Kijk live mee: Debat uitspraken Trump over Oekraïne en gevolgen veiligheid Europa
In Parijs spraken Europese regeringsleiders maandag over de toekomst van Oekraïne en de rol van Europa daarin. Dinsdag spreken Rusland en de Verenigde Staten elkaar in Saudi-Arabië over de oorlog in Oekraïne. Volg het laatste nieuws via dit liveblog.
Advertentie
Kijk live mee met het plenair debat over de uitspraken van president Trump over Oekraïne en de gevolgen voor de veiligheid van Europa:
Minister-president Dick Schoof bekijkt of het nodig is om extra geld uit te trekken voor Oekraïne bij de tussentijdse bijstelling van de begroting in april.
Bij het debat over de schuivende verhoudingen nu Donald Trump de president is van de Verenigde Staten, zei de premier dat er voorlopig genoeg geld op de plank ligt voor Oekraïne, als er snel moet worden gehandeld.
De budgetten voor 2025 zijn volgens Schoof nog „grotendeels beschikbaar” en die kunnen „elk moment” worden ingezet voor Oekraïne. „En het gaat ook niet om klein geld.” Daarom hoeft het kabinet niet te haasten om extra geld klaar te zetten voor steun aan Oekraïne, aldus de premier.
Laurens Dassen (Volt) vindt dat de premier veel sneller moet besluiten om meer geld uit te trekken. „Het ene na het andere signaal dat we nu uit die onderhandelingen krijgen is schokkend”, zei de partijleider, verwijzend naar de onderhandelingen tussen de VS en Rusland over de oorlog in Oekraïne. „Er is nu actie nodig.”
Het kabinet voelt „ruimte en vertrouwen” van de Tweede Kamer om met Europese partners te gaan praten over een duurzame vrede in Oekraïne, zei minister-president Dick Schoof. Hij benadrukte geen beslissingen te zullen nemen zonder de volksvertegenwoordiging daarbij te betrekken.
Schoof wil op dit moment niets uitsluiten, ook niet de Nederlandse deelname aan een troepenmacht die de vrede zou moeten bewaren in Oekraïne. Aan de onderhandelingstafel moet ons land volgens hem „ook iets kunnen brengen”. Het is belangrijk dat Oekraïne de komende tijd volop wordt gesteund en de druk op Rusland hoog blijft.
Nederland moet zich tot een „nieuwe realiteit” verhouden, zei de premier. De Amerikaanse regering wil snel een einde maken aan de oorlog en wil dat Europa veel meer geld gaat uitgeven aan defensie. Het blijft volgens hem van „cruciaal” belang dat de Verenigde Staten en Europa blijven samenwerken.
De Franse president Emmanuel Macron bevestigt dat hij woensdag opnieuw een overleg over Oekraïne houdt. Deze vergadering wordt volgens hem bijgewoond door „verschillende Europese en niet-Europese staten”.
Het nieuwe overleg komt twee dagen na een spoedoverleg in Parijs over Oekraïne en de Europese veiligheid. Sommige landen in de Europese Unie reageerden kritisch, omdat ze het er niet mee eens waren dat Macron niet alle EU-leiders had uitgenodigd.
Die informele top werd bijgewoond door leiders van Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Polen, Duitsland, Italië, Spanje en Denemarken. Ook Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, voorzitter van de EU-leiders António Costa en NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte waren erbij.
Bronnen zeiden dinsdag tegen persbureau Reuters dat Macron voor het overleg van woensdag uitnodigingen had gestuurd naar de Baltische staten, België, Canada, Finland, Griekenland, Noorwegen, Tsjechië, Roemenië en Zweden. België meldt dat premier Bart De Wever digitaal deelneemt aan het overleg.
De PVV blijft vasthouden aan haar standpunt dat na een vredesregeling geen Nederlandse militairen gaan deelnemen aan een troepenmacht in Oekraïne. „Dat gaan we niet doen.” Maar een andere bijdrage om zo’n missie te steunen sluit PVV-leider Geert Wilders niet uit.
