Een gigantische vuurbal stijgt op tegen de donkere lucht van Toropets, zo is op sociale media te zien op videobeelden van omwonenden. Zware, aanhoudende explosies weerklinken. „Echt ongelooflijk”, zegt een toeschouwer verbijsterd na een Oekraïense aanval op het munitiecomplex. Door de schokgolf sneuvelen pakweg 5 kilometer verderop nog ruiten. Gouverneur Igor Rudenya gelast de evacuatie van Toropets (11.000 inwoners).

Het opslagterrein van het 107e GRAU-arsenaal in Toropets, 400 kilometer ten westen van Moskou, herbergde naar schatting zo’n 19.000 ton munitie, waarmee het Russische leger enkele weken vooruit had gekund. Bij de aanval van dinsdag zijn artilleriegranaten, bommen, luchtafweerraketten en ballistische raketten vernietigd, zegt de Oekraïense veiligheidsdienst SBU.

De krachtige explosie op het 5 vierkante kilometer grote complex, voorzien van sauna, fitnessroom en café, veroorzaakt een aardschok met een magnitude van 2,8, meldt het Noorse seismologisch onderzoeksinstituut Norsar. De omvangrijke rookwolken van het inferno zijn vanuit de ruimte duidelijk waarneembaar.

Recente satellietbeelden laten een zwartgeblakerd, rokend en smeulend terrein zien. De Russische blogger Roman Alekhin reageert ontsteld: „Het zou me niet verbazen als alleen de sauna en het café de explosie hebben overleefd.”

Opsteker

De nachtelijke droneaanval op Toropets, ­op niet minder dan 480 kilometer van de Oekraïense grens, is een opsteker voor de Oekraïense wapenindustrie. Kyiv claimt de uitgestrekte wapenopslagplaats met een zwerm van honderd drones te hebben aangevallen. Daarbij is het Oekraïense leger er kennelijk in geslaagd het Russische luchtafweergeschut te omzeilen of te overweldigen.

Corruptie en gemakzucht lijken te hebben bijgedragen aan de omvang van de verwoesting van het relatief moderne munitiecomplex, dat in 2019 feestelijk is heropend. Viceminister van Defensie Dmitry Boelgakov, verantwoordelijk voor de bouw, is in juli opgepakt voor malversaties. In 2018 zei de Rus nog ronkend: „Het munitiedepot zorgt voor een veilige en beveiligde opslag, beschermt wapens tegen lucht- en raketaanvallen en zelfs tegen de schade van een nucleaire explosie.”

Corruptie

Duidelijk is dat maatregelen tegen brand- en explosiegevaar op het defensieterrein niet voldeden. Munitiebunkers waren mogelijk te dicht op elkaar gebouwd, terwijl aannemers mogelijk inferieure materialen hebben gebruikt om geld te besparen of in eigen zak te steken – een veelvoorkomend probleem in Rusland. Bovendien blijkt uit oudere satellietbeelden dat veel raketten, bommen en granaten in de openlucht lagen opgeslagen.

Oekraïne slaat steeds vaker toe op Russische militaire doelen diep in Rusland, zoals vliegvelden, olieraffinaderijen en munitiedepots. Het Oekraïense leger kan daarbij alleen gebruikmaken van langeafstandswapens van eigen makelij. Het Westen weigert vooralsnog toestemming te geven voor aanvallen op Russisch grondgebied, uit vrees voor escalatie.