekenhuizen overvol liggen en dat de voorraden er snel doorheen gaan. „Normaal hebben we voor twee maanden aan medische middelen in de opslag. Nu ging de voorraad van drie weken er in drie dagen doorheen.” Daarnaast zorgen de vele bombardementen ervoor dat het lastig is om medische middelen op de juiste plek te krijgen.
Omdat de enige elektriciteitscentrale van Gaza er woensdag mee opgehouden is, zijn de ziekenhuizen aangesloten op noodgeneratoren, maar ook die zullen het niet lang volhouden. Callahan schat dat het een kwestie van enkele dagen is voordat de ziekenhuizen zonder stroom komen te zitten. Door de totale blokkade van Israël komt brandstof namelijk ook de Gazastrook niet meer binnen.
De grote tekorten zorgen voor een onhoudbare situatie in de ziekenhuizen. „Straks zijn er geen couveuses meer voor baby’s en is er geen zuurstof meer voor patiënten”, zegt Callahan. Ze benadrukt dat er naast de duizenden mensen die met brandwonden of andere verwondingen binnenkomen na bombardementen ook veel Palestijnen zijn die sowieso al chronische zorg nodig hadden. Zij worden nu de dupe van de chaos in de ziekenhuizen. „Mensen komen straks niet eens meer op een wachtlijst, ze gaan gewoon dood. De ziekenhuizen worden mortuaria.”
AzG schrijft in een verklaring „geschokt” te zijn over zowel „de brute massamoorden op burgers door Hamas” als over „de massale aanvallen op Gaza die nu door Israël worden uitgevoerd”. AzG roept op tot het onmiddellijk staken van het „willekeurige bloedvergieten”.
Socialmediaplatform X heeft honderden accounts verwijderd die in verband worden gebracht met de militante Palestijnse beweging Hamas. Sinds de aanval van Hamas-strijders op Israël afgelopen zaterdag heeft het platform ook „tienduizenden berichten verwijderd of voorzien van labels”, schrijft topvrouw Linda Yaccarino.
X, voorheen bekend als Twitter, kreeg van Eurocommissaris Thierry Breton kritiek omdat het bedrijf te weinig zou doen tegen een golf aan nepnieuws na de uitbarsting van geweld tussen Hamas en Israël. Hij wilde van het Amerikaanse bedrijf opheldering over het bestrijden van desinformatie en berichten die oproepen tot geweld.
Yaccarino schrijft in haar antwoord, dat ze op X heeft gepubliceerd, dat het bedrijf in totaal tachtig verzoeken uit de Europese Unie kreeg om bepaalde accounts of berichten uit de lucht te halen. X heeft volgens haar ook extra medewerkers ingezet om desinformatie tegen te gaan na de aanval van Hamas.
De zorgen over de toename van desinformatie op X namen toe door de massaontslagen die Elon Musk doorvoerde nadat hij het bedrijf vorig jaar kocht voor 44 miljard dollar. Door die ontslaggolf verdwenen ook veel moderators, medewerkers die bijvoorbeeld verboden of haatdragende berichten tegenhouden.
Naast X waarschuwde Breton ook Meta, het moederbedrijf van Facebook en Instagram, over een toename van desinformatie en haatzaaiende berichten.
Joodse scholen in Amsterdam gaan vrijdag niet open. Dat bevestigt de schoolorganisatie Stichting Joodse Kindergemeenschap Cheider na berichtgeving van Het Parool en AT5. Of het om een voorzorgsmaatregel gaat of dat er een concrete dreiging is, wil de school niet zeggen. Of de scholen volgende week weer opengaan, is niet duidelijk.
Het Cheider is een van de joodse scholen in de stad. Het besluit geldt ook voor de basisschool Rosj Pina en de middelbare school Maimonides.
De radicaalislamitische Palestijnse beweging Hamas heeft moslims opgeroepen vrijdag te demonstreren om de Palestijnen te steunen. Het CIDI zegt dat er onder joodse Nederlanders „absoluut angst” voor antisemitische incidenten is.
Hamas voerde ongeveer een week geleden vanuit de Gazastrook een grote aanval uit op Israël. Het leger van dat land voert vergeldingsacties uit. Duizenden mensen aan beide zijden zijn om het leven gekomen.
De Belgische regering versterkt de beveiliging van de Joodse gemeenschap in België. Er is verhoogde waakzaamheid voor antisemitische aanvallen, meldt premier Alexander De Croo op X, voorheen Twitter.
„Iedereen moet zich veilig voelen. België is een land dat verenigt, niet verdeelt”, aldus De Croo. Ook in België bestaat de vrees dat het conflict tussen Israël en de radicale Palestijnse beweging Hamas in de Gazastrook overslaat.
De Croo belooft verder „gestrande reizigers uit Israël” terug te brengen.
Het Israëlische leger geeft toe te hebben gefaald toen zaterdag de islamitische Hamasbeweging vanuit de Palestijnse Gazastrook Israël binnenviel. „De Israëlische defensiekrachten zorgen voor de veiligheid van het land en zijn burgers en zaterdagochtend hebben we dat in het gebied grenzend aan de Gazastrook niet gedaan”, aldus de hoogste militair van het land, Herzi Halevi.
Het is de eerste publieke verklaring van de chef-staf van de krijgsmacht, vergelijkbaar met de commandant der strijdkrachten in Nederland, sinds de uitbraak van de oorlog tussen Hamas en Israël. Halevi erkent fouten. De strijdkrachten konden het binnendringen van Hamas en ook de daaropvolgende slachting van burgers niet voorkomen.
„We zullen leren, we zullen onderzoeken, maar nu is het tijd voor oorlog”, aldus Halevi volgens Israëlische media. Hij benadrukt ook dat Israël al het mogelijke zal doen om de gijzelaars terug te halen die door Hamas en andere islamitische groeperingen naar de Gazastrook zijn ontvoerd.
Binnen de Nederlandse Joodse gemeenschap heerst „absoluut angst” voor incidenten na de oproep tot protest van de Palestijnse beweging Hamas, zegt het CIDI. Hamas wil dat moslims vrijdag protesteren als steunbetuiging aan de Palestijnen in de bezette gebieden en de Gazastrook. „Uit het verleden weten we dat iedere keer wanneer er een conflict was in Gaza dit zijn weerslag had op de Joodse gemeenschap in Nederland”, zegt directeur Naomi Mestrum.
Het CIDI zegt al „best heel veel” incidenten doorgestuurd gekregen te hebben, met name in de afgelopen dagen. „Dan gaat het vooral om kinderen die bang zijn. We hebben telefoontjes gehad van ouders wiens Israëlische of Joodse kinderen niet meer naar school durven. Zo kreeg een meisje in de klas al te horen dat het goed was dat Hamas het werk van Hitler afmaakte.”
Volgens Mestrum volgt altijd een piek in antisemitische incidenten na een conflict in Gaza. „Helaas zal dat dit keer niet anders zijn.”
Het CIDI organiseert donderdagmiddag om 17.00 uur op de Dam in Amsterdam een manifestatie om stil te staan bij de aanval van Hamas op Israël afgelopen weekend. „De beveiliging is enorm, burgemeester Halsema heeft gebeld en gezegd dat de veiligheid een groot aandachtspunt is”, zegt Mestrum.
Demissionair premier Mark Rutte zei eerder deze week dat de overheid extra alert is op de veiligheid van de Joodse gemeenschap, maar ook van Joodse objecten, zoals synagogen en scholen. Veiligheidsmaatregelen zullen zichtbaar en onzichtbaar zijn.