Hij wilde niet zeggen of hij het kabinet laat vallen als het kabinet toch wil deelnemen aan zo’n troepenmacht. Ook extra geld voor Oekraïne is voor hem geen taboe meer, maakte Wilders duidelijk in een debat over de situatie in Oekraïne. De afgelopen tijd keerde de PVV-leider zich hiertegen.
De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman heeft dinsdag een ontmoeting gehad met de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov.
Bin Salman sprak Lavrov na diens voorbereidende gesprekken met de Verenigde Staten over een mogelijk vredesakkoord in Oekraïne. Dat meldt staatspersbureau SPA. In het Al-Yamamah paleis in hoofdstad Riyad sprak de 39-jarige troonopvolger, de facto leider van het land, met Lavrov ook over de betrekkingen tussen beide landen.
Een dag eerder ontving de kroonprins de Amerikaanse buitenlandminister Marco Rubio. Met hem sprak hij over de door de Amerikaanse president Donald Trump voorgestelde plannen voor de Gazastrook. Zowel in Saudi-Arabië als veel andere landen stuitte het plan, waarbij de VS het gebied zou overnemen en de Palestijnen in andere landen opgenomen moeten worden, op veel kritiek.
Na de bekendmaking van de plannen van Trump, kondigde de Jordaanse koning Abdullah vorige week in het Witte Huis aan dat er onder leiding van Egypte wordt gewerkt aan een alternatief plan voor de wederopbouw van Gaza. Eerder deze week meldde persbureau Reuters dat ideeën hiervoor deze maand nog tijdens een bijeenkomst in Riyad worden besproken.
„Als het aankomt op leven en dood, is het zaak dat je aan een half woord genoeg hebt”, zegt Frank Bekkers, veiligheidsspecialist bij het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS).
Als het aan VVD-leider Dilan Yeşilgöz ligt krijgt premier Dick Schoof een „open mandaat” als er wordt gesproken over vrede in Oekraïne. Dat ziet coalitiepartner PVV niet zitten. „Ik zit wel een beetje met de oproep om de premier een mandaat te geven”, zei Geert Wilders tijdens een Kamerdebat.
De VVD-leider zei dat ze het kabinet niet met gebonden handen de onderhandelingen in wil sturen, want dan word je volgens haar niet serieus genomen aan tafel. Wel kan de Kamer vooraf „zorgen” meegeven aan het kabinet. Een open mandaat betekent niet carte blanche voor het kabinet, benadrukte ze.
Wilders wil geen breed mandaat aan de premier geven zonder voorwaarden. „Dat gaat me te ver.”
Frankrijk is volgens anonieme bronnen bezig weer topoverleg te organiseren over de veiligheid in Europa en over de oorlog in Oekraïne. Het zou gaan om een bijeenkomst op woensdag met leiders van landen die maandag niet tot het ‘selecte groepje’ behoorden voor het door Parijs ingelaste overleg.
Maandag waren er op uitnodiging van president Emmanuel Macron topfiguren bijeen over de kwestie, inclusief premier Dick Schoof en zijn Britse, Duitse, Deense, Italiaanse, Poolse en Spaanse collega’s.
Woensdag zouden de Baltische staten, België, Canada, Finland, Griekenland, Noorwegen, Tsjechië, Roemenië en Zweden aan de beurt zijn. Het bureau van de Franse president heeft nog niet gerept over een tweede topoverleg deze week.
SP-leider Jimmy Dijk sluit niet uit dat zijn partij een vredesmissie in Oekraïne gaat steunen, maar dat wil hij niet doen „als loopjongen van de VS”. Hij vindt dat Nederland en westerse leiders te makkelijk meegaan in de oproep van de Amerikaanse president Donald Trump om 5 procent van de economie (bruto binnenlands product) in defensie te steken.
„Zijn NAVO-loopjongen kopieerde dit meteen en riep op tot bezuinigingen op zorg, onderwijs en sociale zekerheid. De Amerikaanse buldog blaft één keer en Nederland loopt meteen in het gareel”, aldus Dijk bij het debat over de veranderende wereldorde onder Trump. „Stop om aan de leiband van de VS te lopen.”
