Peilingen zijn palingen, luidt het gezegde. Lijsttrekkers die er in campagnetijd niet goed voorstaan, benadrukken het graag: peilingen zijn glibberig, wispelturig en onbetrouwbaar. De echte peiling is die op verkiezingsdag als de kiezer zijn stem uitbrengt, zo redeneren ze. En tot die tijd trekken we ons er niet veel van aan.
En inderdaad, peilingen zitten er nogal eens naast. Wie herinnert zich niet de voor velen onverwachte verkiezingswinst van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten of de uitkomst van het Britse referendum over de brexit? De meeste peilingen voorzagen deze uitslagen niet. Of dichterbij: de groei van de Lijst Pim Fortuijn (LPF) en de Partij voor de Vrijheid (PVV) werd nogal eens onderschat door opiniepeilers.
Er vallen meer kanttekeningen te plaatsen. De groep zwevende kiezers is zo groot dat ze met elkaar de grootste partij zouden kunnen vormen. Daarbij: welke lijn moet je trekken uit het scala aan peilingwijzers, die nogal eens verschillende uitkomsten laten zien?
Betekent dit dat peilingen irrelevant zijn? Zeker niet. Ze laten wel degelijk trends zien, standpunten of het voorgenomen stemgedrag van de Nederlandse kiezer. Wie wil niet weten hoe de partij van Pieter Omtzigt valt bij het kiezersvolk? En wie is niet nieuwsgierig hoe de combinatie PvdA/GroenLinks het doet?
Voor het Reformatorisch Dagblad geldt dat niet elke peiling een nieuwsbericht waard is. Doorgaans nemen we geen nieuwsberichten mee over peilingen buiten verkiezingstijd. Daarbij zijn we terughoudend met peilingen die slaan op partijen waarvan nog niet vaststaat of ze wel aan de verkiezingen meedoen. Liever wachten we dan een definitief besluit af, om vervolgens uit de doeken te doen welke hobbels er nog te nemen zijn.
Bij voorkeur zoeken we in nieuwsberichten aansluiting bij het initiatief van Tom Louwerse die vooral focust op het gewogen gemiddelde van twee peilingbureaus: I&O Research en Ipsos/EenVandaag. Deze peilingwijzer werkt met onzekerheidsmarges, waardoor kleine schommelingen niet meteen worden doorvertaald in verlies en winst.
Bij peilingen over CU en SGP houden we een extra slag om de arm: te kleine steekproeven zorgen daar vaak voor een vertekend beeld. Het plaatsen van een kaal nieuwsbericht heeft dan niet de voorkeur; met een juichend artikel over een zetel extra in de peilingen zouden we de journalistieke plank misslaan.
Steef de Bruijn
Reageren? Hoofdredactie@rd.nl
