Een op de vier mensen zegt last te hebben van chronische pijn. Dat komt neer op circa 3,5 miljoen Nederlanders.
In opdracht van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) voerde Ipsos I&O een onderzoek uit naar de ervaring van chronische pijn – pijn die minstens drie maanden aanhoudt. Het rapport met de resultaten verscheen deze woensdag.
Zorgelijk, noemt NVA-bestuurslid Michel Terheggen het hoge aantal mensen met chronische pijn. De anesthesioloog-pijnspecialist bij het Rijnstate ziekenhuis vermoedt bovendien dat het een toenemend probleem is. Uit eerder onderzoek , uit 2003, bleek namelijk dat een op de vijf mensen last heeft van chronische pijn. Nu zijn het er een op de vier.
Chronische pijn is een ingewikkelde kwaal, zegt Terheggen. „Pijn begint meestal als gevolg, als symptoom, van een ander probleem. Maar als pijn langer blijft bestaan, veranderen er dingen in het zenuwstelsel en raakt ze los van het oorspronkelijke probleem. Dan is pijn een ziekte op zichzelf.”
Herseninfarct
Onderzoeksbureau Ipsos I&O heeft niet in kaart gebracht aan welke vormen van pijn mensen lijden. Terheggen kan echter wel voorbeelden noemen. „Rugpijn, buikpijn, pijn vanuit de nek, de armen of de schouders. Ook pijn door reumatische ziektes komt veel voor. Denk verder aan pijn aan het zenuwstelsel, zoals bij diabetes, MS of een herseninfarct.”
Vrouwen lijden bijna twee keer zo vaak aan chronische pijn als mannen, zo blijkt uit het onderzoek: 31 versus 18 procent. Terheggen herkent dat beeld uit zijn praktijk, maar heeft er geen goede verklaring voor. Dat vrouwen minder goede zorg krijgen dan mannen, acht hij onwaarschijnlijk. „Ik denk eerder dat het pijnsysteem verschilt. Mannen zeuren snel over acute dingen. Vrouwen doen dat minder, maar bij hen lijkt de pijn vaak wel langer aan te houden. Vermoedelijk komt dat door een samenspel van psychische en lichamelijke factoren.”
Chronische pijn komt niet alleen voor onder ouderen. Van de jongvolwassenen (18-34 jaar) heeft 15 procent ermee te maken, tegenover 30 procent van de 50-plussers. In hoeverre ook kinderen en tieners ermee kampen, heeft Ipsos niet onderzocht.
Zeven op de tien mensen met chronische pijn geven aan dat die hun dagelijks leven beïnvloedt. Ze ervaren bijvoorbeeld beperkingen in sociale activiteiten, beperkingen op het werk of mentale gezondheidsproblemen. Een kleiner deel tobt met financiële problemen als gevolg van de pijn.
Afleiding
Gevraagd naar hun ervaringen met de zorg, geeft een kwart van de mensen aan daarover tevreden te zijn. Een iets kleinere groep is ontevreden. Ze zeggen bijvoorbeeld zich niet altijd serieus genomen te voelen door artsen en andere zorgverleners. Of ze vinden dat de focus te vaak ligt op pijnbestrijding in plaats van op het aanpakken van de onderliggende oorzaak. Daarnaast zijn de kosten van behandelingen, medicijnen en hulpmiddelen voor veel mensen een belemmering.
Het meest zorgelijk vind ik het verborgen leed, van mensen die onvoldoende worden behandeld - Michel Terheggen, pijnspecialist bij het Rijnstate ziekenhuis
„Het meest zorgelijk vind ik het verborgen leed, van mensen met pijnklachten die worden onderbehandeld”, zegt Terheggen. „Ze gaan van zorgverlener naar zorgverlener, maar komen niet bij een pijnspecialist terecht. Dat kan te maken hebben met een gebrek aan capaciteit. Mensen moeten soms maanden wachten voordat er plek is op de pijnpoli. Huisartsen proberen het intussen zelf op te lossen, door bijvoorbeeld een paracetamol voor te schrijven. Terwijl een goede behandeling enorm belangrijk is.”
De pijnspecialist bij het Rijnstate ziekenhuis erkent dat hij er niet altijd in slaagt de pijn bij patiënten weg te nemen of te verminderen met medicatie. Maar ook dan hebben ze baat bij de behandeling, benadrukt hij. „Mensen zijn ons vaak erg dankbaar voor het stukje begrip en erkenning dat ze krijgen en voor de adviezen die we hun geven. Zoals: zoek afleiding en blijf in beweging. Zulke tips kunnen ervoor zorgen dat hun kwaliteit van leven verbetert.”