Voor de tweede dag op rij repatrieert de Nederlandse overheid in Israël gestrande burgers. Op vliegveld Ben Gurion in Tel Aviv wacht een jonge Nederlandse vrouw (23), die vanwege privacyredenen niet bij naam genoemd wil worden, op de terugvlucht. Ze besloot dat de situatie in Israël niet veilig genoeg meer was. „Ik krijg nu gelukkig de kans om terug te gaan, maar het was dagenlang onduidelijk.”
De vrouw had zich geregistreerd op de website Nederland Wereldwijd en werd woensdagavond gebeld door Buitenlandse Zaken voor de vlucht van donderdag. Daarvoor was het afwachten. „Op het nieuws zag ik dat de optie er was om naar huis te gaan, maar ik had geen idee hoe.” De vrouw zou aanvankelijk langere tijd in Israël verblijven als onderdeel van een educatief programma van de Israëlische overheid voor jongeren met een Joodse achtergrond. Ze woont in Nederland, maar heeft veel familie in Israël.
In de vertrekhal is het druk, daarom wacht ze de aankomsthal. „Hier kan ook een alarm afgaan en dat vind ik spannend. Thuis weet ik waar de schuilkelder is en waar ik heen moet, hier niet. De beveiliging is hier in Israël heel goed, daar vertrouw ik op.”
Ze kreeg van de Nederlandse overheid niet veel informatie over de vlucht, vertelt ze. „Het is geen commerciële vlucht, dus ik kan geen informatie vinden over op welk vliegveld we landen. De overheid zei tegen me: „Ga op het vliegveld op zoek naar de oranje hesjes en dan vertellen we meer”.” Aanvankelijk zou luchtvaartmaatschappij KLM de tweede vlucht donderdag uitvoeren, maar om veiligheidsredenen zag de maatschappij hiervan af. Een vliegtuig van Defensie haalt de Nederlanders nu op.
Buitenlandminister Hanke Bruins Slot zei woensdag dat Nederlanders worden opgehaald, omdat het steeds moeilijker werd om een vlucht naar Nederland te boeken. Woensdag vertrok een eerste militaire vlucht uit Eindhoven om Nederlanders op te halen na de aanval van zaterdag en het daaropvolgende geweld.
Tot dinsdag had ze geen plannen om naar Nederland terug te keren, maar besloot dat toch te doen. „Mijn familie en vrienden thuis maken zich zo ontzettend zorgen, dat ik heb besloten daarnaar te luisteren en tijdelijk terug te keren.” Ze hoopt snel terug te keren naar Israël. „Het voelt dubbel om mijn familie hier achter te laten in deze tijd, maar het is even het beste.”
Ze noemt de gebeurtenissen in Israël „verschrikkelijk”. „Meerdere vrienden en bekenden van mijn familie zijn vermist of vermoord. De spanning is er continu.”
Verscheidene bekende Nederlanders en politici branden vrijdagavond, met de viering van sabbat, twee kaarsen voor de Joodse gemeenschap in Israël. De actie is georganiseerd door ChristenUnie-fractievoorzitter Mirjam Bikker, Omroep MAX-baas Jan Slagter, SGP-Kamerlid Chris Stoffer en de organisatie Christenen voor Israël.
De actie wordt gesteund door een hele lijst bekende Nederlanders. Onder anderen Wibi Soerjadi, Jort Kelder, Frits Barend en Erica Terpstra hebben hun naam onder de actie gezet.
„Vol walging hebben u en ik kennisgenomen van de berichten over de terroristische aanval van Hamas op onschuldige Israëlische burgers vanuit de Gazastrook”, zegt Jan Slagter over de actie. „Baby’s, (zwangere) vrouwen en mannen zijn ontvoerd en mishandeld, complete gezinnen zijn uitgemoord. Daarom steek ik vrijdag om 18.30 uur twee kaarsen aan met het verlangen naar licht en vrede, en leven wij mee met de nabestaanden en families in Israël en Nederland.”
Vrijdag worden opnieuw Nederlanders in Israël opgehaald met een repatriëringsvlucht. Er staan twee vluchten gepland, laat minister Hanke Bruins Slot van Buitenlandse Zaken weten.
De Nederlandse ambassade in Israël meldt in een bericht aan Nederlanders in het land dat de repatriëringsvlucht van donderdag vol is. Nederlanders die zich hebben aangemeld bij de ambassade worden „zo spoedig mogelijk” gebeld met informatie over de volgende vluchten, staat in het bericht.
Om hoeveel mensen het gaat, is niet duidelijk. Het ministerie wil niet zeggen hoeveel Nederlanders zich hebben aangemeld bij het informatiepunt van Buitenlandse Zaken en hoeveel mensen terug naar Nederland willen. Volgens een woordvoerder is dat cijfer voortdurend in beweging en willen niet alle Nederlanders die zich bij het ministerie melden daadwerkelijk mee op een vlucht. Woensdag hadden zich ongeveer vijfhonderd mensen bij Buitenlandse Zaken gemeld.
Woensdagavond kwam op de militaire vliegbasis in Eindhoven al een eerste vlucht aan met Nederlanders uit Israël. In het legertoestel zaten 199 mensen. Donderdag rond 12.45 uur vertrok een tweede defensietoestel vanuit Keulen naar Tel Aviv. Naar verwachting keert dat vliegtuig donderdagavond terug in Eindhoven met Nederlanders aan boord.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken waarschuwt in het reisadvies voor Jordanië voor demonstraties in steden vanwege de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden. De kleurcode voor het land blijft ongewijzigd. Die staat op geel en waar Jordanië grenst aan Syrië en Irak, op oranje. Dat betekent dat geadviseerd wordt er alleen te komen voor noodzakelijke reizen.
„Door de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden kunnen op korte termijn (grootschalige) demonstraties in Amman en andere steden plaatsvinden”, is te lezen in het reisadvies. Het ministerie raadt mensen aan de demonstraties en samenscholingen te vermijden, het lokale nieuws te volgen of informatie te vragen bij het hotel. En altijd de instructies van de lokale autoriteiten op te volgen.
Eerder liet de christelijke reisorganisatie Beter Uit weten dat groepen reizigers die momenteel in Jordanië zijn en zouden doorreizen naar Israël, in Jordanië blijven.
Het Verenigd Koninkrijk gaat met verkeersvliegtuigen Britse burgers ophalen uit Israël. Deze donderdag vertrekt het eerste vliegtuig van de luchthaven Ben Gurion bij Tel Aviv, met aan boord vooral „kwetsbare” mensen. Er zijn extra ambtenaren naar Israël gestuurd om de mensen ter plekke bij te kunnen staan.
De Britse overheid roept mensen op om pas naar het vliegveld te komen als ze worden opgeroepen. Uiteindelijk mogen alle Britse staatsburgers en hun naasten voor 300 pond (347 euro) een ticket kopen. Ook de naasten van Britse diplomaten kunnen met een evacuatievlucht mee „aangezien we het aan onze staf verplicht zijn om voor ze te zorgen”.
Hoeveel vliegtuigen zullen vertrekken en hoe lang de evacuaties mogelijk blijven, durft de Britse regering niet te zeggen. „Hoewel het onze bedoeling is om deze vluchten uit te voeren, gaan veiligheidsoverwegingen altijd voor.”
Volgens overheidsschattingen waren er aan het begin van de oorlog zo’n 50.000 tot 60.000 Britten in Israël en Gaza.
Israël heeft volgens de Syrische staatstelevisie aanvallen uitgevoerd op de luchthavens van Damascus en van Aleppo. De luchthavens zijn door schade aan de start- en landingsbanen voorlopig onbruikbaar.
Volgens verscheidene mediaberichten in het Midden-Oosten zou Israël met de beschieting hebben willen voorkomen dat er een lading belangrijke wapens vanuit Iran in Syrië arriveerde. Sommige media speculeren dat het vliegtuig van de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, Hossein Amir-Abdollahian, onderweg was naar Damascus, maar als gevolg van de aanvallen rechtsomkeert heeft gemaakt en naar Bagdad is gevlogen.
