Bijna negen op de tien airco’s die in Nederlandse woningen zijn geïnstalleerd, werden in de afgelopen vijf jaar geplaatst. Daarmee is het koelingsapparaat aan een heuse opmars bezig. In 2021 was 20 procent van de huishoudens voorzien van een airco. Voor 2030 rekent TNO dus op een verdubbeling. Daarmee zou het totaalaantal uitkomen op zo’n 6,3 miljoen airco’s.

Voor het duurzaam verwarmen van woningen is volop aandacht, constateert TNO. Dat is het probleem dan ook niet. Maar hoe een huis tijdens de warme zomer op een milieuvriendelijke manier koel kan worden gehouden, is volgens het onderzoeksinstituut veel minder bekend. Dat moet volgens TNO anders.

Dat door de explosieve groei van het aantal airco’s de energievraag stijgt, is algemeen bekend. Maar met hoeveel precies? Om daar achter te komen nam TNO de energiebehoefte van airco’s onder de loep.

In 2022 verbruikten airco’s in woningen in totaal 1,6 petajoule aan elektriciteit, bleek uit het onderzoek. Een petajoule staat gelijk aan bijna 278 miljoen kilowattuur. Ter vergelijking: een doorsnee Nederlands huishouden gebruikt zo’n 2500 kilowattuur per jaar. Het totale verbruik van airco’s in woningen kwam destijds dus overeen met het jaarlijkse verbruik van bijna 180.000 gezinnen. In 2030 loopt het elektriciteitsverbruik op naar 4 petajoule, oftewel het jaarlijkse stroomverbruik van 445.000 huishoudens, verwacht TNO.

Volgens TNO-onderzoeker Renee Kooger wordt het rendement van airco’s naar verwachting wel beter, maar staat de geschatte toename in het stroomgebruik door het groeiend aantal airco’s haaks op de ambitie van de energietransitie om meer energie te besparen. Ook is het de vraag in hoeverre deze energievraag kan zorgen voor piekbelasting van het net. Zonnepanelen zouden overdag in de stroombehoefte van airco’s kunnen voorzien, maar niet als mensen ’s nachts de slaapkamer willen koelen.

Gasprijs

Een koele woonkamer of slaapkamer is fijn, maar al die miljoenen airco’s bij elkaar zijn, aldus TNO, niet bepaald duurzaam. Vergelijker Slimster kijkt hier heel anders tegenaan.  De organisatie juicht het dan ook toe dat steeds meer huishoudens voor een airco kiezen.

De stijgende populariteit van de airco in de laatste jaren komt volgens Slimster niet zozeer door de warme zomers, maar vooral door de energiecrisis. In de jaren 2021 en 2022 ging de gasprijs door de Russische inval in Oekraïne door het dak. Veel Nederlanders zagen de airco –die niet alleen kan koelen, maar ook kan verwarmen– als een goedkoper alternatief.

Ook Slimster sloeg aan het rekenen. Een huishouden dat tijdens de zomer de airco veertig dagen laat koelen –zowel de woonkamer overdag als de slaapkamer ’s nachts– verbruikt daarmee 320 kilowattuur stroom. Als ditzelfde huishouden de airco echter ook in de winter gebruikt om het huis te verwarmen, is het duurzamer bezig dan wanneer het een beroep zou doen op de gasgestookte cv-ketel. Met een airco bespaart het voorbeeldhuishouden zo’n 900 kuub gas. Dat komt –na aftrek van het stroomgebruik om te verwarmen– volgens Slimster overeen met 7000 kilowattuur.

Salderen

Slimster keek ook naar het financiële plaatje. Als je uitgaat van een gemiddeld verbruik, bespaart een huishouden 386 euro per jaar wanneer het de woning met een airco verwarmt. Wie investeert in een airco, heeft zijn investering er zodoende binnen een kleine 7 jaar uit, rekent de vergelijkingssite voor.

Voor gezinnen met zonnepanelen op het dak kan een airco nog voordeliger uitpakken. Vanaf 2027 schrapt het kabinet de salderingsregeling, waardoor het terugleveren van stroom een stuk minder lucratief wordt. Hoe meer eigen zonnestroom direct zelf kan worden gebruikt, hoe voordeliger dat uitpakt voor de portemonnee.

Lees ook

Optimaal benutten eigen zonnestroom goed voor energienet en portemonnee

Doordat zo minder overtollige stroom hoeft te worden teruggeleverd, bewijst een huishouden met een airco en met zonnepanelen op het dak ook het overvolle elektriciteitsnet een dienst. Zo bezien kan de airco tijdens een zonnige zomerdag zonder een bezwaard gemoed worden aangezet.