Menig leidinggevende verzucht weleens dat zijn personeel weinig initiatief toont of dat er een chaotische sfeer op de afdeling heerst. Volgens arbeids- en organisatiepsycholoog Brend Seinen begint de oplossing van dergelijke problemen bij de manager zelf.
Iedere leidinggevende is een mens, stelt Seinen, dus heeft hij verschillende eigenschappen. Zijn sterke kanten kunnen vanwege zijn machtspositie het beste uit zijn medewerkers halen, maar tegelijk kunnen zijn zwakke punten het welbevinden van de mensen op de werkvloer juist negatief beïnvloeden. In zijn boek ”Ben jij wel een gezonde baas?” wil Seinen managers zich daar bewust van maken en laten zien hoe ze innerlijk „meer in balans” kunnen komen.
Er zijn al veel boeken voor managers en leidinggevenden. Wat maakt uw boek anders?
„De meeste boeken focussen zich op bepaalde gedragskenmerken die een goede leider zou moeten hebben; alsof alleen een bepaald type mens in staat zou zijn tot goed leiderschap. In die boeken gaat het vooral om het gedrag, om de buitenkant.
In mijn boek raad ik leidinggevenden aan om de blik naar binnen te richten. Je kunt beter leiding geven als je innerlijk in evenwicht bent. Zo zal een drammerige werkgever niet het beste uit zijn personeel halen, maar een lakse leidinggevende evenmin. De kunst is om niet in extremen te vervallen.”
Hoe komt het dat managers niet altijd innerlijk in balans zijn?
„Dat heeft vaak te maken met wat iemand vroeger geleerd heeft. Een leidinggevende die te vasthoudend is, heeft in zijn jeugd wellicht minder erkenning gekregen –of zelfs pijn en verdriet ervaren– als hij bepaalde taken of werkzaamheden niet wist af te ronden.
Maar als manager zou hij er verstandig aan doen om ook eens de teugels te laten vieren, zodat het personeel met eigen initiatieven kan komen. Een leidinggevende kan meerdere blinde vlekken hebben die van invloed zijn op zijn werkomgeving.”
„Een leidinggevende kan meerdere blinde vlekken hebben” - Brend Seinen, arbeids- en organisatiepsycholoog
Wat kan een leidinggevende doen om van die blinde vlekken af te komen?
„De eerste stap is om deze te gaan herkennen is door collega’s en werknemers om feedback te vragen. Dat is niet altijd makkelijk. Lang niet iedereen durft eerlijk zijn mening te geven, terwijl anderen juist boude uitspraken kunnen doen. Het is dus belangrijk om een vertrouwelijke sfeer te creëren. Dat kan bijvoorbeeld door een collega van HR het gesprek te laten leiden.”
Mensen werken vaak vanuit huis en hebben dan slechts sporadisch met hun manager te maken. Overschat u de rol van de leidinggevende niet?
„Het klopt dat veel mensen thuiswerken. Maar hoe je het ook wendt of keert, op cruciale momenten heeft een werknemer nog steeds met zijn leidinggevende te maken. Denk aan het jaarlijkse beoordelingsgesprek. Daar kan veel van afhangen, zoals een promotie of een hoger salaris. Ook dan is een werknemer gebaat bij een evenwichtige leidinggevende, die niet zijn eigen thema’s op hem projecteert.”
Kan een evenwichtige manager eraan bijdragen om personeel voor een bedrijf te behouden?
„Zeker. Werknemers verlaten niet zelden een bedrijf omdat hun manager bijvoorbeeld te dominant is. Maar het andere uiterste, een te meegaande leidinggevende die weinig sturing geeft, kan er ook toe leiden dat personeel vertrekt. Een evenwichtige manager zorgt voor een gebalanceerde werkomgeving waarin werknemers goed kunnen gedijen. Als de werksfeer veilig voelt en je je kunt ontwikkelen, zullen werknemers minder snel naar een andere werkgever zoeken.”
Arbeids- en organisatiepsycholoog Brend Seinen (53) over zijn boek ”Ben jij wel een gezonde baas?”