Israël bestookt Syrië al jaren. Het Syrische regime is bondgenoot van Iran en van de Zuid-Libanese sjiitische beweging Hezbollah. Iran steunt de Palestijnse beweging Hamas. Tijdens de Syrische burgeroorlog die in 2011 losbarstte, is Iran in toenemende mate actief geworden in Syrië. Het leidt vaak tot Israëlische bombardementen van plaatsen die Israël als centra van de Iraanse activiteiten ziet.
De Duitse luchtvaartmaatschappij Condor plant twee speciale vluchten om zondag Duitse burgers uit Israël te evacueren. De operatie verloopt in nauw overleg met het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken.
De twee Airbus-vliegtuigen, met een capaciteit van iets minder dan vijfhonderd passagiers in totaal, zullen vertrekken vanuit de Jordaanse stad Akaba in de buurt van de Israëlische grens. Volgens Berlijn zijn er ruim 100.000 Duitsers in Israël. Dat is „meer dan andere landen”, aldus buitenlandminister Annalena Baerbock.
Ondertussen is Lufthansa begonnen met het overbrengen van Duitse burgers uit Israël naar Duitsland als onderdeel van de repatriëringsoperatie door het Duitse buitenlandministerie. Een eerste vlucht met 372 Duitse staatsburgers aan boord vertrok donderdag van Tel Aviv naar Frankfurt.
De vlucht werd georganiseerd nadat sommige luchtvaartmaatschappijen hun diensten van en naar Israël hadden opgeschort en de beschikbare stoelen bezet begonnen te raken. Het ministerie van Buitenlandse Zaken draagt bijna de helft van de kosten.
In totaal zijn er vier speciale vluchten van Lufthansa gepland om Duitse burgers en hun familieleden van Israël naar München en Frankfurt te vliegen.
Het Openbaar Ministerie is bij de demonstraties in Amsterdam vanwege de situatie in Israël, extra alert op eventuele uitingen of handelingen die in strijd zijn met de wet. Dat meldde de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema donderdag tijdens de raadsvergadering. Onder anderen een zaakofficier en een tolk zullen „nauwlettend kijken”, ook vanwege eventuele leuzen in het Arabisch of een andere taal, aldus de burgemeester.
„Iedereen moet in volle vrijheid kunnen demonstreren en we dulden dan ook geen intimidatie van demonstranten of zogeheten tegendemonstranten”, aldus Halsema. Ze benadrukt dat dit zowel geldt voor de pro-Israël-manifestatie donderdagmiddag op de Dam als de pro-Palestina-mars die zondag door het centrum van de hoofdstad gaat.
„Mij bereiken veel geluiden uit de Joodse gemeenschap van mensen die bang zijn, ook om vanmiddag te demonstreren”, aldus Halsema, die daaraan toevoegt dat de gemeente „alert is”. Datzelfde geldt voor islamitische instellingen. „Wij staan samen voor alle Amsterdammers, discriminatie en intimidatie horen hier niet thuis.”
Het geweld van Hamas is vergelijkbaar met dat van terreurbeweging Islamitische Staat. Dat hebben de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken gezegd op een gezamenlijke persconferentie in Israël. Daar moet een einde aan gemaakt worden, benadrukten ze beiden.
„Hamas is IS. En net zoals IS verpletterd is, zal ook Hamas verpletterd worden”, zei Netanyahu. „En Hamas moet precies behandeld worden zoals IS ook behandeld is. Ze moeten uitgespuugd worden door de internationale gemeenschap. Geen leider moet met ze praten, geen land moet ze huisvesten. En wie dat toch doet, moet sancties opgelegd krijgen.”
Blinken was het eens met de vergelijking, zei hij. Hij sprak van een „litanie van wreedheden en onmenselijkheden” gepleegd door Hamas. „Baby’s vermoord, lijken geschonden. Jonge mensen levend verbrand, vrouwen verkracht. Ouders geëxecuteerd voor de ogen van hun kinderen, kinderen voor hun ouders.” Hij beloofde dat de Verenigde Staten met Israël „en iedereen in deze regio die toegewijd blijven aan een vreedzamer, verder geïntegreerd, veiliger en welvarender Midden-Oosten” Hamas overbodig wil maken.
Landen en organisaties die hulp willen sturen naar de Gazastrook, kunnen hun voorraden naar de luchthaven van al-Arish in Egypte brengen. Dit vliegveld ligt in de buurt van de Palestijnse enclave, die door Israël wordt belegerd na een aanval van de islamitische beweging Hamas op Israël.
Caïro heeft al-Arish aangewezen als bestemming voor de ontvangst van alle hulp van landen en organisaties wereldwijd voor de bevolking in de Gazastrook, melden Egyptische media. De noodhulp moet het lijden verlichten van het Palestijnse volk in de Gazastrook door de gewelddadige en voortdurende Israëlische bombardementen, aldus het Egyptische ministerie van Buitenlandse Zaken.
Egypte wil verder dat Israël stopt met zijn aanvallen op de grensovergang Rafah tussen Egypte en de Gazastrook, zodat deze gebruikt kan worden voor het leveren van hulp aan de enclave. Caïro ontkent berichten dat Egypte de grensovergang zou hebben gesloten.
„Egypte eist dat Israël geen aanvallen uitvoert op de Palestijnse kant van de grensovergang, zodat deze kan dienen als grensovergang en levensader”, zegt het buitenlandministerie.
In een opiniepeiling onder Joodse Israëli’s heeft 86 procent van de ondervraagden te kennen gegeven dat de bloedige aanval van de beweging Hamas door een falend beleid van de regering komt. The Jerusalem Post meldt dat onder de aanhangers van de huidige regeringscoalitie van premier Benjamin Netanyahu 79 procent van de ondervraagden dezelfde mening is toegedaan.
Van de ondervraagden vindt 56 procent dat de premier daarom moet aftreden zodra de huidige gevechten voorbij zijn. Zijn regering is er medeverantwoordelijk voor dat de grens zo slechts was beveiligd, vinden ze. Driekwart van de ondervraagden meent dat de regering-Netanyahu de enige verantwoordelijke is voor de lakse bewaking van de afscheidingen rond de Gazastrook.
Ruim de helft denkt dat de minister van Defensie Yoav Gallant daarom aftreedt wegens zijn rol.
Prins Harry en zijn vrouw Meghan hebben zich via hun organisatie Archewell uitgesproken over het conflict in Israël. „Bij Archewell zijn we tegen alle vormen van terreur en wreedheid”, schrijven de hertog en hertogin van Sussex in hun verklaring.
De organisatie van de Britse prins en zijn Amerikaanse vrouw zegt verder de eigen partners en andere organisaties aan de frontlinie in Israël „dringende hulp” te bieden. Ook staat Archewell achter de hulp die wordt geboden aan „alle onschuldige slachtoffers van dit buitensporige menselijk lijden”.
Harry en Meghan zijn niet de eerste Britse royals die zich uitspreken over de situatie in Israël en de Gazastrook. Eerder veroordeelden prins William en prinses Catherine de aanval van Hamas al. Ook koning Charles liet al weten „geschokt” te zijn door de situatie.
De oorlog tussen Israël en Hamas zorgt voor nieuwe onzekerheid voor de wereldeconomie, waar het toch al niet zo goed mee gaat. Dat heeft topvrouw Kristalina Georgieva van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) donderdag gezegd tijdens een persconferentie bij de jaarvergadering van het fonds in Marrakech. Ze sprak van een „een nieuwe wolk aan de al niet zo veilige horizon voor de wereldeconomie”.
