Nee, erg vindt Toine Manders (68), die het plan voor een universele oplader in 2008 bedacht, het niet dat het persbericht dat het Europees Parlement vorige week vrijdag de deur uit deed met geen woord over hem rept. Wie wel met de eer strijkt is Europarlementariër Anna Cavazzini, voorzitter van de parlementaire commissie interne markt. Ze noemt de universele oplader, die vanaf nu voor vrijwel alle nieuwe elektronica verplicht is, een „mijlpaal” die „een beslissende stap richting consumentengemak en milieuverantwoordelijkheid” markeert.

Twee jaar terug besloot de EU dat nieuwe elektronica vanaf 28 december 2024 een USB-C-oplaadpoort moeten hebben. Het gaat om mobieltjes, tablets, camera’s, hoofdtelefoons, gameconsoles, luidsprekers, e-readers, toetsenborden, muizen, navigatiesystemen en oordopjes die in de EU worden verkocht. Vanaf 28 april 2026 geldt de vereiste ook voor laptops.

Een hele verbetering, vindt Manders, die tussen 1999 en 2014 en van 2019 tot 2024 Europarlementariër was – eerst voor de VVD, daarna voor 50PLUS en later voor het CDA. Voorheen had ieder merk een andere oplader; soms wisselde het per model welke oplader paste. Knap onhandig voor wie een snoertje wilde lenen om zijn mobiel te laden. Er zijn immers tientallen verschillende soorten kabeltjes. Waarom niet gewoon één oplader die op alle apparaten past? vroeg de Brabander zich in 2008 af. Het zou jaarlijks tot wel 11.000 ton aan elektronisch afval kunnen besparen en een kostenbesparing van 250 miljoen euro per jaar opleveren.

Ondernemer

Zo gezegd, zo gedaan. Manders kaartte de oplaadsnoertjeskwestie in 2009 in een brief aan bij Eurocommissaris Günter Verheugen voor industriebeleid. Het papiertje verdween echter in de grote la, en dus verzon hij een plannetje. Manders bracht een wijzigingsvoorstel in op een EU-richtlijn over radioverkeer die al in behandeling was om één universele oplader voor elektronische apparaten EU-breed te verplichten.

Ook een telefoon zendt uit en ontvangt. Dus kun je die als radio beschouwen, was Manders redenatie. Met succes wist hij als coördinator van de parlementaire commissie industriebeleid zijn amendement in de richtlijn te krijgen. In 2014 bepaalde de Commissie dat er een universele oplader moet komen. Welk type oplaadpoort het moest worden, dat mocht Brussel in samenspraak met het bedrijfsleven bepalen.

„Mijn doel was met praktische oplossingen het leven van burgers makkelijker maken” - Toine Manders, voormalig Europarlementariër

Manders vertrok dat jaar uit het EP. Maar toen hij in 2019 terugkeerde, was er nog niets van de grond gekomen. Dat had onder meer te maken met verzet van technologiebedrijven. Apple lanceerde in 2014 zijn Lightningoplader. Met een universele lader zou het bedrijf jaarlijks miljoenen euro’s aan omzet mislopen én het zou de innovatie afremmen, was de redenatie van Applelobbyisten bij de Commissie. Na veel vertraging kondigde Brussel in 2022 aan dat de USB-C-oplaadpoort in de hele EU zou worden verplicht. Ook Apple ging om. Vorig jaar lanceerde de techgigant met de iPhone 15 zijn eerste toestel met de USB-C-poort.

Weggehoond

Manders was bij de lancering van de USB-C-poort niet meer betrokken. Hij is de ideeëngenerator, de man die het idee lanceert. Hoewel veel van zijn creatieve plannen door collega-politici werden weggehoond. Zoals zijn plannen voor een Europees meezingfestival of een voetbalcompetitie om de EU bij het bredere publiek te verkopen. Een voorstel om een RFID-chip in kleding te plaatsen, waarmee etiketten met Amerikaanse, Duitse en Italiaanse maten direct worden vertaald. Of het idee om een chip in auto’s te plaatsen zodat valse nummerplaten met slimme camera’s worden herkend. Ook zijn plan voor een universele oplader werd in eerste instantie door collega-Europarlementariërs weggelachen, maar later omarmd.

Sinds afgelopen juni is Manders met pensioen. Tot zijn spijt. „Ik had graag nog een periode door gewild, maar ik werd door het CDA niet meer op de lijst voor het EP geplaatst.” Zijn nalatenschap is echter van blijvende aard. Zo worden banken in de EU tegen het einde van dit jaar verplicht om bij overschrijvingen een IBAN-naamcheck uit te voeren – zoals de Nederlandse banken Rabobank, ING, ABN-AMRO en SNS al doen. Manders: „Daarvoor heb ik me ingezet om met name kwetsbare mensen te beschermen tegen phishing” – oplichting waarbij mensen met e-mails naar een valse website worden gelokt om gegevens of geld stelen.

„Politici houden zich liever bezig met ingewikkelde dingen; ken jij één politicus die iets praktisch voorstelt?”

„Mensen zijn in de kern behoudend: bang voor vernieuwingen en niet gewend creatief te denken”, zegt de voormalige Europarlementariër. „Politici houden zich het liefst bezig met ingewikkelde dingen. Ken jij één politicus die iets praktisch voorstelt? Nee, je moet het hebben over industriebeleid ten aanzien van China.”

Manders ziet zichzelf als een atypische politicus, iemand die zich bezighield „met praktische dingen, zoals een oplader die op alle mobieltjes past. Mijn doel was om met praktische oplossingen het leven van burgers makkelijker te maken. Om die reden noem ik me volksvertegenwoordiger.”