De SP-leider vindt het onverantwoord dat Nederlandse politici al vooraf hebben laten weten voor een bijdrage aan een vredesmissie te zijn. „Trump en Poetin verdelen Europa en Oekraïens grondgebied. En vervolgens zouden onze Nederlandse soldaten de risico’s moeten dragen”, zei hij in het debat.
Dijk zegt dat de SP „geen pacifistische partij” is, verwijzend naar vredesmissies in Bosnië, Libanon, Congo en Liberia die de partij eerder heeft gesteund. „Ik sluit dus ook niet uit dat we bereid zijn om met VN-mandaat een vredesmissie te steunen. Maar niet, nooit, via deze nieuwe rechts-radicale as.”
Advertentie
De steun in de Tweede Kamer om met Nederlandse troepen bij te dragen aan een mogelijke vredesmissie in Oekraïne „hoeft niet unaniem te zijn”, zei VVD-leider Dilan Yeşilgöz in het debat over de Amerikaanse koerswijziging onder president Donald Trump.
D66-leider Rob Jetten vroeg haar of coalitiepartij PVV - die tegen Nederlandse troepen in Oekraïne is - „gewoon genegeerd” kan worden als hiervoor een andere meerderheid gevonden kan worden in de Tweede Kamer.
Hiermee staan D66 en VVD anders in de discussie dan Frans Timmermans, de leider van GroenLinks-PvdA. Hij vindt het niet kunnen als de coalitiepartijen het niet eens worden over hun steun aan Oekraïne. Eerder heeft hij zelfs gezegd dat zijn partij niet bereid is om coalitiepartijen te steunen voor hun Oekraïnebeleid als zij het daarover onderling niet eens worden.
Timmermans blijft van oordeel dat deelname aan een mogelijke troepenmacht unaniem door de coalitie moet worden goedgekeurd. Dat is volgens hem belangrijk voor het vertrouwen en wordt anders ook niet door het buitenland begrepen, zei hij. „Ik geef dat mee aan mevrouw Yeşilgöz. We zullen er zeker op terugkomen.” Hij vindt dat de coalitie dit probleem echt moet oplossen.
Geert Wilders ziet het „glas als halfvol” waar het gaat over voorbereidende gesprekken tussen Rusland en de Verenigde Staten over een mogelijk vredesakkoord in Oekraïne. „Wat je ook van Trump vindt, hij probeert het”, zei de PVV-leider bij het debat over de koerswijziging onder de nieuwe Amerikaanse president. Maar daar gaat Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) niet in mee.
„Ik wil dat graag doen dat positief bekijken, maar ik heb ook bekeken naar wat president Trump heeft gezegd”, reageerde Timmermans. Dat de Amerikaanse president heeft gezegd dat Poetin wat hem betreft een deel van Oekraïne krijgt in een vredesakkoord „betekent dat hij streeft naar een onrechtvaardige vrede”.
Trump heeft in de ogen van Timmermans zijn onderhandelingspositie op voorhand al weggegeven. Dat vindt de linkse leider „buitengewoon onverstandig”, omdat hij verwacht dat het Kremlin daarna nog meer eisen zal stellen. Het bewijs daarvoor ziet hij in het pakket aanvullende eisen dat Sergej Lavrov op tafel heeft gelegd. De Russische minister van Buitenlandse Zaken heeft onder andere geëist dat er geen vredesmissie mag komen.
Wilders begrijpt de afkeer van Rusland en is het hier voor „een groot deel” mee eens. Maar dat vindt hij geen reden om de onderhandelingen „de prullenbak” in te gooien. „U kunt ook zeggen: dit is een kans, laten we proberen er wat van te maken.” De PVV-leider zegt dat het mooi zou zijn „als we dit boek kunnen sluiten” na jaren van oorlog. Hij vindt dat de EU de onderhandelaars niet voor de voeten moet lopen.
Na de „afschuwelijke tirade” van de Amerikaanse vicepresident J.D. Vance bij de veiligheidsconferentie in München is Timmermans „heel sceptisch” over de houding van Trump en de kans op duurzame vrede. Daarbij wees hij er ook op dat de toespraak „door de heer Wilders met applaus werd begroet, waar ik geen enkel begrip voor kan opbrengen”.