Volgens Georgieva is het opgelaaide geweld „hartverscheurend”, maar is nog niet duidelijk wat de strijd precies voor gevolgen heeft op economisch vlak. „We houden nauwlettend in de gaten hoe de situatie zich evolueert en welke gevolgen dit heeft, vooral op de oliemarkten”, liet ze weten. Op de financiële markten en ook in de olieprijzen waren de afgelopen dagen al duidelijk koersbewegingen te zien. Wat de impact voor de langere termijn daarvan zal zijn, is echter nog niet te voorspellen, aldus de Bulgaarse.
Eerder deze week kwam al naar voren dat de Wereldbank, die net als het IMF zijn jaarvergadering houdt in Marokko, zich grote zorgen maakt over de „schokkende escalatie” van het geweld in Israël en de Gazastrook. Volgens ’s werelds grootste instituut op het gebied van ontwikkelingssamenwerking is sprake van een „verschrikkelijk verlies van mensenlevens” en ondervindt de bevolking van beide partijen de nadelige gevolgen van het geweld.
Het Israëlische leger heeft bevestigd dat van 97 mensen is vastgesteld dat ze in gijzeling zijn genomen door de Palestijnse beweging Hamas. Een legerwoordvoerder zei dat hun identiteiten bekend zijn. Hun familie is op de hoogte gebracht.
Volgens de regering zouden meer dan 150 mensen door Hamas zijn ontvoerd na de aanvallen vanuit de Gazastrook van zaterdag. De woordvoerder zei ook dat 222 militairen zijn omgekomen.
Het leger heeft nu de aanval ingezet op de geïsoleerde Gazastrook om het Hamas onmogelijk te maken de strook te besturen, aldus de woordvoerder. „We bereiden ons nu voor op de volgende fase van de oorlog”, zei hij.
De humanitaire situatie in de Gazastrook dreigt snel onbeheersbaar te worden, waarschuwt het Internationaal Comité van het Rode Kruis (ICRC). Volgens de hulporganisatie is er nog brandstof voor de generatoren van bijvoorbeeld ziekenhuizen, maar kan de voorraad binnen een paar uur opraken.
Gaza worstelt met groeiende tekorten nu Israël de toevoer van brandstof, elektriciteit, voedsel en water blokkeert. Daarmee reageert het land op de aanval van Hamas vanuit de Gazastrook. Het Palestijnse gebied verkeert volgens Fabrizio Carboni, de regionale ICRC-directeur voor het Midden-Oosten, in een „nijpende situatie”.
Hij zegt dat het Rode Kruis in Gaza nog onder meer brandstof en voedsel heeft, maar niet aan het werk kan door het aanhoudende geweld. Ook is er personeel ter plaatse dat water kan uitdelen en ervoor kan zorgen dat de watervoorziening blijft werken. Carboni roept de strijdende partijen op de veiligheid van humanitair personeel te garanderen zodat brandstof naar ziekenhuizen kan worden gebracht en gewonden kunnen worden geëvacueerd.
„We hebben leveringen van buiten nodig”, benadrukt de regionale directeur. „Wat we hebben, kan een bevolking niet onderhouden.” Het ICRC waarschuwt dat ziekenhuizen zonder stroom het risico lopen in mortuaria te veranderen. Een deel zit volgens Carboni al zonder elektriciteit omdat hun brandstofvoorraden zijn uitgeput. De hulporganisatie staat in contact met zowel Israël als Hamas.
Het aantal doden door de Israëlische luchtaanvallen op de Gazastrook is opgelopen naar 1354, meldt het lokale ministerie van Gezondheid. Eerder op de dag lag het dodental op 1200. Door de bombardementen zijn er ook meer dan 6000 gewonden.
De Gazastrook is het doelwit van massale luchtaanvallen van Israël sinds Hamas zaterdag vanuit dit gebied een grote aanval op het land in gang zette. Het Israëlische leger treft ook voorbereidingen voor een grondoffensief, waar de regering nog wel goedkeuring voor moeten geven. In Israël zijn zeker 1200 mensen om het leven gekomen door de aanvallen van Hamas.
Alle Nederlanders die via een reisorganisatie in Israël waren, zijn weer terug in Nederland, meldden de reisbranchevereniging ANVR en Israël Idoed Reizen donderdag. Israël Idoed Reizen had woensdag nog ongeveer honderd mensen in Israël zitten. Zij zijn allemaal teruggevlogen vanuit Tel Aviv met het militaire vliegtuig, zegt directeur Jo le Poole.
Woensdagavond landde de eerste repatriëringsvlucht met een toestel van defensie op het vliegveld in Eindhoven. In het toestel zaten 199 passagiers terwijl er plaats was voor 267. Er konden minder mensen mee omdat in Tel Aviv niet kon worden getankt en het vliegtuig daarom minder gewicht kon vervoeren, meldde een woordvoerder van Buitenlandse Zaken. Le Poole zegt dat het lagere passagiersaantal hem tegenviel. „Er hadden nog zo’n zeventig mensen in gekund.”
Eerder kwamen Nederlanders die via andere reisorganisaties hadden geboekt al terug in Nederland. Zo meldde Djoser woensdag dat de laatste twee groepen weer in Nederland waren. Middenoostenreizen haalde zelf mensen weg uit Israël.
De Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al vliegt zaterdag, op de joodse rustdag sabbat, met vliegtuigen uit New York en uit Bangkok om reservisten op te halen. El Al vliegt op basis van joodse religieuze voorschriften sinds 1982 niet op de sabbat. Maar vanwege de oorlog met Palestijnse militanten in de Gazastrook en in de bezette gebieden hebben religieuze leiders een uitzondering gemaakt en toestemming gegeven voor de extra vluchten.
Israël heeft meer dan 360.000 reservisten opgeroepen nadat strijders van vooral de beweging Hamas zaterdag uit de afgerasterde Gazastrook waren gebroken en bloedbaden aanrichtten in de omgeving. Ze hebben ook duizenden raketten op Israël afgevuurd. Israël blokkeert en bombardeert de dichtbevolkte Gazastrook en bereidt zich voor op een aanval over land.
Een tweede vliegtuig van Defensie is rond 12.45 uur vanuit het Duitse Keulen vertrokken naar Israël om gestrande Nederlanders op te halen, laat een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken weten. De verwachting is dat het toestel in de loop van donderdagavond in Eindhoven landt. Hoeveel Nederlanders met de tweede repatriëringsvlucht meegaan, is nog niet bekendgemaakt.
Woensdag hadden zich ongeveer vijfhonderd gestrande reizigers gemeld die terug naar Nederland wilden. Die zouden met twee vluchten opgehaald kunnen worden, is de verwachting van demissionair minister Hanke Bruins Slot van Buitenlandse Zaken. Het aantal aanmeldingen om gerepatrieerd te worden is toegenomen, daarom zijn meer dan twee vluchten nodig.
Nederland heeft toegezegd dit soort repatriëringsvluchten vanuit Israël te blijven uitvoeren „zolang als nodig is en zolang de veiligheidssituatie in Israël dit toestaat”. Voor Nederlanders die het land willen verlaten is het advies zich te melden bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Verder wordt geadviseerd niet te wachten op een repatriëringsvlucht als mensen op een andere manier het land kunnen verlaten.
Woensdagavond kwam op de militaire vliegbasis in Eindhoven al een eerste vlucht aan met Nederlanders uit Israël. In het legertoestel zaten 199 mensen. Aanvankelijk zou KLM de vlucht verzorgen. De maatschappij zag hier vanaf om veiligheidsredenen.
Na dagen van onzekerheid sluiten ouders en kinderen elkaar in de armen. Woensdagavond laat landde een Defensietoestel met aan boord bijna 200 Nederlanders vanuit Israël op de militaire vliegbasis in Eindhoven.
