Voorpagina 26 augustus 2000

Zie ook: Koersk geen tikkende tijdbom

„Reddingscentra bij marinebases”

Rusland blijft bij
aanvaringstheorie;
nog geen straling

Van onze buitenlandredactie
MOSKOU – Het stralingsniveau in de omgeving van de op 12 augustus in de Barentszzee gezonken Russische kernonderzeeër Koersk is nog steeds normaal, heeft premier Michail Kasjanov gisteren gezegd.

Gevreesd werd dat radioactiviteit zou vrijkomen als de twee kernreactoren waarmee de Koersk is uitgerust, bij het ongeluk met de onderzeeër zijn beschadigd. Nu de achtergrondstraling de normale waarden blijft vertonen is de regering daar niet bang meer voor, zei Kasjanov, die gisteren in Sarov een kernonderzoekscentrum bezocht. Ook de Noorse reddingsploeg die de Koersk vorige week wist te open te breken heeft gezegd geen verhoogde waarden te hebben aangetroffen. Schout-bij-nacht Viktor Zacharov van de dienst stralingsbescherming van de Russische marine zei dat het radioactieve gehalte van het zeewater rond het wrak voortdurend in de gaten zal worden gehouden.

De leider van het team dat de kernreactoren van de Koersk heeft ontworpen, Aleksandr Kirjoesjin, zei dat de reactoren binnen een minuut na de ramp vanzelf zijn uitgeschakeld en dat hun veiligheidssysteem elk gevaar van een kernramp kan voorkomen. Kirjoesjin en andere deskundigen hebben gezegd dat een poging om de Koersk te lichten pas kan worden ondernomen na minutieus onderzoek van het casco van de onderzeeër, om te voorkomen dat dat tijdens de operatie scheurt en er radioactiviteit vrijkomt.

Maar zelfs als het casco zou breken zullen de gevolgen minimaal zijn, beweerde Rafael Aroetjoenian, onderdirecteur van het Instituut voor Nucleaire Veiligheid van de Russische Academie van Wetenschappen. „Zelfs als we uitgaan van het ergste scenario zullen er nog geen ecologische gevolgen zijn voor de bevolking”, zei Aroetjoenian, „omdat dergelijke processen in het water anders verlopen dan in de openlucht.”

De Koersk werd door een explosie getroffen terwijl het schip deelnam aan militaire manoeuvres in de Barentszzee. De oorzaak is nog niet duidelijk. Een van de theorieën is dat zich een interne storing heeft voorgedaan, waardoor een of meer torpedo's in het voorste ruim zouden zijn ontploft. Russische functionarissen zeggen dat de explosie waarschijnlijk is gevolgd na een botsing, mogelijk met een buitenlands vaartuig.

Minister van Defensie Igor Sergejev zei gisteren dat de autoriteiten tien verschillende scenario's onderzoeken, maar dat hij het meest naar de theorie van een aanvaring neigt.

De Verenigde Staten en Groot-Brittannië hebben ontkend dat zij onderzeeërs in de buurt van de oefeningen hadden varen. De Noorse duikers die bij het wrak zijn geweest zeiden dat zij niet dicht genoeg bij de boeg zijn geweest om eventuele sporen van een aanvaring te kunnen zien.

Poetin wil dat er op Ruslands belangrijkste marinebases vier reddingscentra komen. De minister voor Noodsituaties, Sjoigoe, zei voor de televisie dat de centra moeten aansluiten bij de zeevloten van onder meer de Stille Oceaan en de Baltische Zee. Moskou heeft in de afgelopen jaren flink bezuinigd op het reddingswerk op zee. Details voor de nieuwe reddingscentra moeten nog worden uitgewerkt.

De hoogste aanklager van de Russische strijdkrachten heeft in verband met de ramp een onderzoek ingesteld wegens dood door schuld in het verkeer. Dat meldt het persbureau Interfax, dat zich beroept op veiligheidsautoriteiten. Volgens de militaire officier van justitie is het mogelijk dat artikel 263, paragraaf 3 van het Russische Wetboek van Strafrecht is overtreden. De paragraaf gaat over de schending van veiligheidsregels in het spoor-, water- en luchtverkeer, waarbij onvoorzichtigheid leidt tot de dood van twee of meer personen.

Injectie
De Russische moeder van een van de slachtoffers is niet geïnjecteerd om haar tot zwijgen te brengen. De vrouw, een hartpatiënte, verklaarde gisteren dat zij een prik had gekregen omdat zij zich niet lekker voelde. Talrijke media berichtten de afgelopen dagen over de injectie die de vrouw kreeg toegediend, toen zij tijdens een bijeenkomst met de Russische vice-premier Klebanov fel uitviel. Zij uitte haar woede over het uitblijven van hulp voor de Koersk, maar zakte plotseling in elkaar.

Op filmbeelden en foto's is te zien dat iemand haar een injectie toedient. Al snel werd gesuggereerd dat veiligheidsfunctionarissen haar het zwijgen oplegden. Vergelijkingen met praktijken in de communistische Sovjet-Unie waren snel getrokken.

„Ik spreek categorisch tegen dat ik een injectie kreeg toegediend om mij tot zwijgen te brengen. Het ging niet om kalmerende middelen”, aldus de 42-jarige Nadejda Tylik. De injectie werd toegediend in aanwezigheid van haar echtgenoot, die de hulp van een arts had ingeroepen.

De zoon van Nadejda Tylik, de 25-jarige Sergej, was een van de 118 marinemensen aan boord van de verongelukte kernonderzeeër.

Zie ook:
Noorse bergers denken aan inzet Nederlanders - 24 augustus 2000

Koersk-bemanning niet op volle zee herdacht - 23 augustus 2000

Russen houden dag van nationale rouw - 22 augustus 2000

Bemanningsleden Koersk omgekomen - 21 augustus 2000

Heel Rusland in de ban van de Koersk - 19 augustus 2000

„Geen tekenen van leven meer vanuit Koersk” - 18 augustus 2000

Noorse hulpactie voor Koersk mogelijk te laat - 17 augustus 2000

Nieuwe reddingspoging naar gezonken Koersk - 16 augustus 2000

Reddingsactie rond Koersk in volle gang - 15 augustus 2000

Russische kernonderzeeër in de problemen - 14 augustus 2000