De EU moet nu niet „onbezonnen” te werk gaan, aldus Timmermans die pleit voor „realisme”. Er is nog te veel onduidelijk over een mogelijke vredesregeling. Bovendien moet de EU eensgezind blijven en moet ze landen die pro-Rusland zijn zoals Slowakije en Hongarije achter zich krijgen. Hij vindt het daarom goed dat het kabinet en andere Europese regeringsleiders zich nog niet vastleggen op een bijdrage voor een vredesmacht, maar ook geen nee zeggen zoals de PVV.
Frans Timmermans. beeld ANP, Remko de Waal
beeld ANP, Remko de Waal
beeld ANP, Remko de Waal
beeld ANP, Remko de Waal
beeld ANP, Remko de WaalRusland en de Verenigde Staten komen met speciale gezanten voor het overleg dat zij onderling gaan voeren over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne, zegt de Russische buitenlandadviseur Joeri Oesjakov. Er zijn volgens hem nog geen personen aangewezen.
De Amerikaanse president Donald Trump heeft voormalig topmilitair Keith Kellogg gekozen als speciaal gezant voor Oekraïne en Rusland. Volgens Russische staatsmedia heeft Oesjakov gezegd dat Kellogg zich zal bezighouden met Oekraïne en Europa, terwijl iemand anders of een groep de contacten met Rusland gaat onderhouden.
De topadviseur zei dat Rusland op de hoogte wordt gebracht van de Amerikaanse benoemingen en dat president Vladimir Poetin daarna bepaalt welke Russische vertegenwoordigers meedoen aan de gesprekken met de Verenigde Staten over Oekraïne.
Oesjakov voerde dinsdag met de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov in Saudi-Arabië overleg met de VS over de oorlog in Oekraïne en het herstellen van de betrekkingen tussen de landen. De Amerikaanse delegatie bestond uit buitenlandminister Marco Rubio, nationale veiligheidsadviseur Mike Waltz en speciaal gezant voor het Midden-Oosten Steve Witkoff.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft zijn bezoek aan Saudi-Arabië op de valreep uitgesteld. Hij zou het koninkrijk woensdag bezoeken, kort na de ontmoeting tussen een Amerikaanse en een Russische delegatie in Riyad over een toenadering tussen beide landen en over vrede in Oekraïne. Zelensky bezoekt Saudi-Arabië op 10 maart.
Zelensky herhaalde tijdens zijn bezoek in Turkije dat Oekraïne aan de onderhandelingstafel moet zitten als over vrede in het land wordt gesproken. Zijn Turkse gastheer president Erdogan zei dat Turkije een ideale plek is om vredesonderhandelingen voor de oorlog in Oekraïne te houden. In 2022 zijn er onderhandelingen in Antalya geweest en Turkije was initiatiefnemer van de deal over vrije commerciële scheepvaart in de Zwarte Zee tijdens de oorlog.
De PVV sluit extra geld voor Oekraïne niet uit. Dat zei Geert Wilders dinsdag. Eerder keerde hij zich tegen extra middelen voor het land dat drie jaar geleden werd aangevallen door Rusland.
Hij blijft wel tegen het sturen van Nederlandse militairen naar Oekraïne om deel te nemen aan een troepenmacht om een mogelijke vrede daar te handhaven.
„Als het kabinet zou overwegen om iets met geld of middelen te doen, dan is dat een ander verhaal. Dus we zeggen niet nee tegen alles, maar we zeggen nee tegen militairen, tegen Nederlandse ‘boots on the ground’”, aldus Wilders.
De Tweede Kamer debatteert deze dag met het kabinet over de nieuwe situatie die in Oekraïne is ontstaan door de nieuwe positie van de Verenigde Staten. Dat land praat nu met Rusland over vrede in Oekraïne, zonder daarbij Kyiv en Europa te betrekken. Voorheen was Washington met de EU de belangrijkste bondgenoot van de Oekraïners.
In het debat zullen GroenLinks-PvdA en VVD het kabinet vragen om extra geld vrij te maken voor Oekraïne. De afgelopen weken zei Wilders juist hier niet voor te voelen, maar hij lijkt dat standpunt nu te verlaten.