Er zijn meer dan twee vluchten nodig om Nederlanders uit Israël en de Palestijnse gebieden te halen, zegt demissionair minister Hanke Bruins Slot van Buitenlandse Zaken. Het aantal aanmeldingen om gerepatrieerd te worden is toegenomen, zegt ze.
„Dat betekent dat we nieuwe vluchten aan het organiseren zijn en dat zullen we doen zolang dat mogelijk is”, aldus Bruins Slot. „We zijn bezig een volgende vlucht aan het organiseren. Daar komt op korte termijn duidelijkheid over.”
Woensdag hadden zich ongeveer vijfhonderd gestrande reizigers gemeld die terug naar Nederland wilden. Die zouden met twee vluchten opgehaald kunnen worden. „Het loopt nu op. (…) Het zit er nu iets boven”, zegt de minister.
Bijna tweehonderd Nederlanders werden woensdag met een vlucht van Defensie uit Tel Aviv opgehaald. Vanuit Keulen vertrekt donderdag opnieuw een vliegtuig van Defensie om Nederlanders in Israël op te halen. Die zal in de avond landen op Eindhoven.
Aanvankelijk zou de KLM deze tweede vlucht uitvoeren. De maatschappij zag hier vanaf om veiligheidsredenen.
Israël zal geen voedsel, water, elektriciteit of brandstof naar de Gazastrook laten gaan zolang Hamas haar gijzelaars niet heeft vrijgelaten. Dat zei de Israëlische energieminister Israel Katz op X, voorheen Twitter. „Geen kraan wordt opengedraaid wordt, geen brandstoftankwagen wordt doorgelaten en de strook blijft droog tot de Israëlische gijzelaars terug zijn”, meldt onder meer The Jerusalem Post.
Strijders van de radicale beweging zijn zaterdagochtend uit de afgerasterde Gazastrook gebroken en hebben bloedbaden in de omgeving aangericht. Daarbij zijn ook naar schatting 150 gijzelaars gemaakt die momenteel in de Gazastrook zouden zijn. Het gebied wordt volgens een Israëlische generaal nu „dag en nacht met duizenden bommen gebombardeerd”, meldde The Jerusalem Post.
Hamas heeft eerder gezegd niet te willen onderhandelen over gevangengenomen Israëliërs, zolang de Gazastrook door Israël onder vuur wordt genomen. Het gebied is met bijna 6500 inwoners per vierkante kilometer een van de dichtstbevolkte plekken ter wereld en volgens de hulporganisatie Save The Children zijn bijna de helft van de 2,3 miljoen inwoners kinderen.
Hamas heeft donderdagochtend opnieuw raketten afgevuurd op Tel Aviv, naar eigen zeggen in een reactie op Israëlische luchtaanvallen op burgers in de Gazastrook. De aanval komt volgens Israëlische media na een nacht zonder raketvuur op Israël.
De Israëlische vergeldingsacties op Hamas in Gaza gingen in de nacht van woensdag op donderdag wel door. Hamas zegt dat Israël het had gericht op burgers in twee vluchtelingenkampen. Er zouden tientallen doden en gewonden zijn. Journalisten van persbureau AFP zeggen zeker zeven lichamen en zes verwoeste gebouwen te hebben gezien in een van de kampen.
Veel internationale luchtvaartmaatschappijen vliegen vanwege het geweld voorlopig niet naar Tel Aviv. Doordat er flink minder vluchten zijn dan normaal, halen steeds meer landen gestrande burgers op. Zo stuurt bijvoorbeeld Nederland donderdag een toestel van Defensie naar Tel Aviv.
Duitsland leent het Israëlische leger twee drones van de krijgsmacht, die al in Israël gestationeerd zijn. De Duitse minister van Defensie Boris Pistorius zei dit donderdag in Brussel, waar hij een NAVO-conferentie bijwoont. Israël heeft Duitsland ook om munitie voor oorlogsschepen gevraagd.
Het is onduidelijk wat daar de reden voor is. De Gazastrook heeft een kust van bijna 40 kilometer die ook door de Israëli’s zwaar bewaakt wordt om de strook te isoleren van de buitenwereld. Toch zijn er sinds zaterdag boten met Palestijnse strijders geweest die aanvallen hebben uitgevoerd op de Israëlische kust, bijvoorbeeld in Zikim op een strand even ten noorden van de Gazastrook.
Zaterdag braken Palestijnse strijders van de beweging Hamas door de hekwerken van de Gazastrook en richtten bloedbaden in de omgeving aan. Ze hebben naar schatting 150 mensen ontvoerd. Daarnaast vuurde Hamas duizenden raketten af op Israël. Israël heeft gereageerd met zware bombardementen op de dichtbevolkte strook land waar meer dan 2 miljoen mensen vastzitten onder erbarmelijke omstandigheden. De Israëli’s hebben de stroom en het water afgesloten en brandstof en voedsel komen er ook niet meer in.
De Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken is in Israël aangekomen om zijn solidariteit met het land te betuigen na de aanval van Hamas. Hij zal tijdens zijn bezoek ontmoetingen hebben met Israëlische topfunctionarissen, onder wie premier Benjamin Netanyahu.
„Ik ga met een heel eenvoudige en duidelijke boodschap. Dat de Verenigde Staten Israël steunen”, zei Blinken vlak voor vertrek tegen verslaggevers. Hij zal zich inzetten voor de vrijlating van gijzelaars, onder wie Amerikanen, en een veilige doorgang voor burgers die de Gazastrook willen verlaten.
Door de aanval van Hamas op Israël zijn zeker 22 Amerikanen om het leven gekomen. Blinken zei hierover dat het aantal „waarschijnlijk” nog zal oplopen. De Amerikaanse regering belooft ervoor te zullen zorgen dat partner Israël beschikt over wat het nodig heeft om zichzelf te verdedigen.
EasyJet heeft tot dinsdag alle vluchten naar Israël vanwege de oorlog in het land geschrapt. De Britse luchtvaartmaatschappij zal daarna per dag de situatie bekijken.
EasyJet merkt verder nog weinig van de spanningen in het Midden-Oosten, zegt topman Johan Lundgren. „Op vluchten naar omringende bestemmingen, zoals Egypte en Turkije, heeft de situatie nog geen merkbare invloed gehad. Wanneer dat mogelijk is, zullen we de vluchten naar Israël zo snel mogelijk hervatten, want het is voor ons een belangrijke route.”
Alle Urkers van wie woensdagnacht de Israëlische vlag is gestolen en in brand is gestoken, krijgen een nieuw exemplaar. Initiatiefnemer Paulus de Boer zegt 350 Israëlische vlaggen te hebben besteld voor de Urkers, omdat de vraag ernaar groot is.
Nederland blijft repatriëringsvluchten vanuit Israël uitvoeren „zolang als nodig is en zolang de veiligheidssituatie in Israël dit toestaat”. Dat hebben de ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken bekendgemaakt.
De aangekondigde tweede Nederlandse repatriëringsvlucht vanuit Israël vertrekt donderdag in de loop van de dag van Keulen in Duitsland naar Israël om gestrande Nederlanders op te halen. De verwachting is dat het toestel in de loop van donderdagavond in Eindhoven landt.
De vlucht wordt uitgevoerd met een vliegtuig van Defensie, werd woensdagavond bekend. Aanvankelijk zou KLM de vlucht verzorgen, maar de luchtvaartmaatschappij trok zich om veiligheidsredenen terug. Hoeveel Nederlanders met de tweede repatriëringsvlucht meegaan, is nog niet bekendgemaakt.
