Koersk-bemanning niet
op volle zee herdacht

De president had de televisiestations verzocht vanochtend geen verstrooiende programma's uit te zenden, uit respect voor de slachtoffers. De meeste zenders kwamen vanochtend met hun gebruikelijke programma's. Enkele zenders brachten beelden van de Koersk als achtergrond bij de lange lijst van namen van de omgekomen zeelui.

De familieleden van de slachtoffers zouden vanmiddag, zo was de bedoeling, boven de plaats waar de onderzeeër in de Barentszzee ligt, bloemen en kransen in het water werpen. Poetin heeft de ceremonie hard nodig om een positieve indruk te maken en zijn door de ramp gedeuke imago op te vijzelen. De nabestaanden willen echter de berging van het schip en de slachtoffers afwachten.

Nu de autoriteiten van de reddingsoperatie zo'n puinhoop hebben gemaakt, staan zij onder grote druk om de omgekomen bemanning ten minste een behoorlijke begrafenis te geven. Vice-premier Ilja Klebanov zei maandag dat Rusland het buitenland mogelijk om geld zal vragen omdat Moskou het bergen van de slachtoffers en eventueel ook van de onderzeeër zelf niet kan betalen.

„De Noordelijke vloot spreekt oprechte condoleances uit aan de geliefden en nabestaanden van de slachtoffers”, luidde een marineverklaring die in Moermansk werd uitgegeven. „Ze hebben die jongens gewoon vermoord”, reageerde een inwoonster van Moermansk, de thuishaven van de Noordelijke vloot.

Poetin, die zwaar onder vuur ligt, bezocht gisteren de nabestaanden, van wie er ongeveer vijfhonderd al dagen in de noordelijke marinehaven Severomorsk verblijven. Onder hen heerste voornamelijk woede over het verloop van de reddingsactie en de slechte voorlichting.

Volledig in het zwart gekleed sprak Poetin enkele uren met onder anderen de weduwe van de commandant van de Koersk. Ook bezocht hij woningen waar de ongeveer 400 gezinsleden van de omgekomen bemanningsleden zijn gehuisvest. De Russische televisie liet beelden zien van afgebladderde verf en kapotte brievenbussen. „Het verdriet is onmeetbaar, er zijn geen woorden voor. Mijn hart doet pijn, maar het uwe doet dat nog meer”, zei de president tegenover verwanten. Hij leverde scherpe kritiek op de staat van de uitrusting waarmee de reddingswerkers aan de slag moesten.

De familieleden verzochten Poetin ook de dag van nationale rouw af te gelasten. Dit bleek wegens tijdgebrek niet meer mogelijk te zijn en dus hangen vandaag in Rusland de vlaggen halfstok. Ook zijn alle vormen van vermaak op de radio en televisie en in concertzalen voor een dag opgeschort.

Bovendien eisten de nabestaanden dat de lijken zo snel mogelijk worden geborgen om een begrafenis mogelijk te maken. De Noorse marine heeft op Russisch verzoek toegezegd te willen praten over een dergelijke operatie.

De duikers helpen in elk geval nog met het verzamelen van informatie op de plaats van de ramp. De eerste gegevens wijzen erop dat de Koersk is getroffen door een ontploffing aan boord, mogelijk van een van de torpedo's, meldt het Noorse leger. Oslo neemt de Russische hypothese dat een botsing aan de ramp ten grondslag ligt niet serieus.

Natuurrijk
Een opiniepeiling geeft aan dat bijna een kwart van de Russen Poetin persoonlijk veantwoordelijk houdt voor de ramp. Zijn reputatie als ”held van de strijdkrachten” is ernstig geschaad doordat hij niet de moeite nam zijn vakantie te onderbreken voor het ongeluk. Waarnemers verwachten dat in Moskou koppen zullen rollen om de volkswoede tot bedaren te brengen. Vooral wordt gewacht op het ontslag van minister van Defensie Sergejev.

Behalve de nabestaanden dringen ook milieubeschermers aan op een snelle en volledige berging van de Koersk. Volgens Greenpeace zijn de kernreactoren die het schip aandreven een „tikkende tijdbom in een van de natuurrijkste watergebieden ter wereld.” Ook oud-marineofficier Aleksander Nikitin, die naam maakte door te wijzen op de milieugevaren van de kernonderzeeërs van zijn eigen vloot, riep op de Koersk te bergen. De Russische en Noorse autoriteiten meldden vandaag dat er tot nu toe geen verhoogde radioactieve straling in de omgeving van de Koersk is gemeten.

Experts wijzen erop dat het een enorm karwei zal zijn het schip te bergen. Velen betwijfelen of de financieel en technologisch uitgeklede Russische marine hiertoe in staat is.