Het overleg tussen Rusland en de VS in Saudi-Arabië is vooral belangrijk omdat daarmee het gesprek tussen de landen weer op gang is gekomen, zeiden de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio en zijn Russische ambtgenoot Sergej Lavrov na afloop van overleg in Saudi-Arabië.
Het ging volgens hen vooral over diplomatie en economie. Rusland noemde de inzet van militairen uit NAVO-landen in Oekraïne „onaanvaardbaar”.
Rubio sprak samen met de adviseur Nationale Veiligheid Mike Waltz en vastgoedondernemer en Midden-Oostengezant Steve Witkoff met de Russen. Namens Rusland waren naast Lavrov ook Vladimir Poetins buitenlandadviseur Joeri Oesjakov en het hoofd van het staatsinvesteringsfonds Kirill Dmitriëv aanwezig.
Volgens Rubio wordt het „moeilijk” om Rusland en de VS nader tot elkaar te krijgen, maar is de Amerikaanse president Donald Trump de enige persoon in de wereld die daartoe in staat is. Trump zou het vooral belangrijk vinden om een oplossing te vinden voor de oorlog in Oekraïne. „Hij wil dat er een einde aan komt op een eerlijke manier, op een manier die duurzaam en blijvend is en die niet leidt tot een nieuw conflict over twee of drie jaar.”
Lavrov zei dat het belangrijkste resultaat is dat het diplomatiek contact tussen de landen hersteld wordt. Hij zei dat er „kunstmatige barrières” waren opgeworpen tussen de landen. Daarmee bedoelde hij ook de economische sancties tegen Rusland. De VS begrijpen Rusland nu beter, aldus Lavrov.
De Russische buitenlandminister vertelde verder dat hij aan de VS heeft uitgelegd dat de „uitbreiding van de NAVO” voor Rusland in ieder geval onaanvaardbaar is, omdat dat een bedreiging zou zijn voor de soevereiniteit van Rusland. Het maakt volgens hem niet uit of die militairen in NAVO-verband, Europees verband of nationaal verband optreden. „Het is volstrekt onaanvaardbaar.”
VVD-leider Dilan Yeşilgöz en BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas vinden de weigering van PVV-leider Geert Wilders om militairen te leveren aan een mogelijke vredesmacht in Oekraïne prematuur. De Tweede Kamer spreekt later dinsdag over de situatie in Oekraïne.
Van der Plas vindt de opmerking van Wilders „voorbarig”. Haar coalitiegenoot van de VVD stelt het scherper. „Dat is zeker geen manier om over een mogelijke uitzending te spreken”, aldus Yeşilgöz.
Wilders twitterde maandag dat de grootste regeringspartij tegen het sturen van militairen naar Oekraïne is. Nederland doet al aan veel missies mee en moet ook nog het eigen grondgebied beschermen, zei hij.
NSC-leider Pieter Omtzigt zei later dat hij „heel voorzichtig” is als het aankomt op militaire inzet. „Wij hebben heel goed geleerd van wat er gebeurd is in Srebrenica. Dus u hoort ons niet zeggen van ‘we gaan dit doen’ of ‘we gaan dat doen’”. Wel benadrukt Omtzigt dat Europa „voor enorme uitdagingen op het gebied van veiligheid” staat. Ook denkt hij niet dat Poetin zomaar zal stoppen met het uitbreiden van Rusland, zodra er vrede is met Oekraïne.
Dit weekeinde liet minister-president Dick Schoof nog weten dat het kabinet „welwillend” staat tegenover een deelname aan een vredesmacht, maar dat er nog veel onduidelijk is.
Eenheid was tijdens de top maandag in Parijs ver te zoeken.
De Europese Unie is bereid om samen met de VS te werken aan het beëindigen van „het bloedvergieten” in Oekraïne, heeft voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen dinsdag gezegd tegen Keith Kellogg, de Amerikaanse speciale gezant voor Oekraïne en Rusland. „Dit is een cruciaal moment”, zei Von der Leyen. De EU wil daarnaast bijdragen aan de „rechtvaardige en duurzame vrede die Oekraïne en haar bevolking rechtmatig verdienen”.