Woensdagavond kwam op de militaire vliegbasis in Eindhoven al een eerste vlucht aan met Nederlanders uit Israël. In het legertoestel zaten 199 mensen, onder wie middelbare scholieren, studenten en docenten.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken roept Nederlandse reizigers die Israël willen verlaten op om zich bij het departement aan te melden voor een vertrekmogelijkheid. Mensen die op een andere manier het land uit kunnen reizen, moeten dat doen, aldus het ministerie. „De veiligheidssituatie kan snel verslechteren. Wacht niet op een repatriëringsvlucht van de overheid.”
Demissionair minister Hanke Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) reist vanwege de ontwikkelingen in Israël en Gaza toch niet af naar Polen voor de herdenking in Sobibór, laat een woordvoerder donderdagochtend weten. Demissionair minister-president Mark Rutte en staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) zijn donderdag wel aanwezig.
Dit jaar vormt de herdenking van de opstand in vernietigingskamp Sobibór, die tachtig jaar geleden plaatsvond, ook het sluitstuk van de herinrichting van het herdenkingscentrum Sobibór. Samen met Polen, Slowakije en Israël heeft Nederland gewerkt aan het opnieuw inrichten van deze gedenkplaats.
Na afloop spreken de bewindspersonen met nabestaanden. Ook krijgen ze een rondleiding over de hernieuwde gedenkplaats en bezoeken ze de expositie in het museum.
Het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC) staat in contact met Hamas en Israël en probeert te onderhandelen over de vrijlating van gijzelaars. De militante groepering heeft zeker 150 Israëliërs en buitenlanders ontvoerd sinds de verrassingsaanval van zaterdag.
„Als neutrale tussenpartij staan wij klaar om humanitaire bezoeken af te leggen, de communicatie tussen gijzelaars en familieleden te faciliteren en om eventuele vrijlatingen te faciliteren”, aldus de regionale ICRC-directeur Fabrizio Carboni.
Gijzelaars nemen is verboden volgens het internationaal humanitair recht en iedereen die vastzit moet onmiddellijk worden vrijgelaten, aldus Carboni. De hulporganisatie dringt er bij de strijdende partijen op aan „het leed van burgers te beperken”. In zowel Israël als de Gazastrook ligt het dodental op 1200.
Hamas dreigt gijzelaars te doden als Israël zonder waarschuwing burgerdoelen bombardeert. Israël blokkeert de toevoer van onder meer water, stroom, brandstof en voedsel naar de Gazastrook, waar volgens de Verenigde Naties meer dan 338.000 mensen ontheemd zijn geraakt.
Het Israëlisch leger treft voorbereidingen voor een grondoffensief in de Gazastrook, maar een besluit over een dergelijk offensief is nog niet genomen. Dat heeft het leger donderdagochtend bekendgemaakt.
De laatste dagen wordt volop gespeculeerd over een mogelijk grondoffensief. Het Israëlische leger heeft honderdduizenden reservisten opgeroepen voor de strijd tegen Hamas, die de controle heeft over de Gazastrook. Sinds de verrassingsaanval van Hamas op zaterdag voert het Israëlische leger bombardementen uit op de Gazastrook.
Bij de aanval van Hamas werden raketten op Israël afgevuurd en trokken militanten Israël binnen. Het hek tussen Gaza en Israël was op meerdere plekken doorbroken. Dit hek wordt nog steeds veiliggesteld, aldus het leger. Iedereen die het hek benadert, zal volgens het leger worden gedood. Gewapende Palestijnen zouden nog steeds proberen Israël binnen te dringen via de zee.
Bij het sinds zaterdag woedende conflict tussen de Palestijnse beweging Hamas en Israël zijn 21 Thaise staatsburgers omgekomen, zei premier Srettha Thavisin donderdag. Maandag was nog sprake van twaalf dodelijke slachtoffers. Veertien Thaise burgers zijn gegijzeld door Hamas.
Meer dan 5000 Thais proberen terug te keren naar het koninkrijk. Diplomaten onderzoeken evacuatiemogelijkheden over zee en over land. Veel van de Thais die hopen te repatriëren zijn landarbeiders uit het arme noordoosten van Thailand, die in Israël zijn neergestreken vanwege de veel hogere lonen.
Donderdagochtend landde een commerciële vlucht met vijftien Thais, waaronder veel gewonden, in Bangkok. Volgende week vertrekken er nog meer Thaise repatriëringsvluchten vanuit Israël.
Volgens het Thaise ministerie van Arbeid zijn er ongeveer 30.000 Thais in Israël. Het merendeel daarvan werkt in de landbouwsector.
De Amerikaanse president Joe Biden zei woensdag na een ontmoeting met Joodse leiders in het Witte Huis dat hij „als echt bevestigde foto’s” van door terroristen onthoofde baby’s heeft gezien. Dit klopte echter niet, meldt The Washington Post. Biden heeft nooit zulke foto’s gezien, maar herhaalde een bewering van een woordvoerder van de Israëlische premier Netanyahu en berichten in Israëlische media, aldus een Witte Huis-woordvoerder tegen de krant.
De afgelopen dagen ging op sociale media het bericht rond dat Hamasstrijders baby’s hebben onthoofd. Hamas noemde de beweringen meteen „ongefundeerd”. Ook het Israëlische leger zegt geen bewijs te hebben voor het gruwelijke verhaal. Toch zei Biden na zijn ontmoeting met Joodse leiders: „Ik doe dit werk al heel lang, maar ik had nooit gedacht dat ik foto’s zou zien - waarvan de echtheid is bevestigd - van terroristen die kinderen onthoofden.”
Het aantal mensen dat door Israëlische bombardementen in Gaza ontheemd is geraakt is opgelopen tot 338.000, zegt het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden van de Verenigde Naties (OCHA) donderdag. Dat zijn 75.000 mensen meer dan een dag eerder.
Volgens het OCHA heeft twee derde van hen onderdak gezocht in scholen die worden beheerd door het VN-agentschap ter ondersteuning van Palestijnse vluchtelingen (UNRWA). Zo’n 15.000 ontheemden vluchtten naar scholen van de Palestijnse Autoriteit. Meer dan 100.000 mensen zijn opgevangen door familieleden, buren, een kerk en andere voorzieningen in Gaza-stad.
Minstens 2540 woningen in Gaza zijn vernietigd of onbewoonbaar. Dat meldt OCHA op basis van cijfers van het ministerie van Openbare Werken en Huisvesting van Gaza. Daarnaast zijn er ook aanzienlijke beschadigingen aan infrastructuur, waaronder de rioleringsvoorzieningen. Hierdoor hoopt afval zich op straat op. Dat vormt een bedreiging voor de volksgezondheid.
Eerder donderdag werd bekend dat het aantal doden door de Israëlische luchtaanvallen in de Gazastrook is gestegen tot 1200, zo meldde het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid. Woensdag was nog sprake van 950 Palestijnse doden. Ook aan Israëlische zijde zijn sinds zaterdag 1200 doden gevallen. Dat door het Israëlische leger verstrekte cijfer is echter alweer bijna een dag oud.
Het aantal doden in de Gazastrook sinds de islamitische beweging Hamas zaterdag Israël aanviel is gestegen tot 1200, meldt het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid. Woensdag was nog sprake van 950 Palestijnse doden.
Het gestegen dodental komt na een toename van het aantal Israëlische bombardementen op de door Hamas bestuurde Palestijnse enclave. Het aantal gewonden aan Palestijnse zijde staat nu op 5600.
Dinsdag maakte het Israëlische leger bekend dat het op Israëlisch grondgebied de lichamen heeft aangetroffen van ongeveer 1500 Hamas-strijders. Hamas heeft dat bericht niet bevestigd.