Uit de schriftelijke verklaring van de Europese Commissie na het gesprek tussen Von der Leyen en Kellogg wordt niet duidelijk of ze hiermee bedoelde dat er een Europese vredesmacht in Oekraïne wordt gestationeerd.
De EU wil in ieder geval betrokken worden bij de vredesonderhandelingen die de VS en Rusland gaan voeren.
In Saudi-Arabië zijn de gesprekken tussen Amerikaanse en Russische delegaties begonnen. Washington en Moskou hebben topdiplomaten naar de Saudische hoofdstad Riyad gestuurd om te onderhandelen over de oorlog in Oekraïne en het herstel van de relatie tussen de VS en Rusland.
De Amerikaanse delegatie bestaat uit onder anderen de minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, nationaal veiligheidsadviseur Mike Waltz en Midden-Oostengezant Steve Witkoff. Minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov en topadviseur Joeri Oesjakov zijn namens Rusland in Riyad.
Het is voor het eerst sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne in november 2022 dat er gesprekken tussen Rusland en de VS op dit niveau worden gevoerd.
VVD en GroenLinks-PvdA willen dat het kabinet extra geld vrijmaakt voor Oekraïne. De Tweede Kamer debatteert later dinsdag met het kabinet over de situatie in Oekraïne en de vredesonderhandelingen tussen Rusland en de VS.
Tijdens het debat met premier Dick Schoof dienen de coalitie- en oppositiepartij een motie in waarin om extra geld wordt gevraagd. Volgens VVD en GroenLinks-PvdA is dat nodig om Oekraïne een sterke uitgangspositie te geven aan de onderhandelingstafel.
In de Kamer is brede steun voor hulp aan het door Rusland belaagde Oekraïne. Nederland heeft tot dusver een voortrekkersrol aangenomen als het gaat om hulp aan Kyiv. In de coalitie heeft de PVV al aangegeven tijdens het voorjaarsoverleg geen extra geld voor Oekraïne te willen vrijmaken.
De Amerikanen en Russen praten alleen over het beëindigen van het conflict, tot woede en frustratie van Oekraïne en Europa. In een later stadium van de onderhandelingen zouden ze er wel bij betrokken worden, aldus de Amerikanen. De Europeanen zouden een troepenmacht moeten leveren die de vrede moet bewaken.
De Koninklijke Marine escorteerde zaterdag zes Russen op de Noordzee. Drie oorlogsschepen, drie koopvaardijschepen. „We moeten waakzaam zijn.”
Een Amerikaan die sinds enkele dagen gevangenzat in Rusland, is vrijgelaten, melden bronnen aan verschillende Amerikaanse media. Het gaat om de 28-jarige Kalob Byers, die anderhalve week geleden op het vliegveld van Moskou was opgepakt met marihuana in zijn bagage.
De vrijlating komt enkele uren voor het begin van de gesprekken tussen Rusland en de Verenigde Staten in Saudi-Arabië. Het overleg is bedoeld om de Russisch-Amerikaanse betrekkingen te herstellen en volgens een woordvoerder van het Kremlin kunnen „enkele gebeurtenissen in deze context worden gezien”, schrijft The New York Times.
De Amerikaan Marc Fogel, die in Rusland een celstraf voor drugsbezit van veertien jaar uitzat, werd vorige week vrijgelaten. De Amerikaanse president Donald Trump zei te hopen dat die vrijlating een voorbode was van nieuwe betrekkingen met het Kremlin en „het begin is van een relatie waarmee we de oorlog kunnen beëindigen”.
In Saudi-Arabië praten Rusland en de Verenigde Staten over de oorlog in Oekraïne, zonder dat Oekraïne daarbij betrokken is.
De Franse president Emmanuel Macron heeft na het informele spoedoverleg met Europese regeringsleiders gebeld met de Amerikaanse president Donald Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Macron zegt te streven naar een „duurzame vrede in Oekraïne”, schrijft hij in een verklaring op X.
Het is volgens Macron, die het spoedberaad in Parijs had belegd, van belang dat er „sterke en duurzame veiligheidsgaranties” komen voor Oekraïners. „Anders is er een risico dat een wapenstilstand zal eindigen als de akkoorden van Minsk”, aldus Macron. Die waren in 2015 bedoeld om de burgeroorlog in de pro-Russische regio Donbas te bezweren.