Ook aan Israëlische zijde zijn sinds zaterdag 1200 doden gevallen. Het aantal gewonden is 2400. Die door het Israëlische leger verstrekte cijfers zijn echter alweer bijna een dag oud.
China maakt zich grote zorgen over de „ernstige verslechtering van de veiligheids- en humanitaire situatie in de Palestijnse gebieden”. Dat heeft de Chinese Midden-Oostengezant Zhai Jun gezegd tegen de Palestijnse onderminister van Buitenlandse Zaken, Amal Jadou. Volgens het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken spraken de twee elkaar woensdag per telefoon.
Volgens Zhai Jun moeten een staakt-het-vuren en het beschermen van de burgerbevolking nu de topprioriteiten zijn. „De internationale gemeenschap moet zich inspannen om de situatie te kalmeren en humanitaire hulp te bieden aan het Palestijnse volk”, zei hij tegen Jadou.
China riep maandag ook al op tot een staakt-het-vuren en herhaalde bij die gelegenheid zijn steun voor een onafhankelijke Palestijnse staat. Het land erkent Palestina al sinds 1988 als staat, maar zegt ook goede diplomatieke betrekkingen te hebben met Israël.
Maandag begon Israël met een totale blokkade van de Gazastrook, waardoor onder meer de elektriciteitstoevoer stopte. Zoals verwacht stopte de enige elektriciteitscentrale er woensdagmiddag mee, waardoor de ruim twee miljoen Palestijnen in het gebied nu zonder stroom zitten. De ziekenhuizen werken nog met noodgeneratoren, maar die kunnen waarschijnlijk ook maar twee tot vier dagen mee.
Door de blokkade gaan er ook geen brandstoffen, voedsel en medicijnen naar de Gazastrook. Mensenrechtenorganisaties maken zich ernstige zorgen over de humanitaire situatie voor de Palestijnse bevolking.
Op de Dam in Amsterdam is donderdagmiddag een manifestatie om stil te staan bij de aanval van Hamas op Israël afgelopen weekend. De demonstratie is georganiseerd door Joodse, christelijke en Israëlische organisaties, zoals het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) en de actiegroep Christenen voor Israël (CvI). De demonstratie begint om 17.00 uur.
Deelnemers worden opgeroepen Israëlische vlaggen mee te nemen. „Kom en betuig uw steun aan het Israëlische volk in hun strijd tegen de recente terreuraanslagen en wreedheden!” aldus de organisatoren achter de zogeheten Grote Israël-manifestatie.
Aankomende zondag is er ook een pro-Palestina-mars in Amsterdam. Deze loopmars begint op de Dam en eindigt in het Westerpark. Eerder zou de demonstratie eindigen op het Jonas Daniël Meijerplein, het centrum van de oude Joodse buurt. Maar na kritiek besloot de organisator van de mars, Plant een olijfboom, de route te verplaatsen. De mars is bedoeld om „op te staan voor rechtvaardigheid voor de Palestijnen”.
De Iraanse president Ebrahim Raisi en de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman hebben woensdag met elkaar gesproken over de oorlog tussen Israël en de Palestijnse beweging Hamas. Het was het eerste telefoongesprek tussen de twee leiders sinds de twee landen in maart besloten weer betrekkingen aan te knopen.
Raisi en bin Salman bespraken volgens Iraanse staatsmedia de „noodzaak een einde te maken aan de oorlogsmisdaden tegen Palestina”. Beide leiders veroordeelden op burgers gericht geweld, iets waaraan zowel Hamas als het Israëlische leger zich de afgelopen dagen schuldig heeft gemaakt.
De Saudische kroonprins vertelde Raisi volgens het Saudische staatspersbureau SPA dat zijn land „communiceert met alle internationale en regionale partijen om de aanhoudende escalatie te stoppen”. Hij benadrukte ook „het stevige standpunt van het koninkrijk ten aanzien van de ondersteuning van de Palestijnse zaak”, aldus SPA.
Saudi-Arabië en Iran kwamen in maart na bemiddeling door China overeen om na zeven jaar vijandigheid de banden te herstellen. De twee islamitische landen verbraken begin 2016 de relaties nadat in Saudi-Arabië een sjiitische geestelijke was geëxecuteerd en in Teheran de Saudische ambassade was bestormd. Iran is overwegend sjiitisch en is sinds 1979 in conflict met het Westen, vooral de VS. Saudi-Arabië is overwegend soennitisch en een bondgenoot van de VS.
De oorlog tussen Israël en de Palestijnse beweging Hamas heeft volgens waarnemers een klap toegebracht aan de recente toenadering tussen Israël en Saudi-Arabië, de thuisbasis van de heiligste plaatsen in de islam. Dat proces werd aangestuurd door de VS, die ondubbelzinnig de kant van Israël hebben gekozen in de oorlog met Hamas.
Iran steunt Hamas al lange tijd financieel en militair, maar houdt vol dat het niet betrokken was bij de grootschalige aanval van zaterdag.
De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman sprak woensdag met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan over het aanhoudende geweld tussen Israël en Hamas, meldt staatspersbureau SPA. Tijdens het telefoongesprek had Bin Salman het onder meer over de dringende behoefte aan noodhulp in de Gazastrook, waar Israël maandag een totale blokkade voor aankondigde.
Zo verzekerde de 38-jarige kroonprins Erdogan op zowel nationaal als internationaal niveau er alles aan te doen om verdere escalatie te voorkomen. En onderstreepte hij dat Saudi-Arabië het „op welke manier dan ook” maken van burgerslachtoffers veroordeelt en benadrukte hij het naleven van het internationaal humanitair recht.
Bin Salman had het met de Turkse president ook over de noodzaak om de aanvallen op de Gazastrook te beëindigen. De feitelijk heerser van Saudi-Arabië zei dat zijn land standvastig blijft als het gaat om hun steun aan het Palestijnse volk, „tot aan het moment dat zij toegang hebben tot hun legitieme rechten”.
Het dodental aan beide kanten, zowel in Israël als in de Gazastrook, is door het aanhoudende geweld sinds zaterdag inmiddels opgelopen tot boven de 2000.
Het militaire vliegtuig dat woensdag 199 Nederlanders moest repatriëren vanaf vliegveld Ben-Gurion in Tel Aviv, kon er niet direct landen. Bij nadering stuurde de luchtverkeersleiding het vliegtuig weg, omdat het vliegveld onder vuur lag. Passagiers vertelden hoe ze op dat moment op en bij het vliegveld met zijn allen op de grond moesten gaan liggen. Het gevaar werd afgewend door de Israëlische luchtafweer.
Copiloot Cris van Dijk vertelde na landing in Eindhoven, dat het toestel een veiliger en hogere luchtruim op moest gaan zoeken „wegens military events”, tot de situatie veilig was. Uiteindelijk konden de piloten het toestel veilig aan de grond zetten. Maar het duurde nog bijna 2,5 uur voor alle passagiers aan boord waren. Zo lang duurde het voordat alle mensen aan boord waren die waren geselecteerd door Buitenlandse Zaken en de ambassade, aldus Van Dijk.
De passagiers waren volgens hem gespannen en getraumatiseerd. Bij vertrek was het heel stil aan boord. De spanning bleef zolang het toestel in Israëlisch luchtruim vloog. Pas toen koers was gezet richting Griekenland ontspanden de passagiers zich. „Er werd gezongen, mensen waren blij”, aldus Van Dijk. „Het is achter ons.”
Hij hoorde pas dinsdagavond dat hij naar Tel Aviv moest vliegen, werd woensdagochtend pas gebriefd. „Het was een spannende missie, maar uiteindelijk is het allemaal vrij vloeiend gegaan.”