Macron herhaalt in zijn verklaring op X ook dat Europa zijn defensie moet versterken. Die boodschap deelde voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen eerder op de avond al. Ook NAVO-baas Mark Rutte zei dat „Europa klaar en bereid is om een stap verder te gaan”. Maar, voegde Rutte eraan toe: „Over de details moet nog worden besloten.”
De Franse president zegt de komende dagen in gesprek te blijven en roept zijn Europese bondgenoten op tot „snelle en coherente beslissingen en acties”.
Nederland staat open voor het leveren van gevechtstroepen voor de bewaking van een eventueel staakt-het-vuren tussen Rusland en Oekraïne. Wat kan Nederland op de mat brengen?
De gesprekken in Saudi-Arabië over Oekraïne worden enkel tussen Rusland en de Verenigde Staten gevoerd. Dat zeggen de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov en topadviseur Joeri Oesjakov bij aankomst in de Saudische hoofdstad Riyad, meldt staatspersbureau RIA.
„Wij zijn hier gekomen om met onze Amerikaanse collega’s te overleggen”, aldus Oesjakov volgens RIA. „Dit zijn bilaterale gesprekken, er zullen hier geen trilaterale gesprekken plaatsvinden.”
Het Kremlin meldde eerder al dat de nadruk van het overleg ligt op het herstellen van de Russisch-Amerikaanse betrekkingen. Ook worden voorbereidingen getroffen voor mogelijke onderhandelingen over de oorlog in Oekraïne. Vladimir Poetin en de Amerikaanse president Donald Trump spraken vorige week telefonisch af direct te beginnen met onderhandelingen.
De Amerikaanse delegatie in Riyad bestaat uit minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, nationale veiligheidsadviseur Mike Waltz en Steve Witkoff, speciaal gezant voor het Midden-Oosten.
VVD en NSC moeten PVV overtuigen om troepen te sturen naar Oekraïne als dat nodig is voor een vredesmacht, vindt Frans Timmermans. „Dat probleem moeten ze niet bij de oppositie leggen”, zei de leider van GroenLinks-PvdA maandagavond bij de talkshow Bar Laat.
Eerder op maandag liet PVV-leider Geert Wilders weten tegen Nederlandse troepen in Oekraïne te zijn. Daarmee snijdt hij een gevoelig onderwerp aan in de coalitie. In het coalitieakkoord is afgesproken dat Nederland „Oekraïne politiek, militair, financieel en moreel” zal blijven steunen tegen „de Russische agressie”. Vooral NSC en VVD vinden dat belangrijk.
„In een tijd dat onze veiligheid zo onder druk staat, kan je niet regeren met een kabinet waarvan de grootste partij eigenlijk afstand neemt van een fundamenteel veiligheidsbelang van Nederland”, vindt Timmermans.
De linkse politicus heeft eerder gezegd dat hij coalitiepartijen niet aan meerderheden gaat helpen als zij het bijvoorbeeld over Oekraïne niet eens worden met elkaar. Presentatrice Sophie Hilbrand vroeg meerdere keren of dat in dit geval ook van toepassing is, maar daar ging Timmermans niet op in.
De industrie kwakkelt, het lerarentekort is nijpend en de roep om een strenger asielbeleid klinkt steeds luider. Duitsland worstelt en snakt naar een andere koers. Op zondag 23 februari beslist het land welke weg het inslaat. Publicist, historicus en politicoloog Kemal Rijken volgt de politieke ontwikkelingen in de wereld op de voet.
Volgens NAVO-baas Mark Rutte is „Europa klaar en bereid om een stap verder te gaan”. Dat is zijn indruk na het informele spoedoverleg in Parijs, waar naast regeringsleiders onder wie Dick Schoof ook de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en de voorzitter van de EU-leiders António Costa aanwezig waren.
Europa is „bereid het voortouw te nemen bij het bieden van veiligheidsgaranties voor Oekraïne. Klaar en bereid om veel meer te investeren in onze veiligheid”, zegt Rutte. „Over de details moet nog worden besloten, maar de inzet is duidelijk.”
Het spoedoverleg was belegd door de Franse president Emmanuel Macron.
Na het spoedoverleg over Oekraïne met een aantal EU-regeringsleiders in Parijs heeft voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen op X gezegd dat Europa zijn defensie moet versterken. Ook voorzitter van de EU-leiders António Costa benadrukte dat op X.
Beiden schreven na het overleg dat in Parijs opnieuw is bevestigd dat „Oekraïne vrede door kracht verdient”. Die vrede moet de onafhankelijkheid en de territoriale integriteit van Oekraïne respecteren. Daarbij zijn sterke veiligheidsgaranties nodig. Europa zal een „volledig aandeel” leveren aan de militaire steun aan Oekraïne, schrijven Von der Leyen en Costa in identieke berichten. Het is onduidelijk wat ze daar precies mee bedoelen.
De Britse premier Keir Starmer stelt dat een Amerikaanse „achtervang” de „enige manier” is om te voorkomen dat Rusland Oekraïne opnieuw aanvalt na een vredesakkoord. Alleen met die rol voor de Verenigde Staten zegt hij bereid te zijn te overwegen om Britse troepen in te zetten voor een internationale macht in Oekraïne.
Er moet een Amerikaanse achtervang zijn, benadrukte Starmer na topoverleg in Parijs over Oekraïne. Een Amerikaanse „veiligheidsgarantie is de enige manier om Rusland ervan te weerhouden Oekraïne opnieuw aan te vallen”, zei hij. Starmer gaat volgende week naar Washington om de kwestie te bespreken met de Amerikaanse president Donald Trump.
Wilders koerst met zijn standpunt af op een botsing met het kabinet.
Het is „onverstandig” om niet te praten over deelname aan een mogelijke troepenmacht in Oekraïne nadat er een vredesakkoord is bereikt. Dat zei premier Dick Schoof na een informeel overleg bijeengeroepen door de Franse president Emmanuel Macron. Het is belangrijk „om nu het signaal af te geven dat we bereid zijn om te praten”, zei hij maandagavond na afloop.
Eerder op de dag had de leider van de grootste regeringspartij PVV laten weten tegen het sturen van Nederlandse militairen naar Oekraïne te zijn. Schoof benadrukte na het overleg in het Elysée dat er nog veel overlegd moet worden voordat het zover is en dat ook nog het kabinet en de Kamer erover moeten spreken. Maar Schoof herhaalde „welwillend” tegenover de deelname te staan.
In Parijs spraken acht Europese leiders, de secretaris-generaal van de NAVO en de top van de Europese Unie met elkaar. Aanleiding was het Amerikaanse besluit om alleen met Rusland te gaan praten over vrede in Oekraïne. Die gesprekken beginnen deze week al in Saudi-Arabië. President Volodymyr Zelensky van Oekraïne hekelt het overleg waar zijn land niet bij betrokken is.
Volgens Schoof zijn de Europese landen eensgezind dat ze betrokken moeten worden bij een vredesregeling. Daarbij is het belangrijk om nauw te blijven samenwerken met de Verenigde Staten, aldus de premier. Zonder Amerikaanse ruggensteun is zo’n Europese troepenmacht niet mogelijk. Ook herhaalde hij dat de defensie-uitgaven in Europa omhoog moeten en dat Oekraïne volop gesteund moet blijven worden.
De Britten hebben al aangegeven militairen te willen sturen naar Oekraïne. Bij het overleg was ook de Britse premier Keir Starmer. Volgens Schoof is er niet gesproken over het geven van een leidende rol aan de Britten. „Het zou een optie kunnen zijn.” Groot-Brittannië is een van de sterkste militaire machten in Europa. Bovendien zoekt Starmer al enige tijd toenadering tot de Europese Unie.
De nieuwe Amerikaanse regering van Donald Trump heeft aangegeven dat Europese NAVO-landen veel meer geld moeten gaan uitgeven aan Defensie. Ze moeten een veel groter deel van de financiële last gaan dragen. Van de 32 lidstaten van de NAVO halen er negen de afgesproken 2 procentnorm nu nog niet eens, waaronder Spanje, Italië, België en Canada.
Advertentie