Onder de passagiers bevonden zich Royston en Lydia Smith (56 en 54 jaar) uit Ugchelen bij Apeldoorn. Hun vakantie liep heel anders dan gehoopt, vertelden ze. „Op weg naar het vliegveld moesten we langs de snelweg op de grond gaan liggen wegens raketaanvallen. En op het vliegveld hetzelfde. We hoorde doffe knallen in de lucht, vooral van de Israëlische luchtafweer. Eenmaal in ons hotel in Tel Aviv moesten we twee keer de saferoom in wegens luchtaanvallen. Het vliegtuig kon vanochtend niet direct landen, we zagen raketten die vanuit Libanon werden afgeschoten. We lagen op de grond, mensen huilden, overal de doffe knallen van het afweergeschut.”
„We waren in Jeruzalem toen het geweld losbarstte. We vluchtten een schuilkelder in, die was omgetoverd tot synagoge. Daar werd niet alleen de sabbat, maar ook het joodse feest Simchat Thora gevierd. Bizar!”
Het aantal Amerikaanse burgers dat is gedood bij aanvallen van de Palestijnse islamitische Hamas-beweging in Israël is gestegen tot ten minste 22, meldt het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Eerder had Washington veertien doden gemeld.
Er worden nog steeds zeventien Amerikaanse burgers vermist, zei een Witte Huis-woordvoerder. President Joe Biden gaf eerder al aan dat er Amerikaanse burgers onder de gijzelaars van Hamas zijn, zonder een exact aantal te noemen of andere details te geven.
Op de militaire vliegbasis in Eindhoven is om 22.10 uur een vliegtuig van Defensie geland met daarin de eerste groep gerepatrieerde Nederlanders. Aan boord waren 199 mensen die uit Israël zijn gerepatrieerd. Het gaat om mannen, vrouwen en kinderen, onder wie 28 leerlingen van 4VWO en hun vier docenten uit Rotterdam en Gouda.
Voor de militaire vlucht werd een Airbus A330 ingezet van de Multinational Multirole Tanker Transport (MRTT) Unit, die gestationeerd is op vliegbasis Eindhoven. Het vliegtuig biedt plaats aan 267 passagiers en 45 ton vracht. Het toestel vertrok ruim vier uur eerder van vliegveld Ben-Gurion bij Tel Aviv.
De reden waarom er niet meer passagiers in het vliegtuig zaten, was dat in Tel Aviv niet kon worden getankt, legt een woordvoerder van Buitenlandse Zaken uit. „We konden niet meer dan deze 199 mensen meenemen vanwege het gewicht”, zei hij.
Nadat het toestel geland was, liepen de passagiers naar de hal, waar ze hun koffers konden ophalen. Onderweg vanaf het vliegtuig zwaaiden ze naar de mensen die binnen op hen wachten en terugzwaaiden vanachter de glazen van de aankomsthal. Veel passagiers oogden vermoeid, maar blij en opgelucht, sommigen konden hun tranen niet bedwingen. De passagiers waren van alle leeftijden, van heel jong tot bejaard. Kinderen in buggy’s, in draagzakken voorop de buik van papa, in de armen van mama, of op een rollend speelgoedkoffertje, verbaasd om zich heen kijkend. Een man met een aangelijnde hond. En oudere man leunend op een wandelstok.
In de aankomsthal werden de passagiers vervolgens met applaus begroet door honderden familieleden, vrienden en kennissen. Mensen gingen op stoelen staan om te kunnen zien waar hun familieleden zich bevonden. Het weerzien was vaak zeer emotioneel.
Ook de ruim twintig studenten en drie docenten van de Christelijke Hogeschool Ede die in Israël vastzaten, keerden met het militaire vliegtuig terug. De universiteit Leiden meldt dat vijf van haar studenten die in Israël waren ook naar huis zijn gekeerd. De universiteit heeft omwille van de privacy niet bekendgemaakt of de studenten in het vliegtuig van Defensie zaten.
Donderdag vliegt opnieuw een toestel van Defensie naar Tel Aviv om er een tweede groep Nederlanders op te halen.
De islamitische Hamasbeweging zegt een gijzelaar met haar twee kinderen te hebben vrijgelaten. De vrijlating wordt gemeld in een verklaring van de gewapende tak van Hamas, de al-Qassam-brigades.
Het zou gaan om een Israëlische kolonist en haar kroost. Zij zou zijn vastgenomen tijdens gevechten en Hamas zou haar hebben vastgehouden in de Palestijnse Gazastrook. Hamas ontvoerde ongeveer 150 personen tijdens zijn aanval op Israël vanuit de Gazastrook.
De Nederlandse ambassadeur in Israël Marriët Schuurman en Nederlands vertegenwoordiger in de Palestijnse gebieden Michel Rentenaar werken samen met hun personeel in Tel Aviv en Ramallah „dag en nacht om Nederlanders te helpen”. Dat vertellen zij in een interview op de website van de Rijksoverheid.
Rentenaar schrok afgelopen zaterdag wakker van het luchtalarm en ging meteen aan de slag. „We riepen vanuit de vertegenwoordiging onmiddellijk een crisisteam bij elkaar. Samen hebben we al veel crisisscenario’s geoefend, dus iedereen weet wat zijn of haar rol is, en wat ze te doen staat”, vertelt hij. „De één houdt zich bezig met het reisadvies, de ander onderzoekt veilige routes en de mogelijkheden voor Nederlanders om het land te verlaten, of regelt reisdocumenten voor Nederlanders.”
De posten in Tel Aviv en Ramallah liggen ongeveer 70 kilometer van elkaar vandaan. Onderling wordt er veel samengewerkt. „We zitten samen in crisisberaden en maken samen analyses van de situatie in de regio”, legt Rentenaar uit. Al het reguliere werk ligt op beide posten stil om volledig te kunnen focussen op het bieden van hulp aan Nederlanders in de regio. „Samen zetten we onze schouders eronder. En dat blijven we doen.”
De aanval van Hamas en het Israëlische tegenoffensief hebben een grote impact op Schuurman en Rentenaar en hun teams. „Op de post zijn er collega’s die nu voor het eerst een oorlog meemaken”, vertelt Rentenaar. „Daarom zorg ik dat zij voldoende ondersteund worden. Zo hielden we deze week onder andere een meeting, ook voor de partners van onze collega’s. Om uit te leggen: wat gebeurt er, wat zijn de scenario’s, en waar moeten we rekening mee houden?”
Beide vertegenwoordigers maken zich grote zorgen over het conflict en de gevolgen ervan. „De situatie in Gaza is een hel, dat is op geen andere mogelijke manier te omschrijven. En het is onzeker hoe de situatie zich verder ontwikkelt”, aldus Rentenaar. „Onze hoop gaat uit naar een vreedzame oplossing, waarbij het internationaal en humanitair recht worden nageleefd”, zegt Schuurman daarop.
Woensdagavond is de eerste repatriëringsvlucht vanuit Tel Aviv met aan boord zo’n tweehonderd Nederlanders aangekomen op Eindhoven Airport. Een volgende vlucht met een toestel van Defensie staat gepland voor donderdag.
Elk lid van Hamas is ten dode opgeschreven, zei de Israëlische premier Benjamin Netanyahu in zijn eerste korte verklaring op tv na de vorming van een oorlogsregering met de oppositie. Hij benadrukte dat het lot van het land op het spel staat.
„Hamas is Islamitische Staat (IS) en we gaan ze verpletteren en vernietigen zoals de wereld IS heeft vernietigd”, zei hij verder over het Israëlische offensief tegen de islamitische Hamasbeweging die zaterdag vanuit de Palestijnse Gazastrook een verrassingsaanval uitvoerde op Israël. „We hebben een nationale noodregering gevormd. Het volk van Israël is verenigd. We hebben onze meningsverschillen terzijde geschoven.”
Advertentie
